Bài văn cúng khánh thành nhà thờ chi tộc năm 2024

Hôm nay, ngày 19 tháng giêng năm 2015, tức ngày 29/11 năm Giáp Ngọ, trong không khí trang nghiêm, hậu duệ dòng họ Nguyễn Phi ở khắp bốn phương đã tụ hội về đây, về với quê hương Sót hải anh hùng, kính cẩn dâng nén hương thơm trước án thờ tiên tổ, kính cáo với tổ tiên, ông bà, về việc khánh thành Nhà thờ Họ.

Tới tham dự buổi lễ khánh thành, trùng tu nhà thờ đại tôn họ Nguyễn Phi hôm nay, xin được trân trọng giới thiệu và nồng liệt chào đón sự hiện diện của:

1. Ông: Phạm Xuân Lộc – Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân xã Thạch Kim 2. Ông: Hà Minh Tân – Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Thạch Kim 3. Ông: Từ Đức Bé – Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Thạch Kim 4. Bà: Phan Thị Như Liên – Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân xã Thạch Kim 5. Các ông, bà là đại diện Ban văn hóa xã, Mặt trận Tổ quốc xã Thạch Kim 6. Các ông, bà là đại diện cấp Ủy ban cán sự thôn Xuân Phượng, cùng bà con lối xóm khu từ đường. 7. Các ông, bà là đại diện các dòng họ lân cận: họ Từ, họ Trương, họ Nguyễn Văn, họ Lê Ngọc, … 8. Bốn vị khách mời đặc biệt là 04 vị cựu chiến binh trên con tàu Không số – bạn chiến đấu của Tộc trưởng Nguyễn Phi Anh. 9. Các tổ chức, cá nhân là con cháu nội ngoại họ Nguyễn Phi vì lý do đặc biệt đã không về tham dự được buổi lễ ngày hôm nay nhưng đã gửi điện và lễ vật đến chúc mừng và dâng hương.

Tới dự buổi lễ hôm nay còn có các bậc cao niên, con cháu nội ngoại, dâu rể họ Nguyễn Phi – những người trong suốt thời gian qua đã đoàn kết một lòng, dồn tâm, dốc trí, góp sức, góp của để xây dựng công trình tâm linh đầy ý nghĩa này. Một lần nữa, đề nghị chúng ta nhiệt liệt chào mừng.

Kính thưa các Quý vị khách quý, thưa toàn thể gia tôc. Theo Gia phả để lại, họ Nguyễn Phi tại xã Thạch Kim có nguồn gốc từ Trung hoa. Khoảng năm 1787, thời vua Ung Chính, có loạn nhiều người sang Việt Nam làm ăn. Cụ Chung Tiên công đến Xã Ngọc Tích (tục goi là Kẻ Moong, xưa thuộc huyện Thiên Lộc, Phủ Đức Thọ, đạo Hà Tĩnh, sau đổi về Phủ Kỳ Hoa, huyện Thạch Hà, rồi đổi thành xã Kim Đôi, Tổng Cánh Hoạch) – nay là xã Thạch Kim, huyện Lộc Hà, Hà Tĩnh và làm ăn ở đây. Thời gian này thuộc triều Lê Mãn Đế ở Việt Nam. Cụ Chung Tiên Công kết duyên với cụ Bà Hà Thị Xa – con cụ Hà Tương Công, vốn cũng ở Trung Hoa sang ở làng Mị Đông (Kẻ Mỹ) nay là làng Gia Mỹ, xã Thạch Châu. Năm 1787, hai Cụ sinh được người con trai lấy tên là Xứ. Năm 1788, do tình hình làm ăn không được thuận lợi, Cụ Chung Tiên Công phải trở về Trung Quốc một chuyến để giải quyết khó khăn của gia đình nhưng không rõ vì cớ gì mà Cụ Chung Tiên Công không trở sang nữa. Sau được tin khi trở lại Việt Nam, Cụ Chung Tiên Công đi cùng người em gái, dọc đường gặp bão, thuyền bị đắm và mất tích. Cụ Hà Thị Xa ở lại nuôi con là cụ Xứ khôn lớn, lấy họ Nguyễn tên là Nguyễn Xứ. Cụ Bà mất ngày 18/5 âm lịch. Cụ Nguyễn Xứ sinh năm Đinh Mùi (1787) cuối đời Lê Hiển Tông, thành vị Tổ đầu tiên. Cụ Xứ là người lao động chân chính sống bằng nghề đánh cá và làm muối, sau có nghề làm thuốc đau mắt được tiếng trong vùng. Cụ Nguyễn Xứ kết duyên với cụ bà Nguyễn Thị Biền, quê làng Chí Châu, huyện Thạch Hà, sinh được 05 người con là:

