Một trong các phiên bản đầu tiên của sáo Recorder là “Quena” - một nhạc cụ bắt nguồn từ Mỹ Latinh có từ thời đế chế Incan cổ đại. Sáo Recorder hiện đại được phát triển ở châu Âu trong thời trung cổ. Từ nửa sau thế kỷ 15 đến thế kỷ 17, nó thường được sử dụng trong các buổi buổi diễn nhạc sống. Nhưng vào cuối thế kỷ 18, nó bắt đầu bị lu mờ bởi “sáo ngang” (flute), một nhạc cụ có hình dáng tương tự, mặc dù có một sự khác biệt về âm lượng và âm sắc. Sáo Recorder ban đầu được biết đến với cái tên “sáo”. Sau này, được gọi là sáo Recorder để phân biệt với “sáo ngang”.
Các sáo Recorder của thế kỷ 17 có một lỗ khoan hình trụ, âm sắc rộng hơn và có ít lỗ bấm hơn recorder hiện tại. Ban đầu, chúng đóng một vai trò quan trọng trong các bản nhạc, như vocal chính, phần đệm trong các buổi nhạc hòa tấu cũng như các nhóm nhạc Jazz cùng các loại đàn như violin.
Vào thời kỳ Baroque (1600 - 1750), sáo recorder thường được sử dụng như một nhạc cụ độc tấu. Để cho âm thanh trong trẻo, lỗ sáo Recorder được làm hình nón. Do đó, các bội âm, hài âm cao hơn trở nên nổi bật hơn, mang lại âm sắc đặc biệt mà chúng ta nghe thấy ngày nay.
Trong giai đoạn này, rất nhiều tuyệt phẩm sonata và concerto được viết riêng cho sáo Recorder, có thể nói rằng đây là thời kỳ hoàng kim của nhạc cụ này. Bên cạnh hai tác phẩm kinh điển Seven Sonatas” và “Two Trio Sonatas” của G. F. Handel; có vô cùng nhiều các tác phẩm operas và oratorios được viết riêng cho recorders. Sáo recorders cũng được dùng để biểu diễn solo trong tác phẩm “Brandenburg Concerto” bản số 2 và số 4 của nhà soạn nhạc đại tài J.S.Bach, với tư cách là một nhạc cụ cá nhân thể hiện phần obbligato trong cantatas. Ngoài ra, các nhà soạn nhạc người Ý như Scarlatti và A. Vivaldi đã viết rất nhiều bản sonata, trio sonata và concerto cho sáo Recorder - “Concerto in C-Major for Sopranino Recorder and String Orchestra” là một trong những bài đặc biệt nổi tiếng.
Từ thời kỳ cổ điển, khi các tác phẩm của Mozart và Beethoven trở nên phổ biến,khi các dàn nhạc orchestra bắt đầu phát triển, nhưng vì hạn chế bởi âm lượng, sáo Recorder dần trở nên yếu thế so với nhiều nhạc cụ khác. Ngày nay, sáo Recorder là nhạc cụ phổ biến nhất trong giáo dục âm nhạc căn bản, được sử dụng rộng rãi ở các trường tiểu học trên toàn thế giới.
Cách thổi sáo trúc ngang 6 lỗ như thế nào là thắc mắc của những người mới bắt đầu tập chơi. Sáo trúc có âm thanh trầm bổng, du dương, là loại nhạc cụ dân tộc được khá nhiều người yêu thích và tìm cách học thổi. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách thổi sáo trúc 6 lỗ cho người mới bắt đầu. Hãy tham khảo để quá trình tự học thổi sáo tại nhà dễ dàng hơn nhé!
Tìm hiểu về sáo trúc 6 lỗ
Sáo trúc là nhạc cụ dân tộc được làm bằng ống trúc, ống nứa, trên thân sáo được khoét lỗ để khi thổi tạo ra âm thanh, bấm nốt.
Loại sáo thường được học là sáo ngang. Gọi sáo ngang để phân biệt với tiêu thổi dọc. Sáo trúc thuộc bộ hơi.
Cấu tạo
Sáo trúc gồm:
- 1 lỗ thổi hơi tạo âm thành nằm ở trên đầu sáo. 6 lỗ phát ra âm thanh nằm gần nhau, dùng tay để bấm. Các lỗ này tạo thành một hàng thẳng.
- Ở cuối ống, bên dưới có 2 lỗ định âm. Hai lỗ này giúp sáo Đô phát ra được thanh chuẩn.
