Rối loạn nội tiết tố sẽ gây ra những ảnh hưởng không nhỏ đến sinh hoạt hàng ngày, tâm sinh lý, chất lượng đời sống tình dục và khả năng sinh con. Xét nghiệm nội tiết tố là việc cần được thực hiện thường xuyên.
1. Xét nghiệm nội tiết nam
Hệ nội tiết tố sinh dục nam gồm nhiều chất, trong đó có 4 loại chủ yếu là FSH, LH, Testosterone và Androgen. Sự điều hòa của những chất này trong hệ trục hạ đồi – tuyến yên – tinh hoàn sẽ đảm bảo cho quá trình sinh tinh bình thường.
Giá trị bất thường tăng hay giảm của những nội tiết tố này thường cảnh báo sự rối loạn trong quá trình sinh tinh, ảnh hưởng đến quá trình thụ thai. Xét nghiệm nội tiết tố nam là kiểm tra các chỉ số nội tiết tố để có những chẩn đoán chính xác về sức khỏe sinh sản ở nam giới.
>> Xem thêm Bệnh lý nội tiết và những điều cần biết
Xét nghiệm Testosterone
Testosterone đóng một vai trò quan trọng trong sức khỏe sinh sản và tình dục, như: kích thích ham muốn, làm ham muốn dâng cao và làm tăng khoái cảm tình dục.
Xét nghiệm Testosterone cũng được thực hiện đơn giản như một xét nghiệm máu thông thường và được làm vào buổi sáng khi hormon này có nồng độ cao nhất. Đôi khi, xét nghiệm được làm lại để đánh giá chính xác hơn tình trạng hormon trong cơ thể.
Trước khi làm kiểm tra, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh ngừng uống bất kỳ loại thuốc nào có thể làm ảnh hưởng đến lượng hormone trong máu. Tùy thuộc vào những triệu chứng của bạn mà bác sĩ sẽ có những thăm khám lâm sàng phù hợp.
Kết quả chỉ số xét nghiệm testosterone gồm: Nồng độ testosterone bình thường nằm trong khoảng 300-1.000 ng/dl. Còn nếu nồng độ testosterone thấp, gây các ảnh hưởng đến khả năng tình dục và sinh sản. Bao gồm: giảm hứng thú tình dục, không có khả năng cương cứng dương vật, vô sinh, mệt mỏi, giảm năng lượng và hứng thú trong hoạt động hàng ngày.
>> Xem thêm 7 Loại hormone quan trọng trong cơ thể người
Xét nghiệm FSH
Xét nghiệm này được chỉ định cho tất cả các bệnh nhân không có tinh trùng và nếu như không tìm thấy bất kỳ nguyên nhân gì làm suy quá trình sinh tinh. Tuy nhiên, cũng không thể loại trừ trường hợp quá trình sinh tinh bị ngưng trệ (arrested spermatogenesis) không có tinh trùng trưởng thành.
Chỉ số FSH bình thường là từ 2 – 12 mIU/ml. Nếu nồng độ FSH cao chứng tỏ tinh hoàn không còn đáp ứng với kích thích của nội tiết hướng sinh dục. Quá trình sinh tinh bị tổn thương và tinh hoàn không còn sản xuất tinh trùng được nữa. Còn FSH thấp là dấu hiệu của suy hạ đồi, tuyến yên.
2. Xét nghiệm nội tiết tố nữ
Xét nghiệm nội tiết được thực hiện nhằm biết được tình trạng hoạt động của buồng trứng cũng như khả năng dự trữ noãn. Ngoài ra, xét nghiệm nội tiết còn được dùng để theo dõi sự phát triển nang noãn và có rụng trứng, đặc biệt biết được mức độ hormon sinh sản, nguy cơ vô sinh gây ra do sự can thiệp trong quá trình rụng trứng hoặc dự trữ buồng trứng không phù hợp.
Xét nghiệm nội tiết tố bao gồm các xét nghiệm sau:
- Xét nghiệm prolactin: Đây là một hormon cần thiết cho việc duy trì khả năng sinh sản ở phụ nữ. Nó ức chế hormon sinh sản, cụ thể là hormon kích thích nang (FSH) và hormone bài tiết gonadotropin (GnRH). Các hormone này cần để kích hoạt sự rụng trứng, cho phép trứng phát triển và trưởng thành. Nếu hàm lượng prolactin cao sẽ ảnh hưởng đến rụng trứng và rất dễ gây ra vô sinh.
- Hormon AMH (Anti Müller Hormone): được sản xuất bởi các tế bào trong nang buồng trứng. Mức độ của những kích thích tố này sẽ cho biết khả năng dự trữ buồng trứng hoặc cung cấp trứng trong buồng trứng, nếu hàm lượng AMH thấp thì khả năng vô sinh cao.
- Hormone FSH: đây là hormon chịu trách nhiệm chính cho việc kích thích sản xuất trứng. Nếu nồng độ FSH cao thì khả năng dự trữ buồng trứng thấp, nguy cơ mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS).
