Cổ tay bị bong gân là chấn thương thường gặp khi giãn hoặc rách một hoặc nhiều dây chằng ở cổ tay. Show Theo Hiệp hội Phẫu thuật Bàn tay Hoa Kỳ, hai dây chằng phổ biến nhất thường bị tổn thương khi bong gân là dây chằng cổ tay (nằm ở giữa cổ tay) và phức hợp sụn sợi hình tam giác (nằm gần bên ngoài cổ tay) . Bong gân có thể ở mức độ nghiêm trọng. Học viện phẫu thuật chỉnh hình Hoa Kỳ phân loại bong gân thành ba loại, từ nhẹ đến nặng bao gồm: Độ 1, hoặc bong gân nhẹ: Xảy ra khi dây chằng bị kéo căng quá mức nhưng không bị rách. Độ 2, hoặc bong gân trung bình: Đây là trường hợp bị rách một phần dây chằng, có thể hạn chế chức năng ở cổ tay hoặc bàn tay. Độ 3, hoặc bong gân nghiêm trọng: Dây chằng đã bị rách hoàn toàn. Ví dụ như có thể bị tách hoàn toàn ra khỏi xương hoặc kéo theo một mảnh xương. Đối với trường hợp bong gân nghiêm trọng cần được chăm sóc và điều trị y tế. Tốt nhất nên đi khám bác sĩ ngay cả khi trong trường hợp bong gân độ nhẹ để loại trừ các chấn thương khác cần được điều trị cụ thể.
Bong gân cổ tay và gãy cổ tayĐôi khi, việc phân biệt giữa bong gân và gãy xương có thể gặp nhiều khó khăn. Cả hai loại chấn thương này đều có thể gây đau, sưng, bầm tím và nóng xung quanh vùng bị ảnh hưởng. Một cú ngã chống tay, chuyển động đột ngột hoặc vặn người có thể gây ra chấn thương này. Gãy xương cổ tay xảy ra nếu có tình trạng gãy một hoặc nhiều trong tám xương nằm ở cổ tay. Một trong những chấn thương thường gặp là gãy đầu xa xương quay - là một trong hai xương ở cẳng tay. Đối với cổ tay bị bong gân chỉ ảnh hưởng đến dây chằng. Nguyên nhân gây bong gân cổ tay là gì?Thông thường, nguyên nhân gây ra bong gân là do vặn, va chạm hoặc cử động đột ngột quá mức hay đẩy cổ tay theo hướng mà cổ tay ngược với tư thế hoạt động bình thường. Một số nguyên nhân cụ thể khiến cổ tay bị bong gân có thể bao gồm:
Theo Học viện bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình Hoa Kỳ, các hoạt động ngoài trời và thể thao là những nguyên nhân phổ biến gây ra chấn thương cho cổ tay. Các triệu chứng của bong gân cổ tayThông thường sẽ có cảm giác đau khi bị bong gân cổ tay. Theo Học viện bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình Hoa Kỳ, một số triệu chứng khác của cổ tay bị bong gân có thể bao gồm:
Chẩn đoánKhi đến khám bác sĩ vì đau cổ tay hoặc nghi ngờ bị bong gân hoặc gãy, bác sĩ có thể cần thu thập một số thông tin để tìm hiểu thêm về nguyên nhân gây ra cơn đau. Bằng cách kiểm tra cổ tay cũng như yêu cầu thực hiện các bài kiểm tra chuyển động để phát hiện các vấn đề về đau và khả năng vận động. Ngoài ra, để tăng mức độ chính xác của chẩn đoán, bác sĩ có thể sẽ yêu cầu thực hiện các kỹ thuật chụp chiếu, chẳng hạn như chụp X-quang. Điều trịThông thường sẽ không cần phải phẫu thuật đối với trường hợp bong gân cổ tay. Ngoài việc điều trị bằng cách chườm đá, nghỉ ngơi và dùng thuốc giảm đau không kê đơn, bác sĩ có thể khuyến nghị nên đeo nẹp để giúp cố định khớp. Tuy nhiên, nếu các triệu chứng của một người không cải thiện trong vòng khoảng 6 tuần, nên đi khám lại với bác sĩ để đánh giá lại tình trạng ở cổ tay cũng như thực hiện các liệu pháp bổ sung, chẳng hạn như phẫu thuật. Phẫu thuật có nhiều khả năng cần áp dụng đối với trường hợp rách dây chằng hoàn toàn. Chấn thương này có thể gây mất ổn định cho cổ tay. Biện pháp khắc phục tại nhàTrên thực tế, các chuyên gia khuyên nên sử dụng phương pháp RICE. RICE là viết tắt của nghỉ ngơi (rest), chườm lạnh (ice), băng ép (compression) và nâng cao vùng bị đau (elevation). Nói cách khác, nên tránh hoạt động cổ tay, sử dụng túi chườm đá thường xuyên, băng cố định cổ tay và giữ cho cổ tay càng cao càng tốt. Điều này có thể giúp ngăn ngừa tình trạng sưng và chấn thương thêm cho cổ tay.