Sáo được gọi là ống hơi, thổi đầu này và bịt hoặc mở ở đầu kia sẽ phát ra âm thanh theo nguyên tắc: Bịt đầu về phía tay mặt thì tiếng kêu thấp xuống. Mở về phía tay trái thì tiếng kêu cao hơn.
Người ta kể: Cách đây hàng nghìn năm, một sơn nhân ở trong rừng trúc chơi thấy một con ong đục thủng một lỗ trên giông trúc. Gió thổi qua lỗ đó phát ra những âm thanh vi vu nghe rất êm tai. Sơn nhân bèn nảy ra ý định chế tạo cây sáo. Vì thế mà tiêu sáo làm say đắm lòng người.
Khả năng
Sáo ngang được sử dụng để độc tấu, hòa tấu, song tấu, đệm cho hát chèo, đệm ngâm thơ, ca Huế, cải lương… Nó cũng có thể vừa hòa tấu với những dàn nhạc mới.
Cảm âm của sáo Đô nằm trong 2 quãng 8. Có nghĩa có thể thổi nốt Đô 1 lên Đô 2, Đô 3 và thêm một số âm cao nữa.
Âm sắc
Mỗi loại sáo có âm sắc khác nhau.
- Sáo Đô, sáo Sol cao tiếng lanh lảnh, reo vui, réo rắt. Sáo có màu sắc cao dễ giả làm tiếng chim kêu, tiếng gà gáy…
- Sáo La, Sáo Sol tiếng lại êm như nhung, mềm như lụa.
Loại nhạc cụ này có thể diễn tấu được những câu nhạc chậm rãi, buồn lả lướt nhưng cũng có thể diễn tả được những đoạn nhanh, ríu rít. Như vậy, sáo trúc có thể diễn tả được các cung bậc cảm xúc phấn khởi, vui tươi, yêu đời, buồn đau, bi thương, tang tóc, tiếc nuối…
Hướng dẫn cách thổi sáo ngang 6 lỗ cơ bản
Chọn sáo phù hợp
Âm thanh của sáo rất quan trọng nên khi mua sáo cần phải thử âm thanh. Nếu âm thanh của sáo không chính xác sẽ ảnh hưởng đến việc học tập.
Khi chọn sáo bạn cần so sánh chiều dài, hình dáng và độ dày của sáo. Tham khảo sự tư vấn của người có kinh nghiệm.
Giá của sáo đa dạng từ vài chục đến vài triệu. Tuy nhiên mới học chỉ nên chọn sáo giá rẻ tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên không nên chọn một cây sáp quá rẻ bởi có thể ảnh hưởng đến chất lượng âm thanh, tuổi thọ của sáo.
✅ CÁCH CHỌN SÁO TỐT
Nghe, xem video thổi sáo thường xuyên
Bạn nên thường xuyên lên mạng nghe các clip thổi sáo trên youtube để xem cách thổi và tìm ra những cái hay của từng người thổi sáo để rút ra kinh nghiệm cho mình điều này sẽ giúp bạn cảm âm một cách dễ dàng và tạo ra sự thích thú, kiên trì hơn khi học.
Tư thế cầm sáo
Nếu cầm sáo không đúng tư thế thì âm thanh phát ra không chính xác hoặc không ra âm.
Cách cầm sáo đúng:
- Dùng ngón cái và ngón út giữ vững sáo.
- Các ngón tay đặt nằm ngang trên thân sáo. Nếu ngón tay cong thì sẽ không bịt được kín lỗ sáo.
Cách bấm nốt nhạc trên sáo
Sáo gồm 7 nốt: Đồ – C, Rê – D, Mi – E, Pha – Fa, Sol – G, La – A, Si – B. Các nốt được bấm như hình sau, trong đó lỗ đen là bịt kín còn lỗ trắng là mở ngón tay ra.
Bạn không nên vội vàng tập cả một đoạn hoặc một bài nhạc. Thay vào đó, bạn nên luyện tập các nốt cơ bản trên thường xuyên để quen và nhớ cách bấm nốt sao cho chính xác.
Lúc mới tập thổi thì bạn cần thổi từ từ, khi không bị vấp mới tăng tốc độ lên. Sau đó, bạn mới nên tập thổi một đoạn nhạc đơn giản rồi đến những đoạn khó hơn.
Thực hành với bài đơn giản Đàn gà con lông vàng
Fa Fa Đồ Đồ Rê Rê Đồ
Fa Fa Đồ Đồ Rê Rê Đồ
Đồ Đồ Rê Mi Fa Fa
Đồ Đồ Rê Mi Fa Fa
Cách lấy hơi và thổi ra âm thanh
Vấn đề thường gặp phải của những người mới học thổi sáo là không ra âm thanh. Nguyên nhân là do bạn lấy hơi và tư thế cầm sáo sai nên không ra tiếng.
