Bàn đạp trước cách vạch xuất phát mấy bàn chân

CHƯƠNG III

KỸ THUẬT CHẠY CỰ LY NGẮNChạy cự ly ngắn được chia một cách quy ước thành 4 giai đoạn: xuất phát, chạy lao sau xuất phát, chạy giữa quãng và về đích.Trong chạy ngắn người ta áp dụng cách xuất phát thấp vì kỹ thuật này giúp vận độngviên bắt đầu chạy nhanh hơn và sớm đạt được tốc độ cực đại trong khoảng thời gian ngắn.Để xuất phát nhanh, người ta sử dụng bàn đạp xuất phát Hình 7, bàn đạp xuất phát bảođảm cho vận động viên có điểm tỳ vững chắc để đạp sau, sự ổn định khi đặt chân.Có 3 cách bố trí bàn đạp xuất phát cơ bản Hình 8:Hình 7 - Cách “thơng thường”: bàn đạp trướcđặt cách vạch xuất phát 1 – 1.5 bàn chân, còn bàn đạp sau cách bàn đạp trước một khoảngbằng độ dài cẳng chân gần 2 bàn chân.- Cách “kéo dãn”: vận động viên rút ngắn khoảng cách giữa hai bàn đạp xuống cònmột bàn chân hoặc ít hơn. Khoảng cách từ bàn đạp trước đến vạch xuất phát gần 2 bàn chânkhoảng cách này được kéo dãn.- Cách “làm gần”: khoảng cách giữa 2 bàn đạp được rút ngắn lại còn một bàn chânhoặc nhỏ hơn, song khoảng cách từ vạch xiat61 phát đến bàn đạp trước chỉ còn khoảng1 – 1.5 bàn chân như vậy khoảng cách từ bàn đạp sau đến vạch xuất phát được làm gần lại.Việc đặt bàn đạp xuất phát gần nhau bảo đảm sự nổ lực đồng thời của cả hai chân khibắt đầu chạy và tạo cho người chạy gia tốc lớn Hình 8hơn ở những bước đầu. Song vị trí gần nhau của hai bàn chân và việc hầu như đạp sau đồng thời của chúng gây trở ngại cho việc chuyển đến đạp sau luân phiên của từngchân ở những bước tiếp theo.Mặt tựa của bàn chân trước nghiêng dưới góc 45 - ; mặt tựa của bàn đạp sautừ 60 -80. Góc nghiêng của mặt tựa bàn đạp thay đổi tùy thuộc vào khoảng cách đến vạch xuất phát. Khi bàn đạp được đặt gần vạch xuất phát thì góc nghiêng mặt tựa bànđạp giảm đi, còn khi kéo xa khỏi vạch xuất phát thì góc nghiêng tăng lên. Khoảng cách5013giữa hai bàn đạp và việc đặt bàn đạp xa hay gần vạch xuất phát tùy thuộc vào đặc điểm cơ thể vận động viên, trình độ phát triển các tố chất nhanh, mạnh và những tố chấtkhác của họ.Theo hiệu lệnh “vào chỗ”, vận động viên chạy tiến ra trước hai bàn đạp, ngồi xuống và chống tay về phía trước vạch xuất phát. Từ thư thế này, vận động viênchuyển chân từ phía trước ra phía sau, lần lượt tỳ bàn chân lên mặt tựa bàn đạp trước rồi đến bàn đạp sau. Hai mũi giầy chạy chạm mặt đường hoặc hai đinh đầu tiên tỳxuống mặt đường. Sau khi hạ gối sau xuống, vận động viên thu hai tay về và đặt xuống sát sau vạch xuất phát Hình 9.1. Lúc này giữa ngón cái và các ngón còn lại đểsát nhau tạo thành vòm. Hai tay duỗi thẳng tự nhiên, chống tỳ trên đất ở độ rộng bằng vai. Thân trên thẳng, đầu duỗi thẳng so với thân trên và trọng lượng cơ thể được phânđều giữa hai tay, chân chống trước và đầu gối chân sau.Hình 9.1 Theo lệnh “sẵn sàng”, vận động viên hơi duỗi chân, gối chân đặt sau tách khỏimặt đường làm trọng tâm hơi chuyển lên trên và ra trước. Lúc này, trọng lượng cơ thể dồn trên hai tay và chân chống trước, hình chiếu của trọng tâm cơ thể trên đất phảicách vạch xuất phát từ 15 – 20 cm. Hai đế giầy tỳ sát vào mặt tựa bàn đạp, vùng hông nâng cao hơn vai 10 – 20 cm và lúc này hai cẳng chân gần như song song với nhau.Trong tư thế “sẵn sàng”, điều cần lưu ý là không nên dồn trọng lượng cơ thể quá nhiều xuống hai tay vì điều này làm ảnh hưởng xấu đến thời gian hoàn thành xuất phát thấpHình 9.2.Hình 9.2 14Trong tư thế “sẵn sàng”, góc gấp chân ở khớp gối có vai trò quan trọng. Việc tănggóc này trong giới hạn nào đó tạo điều kiện cho đạp sau nhanh hơn. Trong tư thếsẵn sàng xuất phát, góc tối ưu giữa đùi và cẳng chân của chân tỳ trên bàn đạp saukhoảng 115 -. Góc giữa thân trên và đùi chân trước khoảng 19 -V.Borzop – 1980.138 23Trong tư thế “sẵn sàng”, vận động viên không nên quá căng thẳng, gò bó. Điềuquan trọng lúc này là tập trung chú ý đợi tín Hình 10.1hiệu xuất phát. Khi nghe súng nổ hay những tín hiệu xuất phát khác, vận động viên phải độtngột lao nhanh về trước. Động tác này được bắt đầu bằng đạp mạnh hai chân và đánh tay nhanh. Đạp sau vào mặt tựa bàn đạp xuất phát được thực hiện đồng thời bằng cảhai chân nhằm tạo áp lực lớn trên mặt tựa để đẩy cơ thể lao nhanh về trước, song thời gian đạp bằng cả hai chân rất ngắn. Chân sau chỉ hơi duỗi và sau đó nhanh chóng đưađùi về phía trước, trong khi đó, chân trước đột ngột duỗi thẳng trong tất cả các khớp Hình 10.1 + Hình 10.2.Hình 10.2 Trong bước đầu tiên, góc đạp sau từ bàn đạp của những vận động viên chạy ngắncấp cao khoảng 42 - , đùi chân lăng tạo với thân trên một góc gần. Tư thế nêu trên giúp cho lực đạp đẩy cơ thể về trước nhiều hơn, tạo điều kiện thuận lợi cho đạpsau mạnh và giữ được độ nghiêng nói chung của cơ thể trong những bước chạy đầu tiên.50 30