Hồi phụcThường cần mất một khoảng thời gian khoảng 6 tuần để hồi phục. Thời gian hồi phục sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương. Nên nói chuyện với bác sĩ về thời gian họ có thể hồi phục và thời điểm thích hợp để trở lại các hoạt động bình thường. Trong suốt thời gian này, các chuyên gia khuyến nghị nên để ngón tay di chuyển trong suốt quá trình hồi phục sau chấn thương cổ tay nhằm tránh trình trạng co cứng. Phòng ngừa bong gân cổ tayMặc dù không thể phòng ngừa hoàn toàn tình trạng bong gân cổ tay, tuy nhiên, có một số biện pháp có thể thực hiện để giảm nguy cơ bị chấn thương như:
Một số bài tập tăng cường sức mạnh cơ bắp cũng có thể giúp ngăn ngừa chấn thương. Ví dụ, bóp một quả bóng mềm khác trong 15-20 giây và lặp lại động tác này ba lần mỗi ngày để giúp cổ tay khỏe hơn. Ngoài ra, cũng có thể thực hiện các biện pháp phòng ngừa để ngăn ngừa bong gân cổ tay bằng cách tránh đi bộ trên bề mặt trơn trượt và đeo thiết bị bảo vệ cổ tay thích hợp khi tham gia các hoạt động vận động có thể làm tổn thương khớp. Tóm lượcCổ tay bị bong gân là một chấn thương phổ biến. Một người có thể bị bong gân cổ tay do cử động đột ngột, do ngã hoặc khi chơi thể thao có va chạm. Khi bị bong gân, sẽ xuất hiện cảm giác đau và có các triệu chứng như sưng hoặc bầm tím ở vùng bị ảnh hưởng. Nên nói chuyện với bác sĩ nếu nghi ngờ rằng bị thương ở cổ tay để có các phương pháp kiểm tra loại trừ gãy xương và điều trị thích hợp. Xem thêm: Trật mắt cá chân Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh facebook.com/BVNTP youtube.com/bvntp Bong gân cổ tay là một chấn thương không phổ biến xảy ra khi dây chằng cổ tay bị tổn thương. Hầu hết các trường hợp, tình trạng này không nguy hiểm và có thể được điều trị tại nhà. Bong gân cổ tay xảy ra khi dây chằng cổ tay bị tổn thươngBong gân cổ tay là chấn thương xảy ra khi dây chằng cổ tay bị kéo căng hoặc rách. Dây chằng là các dải mô gắn xương tại khớp. Hai dây chằng phổ biến có thể dẫn đến bong gân là dây chằng cổ tay (nằm ở giữa cổ tay) và khu vực phức hợp sụn sợi hình tam giác (nằm gần bên ngoài cổ tay). Tình trạng này thường không phổ biến trong cuộc sống và công việc hàng ngày. Tuy nhiên, trong một số điều kiện nhất định chẳng hạn như ngã tiếp đất bằng cánh tay dang rộng hoặc chấn thương thể thao có thể dẫn đến bong gân. Bong gân có thể nhẹ hoặc nghiêm trọng và được phân loại như sau:
Bong gân cấp độ 3 cần được chăm sóc y tế càng sớm càng tốt. Người bệnh nên đến bệnh viện để được chẩn đoán và có biện pháp xử lý kịp thời. Hầu hết các trường hợp, bong gân có thể được điều trị bằng các biện pháp tại nhà và luyện tập phù hợp. Nếu bong gân nghiêm trọng, người bệnh có thể cần nẹp cố định hoặc phẫu thuật để cải thiện các triệu chứng. Trong trường hợp bong gân nhẹ, người bệnh có thể cảm thấy cổ tay hơi sưng và mềm hoặc đau đớn khi cử động. Trong các trường hợp bong gân nghiêm trọng hơn, cổ tay có thể bị sưng tấy hoặc thay đổi hình dạng. Người bệnh có thể bị bầm tím (chuyển sang màu xanh đen) và cảm thấy đau đớn nghiêm trọng khi cố gắng cử động tay. Người bệnh bị bong gân thường cảm thấy đau đớn từ nhẹ đến nghiêm trọng. Các triệu chứng có thể được chia thành phổ biến và ít gặp. các triệu chứng phổ biến khi bị bong gân cổ tay bao gồm:
Bong gân cổ tay có thể dẫn đến một số biến chứng hiếm gặp, chẳng hạn như:
Đôi khi các triệu chứng bong gân có thể là dấu hiệu tổn thương gân, gãy xương hoặc chấn thương dây thần kinh. Do đó, người bệnh nên đến bệnh viện để được chẩn đoán và có biện pháp điều trị phù hợp. Bong gân cổ tay có thể là do uốn, vặn hoặc các lực tác động mạnh lên cổ tay do tai nạn giao thông, té ngã hoặc va chạm thể thao. Đôi khi các chấn thương mãn tính, lặp lại nhiều lần ở dây chằng cổ tay cũng có thể dẫn đến bong gân. Một số yếu tố có thể gây căng thẳng và rách dây chằng ở cổ tay, chẳng hạn như: Nâng đỡ bản thân khỏi ngã bằng cách dang rộng cánh tay là phản xạ phổ biến khi bị mất thăng bằng hoặc trượt ngã. Hành động này là một trong những nguyên nhân chính có thể khiến cổ tay bị bong gân. Té ngã với cánh tay mở rộng là nguyên nhân bong gân phổ biến nhấtKhi tình trạng này xảy ra, các yếu tố có thể xác định mức độ nghiêm trọng của bong gân bao gồm:
Bong gân do té ngã có thể xảy ra trong các tai nạn, chẳng hạn như trượt ngã trên mặt băng, tuyết, các bề mặt ẩm ướt, té ngã từ cầu thang hoặc từ trên cao. Ngoài ra, một số hoạt động giải trí, chẳng hạn như trượt băng, trượt ván, trượt patin cũng có thể gây bong gân khi té ngã. Chấn thương do chơi một số môn thể thao nhất định có thể gây cong hoặc trật khớp cổ tay, dẫn đến căng quá mức hoặc rách một (hoặc nhiều) dây chằng. Điều này có thể dẫn đến bong gân. Cụ thể các môn thể thao có thể gân bong gân bao gồm: Các môn thể thao, chẳng hạn như quyền anh có thể làm tăng nguy cơ bong gân
Bong gân cổ tay do thể thao có thể được phòng ngừa bằng cách sử dụng nẹp hoặc dụng cụ hỗ trợ cổ tay khác. Ngoài ra khởi động đúng cách có thể nới lỏng dây chằng ở cổ tay và ngăn ngừa bong gân hiệu quả. Cúi hoặc uốn cong cổ tay quá mức trong các tai nạn xe có thể dẫn đến chấn thương dây chằng. Bong gân có thể dẫn đến nhiều rủi ro nghiêm trọng nếu không được điều trị phù hợp. Do đó, người bệnh nên đến bệnh viện để đánh giá y tế và được chăm sóc phù hợp. Chấn thương dây chằng nghiêm trọng có thể gây tổn thương các dây chằng khác, xương cổ tay và sụn ở cổ tay. Khi dây chằng bị rách hoàn toàn, một mảnh xương có thể bị đứt theo dây chằng. Tình trạng này cần được chăm sóc y tế chuyên nghiệp, thậm chí là phẫu thuật để điều trị dây chằng bị rách. Nếu không được điều trị phù hợp, bong gân có thể trở nên nghiêm trọng, gây đau đớn liên tục, mất ổn định khớp và yếu khớp. Ngoài ra, đôi khi bong gân có thể dẫn đến viêm khớp, cứng khớp, thoái hóa khớp và hạn chế cử động ở cổ tay. Nếu không được điều trị phù hợp, người bệnh có thể bị thoái hóa khớp cổ tayMột số triệu chứng nhất định của bong gân cổ tay có thể là dấu hiệu của các tình trạng nghiêm trọng và cần được chăm sóc y tế ngay lập tức. Cụ thể, người bệnh nên đến bệnh viện ngay khi:
