Bệnh khó thở là bệnh gì

Khó thở do nhiều bệnh gây ra, trong đó nguyên nhân đơn thuần có thể do thể trạng sức khỏe kém hoặc khó thở xảy ra đột ngột không rõ nguyên nhân, xảy ra khi dọn đồ hoặc nâng vật nặng. Một số người mắc bệnh hô hấp cũng có thể cảm thấy khó thở, dù chỉ thực hiện các hoạt động bình thường như lấy ghế ra hoặc đi qua một phòng khác.

Tuy nhiên, khó thở cũng có thể do các bệnh lý như: Bệnh phổi, bệnh tim, thiếu máu (số lượng hồng cầu ít). Đối với các bệnh lý có thể gây khó thở và bất kỳ một hoặc một sự kết hợp có thể dẫn đến cơn khó thở đột ngột. Ví dụ, khó thở rất thường gặp trong các bệnh phổi như COPD, khí phế thũng, hen suyễn, bệnh phổi mô kẽ, tăng huyết áp phổi và xơ nang phổi.

Cơn khó thở có thể xảy ra khi bệnh phổi không được kiểm soát hoặc khi bệnh trở nặng. Bệnh tim, đặc biệt là suy tim, cũng có thể gây ra cơn khó thở.

Ung thư khởi phát từ phổi hoặc lan đến phổi, ung thư nặng có thể gây ra cơn khó thở. Bất kỳ bệnh cơ hoặc bệnh thần kinh nào ảnh hưởng đến việc hô hấp cũng có thể gây ra cơn khó thở.

Khó thở đột ngột có thể trở nặng trong các tình huống như cơn kịch phát bệnh phổi hoặc bệnh tim mạn tính. Ngoài ra, các yếu tố môi trường có thể ảnh hưởng đến phổi như: Ô nhiễm không khí nặng hoặc phơi nhiễm khói củi trong những tháng lạnh, có thể kích phát cơn khó thở.

Đối với người làm việc ngoài trời với nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp, đi du lịch lên các vùng núi cao hoặc chỉ đơn thuần do thường xuyên làm các công việc nặng nhọc, cũng có thể khiến tình trạng khó thở đột ngột trở nặng. Những người viêm phổi, bị nhiễm trùng hoặc quá sợ hãi, lo lắng và hoảng loạn… cũng có thế khiến khó thở đột ngột trở nặng.

Khó thở do nhiều bệnh gây ra và đôi khi là một vấn đề nghiêm trọng. Ảnh minh hoạ.

Cần xử trí thế nào khi xuất hiện khó thở?

Nếu xuất hiện khó thở thì phải thật bình tĩnh, không nên sợ hãi. Điều đầu tiên cần làm là nghỉ ngơi, nếu tình trạng khó thở do tâm lý, do công việc nặng nhọc hoặc khi leo núi… thì cần hít thở sâu, không cố gắng nín thở.

Cần thả lỏng cơ thể, ngồi thẳng hoặc trong tư thế nửa nằm nửa ngồi. Có thể uống nhiều nước lọc, nước đường, trà gừng mật ong, nếu không thuyên giảm nên đưa đến cơ quan y tế gần nhất.

Cần theo dõi tình trạng khó thở xem tần suất lặp lại như thế nào, mức độ ra sao. Không phải mọi cơn khó thở đều nguy hiểm, vì thế cần phải biết khó thở thì nên làm gì, nếu khó thở kéo dài trên 30 phút có thể sẽ ảnh hưởng nhiều tới tính mạng, nhất là cơn khó thở gấp.

Với tình trạng khó thở ở người có các bệnh lý nền như: Tim mạch, COPD, khí phế thũng… thì việc cần thiết là hãy sử dụng thuốc đã kê đơn của các bác sĩ điều trị. Sau đó cần đưa người bệnh đến cơ sở gần nhất để được cấp cứu kịp thời.

Cần đến ngay cơ sở y tế khi tình trạng đột ngột khó thở nặng mà không khỏi. Ảnh minh hoạ.

Lời khuyên của thầy thuốc

Khó thở đôi khi là một vấn đề nghiêm trọng, vì vậy, nếu sức khỏe bình thường bỗng nhiên đột ngột bị khó thở, thì cần tránh lao động nặng, tránh hoạt động khom lưng gập người như nghề bốc vác, khiêng đồ nặng, cần có thời gian nghỉ ngơi thường xuyên trong một hoạt động. Làm việc với tần suất vừa phải, không làm việc quá gắng sức.