1. Cụ Nguyễn Điển (thường gọi là Cố Nhạc) Cháu năm đời là Nguyễn Phi Càn (đã mất), con trai là Nguyễn Phi Anh hiện ở xã Xuân Gián, huyện Nghi Xuân, Hà Tĩnh, là tộc tưởng và Trưởng Chi A 2. Cụ Nguyễn Công (thường gọi là Cố Trinh) Cháu năm đời là Nguyễn Phi Thịnh (đã mất), con trai đầu là Nguyễn Phi Lam, nguyên cán bộ giảng dạy Trường Đại học Bách khoa Hà Nội, là Trưởng Chi B 3. Cụ Nguyễn Vận (thường gọi là Cố Cụ) có làm bang biện ở Cửa Sót và Cửa Nhượng. Cháu năm đời là Nguyễn Phi Quýnh (đã mất), con trai là Nguyễn Phi Đạt (đã mất), hiện em là Nguyễn Phi Giật ở xã Thạch Kim, là Trưởng Chi C 4. Cụ Nguyễn Thông (thường gọi là Cố Nhuận) sinh được hai người con gái 5. Cụ Nguyễn Thị Uyên

Cụ Nguyễn Xứ mất ngày 1/4 âm lịch. Tên húy là Nguyễn Sở. Cụ bà Nguyễn Thị Biền mất ngày 29/11 âm lịch và hôm nay là Ngày Giỗ của Cụ. Con cháu cụ Nguyễn truyền nhau đến nay đã tám đời, sống khắp các vùng miền của đất nước, trong đó, ở Thạch Kim và Hà Nội là đông nhất.

Kế thừa và phát huy những giá trị truyền thống của dòng họ, con cháu họ Nguyễn Phi dù ở bất cứ đâu cũng không ngừng phấn đấu, rèn luyện, vươn lên trên tất cả các lĩnh vực văn hóa, giáo dục, kinh tế, chính trị, xã hội … đóng góp tích cực cho công cuộc bảo vệ và xây dựng quê hương đất nước. Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, nhiều con cháu họ Nguyễn Phi đã tình nguyện lên đường tòng quân, tham gia chiến đấu để bảo vệ Tổ quốc và bảy người con ưu tú của dòng họ đã mãi mãi nằm lại nơi chiến trường.

Đó là các liệt sỹ: 1. Liệt sỹ: Nguyễn Phi Hà 2. Liệt sỹ: Nguyễn Phi Bình 3. Liệt sỹ: Nguyễn Phi Lợi 4. Liệt sỹ: Nguyễn Phi Hanh 5. Liệt sỹ: Nguyễn Phi Long 6. Liệt sỹ: Nguyễn Phi Hợp 7. Liệt sỹ: Nguyễn Phi Đạt

Các liệt sỹ đã hiến dâng cả cuộc đời mình cho đất nước được nở hoa độc lập – kết quả tự do.

Sau chiến tranh, con cháu của dòng họ Nguyễn Phi lại tiếp tục lao động, sản xuất, cống hiến sức trẻ, trí tuệ cho quê hương, đất nước. Trong nhiều năm qua, rất nhiều con cháu họ Nguyễn Phi đã dành được nhiều thành tích xuất sắc trong học tập, thi cử đỗ đạt cao trong các kỳ thi; nhiều con cháu có vai trò vị trí trong các cơ quan nhà nước, giữ các cương vị quan trọng như: Vụ trưởng, Chủ nhiệm khoa, Giảng viên trong một số trường Đại học danh tiếng; có con cháu là Hiệu trưởng, Hiệu phó, Giáo viên tại các trường Phổ thông trung học, Trung học cơ sở. Tại một số doanh nghiệp nhà nước, có con cháu giữ các vị trí Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc, Phó Tổng Giám đốc, Trưởng/Phó các Phòng ban, có con cháu là Giám đốc các doanh nghiệp vừa, nhỏ và doanh nghiệp tư nhân.

