Bài 15: Lớp vỏ khí của Trái Đất khí áp và gió

Haylamdo biên soạn tóm tắt lý thuyết Địa Lí lớp 6 Bài 15: Lớp vỏ khí của Trái Đất. Khí áp và gió hay, chi tiết bám sát sách giáo khoa Địa Lí 6 Kết nối tri thức sẽ giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt Địa Lí 6.

Bài 15: Lớp vỏ khí của Trái Đất khí áp và gió

1. Thành phần không khí gần bề mặt đất 

- Khí ni tơ chiếm 78%.

- Khí ôxi chiếm 21%.

- Hơi nước và các khí khác chiếm 1%.

-> Các khí này có vai trò rất quan trọng đối với tự nhiên và đời sống.

2. Các tầng khí quyển 

Gồm 3 tầng: Đối lưu, Bình lưu, Tầng cao khí quyển.

* Tầng đối lưu

 - Nằm dưới cùng, độ dày từ 0-16km.

 - Tập trung 90% không khí, không khí luôn chuyển động theo chiều thẳng đứng.

 - Là nơi sinh ra các hiện tượng khí tượng: mây, mưa, sấm chớp,…

 - Càng lên cao nhiệt độ không khí càng giảm, lên cao100m nhiệt độ giảm 0,60C.

* Tầng bình lưu

- Nằm trên tầng đối lưu, độ dày từ 16-80km, không khí chuyển động theo chiều ngang.

- Có lớp ô dôn có tác dụng hấp thụ, ngăn các tia bức xạ có hại của Mặt Trời đối với sinh vật và con người.

* Ở các tầng khí quyển cao hơn, không khí rất loãng.

Bài 15: Lớp vỏ khí của Trái Đất khí áp và gió

3. Các khối khí 

- Khối khí nóng hình thành trên các vùng vĩ độ thấp, có nhiệt độ tương đối cao.

- Khối khí lạnh hình thành trên các vùng vĩ độ cao, có nhiệt độ tương đối thấp.

- Khối khí đại dương hình thành trên các biển và đại dương, có độ ẩm lớn.

- Khối khí lục địa hình thành trên các vùng đất liền, có tính chất tương đối khô.

4. Khí áp. Các đai khí áp trên Trái Đất

* Khí áp

- Khái niệm: Là sức ép của không khí lên bề mặt Trái Đất.

- Đơn vị đo khí áp là mm thủy ngân.

* Các đai khí áp trên Trái Đất

- Khí áp được phân bố trên Trái Đất thành các đai khí áp thấp và khí áp cao từ xích đạo về cực.

- Các đai áp thấp nằm ở khoảng vĩ độ 00 và khoảng vĩ độ 600B và N.

- Các đai áp cao nằm ở khoảng vĩ độ 300B và N và khoảng vĩ độ 900B và N (cực Bắc và Nam).

Bài 15: Lớp vỏ khí của Trái Đất khí áp và gió

5. Gió. Các loại gió thổi thường xuyên trên Trái Đất

Loại gió

Phạm vi

Hướng gió

Tín phong

Từ khoảng các vĩ độ 300B và N về Xích đạo.

Ở nửa cầu Bắc hướng Đông Bắc, ở nửa cầu Nam hướng Đông Nam.

Tây ôn đới

Từ khoảng các vĩ độ 300B và N lên khoảng các vĩ độ 600B và N.

Ở nửa cầu Bắc gió hướng Tây Nam, ở nửa cầu Nam gió hướng Tây Bắc.

Đông cực

Từ khoảng các vĩ độ 900B và N về 600B và N.

Ở nửa cầu Bắc gió hướng Đông Bắc, ở nửa cầu Nam gió hướng Đông Nam.

