Nếu bạn đang lao vào có dự tính lao vào vào ngành công nghệ tiên tiến gia công cắt gọt cơ khí CNC và lập trình gia công CAM, hoặc chỉ khám phá về những bộ phận cơ bản của máy CNC cho người mới khởi đầu, bạn hoàn toàn có thể đã nghe nói về thuật ngữ G-code, thì G-code ở đây được hiểu đơn thuần là ngôn từ lập trình cho máy tính điều khiển và tinh chỉnh số ( Computer Numerical Control ). Trong bài viết này, tôi sẽ trình làng cho bạn những điều cơ bản về mã G-code và cách mở màn khám phá về nó .
Người quản lý và vận hành máy CNC sử dụng mã G-code này để thông tư vị trí cho máy CNC đi đến đâu và phương pháp vận động và di chuyển. Mã này ra lệnh cho máy nên chuyển dời theo hướng nào, nên vận động và di chuyển nhanh như thế nào, nên cắt sâu bao nhiêu, v.v.
Ban đầu, ta sẽ lập trình trên chi tiết theo yêu cầu và sẽ được nạp vào máy. Sau đó, làm theo các hướng dẫn được cung cấp bởi mã G-code, công cụ cắt sẽ tiến hành cắt gọt nguyên liệu ra khỏi khối để tạo ra sản phẩm hoàn chỉnh.
Mã G-code là một trong những ngôn từ lập trình được sử dụng thoáng rộng nhất được sử dụng để tinh chỉnh và điều khiển những máy cơ khí tự động hóa. Hầu hết những máy CNC Open trên thị trường thường sử dụng mã lệnh G-code để lập trình, mặc dầu còn có sự Open của những ngôn từ CNC khác, ví dụ điển hình như Heidenhain, Mazak và những định dạng độc quyền khác .
Các thợ máy CNC hoàn toàn có thể viết mã G-code từ đầu bằng tay, chỉnh sửa mã G-code hiện có trên bộ nhớ của máy CNC hoặc tạo đoạn mã G-code bằng những ứng dụng lập trình gia công CAM như MasterCAM, Siemens NX, vv. Các ứng dụng CAM hoàn toàn có thể tạo mã G-code từ hình ảnh hoặc tệp CAD. Trong ngành công nghiệp CAD to lớn ngày này, cũng có những chương trình chỉnh sửa CAD tự động hóa quy đổi những tệp CAD thành mã G-code .
2. Ý nghĩa và cách thức lập trình G-Code
Một dòng mã G-code nổi bật khá khó hiểu so với người mới, phải mất nhiều năm để một thợ máy CNC thành thạo ngôn từ. Trong khi hàng loạt ngôn từ được gọi là mã G-code, về mặt kỹ thuật nói ” mã ” chỉ nói đến một hướng dẫn duy nhất trong ngôn từ. Mỗi ” mã ” gồm có một địa chỉ vần âm và một số ít và đưa ra một hướng dẫn đơn cử cho máy .
Hầu hết những dòng mã G-code sẽ mở màn bằng chữ G – do đó tại sao ngôn từ có tên ! Điều này là do chữ G biểu lộ mã chuẩn bị sẵn sàng. Chúng báo cho máy biết loại hoạt động nào là bắt buộc hoặc sử dụng giá trị bù nào. Do đó, những mã mở màn bằng G hầu hết luôn được tìm thấy khi khởi đầu một dòng mã G. Ví dụ : G00 ( lệnh xác định dao nhanh, dụng cụ cắt sẽ vận động và di chuyển với vận tốc tối đa ) ; G01 ( lệnh nội suy cắt gọt vận động và di chuyển theo đường thẳng với vận tốc tiến dao F do người quản lý và vận hành thiết lập ) ; G02 ( lệnh nội suy cắt gọt cung tròn cùng chiều kim đồng hồ đeo tay ) và G03 ( lệnh nội suy cung tròn ngược chiều kim đồng hồ đeo tay ) . Không phải tổng thể những mã G đều mở màn bằng chữ G ! Trong khi những mã mở màn bằng G là cực kỳ thông dụng, tổng thể 26 vần âm của bảng vần âm được sử dụng trong mã G. Ví dụ : S ( thiết lập vận tốc quay cho trục chính ) ; F ( thiết lập vận tốc chuyển dời tịnh tiến của bàn máy ). Có 1 số ít điều cơ bản quan trọng khác cần biết, ví dụ điển hình như : Chữ X thông tư sự vận động và di chuyển ngang trục X của bàn máy . Chữ Y thông tư sự vận động và di chuyển dọc trục Y của bàn máy . Chữ Z chỉ thị độ sâu vận động và di chuyển của trục Z . Các số bên cạnh những vần âm này xác lập tọa độ vận động và di chuyển cho bàn máy .