Em hãy đo, đóng bàn đạp và cho biết khoảng cách của hai bàn đạp đến vạch xuất phát là bao nhiêu ?

 A.

Bàn đạp trước cách vạch xuát phát 1 bàn chân, bàn đạp sau cách 3 bàn chân

 B.

Bàn đạp trước cách vạch xuát phát 2 bàn chân, bàn đạp sau cách 3 bàn chân

 C.

Bàn đạp trước cách vạch xuất phát 1,5 bàn chân,bàn đạp sau cách 3 bàn chân

 D.

Bàn đạp trước cách vạch xuát phát 2,5bàn chân, bàn đạp sau cách 3 bàn chân

Chạy cự ly ngắn bao gồm các cự ly từ 20m – 400m, trong đó các cự ly 100m, 200m, 400m là các nội dung thi đấu chính thức trong các đại hội thể thao Olympic và các cuộc thi đấu lớn. Trong bài này chỉ giới thiệu chạy cự ly 100m.

1.Tác dụng của chạy cự ly ngắn

Ngoài việc giúp nâng cao thể lực chung, chạy cự ly ngắn giúp cho con người phát triển sự khéo léo, khả năng phối hợp vận động mà đặc biệt là sức mạnh tốc độ, giúp cho cơ thể trở nên săn chắc phát triển cân đối toàn diện.

2. Chi tiết về kỹ thuật chạy cự ly ngắn

Bàn đạp là một dụng cụ cần thiết trong môn chạy cự ly ngắn. Bố trí bàn đạp chạy ngắn sao cho phù hợp với đặc điểm và trình độ người tập. Thông thường có các cách bố trí bàn đạp sau:

- Cách phổ thông: Bàn đạp trước được đặt sau vạch xuất phát từ 1 - 1,5 độ dài bàn chân. Bàn đạp sau được đặt cách bàn đạp trước một khoảng bằng với độ dài cẳng chân (bằng gần 2 bàn chân người chạy);

-Cách xa: 2 bàn đạp được đặt xa vạch xuất phát hơn. Cụ thể, bàn đạp trước đặt sau vạch xuất phát khoảng gần 2 bàn chân, bàn đạp sau cách bàn đạp trước 1 bàn chân hoặc gần hơn. Đây là cách bố trí bàn đạp phù hợp với người cao, sức mạnh chân và tay trung bình;

-Cách gần: 2 bàn đạp được đặt ở vị trí gần vạch xuất phát hơn. Bàn đạp trước cách vạch xuất phát khoảng 1 bàn chân hoặc gần hơn, bàn đạp sau đặt cách bàn đạp trước 1 - 1,5 bàn chân. Cách này tận dụng được sức mạnh của cả 2 chân khi xuất phát, giúp người chạy xuất phát nhanh và thường phù hợp với người thấp, chân tay khỏe.

Dù bố trí bàn đạp theo cách nào thì trục dọc của 2 bàn đạp đều phải song song với trục dọc của đường chạy. Khoảng cách giữa 2 bàn đạp theo chiều ngang là khoảng 10 - 15cm. Bàn đạp trước ưu tiên dùng cho chân thuận (chân khỏe hơn). Góc độ của mặt bàn đạp: Góc giữa mặt bàn đạp trước với đường chạy phía sau là 45 - 50°, góc giữa mặt bàn đạp sau với đường chạy phía sau là 60 - 80°. Người có thể lực kém thì có thể sử dụng bàn đạp xa vạch xuất phát với góc độ nhỏ hơn.