Thưa Quý vị. Thờ cúng tổ tiên từ ngàn đời nay đã là truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam, là bản sắc văn hóa mà bao thế hệ ông cha ta đã truyền dạy. Nhà thờ Họ là nơi thờ cúng tổ tiên, nơi ngày giỗ, ngày tết con cháu tụ họp lại với nhau để tỏ lòng thương nhớ những người đã mất, cùng nhau ôn lại những công đức, ơn nghĩa của tổ tiên, ông bà, cha mẹ đối với mỗi người con, người cháu của gia đình, dòng họ, cùng nhau kính cẩn dâng hương, dâng lễ kính cáo với tiên nhân những thành tích của thế hệ đang sống và bày tỏ ước mong được phù hộ, độ trì, chở che cho muôn đời con cháu được phúc ấm mãi dày, vượt qua mọi tai ương, vấn nạn. Nhà thờ Họ cũng là nơi lưu giữ, bổ sung gia phả, gia pháp, duy trì bản sắc dòng họ và cũng là nơi vinh danh, lưu danh các bậc hiền tài dày công, dày đức trong họ để con cháu mãi mãi noi theo – Dòng họ càng lâu đời, cháu con càng đông đúc, kẻ một nắng hai sương bám biển, bám làng chốn quê nhà, người tiếp bước khai cơ lập nghiệp ở phương xa. Thế nên, Nhà thờ cũng là nơi cháu con gặp gỡ, là mái nhà chung cho hết thẩy những ai có tấm lòng hướng về cội nguồn. Nơi đây ta nhận họ, nhận hàng, ta nghiền ngẫm, nghĩ suy về ước nguyện bao đời công đức, để mà dốc sức noi theo; nơi đây, anh em ta cùng nhau hàn huyên tâm sự vào những dịp bái tạ tổ tiên, cùng nhau chia ngọt sẻ bùi, lúc đói khi no, khích lệ động viên nhau trước những được mất của cuộc đời.

Thưa Quý vị, Nhà thờ họ Nguyễn Phi trước đó đã có tuổi thọ trên 82 năm, trải qua những thay đổi của thời gian, rồi ảnh hưởng của chiến tranh, Nhà thờ Họ ngày càng xuống cấp, hư hỏng. Nhiều con cháu ở phương xa mỗi lần về lại quê nhà, đến viếng thăm dâng hương tại Nhà thờ Họ không khỏi xót xa, trăn trở với sự xuống cấp của Nhà thờ, nơi tổ tiên, cố can ông bà ta cư trú.

Vạn đại càn khôn hưng kiến tạo Cửa kiên nhật nguyệt đức lưu quang

Muôn đời khi hưng thịnh, ta phải lo tu bổ nhà thờ. Việc làm ấy sáng mãi đến đến chín phương trời, mười phương phật. Chúng ta sẽ thấy có lỗi với lương tâm khi khối óc, con tim ta còn biết nghĩ đến phải trái, biết mưu cầu hạnh phúc cho đời ta mà quên đi việc tri ân tiên linh, quên đi nghĩa vụ với dòng tộc, với cộng đồng làng xã. Con cháu họ Nguyễn Phi cũng không nằm ngoài quy luật đó, đời nào cũng mong ước xây dựng Nhà thờ Họ để thờ cúng tổ tiên và cũng là thể hiện sự hiếu thảo, báo đáp công đức sinh thành, dưỡng dục của tổ tiên, ông bà. Như điềm trời phật sắp đặt và sự linh thiêng chỉ lối đưa đường của các bậc hiền nhân – qua rất nhiều lần bàn bạc, tháng 4/2014, con cháu họ Nguyễn Phi đã hạ quyết tâm thực hiện bằng được ý nguyện xây dựng phục chế Nhà thờ Họ. Ngay lập tức, Ban tổ chức chỉ đạo xây dựng nhà thờ đã được thành lâp gồm:

1. Ông Nguyễn Phi Hạnh – Trưởng ban 2. Ông Nguyễn Phi Anh 3. Ông Nguyễn Phi Dũng 4. Ông Nguyễn Phi Lân 5. Ông Nguyễn Phi Lộc 6. Ông Nguyễn Phi Hoàng 7. Ông Nguyễn Phi Hoài 8. Ông Nguyễn Phi Hiến 9. Ông Nguyễn Phi Hải 10. Ông Nguyễn Phi Khánh 11. Ông Nguyễn Phi Long

Thiết kế bản vẽ thi công – Kiến trúc sư trẻ Nguyễn Phi Tuấn Tư vấn thiết kế, chỉ đạo thi công – Ông Nguyễn Phi Lân, ông Nguyễn Phi Lộc, ông Nguyễn Phi Hoàng, ông Nguyễn Phi Hoài, ông Nguyễn Phi Hiến. Đôn đốc thi công – Ông Nguyễn Phi Long, ông Nguyễn Phi Việt, ông Nguyễn Phi Ngộ, ông Nguyễn Phi Hùng (con cụ Nguyễn Phi Tuệ)

Thật đúng là: Địa linh tụ khí xây nhà thờ tổ Tử tôn thờ phụng phúc trường sinh

Việc xây dựng Nhà thờ Họ nhận được sự tự nguyện hưởng ứng của đông đảo các cụ, ông bà, chú bác nội ngoại và con cháu. Mọi người đều có tâm hướng về dòng họ, tùy theo điều kiện cụ thể của mình, danh sách công đức ngày một dài thêm. Họ Nguyễn Phi luôn ghi nhớ tấm lòng hảo tâm của tất cả con cháu nội ngoại. Danh sách công đức sẽ được ghi lại trong sổ và bia vàng danh dự để lưu truyền mãi mãi về sau.