Các bạn hoàn toàn có thể tìm hiểu và khám phá tổng thể những mã lệnh G-code thường được sử dụng trong CNC .
3. Các mã lệnh dùng cho máy CNC
Danh sách những mã lệnh dùng cho máy tiện CNC hệ FANUC Oi-T cho trong bản sau đây :
FANUC Oi-T | Nhóm | Mô tả chức năng |
G00* | 01 | Định vị dao nhanh |
G01 | Nội suy đường thẳng chậm với lượng ăn dao F | |
G02 | Nội suy cung tròn theo chiều kim đồng hồ | |
G03 | Nội suy cung tròn ngược chiều kim đồng hồ | |
G04 | 00 | Thời gian dừng cuối hành trình |
G10* | Nhập dữ liệu từ chương trình | |
G20 | 06 | Hệ inch |
G21 | Hệ mét | |
G27 | 00 | Kiểm tra trờ về điểm chuẩn R |
G28 | Tra trở về điểm chuẩn R | |
G30 | Tra về điểm chuẩn thứ 2, 3, 4 | |
G32 | 01 | Cắt ren |
G40* | 07 | Hủy bù trừ bán kính dao |
G41 | Bù trừ bán kính dao bên trái | |
G42 | Bù trừ bán kính dao bên phải | |
G50 | 00 | Thiết lập hệ tọa độ phôi hoặc giới hạn tốc độ cắt (vòng/phút) |
G65 | Gọi chương trình macro | |
G70 | 00 | Chu trình tiện tinh |
G71 | Chu trình tiện thô dọc biên dạng trục Z | |
G72 | Chu trình tiện thô dọc biên dạng trục X | |
G73 | Chu trình tiện ghép hình | |
G74 | Chu trình tiện rãnh mặt đầu và khoan mặt đầu | |
G75 | Chu trình tiện rãnh trụ ngoài và rãnh trụ trong theo phương X | |
G76 | Chu trình cắt ren hỗn hợp | |
G80 | 00 | Hủy các chu trình lập sẵn |
G90 | 01 | Chu trình tiện trụ bậc ngoài, trụ trong dọc trục Z |
G92 | Chu trình tiện ren | |
G94 | Chu trình tiện mặt đầu dọc trục X | |
G96 | 02 | Tốc độ mặt cắt không đổi (m/ph) |
G97* | Hủy tốc độ cắt mặt không đổi, tốc độ cắt là (vg/ph) | |
G98 | 05 | Lượng ăn dao trên phút (mm/phút) |
G99* | Lượng ăn dao trên vòng (mm/vòng) |
Danh sách những mã lệnh dùng cho máy phay CNC hệ FANUC Oi-M cho trong bản sau đây :
FANUC O-MC |
Mô tả chức năng |
G00 | Định vị dao nhanh |
G01 | Nội suy đường thẳng với lượng ăn dao F |
G02 | Nội suy cung tròn theo chiều kim đồng hồ đeo tay |
G03 | Nội suy cung tròn ngược chiều kim đồng hồ đeo tay |
G04 | Thời gian dừng cuối hành trình dài |
G15 | Hủy chính sách nội suy theo tọa độ cực |
G16 | Chế độ nội suy theo tọa độ cực |
G17 | Chọn mặt phẳng gia công XY |
G18 | Chọn mặt phẳng gia công XZ |
G19 | Chọn mặt phẳng gia công YZ |
G20 | Hệ inch |
G21 | Hệ Milimet |
G28 | Gọi dụng cụ về điểm chuẩn R |
G30 | Trở về điểm chuẩn thứ 2, 3, 4 |
G37 | Bù trừ dao tự động hóa theo Z |