Cần tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, điều tiết hơi thở, sau đó mới chuyển qua bài tập chạy. Tuyệt đối không tập chạy khi khó thở, vì có thể gây ra tình trạng khó thở nặng hơn, dẫn đến ngất.

Nên tập thở với các bài tập đơn giản như động tác thiền, yoga, thở bụng thư giãn làm cho hơi thở sâu và không gồng sức tại cơ ngực, phổi…

Cần đến ngay cơ sở y tế khi tình trạng đột ngột khó thở nặng mà không khỏi, đau ngực cùng với khó thở. Không cảm thấy bớt sau khi sử dụng thuốc chỉ định mà bác sĩ đã cho.

Người bệnh khó thở kèm theo sốt hoặc thay đổi số lượng, màu sắc, độ nhầy của đờm. Có cảm giác khó thở không mất đi sau khi nghỉ ngơi 30 phút.

Khó thở là tình trạng rất thường gặp. Một số trường hợp khó thở cần cấp cứu, nếu không có thể gây nguy hiểm tới tính mạng người bệnh. Thông thường khó thở liên quan đến bệnh đường hô hấp nhưng không ít trường hợp lại do hệ thống tim mạch có vấn đề.

Khó thở là bệnh gì?

Khó thở hay còn gọi là bị hụt hơi hoặc đói không khí, tình trạng này diễn ra khá phổ biến, bất kỳ ai cũng có thể mắc phải. Trung bình cứ 4 người đi khám bệnh đường hô hấp thì sẽ có 1 người có triệu chứng khó thở.

Khi bị khó thở, bệnh nhân luôn ở trong tình trạng mệt mỏi, thiếu oxy, hô hấp khó khăn, tức ngực và hơi thở đứt quãng. Điều này có thể xảy ra theo cấp độ từ nhẹ tới nặng, nhất thời hoặc dai dẳng.

Để chẩn đoán và điều trị chứng khó thở hiệu quả cần dựa vào nguyên nhân gây bệnh. Mặc dù đây là bệnh phổ biến nhưng lại gây nhiều khó khăn trong việc chẩn đoán, điều trị, đặc biệt là đối với những trường hợp người bệnh gặp cơn khó thở cấp tính, nghiêm trọng.

Những nguyên nhân gây khó thở

Khó thở có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý

Tình trạng khó thở có thể do những bệnh lý dưới đây gây ra:

Hen suyễn

Là bệnh mạn tính có thể gặp ở mọi lứa tuổi. Hen suyễn thường thuộc bệnh dị ứng và kèm theo viêm phế quản. Khó thở trong hen suyễn có dấu hiệu là khó thở ra. Khi lên cơn khó thở có kèm theo tiếng rít (do co thắt phế quản) và xuất tiết đường hô hấp gây ho, có đờm.

Bệnh xảy ra quanh năm nhưng mỗi khi thời tiết thay đổi hoặc gặp yếu tố thuận lợi (dị ứng nguyên) thì cơn hen xuất hiện. Hen suyễn cũng dễ nhầm lẫn với đợt cấp của bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, bởi vì bệnh này khi lên cơn cấp tính cũng gây khó thở, khò khè, ho. Ho có đàm đặc, màu vàng, xanh và thường kéo dài trên 3 tháng/năm.

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính

Người bị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính lúc đầu chỉ khó thở nhẹ nhưng càng ngày càng nặng, môi tím, mệt mỏi. Bệnh thường gặp ở người cao tuổi và có tiền sử nghiện thuốc lá, thuốc lào.

Trong bệnh giãn phế quản

Bệnh lý này cũng làm cho người bệnh khó thở, đặc biệt là khó thở do tràn khí màng phổi do bệnh giãn phế quản. Khó thở khi hít vào và thường xảy ra sau một cơn đau ngực dữ dội, mặt xanh, trán vã nhiều mồ hôi.

Bệnh viêm phế quản – phổi

Cũng gây khó thở, xảy ra một cách từ từ, kèm theo thường là sốt cao. Bệnh hay gặp ở trẻ em (nhất là trẻ còi xương suy dinh dưỡng), người có tuổi và người suy giảm miễn dịch (người mắc bệnh AIDS).