- Hormon LH: (thường được làm vào ngày thứ 2 hoặc thứ 3 của chu kỳ kinh nguyệt). LH (luteinizing hormone) là một trong những nội tiết tố quan trọng nhất cho quá trình sinh sản. Nếu nồng độ LH có thể can thiệp vào quá trình rụng trứng và chu kỳ kinh nguyệt, gia tăng nguy cơ mắc hội chứng buồng trứng đa nang dẫn đến vô sinh.
- Hormon E2 hoặc estradiol: (thường được làm vào ngày thứ 2 hoặc thứ 3 của chu kỳ kinh nguyệt). Estradiol (E2) hoặc estrogen là hormon sinh dục nữ có vai trò rất quan trọng và được sản xuất trong buồng trứng. Các nang trứng trong buồng trứng tiết ra estrogen kích hoạt các chu kỳ sinh sản.
3. Đánh giá khả năng sinh sản/hiếm muộn bằng xét nghiệm nội tiết tố
Đa phần người bệnh đều thắc mắc bác sĩ sẽ xét nghiệm nội tiết tố bằng cách như thế nào, có giống như xét nghiệm máu hoặc xét nghiệm nước tiểu hay không? Trên thực tế, bác sĩ có thể thực hiện xét nghiệm để đo lường nồng độ nội tiết tố thông qua huyết thanh hoặc máu.
Những xét nghiệm thực hiện ở người vợ
- Xét nghiệm nội tiết hiếm muộn
- Xét nghiệm các bệnh có thể lây truyền qua đường tình dục
– Lấy máu để làm xét nghiệm xác định các bệnh có thể lây truyền qua đường sinh dục như: HIV, giang mai, viêm gan B
– Lấy dịch âm đạo xét nghiệm Chlamydia…
- Siêu âm phụ khoa và đếm nang noãn cơ bản trên hai buồng trứng vào ngày đầu của chu kỳ kinh nguyệt: Siêu âm phụ khoa giúp phát hiện ra các bất thường về phụ khoa như – u xơ tử cung, u nang buồng trứng và các bất thường bẩm sinh của đường sinh dục nữ hoặc buồng trứng dạng đa nang…
Những xét nghiệm thực hiện ở người chồng
- Xét nghiệm tinh dịch đồ
- Xét nghiệm các bệnh có thể lây truyền qua đường tình dục: viêm gan B, HIV, giang mai,…
- Trường hợp người chồng không có tinh trùng: Đối với trường hợp người nam không có tinh trùng trong tinh dịch, cần phải tiến hành tiếp các xét nghiệm chuyên biệt khác như: định lượng nội tiết sinh dục, siêu âm phần bìu…
Xét nghiệm nội tiết là việc làm cần phải được kiểm tra thường xuyên nhằm đánh giá chức năng của hệ sinh dục cũng như khả năng sinh sản ở nam và nữ giới. Hãy cùng tìm hiểu rõ hơn về phương pháp này qua bài viết dưới đây.
1. Xét nghiệm nội tiết là gì?
Xét nghiệm nội tiết là các xét nghiệm giúp đánh giá khả năng sinh sản, đời sống tình dục, từ đó điều chỉnh chức năng sinh sản và hạn chế nguy cơ vô sinh ở nam và nữ. Có 2 loại xét nghiệm nội tiết đó là xét nghiệm hormon nội tiết tố dành cho nam và xét nghiệm hormon nội tiết tố dành cho nữ.
1.1. Xét nghiệm nội tiết nam
Hệ nội tiết tố của nam giới gồm nhiều chất, chủ yếu là Testosterone, FSH, LH và Androgen. 4 chất này có vai trò điều hòa của hệ hạ đồi – tuyến yên – tinh hoàn, đảm bảo quá trình sinh tinh hoạt động bình thường. Trường hợp các nội tiết tố này tăng, giảm bất thường thì bệnh nhân có nguy cơ rối loạn sinh tinh, ảnh hưởng đến sức khỏe của nam giới.
Dưới đây là một số xét nghiệm đánh giá nội tiết tố nam:
– Xét nghiệm Testosterone: Testosterone là một loại hormone có vai trò trong sức khỏe sinh sản và tình dục ở nam như kích thích ham muốn, tăng khoái cảm… Nếu kết quả xét nghiệm nồng độ testosterone thấp hơn 300ng/dL thì nam giới dễ mất hứng thú tình dục, mệt mỏi, nguy cơ vô sinh, rối loạn cương cứng dương vật… Bạn nên đi thực hiện xét nghiệm này vào sáng sớm vì đó là thời điểm khi lượng hormone cao nhất.
– Xét nghiệm FSH: Phương pháp này dùng để đánh giá chức năng dưới đồi – tuyến sinh dục, tình trạng sinh tinh. Nếu chỉ số FSH > 12 mIU/ml, quá trình sinh tinh bị tổn thương nên tinh hoàn không sản xuất được tinh trùng. Nếu chỉ số FSH < 12 mIU/ml thì bạn có nguy cơ suy hạ đồi, tuyến yên.