G40 | Hủy bù trừ nửa đường kính mũi dao |
G41 | Bù trừ nửa đường kính mũi dao bên trái |
G42 | Bù trừ nửa đường kính mũi dao bên phải |
G43 | Bù trừ chiều dài dao dương |
G44 | Bù trừ chiều dài dao âm |
G49 | Hủy bù trừ chiều dài dao |
G50 | Hủy khuyếch đại đường chuyển dao |
G51 | Khuyếch đại đường chạy dao |
G52 | Thiết lập hệ tọa độ phôi cục bộ |
G53 |
Thiết lập hệ tọa độ máy
Xem thêm: Hoại thư Fournier |
G54 – G59 | Thiết lập hệ tọa độ phôi từ thứ 1 đến thứ 6 |
G60 | Định vị nhanh dụng cụ theo 1 hướng |
G61 | Chế độ dừng đúng mực |
G62 | Tự động giảm tốc tại góc nhọn giữa 2 đường |
G63 | Chế độ taro thông thường |
G65 | Gọi chương trình macro |
G66 | Gọi chương trình macro modal |
G67 | Hủy gọi chương trình macro modal |
G68 | Xoay hệ tọa độ |
G73 | Chu trình khoan bẻ phôi |
G74 | Chu trình taro ren trái |
G76 | Chu trình doa tinh lỗ |
G80 | Hủy quy trình khoan lỗ |
G81 | Chu trình khoan mồi |
G82 | Chu trình khoan có thời hạn dừng ở đáy lỗ |
G83 | Chu trình khoan sâu |
G84 | Chu trình taro ren phải |
G85 | Chu trình doa lỗ và lùi dao ra với với vận tốc tiến dao F |
G86 | Chu trình doa lỗ và lùi dao nhanh ra ngoài mà trục chính ngưng quay |
G87 | Chu trình doa mặt sau lỗ |
G88 | Chu trình doa lùi dao bằng tay |
G89 | Chu trình doa có dừng ở đáy lỗ |
G90 | Lập trình tuyệt đối |
G91 | Lập trình tương đối |
G92 | Thiết lập góc tọa độ từ vị trí hiện tại của dụng cụ |
G94 | Đơn vị ăn dao trên phút |
G95 | Đơn vị ăn dao trên vòng |
G96 | Tốc độ cắt mặt không đổi ( met / phút ) |
G97 | Hủy vận tốc cắt mặt không đổi ( vòng / phút ) |
G98 | Lùi dao đến cao độ xuất phát trong những quy trình gia công lỗ |
G99 | Lùi dao đến cao độ bảo đảm an toàn R trong những quy trình gia công lỗ |
Bài viết này tôi đã trình làng cho bạn biết về G-Code và phương pháp sử dụng những mã lệnh G-Code dùng cho máy CNC, chúc bạn thành công xuất sắc trong việc tìm hiểu và khám phá về G-Code !
Tham khảo : Các khóa học lập trình và quản lý và vận hành máy CNC tại TechK :
✨ Khóa học Lập trình và Vận hành máy phay CNC
✨ Khóa học Lập trình và Vận hành máy tiện CNC
✨ Khóa học MasterCAM 2D – Lập trình gia công phay CNC
✨ Khóa học MasterCAM 3D – Lập trình gia công phay CNC
✨ Khóa học MasterCAM – Lập trình gia công tiện CNC
Xem thêm: Gangster Có Nghĩa Là Gì? Gangster Là Gì, Nghĩa Của Từ Gangster
ÔN HỒ HẢO – TRUNG TÂM ĐÀO TẠO VÀ CHUYỂN GIAO CÔNG NGHỆ TECHK