Cách lấy hơi và cách thổi sáo đúng:
- Làm ướt môi: Dùng lưỡi thấm nước bọt cho ướt môi.
- Đặt lỗ sáo ngay đầu vào khe giữa môi trên và môi dưới. Điểm tựa là môi dưới, rồi xoay ra ngoài một góc khoảng 90 độ.
- Mím môi và thổi.
- Thổi ra những âm trầm thì môi cần mím lại tạo một tia hơi gọn.
- Môi ép chặt hơn để thổi những nốt cao. Nốt càng cao thì càng cần ép thật chặt để đạt được tia hơi thật nhỏ gọn.
- Thường sử dụng 5 làn hơi nhẹ, rất nhẹ, mạnh, rất mạnh và hơi nén. Lực hơi thổi âm trầm nhất thì nhẹ vừa có xu hướng lực hơi mạnh dần khi thổi âm cao. Âm càng cao thì môi lại càng phải ép chặt hơn và lực hơi mạnh hơn và ngược lại. Người mới học thổi sáo chỉ nên thổi rất nhẹ, nhẹ và mạnh.
Tập thổi các nốt trên sáo trúc cơ bản
- Luyện tập thổi những nốt cơ bản để ngón tay linh hoạt hơn.
- Tập chạy những gam chính hoặc tập thổi những bài dễ như thần thoại, đồng thoại…
Tập thêm một số kỹ thuật cơ bản trên sáo
Những kỹ thuật cơ bản khi tập thổi sáo là rung hơi, đánh lưỡi đơn và luyến láy. Rung hơi chính là kỹ thuật quan trọng nhưng rất nhiều người luyện tập lại không đúng cách.
Làm cách nào để thổi được sáo nhanh nhất?
Để có thể tập thổi sáo được một cách nhanh nhất thì bạn cần:
- Nhớ cách bấm nốt trên sáo, luyện tập thành thạo, rồi tập 1 đoạn ngắn đơn giản, sau mới tập đoạn dài, phức tạp hơn.
- Luyện tập thổi đều đặn, thường xuyên mỗi ngày. Hãy luyện 20 – 30 phút mỗi ngày.
- Kết hợp với việc nghe thổi sáo trên mạng thường xuyên để cảm âm tốt hơn.
- Khi thổi sáo ngồi hoặc đứng thì mình phải thẳng.
Trên đây là cách thổi sáo trúc ngang 6 lỗ cơ bản và nhanh nhất dành cho người mới học thổi. Mong rằng bài viết sẽ giúp bạn học thổi sáo dễ hơn và nhanh chóng thổi được. Chúc bạn thành công
🎶 GIA SƯ DẠY THỔI SÁO
Cách thổi sáo 10 lỗ
Hệ bấm và thang âm sáo 10 lỗ – cách thổi sáo – các nốt nhạc trên sáo 10 lỗ
Việc sử dụng sáo 10 lỗ sẽ giúp cho âm sắc cũng như độ chuẩn của các nốt thăng giáng sẽ tốt hơn. Nếu sử dụng thuần thục hệ 10 lỗ, chúng ta sẽ chạy ngón, gam, … có các nốt thăng giáng tốt hơn là gượng ép trên hệ 6 lỗ. Thế cầm tay khi sử dụng sáo trúc (sáo ngang) 10 lỗ theo mình là thế cầm tay có lợi nhất cho bạn khi chơi (thổi) sáo.
Cách thổi sáo Dizi
Việc học thêm một nhạc cụ mới sẽ giúp tinh thần thoải mái và năng động hơn, đặc biệt có thể tự chơi những bài hát mà mình yêu thích. Có rất nhiều nhạc cụ phổ biến hiện nay như đàn guitar, piano, trống…Trong đó, sáo Dizi đang là nhạc cụ được nhiều người sử dụng, với âm thanh trong trẻo và thanh thoát. Bạn chưa biết thổi sáo Dizi sao cho đúng nhất? Hãy cùng tìm hiểu bài hướng dẫn thổi sáo Dizi sau đây.
Hướng dẫn thổi sáo Dizi đúng cách và đơn giản nhất
Sáo Dizi là một loại sáo có xuất xứ từ Trung Quốc. Về cơ bản, sáo Dizi có cấu tạo và cách chơi giống như sáo trúc Việt Nam. Nhưng một đặc điểm độc đáo đó là sáo Dizi có cấu tạo thêm một màng rung ở giữa nốt Si và nốt thổi, có tác dụng tạo độ rung đặc trưng cho bài hát.