Bài 15: Lớp vỏ khí của Trái Đất khí áp và gió

Hướng dẫn trả lời câu hỏi mục 1, 2, 3, 4, 5 trang 142, 143, 144, 145 SGK Địa lí 6 KNTT. Giải bài 1, 2 phần luyện tập và vận dụng trang 145 Địa lí lớp 6 Kết nối tri thức với cuộc sống. Bài 15: Lớp vỏ khí của Trái Đất. Khí áp và gió – Chương 4 Khí hậu và biến đổi khí hậu

Bài 15: Lớp vỏ khí của Trái Đất khí áp và gió

Bằng kiến thức đã học và hiểu biết thực tế, em hãy cho biết vai trò của oxy, hơi nước và khí carbonnic đối với tự nhiên và đời sống.

Bài 15: Lớp vỏ khí của Trái Đất khí áp và gió

– Vai trò của oxy: cần thiết cho sự cháy và hô hấp của động vật.

– Vai trò của hơi nước: sinh ra các hiện tượng khí tượng như sương mù, mây, mưa,…

– Vai trò của khí cacbonic:

+ Đóng vai trò quan trọng trong quá trình quang hợp của cây xanh tạo nên chất hữu cơ và oxy – những dưỡng chất cần thiết cho sự sống trên Trái Đất.

+ Sử dụng trong bình chữa cháy giúp chữa cháy hiệu quả.

+ Đối với việc nuôi trồng cây trong nhà kính, khí CO2 làm cho nhiệt độ bên trong tăng lên khi Mặt Trời chiếu vào. Nhờ đó mà cây sẽ phát triển tốt hơn.

+ Sản xuất sương mù băng khô để tạo các hiệu ứng đặc biệt từ hỗn hợp khí CO2 lạnh và không khí lạnh ẩm ướt.

2. Các tầng khí quyển

Bài 15: Lớp vỏ khí của Trái Đất khí áp và gió

Đọc thông tin trong mục 2 và quan sát hình 1,2, em hãy:

– Cho biết khí quyển gồm những tầng nào.

– Nêu đặc điểm chính của tầng đối lưu và tầng bình lưu.

Bài 15: Lớp vỏ khí của Trái Đất khí áp và gió

Hình 1. Các tầng khí quyển

Bài 15: Lớp vỏ khí của Trái Đất khí áp và gió

Hình 2. Sét và cầu vồng là các hiện tượng thời tiết xuất hiện ở tầng đối lưu

Bài 15: Lớp vỏ khí của Trái Đất khí áp và gió

– Khí quyển gồm 3 tầng: tầng đối lưu, tầng bình lưu và các tầng cao của khí quyển (tầng giữa, tầng nhiệt, tầng khuếch tán).

– Đặc điểm chính của tầng đối lưu và tầng bình lưu:

+ Tầng đối lưu: nhiệt độ giảm theo độ cao (trung bình cử lên cao 100 m, nhiệt độ lại giảm 0,60C), luôn có sự chuyển động của không khí theo chiều thẳng đứng. Tầng đối lưu là nơi sinh ra các hiện tượng thời tiết như mây, mua, sấm sét,…

+ Tầng bình lưu: nhiệt độ tăng theo độ cao, không khí luôn luôn chuyển động ngang. Lớp ô-dôn trong tầng này đã giúp hấp thụ phần lớn bức xạ cực tím, bảo vệ sự sống trên Trái Đất.

3. Các khối khí

Bài 15: Lớp vỏ khí của Trái Đất khí áp và gió

Em hãy hoàn thành bảng theo mẫu sau:

Khối khí

Nơi hình thành

Đặc điểm chính

Bài 15: Lớp vỏ khí của Trái Đất khí áp và gió

Bài 15: Lớp vỏ khí của Trái Đất khí áp và gió

4. Khí áp. Các đai khí áp trên Trái Đất

Bài 15: Lớp vỏ khí của Trái Đất khí áp và gió

1. Cho biết giá trị khí áp được thể hiện ở hình 4.

Bài 15: Lớp vỏ khí của Trái Đất khí áp và gió

2. Dựa vào hình 5, hãy cho biết:

– Tên của các đai áp cao và đai áp thấp trên bề mặt Trái Đất.

– Sự phân bố của các đai khí áp ở bán cầu Bắc và bán cầu Nam.