Khó thở cũng gặp ở những người bệnh khí phế thũng, tâm phế mạn. Trong các bệnh này người bệnh khó thở gần như thường xuyên, môi tím (do thiếu dưỡng khí), mệt mỏi…

Khó thở nặng có thể phải cấp cứu, thở oxy

Dị vật đường thở

Khó thở do dị vật có thể gặp trong bệnh bạch hầu thanh quản (đây là bệnh bạch hầu ác tính do vi khuẩn Corynebacterium diphterie gây ra). Trong bệnh này do giả mạc phủ kín, đầy niêm mạc thanh quản và khí quản kèm theo phù nề gây khó thở cấp tính phải cấp cứu ngay.

Bệnh lao phổi mạn tính

Bệnh lý này cũng gây khó thở nhất là bệnh lao hang, lao kê hoặc tràn dịch màng phổi do lao (tràn dịch màng phổi có nhiều nguyên nhân đều gây khó thở, trong đó có tràn dịch do lao).

Một số bệnh của phổi

Như ung thư phổi hoặc áp xe phổi cũng gây khó thở, đôi khi gây khó thở dữ dội.

Xơ gan cổ trướng

Do dịch trong ổ bụng nhiều ngăn cản di động của cơ hoành hoặc bệnh suy tim giai đoạn cuối cũng làm cho gan ứ máu, to ra đẩy cơ hoành lên làm cản trở di động của cơ hoành gây khó thở.

Phù phổi cấp

Phù phổi cấp do bệnh của tim như hẹp, hở van tim, van động mạch chủ, tăng huyết áp tim trái… dẫn đến tình trạng khó thở.

Bệnh tim mạch

Bệnh nhân mắc các bệnh lý về tim mạch như suy tim, bệnh mạch vành,.. là một trong những nguyên nhân nghiêm trọng gây ra dấu hiệu khó thở. Bệnh nhân suy tim thường khó thở khi gắng sức, nặng hơn có thể khó thở cả khi nằm nghỉ. Vào ban đêm, đôi khi bệnh nhân đang ngủ đột nhiên thức dậy rồi thở hổn hển, tình trạng này được gọi là “khó thở kịch phát về đêm”.

Ngoài ra, người ta thống kê cho thấy một số bệnh như đau dây thần kinh liên sườn, chấn thương lồng ngực, bệnh đường hô hấp trên như viêm amidan, viêm thanh quản hoặc bệnh rối loạn cảm xúc (trầm cảm, lo lắng…) hoặc do urê máu cao, toan máu cũng có khả năng gây khó thở.

Khi khó thở nên làm gì?

Khó thở có thể là cấp tính hoặc mạn tính. Trong các trường hợp cấp tính như dị vật đường thở, hen suyễn cấp tính, đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, tràn khí màng phổi… cần nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất để cấp cứu, nếu chần chừ có thể gây nguy hiểm cho tính mạng người bệnh.

Nếu khó thở nhẹ, xảy ra từ từ thì cần đưa người bệnh đến khám ở các cơ sở y tế càng sớm càng tốt, đặc biệt là các cơ sở y tế chuyên khoa (chuyên khoa tim mạch, hô hấp, tai mũi họng…).

Sau khi khám bệnh, người bệnh nên thực hiện theo đơn thuốc của bác sĩ và các tư vấn kèm theo. Không nên tự mua thuốc để điều trị, bất luận là thuốc Tây y hay thuốc Đông y hoặc thuốc Nam bởi vì làm như vậy không những bệnh không thuyên giảm mà đôi khi còn nặng thêm, có thể biến chứng nguy hiểm hơn.

Khó thở do bệnh lý tim mạch tiềm ẩn nguy cơ nguy hiểm vì khi hệ thống tim mạch có vấn đề, cơ thể bị ảnh hưởng rất nhiều, thậm chí một số bệnh có thể gây tử vong. Do đó, khi gặp triệu chứng khó thở, tốt nhất người bệnh đi khám chuyên khoa tim mạch để xác định chính xác có phải do mình mắc bệnh tim mạch hay không.

Thăm khám tại chuyên khoa Tim mạch BVĐK Hồng Ngọc

Chuyên khoa Tim mạch BVĐK Hồng Ngọc là địa chỉ khám và điều trị các bệnh lý tim mạch uy tín tại Hà Nội, được đông đảo khách hàng đánh giá cao cả về chất lượng chuyên môn lẫn chất lượng dịch vụ. Chuyên khoa sở hữu đội ngũ bác sĩ có tay nghề cao, dày dặn kinh nghiệm cùng hệ thống máy móc hiện đại giúp phát hiện sớm và chính xác các bất thường mà người bệnh đang mắc phải.