Hướng dẫn thổi sáo Dizi cũng không có gì đặc biệt, chúng ta nên học cách kiểm soát độ rung của màng rung phù hợp nhất. Màng rung cũng có những cách dán sao cho phù hợp nhất với cách chơi sáo của bạn.
+ Nếu dán màng rung phẳng và căng sẽ khiến cho âm sắc không rung hoặc rung ít.
+ Nếu dán màng rung phẳng và chùng sẽ khiến cho âm sắc rung nhẹ.
+ Còn nếu dán màng rung chùng và nhăn thì độ rung sẽ lớn hơn và êm hơn nhiều.
Vì thế, để chơi được sáo Dizi, chúng ta nên học cách kiếm soát độ rung.
Hướng dẫn thổi sáo Dizi chi tiết
Sáo Dizi có nhiều tone khác nhau. Phổ biến hơn cả vẫn là sáo tone La. Chúng ta nên học một số nốt nhạc cơ bản:
- Bịt hết 6 lỗ: nốt La.
- Mở lỗ 1: nốt Si.
- Mở lỗ 1, 2: nốt Đô #.
- Mở lỗ 1, 2, 3: nốt Rê.
- Mở lỗ 1, 2, 3, 4: nốt Mi.
- Mở lỗ 1, 2, 3, 4, 5: nốt Fa #.
- Mở hết 6 lỗ: Nốt Sol #.
Với bài hướng dẫn thổi sáo Dizi trên, bạn nên kiên trì luyện tập từ những bước cơ bản để có thể đạt được hiệu quả trước khi đến với những bước luyện tập chuyên sâu hơn.
Cách thổi sáo mèo
Sáo Mèo, loại nhạc cụ dân tộc của người H’Mông (dân tộc Mèo), loại nhạc cụ này ngày càng được các nghệ sĩ nhạc dân tộc sử dụng nhiều. Bạn thích tone điệu của loại nhạc cụ này và muốn tìm hiểu cách học thổi sáo mèo?
Trước khi bạn tham gia khóa học trực tiếp tôi xin giới thiệu với bạn những điều cơ bản về cách học thổi sáo Mèo nhé.
Phân loại sáo Mèo
Sáo Mèo có nhiều cách phân loại, phân loại thường dùng nhất là sáo Việt và sáo Tàu ( Sáo Trung Quốc ). Sáo Mèo Việt thông thường có 8 lỗ ( sáo nam) và 6 lỗ ( sáo nữ).; sáo Mèo Tàu thường có 7 lỗ. Nguyên vật liệu để làm sáo Mèo cũng khá đa dạng, tuy nhiên, có điểm chung nhất là tất cả chúng đều có gắn lưỡi gà bằng đồng ( lam đồng) trong phần miệng thổi . Đây cũng là bộ phận quan trọng nhất tạo nên cung bậc riêng của sáo Mèo.
Để dễ dàng thay thế sửa chữa, đa phần sáo Mèo có khớp nối giữa miệng thổi và ống sáo.
Cấu tạo trên sáo mèo
Thông thường sáo mèo việt được làm từ trúc hoặc nứa, sáo mèo tầu làm từ trúc tím hoặc giả gỗ. Tuy nhiên điểm chung là tất cả chúng đề có miệng thổi được gắn với lam đồng hay còn gọi là lưỡi gà. Một bộ phận quan trọng tạo ra âm vực riêng biệt của loại nhạc cụ này. Việc định âm cho sáo mèo cũng rất phức tạp.
Sáo mèo việt thông thường có 8 lỗ đối với sáo mèo nam và 6 lỗ đối với sáo mèo nữ. sáo mèo tàu thường có 7 lỗ. Do cấu tạo khác nhau này nên hệ bấm của mỗi loại cũng có phần khác nhau.
Các nốt trên sáo mèo tầu
Sáo mèo tàu thông thường có 7 lỗ, với hệ bấm cũng đơn giản hơn rất nhiều so với sáo mèo viêt, tương tự như trên sáo bầu vậy.
Âm vực thì từ nốt là thấp – rê 2các nốt trên sáo bầu như sau:bịt kín thổi nhẹ ta được nốt làbịt kín thổi mạnh (ép hơi) ta đc nốt đôbịt 6 ngón (tính từ trên xuống thổi mạnh ta đc nốt rêbịt 5 ngón =mibịt 4 ngón =fabịt 3 ngón =solbịt 2 ngón = labịt 1 ngón =đô2
mở hết đc nốt rê2