– Xét nghiệm Estradiol: Đây là xét nghiệm dành cho các bé trai đang gặp vấn đề dậy thì. Nếu chỉ số Estradiol ở nam giới cao hơn mức bình thường thì trẻ dậy thì sớm, rối loạn cương dương.
– Xét nghiệm Prolactin: nhằm kiểm tra các bất thường của hệ sinh dục. Nồng độ cao thì có thể là do rối loạn cương dương, xuất tinh sớm hoặc mắc các bệnh ngoài sinh dục như u tuyến giáp, suy giáp.
Xét nghiệm máu cho nam giới để kiểm tra nội tiết, chức năng sinh dục
1.2. Xét nghiệm nội tiết nữ
Không giống với nam giới, phụ nữ cần thực hiện các xét nghiệm nội tiết tố nữ để đánh giá khả năng dự trữ noãn, hoạt động buồng trứng, theo dõi chu kỳ rụng trứng. Qua đó, bác sĩ đánh giá chỉ số hormone sinh sản, nguy cơ vô sinh để kịp thời can thiệp.
Các xét nghiệm chỉ số nội tiết nữ bao gồm:
– Xét nghiệm Prolactin: Nếu hormone prolactin cao sẽ dẫn đến nguy cơ vô sinh do rối loạn rụng trứng.
– Xét nghiệm AMH: AMH là một kích thích tố được tế bào trong nang trứng sản xuất, ảnh hưởng đến khả năng dự trữ trứng của buồng trứng. Chỉ số AMH thấp cũng phản ánh nguy cơ vô sinh ở nữ giới.
– Xét nghiệm FSH: FSH có vai trò kích thích sản xuất trứng. Nồng độ hormone này cao sẽ ảnh hưởng đến khả năng dự trữ buồng trứng, gây hội chứng buồng trứng đa năng.
– Xét nghiệm LH: Đây được xem là một trong những hormone nội tiết tố quan trọng nhất của quá trình sinh sản.
– Xét nghiệm Estrogen: Hormone này đặc biệt quan trọng giúp điều tiết quá trình sản xuất buồng trứng.
– Xét nghiệm Progesterone: Phương pháp xét nghiệm này giúp bác sĩ đánh giá các vấn đề về kinh nguyệt, mang thai hoặc sự bất thường trong chu kỳ rụng trứng.
– Xét nghiệm Testosterone: Đây là xét nghiệm dùng để chẩn đoán tình trạng vô sinh, giảm ham muốn sinh dục, kinh nguyệt không đều…
Lấy máu để xét nghiệm cho nữ giới nhằm kiểm tra chức năng sinh sản
2. Lợi ích của việc xét nghiệm kiểm tra nội tiết tố
Nội tiết tố đóng vai trò quan trọng trong sức khỏe sinh sản và nhu cầu sinh lý của ở nam và nữ giới. Các phương pháp xét nghiệm hormon nội tiết nhằm đánh giá, theo dõi sức khỏe sinh sản, khả năng mang thai cũng như đời sống tình dục. Điều này giúp bạn phát hiện sớm những bất thường, rối loạn trong hệ nội tiết và hệ sinh dục, từ đó có biện pháp điều trị kịp thời, tránh ảnh hưởng đến sức khỏe và đời sống sau này.
Bên cạnh đó, xét nghiệm các chỉ số hormon nội tiết tố còn giúp bạn phòng tránh nguy cơ vô sinh, khả năng sinh dục yếu kém và nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm lây lan qua đường tình dục.
Nội tiết tố đóng vai trò quan trọng trong sức khỏe sinh sản và nhu cầu sinh lý của ở nam và nữ giới.
3. Những lưu ý quan trọng khi đi xét nghiệm kiểm tra nội tiết tố
Xét nghiệm đánh giá các hormon nội tiết tố sẽ khác số với các xét nghiệm các chỉ số thông thường khác bởi cần phải dựa vào chu kỳ của mỗi người mới ấn định được ngày xét nghiệm. Thông thường bạn sẽ phải mất 1 – 2 tuần mới có thể hoàn thành hết được các xét nghiệm.
Xét nghiệm nội tiết sẽ được chỉ định khi:
– Kinh nguyệt ra ít hoặc ra quá nhiều, chu kỳ kinh nguyệt kéo dài ngắn hoặc dài bất thường.
– Chảy máu âm đạo bất thường
– Gặp khó khăn khi thụ thai
– Nghi ngờ hội chứng buồng trứng đa năng với các biểu hiện sau: kinh nguyệt không đều, tâm trạng thất thường, tăng cân…
Khám sức khỏe định kỳ để thường xuyên kiểm tra, theo dõi bất thường của cơ thể
Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho quý vị thông tin chi tiết về các phương pháp xét nghiệm để kiểm tra chỉ số hormon nội tiết tố ở nam, nữ giới.