Bài 15: Lớp vỏ khí của Trái Đất khí áp và gió

Hình 5. Các đai khí áp và gió thổi thường xuyên trên Trái Đất

1. Quan sát hình 4.

2. Quan sát hình 5.

Bài 15: Lớp vỏ khí của Trái Đất khí áp và gió

1. Khí áp

Giá trị khí áp ở hình 4 là 1 013 mb.

2. Các đai khí áp trên Trái Đất

– Các đai áp cao: hai đai áp cao cực, hai đai áp cao cận chí tuyển.

– Các đai áp thấp: hai đai áp thấp ôn đới, một đai áp thấp Xích đạo.

– Sự phân bố của các đai khí áp ở hai bán cầu: các đai khí áp xen kẽ nhau và đối xứng nhau qua đai áp thấp Xích đạo.

5. Gió. Các loại gió thường xuyên trên Trái Đất

Bài 15: Lớp vỏ khí của Trái Đất khí áp và gió

Dựa vào hình 5 và thông tin trong mục 5, em hãy hoàn thành bảng theo mẫu sau vào vở.

Bài 15: Lớp vỏ khí của Trái Đất khí áp và gió

Bài 15: Lớp vỏ khí của Trái Đất khí áp và gió

Bài 15: Lớp vỏ khí của Trái Đất khí áp và gió

Phần luyện tập và vận dụng giải bài 1, 2 trang 145 SGK Địa lí 6 KNTT

Câu 1. Tại sao các loại gió thường xuyên trên Trái Đất không thổi theo chiều bắc – nam?

Bài 15: Lớp vỏ khí của Trái Đất khí áp và gió

Các loại gió thường xuyên trên Trái Đất không thổi theo chiều bắc – nam mà lệch về phía tay phải (bán cầu Bắc) hay lệch về phía tay trái (bán cầu Nam) do tác động của lực Cô-ri-ô-lit làm lệch hướng chuyển động.

Câu 2. Quan sát hình 6, thu thập thông tin về hoạt động sản xuất điện gió và chia sẻ với các bạn.

Bài 15: Lớp vỏ khí của Trái Đất khí áp và gió

Hình 6. Cánh đồng điện gió Bạc Liêu

Bài 15: Lớp vỏ khí của Trái Đất khí áp và gió

Một số thông tin về cánh đồng quạt gió

Một trong những năng lượng sạch để sản xuất điện năng mà các nước châu Âu hay một số nước ở châu Á đang khai thác sử dụng rất nhiều là năng lượng gió. Năng lượng gió có thể chuyển hóa thành cơ năng hoặc điện năng nhờ tubin gió. Tubin gió sẽ chuyển đổi động lực di chuyển của gió thành năng lượng điện. Năng lượng này có thể sử dụng cho những công việc cụ thể như bơm nước hay các công việc sinh hoạt cần đến điện.

Một cách đơn giản để tubin có thể tạo ra điện từ gió là làm việc trái ngược với một máy quạt điện, thay vì sử dụng điện để tạo ra gió như quạt điện thì ngược lại tubin gió lại sử dụng gió để tạo ra điện. Khi có gió chuyển động qua, năng lượng của gió làm cho cánh quạt của cối xay gió quay quanh 1 rotor. Mà rotor được nối với trục chính và trục chính sẽ truyền động làm quay trục quay máy phát để tạo ra điện. Các tubin gió được đặt trên trụ ở độ cao 30 m so với mặt đất. Ở vị trí này sẽ làm cho tốc độ quay của cánh quạt nhanh hơn và ít bị các luồng gió bất thường.

Một vài ưu điểm: Là nhiên liệu sạch sinh ra bởi gió, năng gió có ở nhiều vùng và rất phong phú, năng lượng được tái tạo và giá cả lại thấp so với thị trường hiện nay. Tuy nhiên, cũng có nhược điểm: năng lượng gió là nguồn năng lượng không liên tục, không thể dự trữ được, không phải lúc nào cũng có thể cung cấp điện khi có nhu cầu về điện…