3.Một số quy định trong Luật Điền kinh về chạy cự ly ngắn

(Quyết định số 224/QĐ-UBTDTT ngày 01 tháng 03 năm 2000 của Bộ trưởng – Chủ nhiệm Uỷ ban thể dục thể thao về việc ban hành Luật điền kinh)

a. Xuất phát

– Xuất phát và về đích của một cuộc thi phải được biểu thị bằng một vạch trắng rộng 5cm. Cự ly của cuộc thi phải được đo từ mép của vạch xuất phát phía xa đích tới mép của vạch đích phía gần tới xuất phát.

– Trong tất cả các cuộc thi không chạy theo ô riêng, vạch xuất phát phải có hình vòng cung để cho tất cả các vận động viên khi xuất phát cách đích cùng một cự ly.

– Tất cả các cuộc thi phải xuất phát theo tiếng nổ của súng phát lệnh hay thiết bị phát lệnh tương ứng sau khi trọng tài phát lệnh đã xác nhận là các vận động viên đã ổn định trong tư thế xuất phát đúng.

– Sau lệnh “vào chỗ” các vậnđộng viên phải tiến tới vạch xuất phát, chiếm vị trí hoàn toàn trong ô chạy riêng của mình, phía sau vạch xuất phát. Hai bàn tay và 1đầu gối phải tiếp xúc với mặtđất và hai bàn chân phải tiếp xúc với bànđạp xuất phát.

– Khiở tư thế vào chỗ, vậnđộng viên khôngđược chạm vào vạch xuất phát hoặcđất phía trước vạch xuất phát bằng chân hoặc tay của mình.

– Khi có lệnh “sẵn sàng” các vậnđộng viên phải lập tức nâng lên tới tư thế xuất phát cuối cùng của mình trong khi vẫn giữ sự tiếp xúc của hai tay vớiđất và sự tiếp xúc của 2 bàn chân với bànđạp.

– Khi thực hiện lệnh “vào chỗ” hoặc “sẵn sàng”, tất cả các vậnđộng viên phải lập tức và khôngđược chậm trễở vào tư thếđầyđủ và cuối cùng của họ. Việc chậm trễ tuân thủ lệnh này sau một thời giai thích hợp sẽ vi phạm lỗi xuất phát. Nếu một vậnđộng viên sau lệnh “vào chỗ” gây trở ngại cho các vậnđộng viên khác trong cuộc thi qua việc la hét, nói to có thể bị coi là một lỗi xuất phát.

– Nếu một vậnđộng viên sau khiđãở tư thế xuất phátđầyđủ và cuối cùng của minh, bắtđầu có hànhđộng xuất phát trước khi súng phát lệnh hoặc thiết bị phát lệnh nổ sẽ bị lỗi xuất phát.

– Bất kỳ vậnđộng viên nào phạm lỗi xuất phát sẽ bị cảnh cáo. Vậnđộng viên chỉđược vi phạm lầnđầu, từ lần vi phạm thứ hai bất kỳ vậnđộng viên nào cũng bị loại.

– Trọng tài phát lệnh hoặc bất kỳ trọng tài giám sát, khi thấy có phạm quy trong xuất phát, phải gọi các vậnđộng viên lại bằng một phát súng.

b. Vềđích

– Các vậnđộng viên sẽđược xếp theo thứ tự mà trong đó bất kỳ phần cơ thể của họ, trừđầu, cổ, tay, chân, bàn tay, bàn chânđạt tới mặt phẳng thẳngđứng của gần của vạchđích nhưđã dược xácđịnhở trên.

– Trong bất kỳ cuộc thi mà thành tích dựa trên cơ sởđộ dàiđã vượt quađược trong một thời gian cốđịnhđúng 1 phút trước khi kết thúc cuộc thi trọng tài phát lệnh phải bắn súngđể báo trước cho các vậnđộng và trọng tài giámđịnh là cuộc thiđã gần kết thúc. Trọng tài phát lệnh phảiđược tổ trưởng trọng tài bấm giờ chỉ dẫn và tại thờiđiểm chính xác sau xuất phát sẽ phát tín hiệu kết thúc cuộc thi bằng việc nổ súng một lần nữa. Tại thờiđiểm súng nổđể phát lệnh kết thúc cuộc thi, các trọng tài giámđịnhđược phân công sẽđánh dấu chính xácđiểm mà tạiđó mỗi vậnđộng viết chạm vàođường chạy trong thời gian cuối cùng trước khi hoặcđồng thời cùng với tiếng nổ của súng. Cự lyđạtđược phảiđượcđo tới mét gần nhất phía sau vạchđánh dấu này. Ít nhất một trọng tài giámđịnh phảiđược phân công tới mỗi vậnđộng viên trước khi bắtđầu cuộc thiđểđánh dấu cự ly mà vậnđộng viênđạtđược.