Họ Nguyễn Phi cũng mãi ghi nhận công lao, nhiệt huyết, vất vả của Ban tổ chức chỉ đạo thi công công trình. Dòng họ cũng mãi ghi nhận sự tự nguyện, nhiệt tình, không tiếc thời gian, không ngại gian khổ của nhiều bà con, cô bác, con cháu đang sinh sống tại xã Thạch Kim.

Dòng họ chúng ta có cháu Nguyễn Phi Tuấn đời thứ 7 – Con ông Nguyễn Phi Hoài, cháu cụ Nguyễn Phi Hưng, đại diện cho thế hệ trẻ của dòng họ đang thịnh vượng. Cháu là kiến trúc sư, là người đã thiết kế bản vẽ phục chế nhà thờ Họ, cháu rất có tâm và nhiệt tình với công việc của dòng họ.

Thưa các Quý vị, Từ xưa các bậc thánh hiền đều lấy chữ Hiếu đặt lên hàng đầu. Là con cháu phải nhớ câu: “Tri ân tiên tổ ghi sâu trong lòng”. Sau hơn 06 tháng thi công với bao bộn bề khó khăn, vất vả, hôm nay, ngày 19 tháng giêng năm 2015, nhằm ngày 29/11 năm Giáp Ngọ, vào thời khắc trọng đại này, trong khuôn viên từ đường họ Nguyễn Phi tại Thôn Xuân Phượng, xã Thạch Kim, huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh, thay mặt Ban tổ chức, Tôi trịnh trọng kính cáo và tuyên bố: Khánh thành, trùng tu … Nhà thờ đại tôn họ Nguyễn Phi.

Kính thưa các Quý vị khách quý, thưa toàn thể gia tộc. Nhà thờ họ Nguyễn Phi được xây dựng bằng bê tông cốt thép để đảm bảo sự bền vững, kiên cố nhưng vẫn giữ lại lối kiến trúc, nét hoa văn cổ, kết hợp với kỹ thuật hiện đại: cao ráo, khang trang, tôn nghiêm để phụng thờ tiên tổ – là ngôi nhà chung của dòng họ.

Dưới mái ấm của từ đường, trước linh thiêng tiên tổ, Chúng con – Hậu duệ họ Nguyễn Phi xin nguyện tiếp bước các liệt vị tiên tổ, mang hết tài năng, tâm sức, xây dựng gia đình, dòng họ, xóm làng, đất nước ngày càng phát triển, duy trì nề nếp gia phong, vun đắp cho phúc đức dòng họ cao dày mãi mãi. Nhân ngày lễ trọng đại này, cho phép Tôi được thay mặt toàn thể gia tộc họ Nguyễn Phi gửi lời biết ơn chân thành tới các đ/c Lãnh đạo chính quyền địa phương, các dòng họ lân cận và bà con lối xóm đã giúp đỡ tạo điều kiện tốt nhất để dòng họ chúng tôi sớm hoàn thành được công trình này. Bên cạnh đó, gia tộc họ Nguyễn Phi cũng gửi lời cảm ơn các đội thợ tham gia xây dựng Nhà thờ Họ, các đội thợ đã làm việc khẩn trương, nghiêm túc, không ngại khó khăn và với tinh thần kỷ luật cao, kỹ thuật tốt nên luôn đảm bảo tiến độ thi công cho từng hạng mục công trình.

Một lần nữa, xin thành kính gửi đến các Quý vị đại biểu, các Quý vị khách quý lời chúc sức khỏe, hạnh phúc và thành đạt. Chúc toàn thể gia tộc luôn đoàn kết, thương yêu, giúp đỡ lẫn nhau để cùng tiến bộ. Chúc từ đường họ Nguyễn Phi mãi mãi trường tồn, đời đời bền vững.

Xin trân trọng cảm ơn.

GHI CHÚ: Danh mục các tài liệu tham khảo đã được sử dụng trong bài diễn văn: 1. Phụ lục Gia phả – Họ tộc Họ Nguyễn Phi (chung) tính đến ngày 10/10/2010 do Tiên sinh Nguyễn Chung Cảng – đời thứ 6 lập

2. Nguồn gốc họ Nguyễn (Chung – Phi) và bài văn tế do Tiên sinh Nguyễn Chung Anh – đời thứ 5, Tiên sinh Nguyễn Chung Cảng – đời thứ 6 dịch từ bản tiếng Hán của Tiên sinh Nguyễn Phi Tạo – đời thứ 4.