Các triệu chứng này có thể là dấu hiệu gãy xương hoặc chấn thương dây thần kinh ở tay. Do đó, người bệnh cần được đánh giá y tế để có biện pháp điều trị phù hợp. Để chẩn đoán bong gân ở cổ tay, bác sĩ có thể kiểm tra tiền sử bệnh án, khám sức khỏe và thực hiện các xét nghiệm để đánh giá mức độ ổn định của cổ tay. Các phương pháp và xét nghiệm chẩn đoán bong gân ở cổ tay bao gồm:
Trong một số trường hợp, nếu không xác định được tình trạng bong gân, bác sĩ có thể yêu cầu các xét nghiệm chuyên môn chẳng hạn như chụp cắt lớp vi tính nhiều máy dò khớp (MDCT), nội soi khớp cổ tay hoặc đo khớp cộng hưởng từ (MRA). Mục tiêu điều trị bong gân là giảm đau và phục hồi chức năng bình thường của cổ tay. Thông thường, tình trạng này có thể được điều trị bằng các phương pháp không phẫu thuật. Tuy nhiên trong trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể cần phẫu thuật để tránh các rủi ro liên quan. Phương pháp điều trị phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Sau khi xem xét các yếu tố, bác sĩ có thể đề nghị các phương pháp điều trị, chẳng hạn như: Bong gân cổ tay nhẹ có thể được điều trị các phương pháp không phẫu thuật. Người bệnh có thể tham khảo các biện pháp hỗ trợ giảm đau và thúc đẩy quá trình chữa lành như sau: Chườm lạnh có thể cải thiện cơn đau do bong gân gây ra
Ngoài ra, người bệnh cần nghỉ ngơi vài tuần trước khi quay lại các hoạt động thể chất. Căng thẳng và áp lực lên dây chằng có thể khiến các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn. Trao đổi với bác sĩ điều trị trước khi tiến hành các biện pháp tự chăm sóc để tránh các rủi ro liên quan. Trong trường hợp chấn thương nghiêm trọng, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật để điều trị tình trạng bong gân ở cổ tay. Phẫu thuật thường được đề nghị trong trường hợp các phương pháp điều trị bảo tồn không mang lại hiệu quả hoặc khi cơn đau kéo dài hơn 6 tuần liên tục. Tùy thuộc vào chấn thương liên quan, phẫu thuật có thể được thực hiện thông qua nội soi hoặc phẫu thuật mở. Tình trạng bong gân nhẹ có thể được cải thiện trong 24 đến 48 giờ sau khi bắt đầu điều trị. Tuy nhiên cần 1 đến 2 tuần để các triệu chứng được cải thiện hoàn toàn. Nếu người bệnh bị chấn thương hoặc bong gân vừa và nặng, các triệu chứng có thể kéo dài khoảng 6 đến 8 tuần. Ngoài ra, hầu hết người bệnh cần mang nẹp cố định để tránh các chấn thương liên quan. Trong trường hợp bong gân nghiêm trọng, người bệnh có thể cần 8 đến 12 tuần để cải thiện các triệu chứng. Ngoài ra, có thể mất 6 đến 12 tháng để phục hồi hoàn toàn, đặc biệt là khi cần phẫu thuật điều trị. Không có biện pháp phòng ngừa tất cả các tai nạn có thể gây bong gân, tuy nhiên người bệnh có thể hạn chế tối đa nguy cơ té ngã. Cụ thể, một số biện pháp phòng ngừa bong gân bao gồm:
Trong hầu hết các trường hợp, cổ tay bị bong gân không nghiêm trọng và có thể được điều trị bằng cách nghỉ ngơi, chườm đá và sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn. Bong gân nhẹ có thể lành trong 2 tuần trong khi bong gân vừa phải có thể cần 6 đến 8 tuần để chữa lành. Trong các trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể cần phẫu thuật điều trị và cần khoảng 6 đến 12 tháng để phục hồi sau điều trị.
|