Tốc độ màn trập là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chất lượng hình ảnh. Vậy tốc độ màn trập là gì? Tại sao nó lại quan trọng? Hãy cùng Điện máy XANH tìm hiểu nhé.1 Tốc độ màn trập là gì?Trước tiên, hãy tìm hiểu khái niệm về màn trập.Màn trậphay còn gọi là cửa trập, là lớp màn hình bằng kim loại được đặt trước cảm biến. Nó là bộ phận rất quan trọng của máy ảnh, giúp điều tiết lượng ánh sáng đến bộ cảm biến. Show
Trong nhữngmáy ảnh Mirrorlessthì màn trập luôn luôn mở cho đến khi nào bạn bấm nút chụp. Còn đối với những chiếcmáy ảnh DSLRthì bạn sẽ khó thấy màn trập hơn do cảm biến của máy ảnh nằm phía trên gương lật. Tốc độ màn trập là khoảng thời gian màn trập mở ra để cho ánh sáng chiếu qua thấu kính đi vào cảm biến. Nó mô tả tốc độ nhanh hay chậm của màn trập khi mở ra, là lượng thời gian chính xác (hay còn gọi là thời gian phơi sáng) mà máy ảnh của bạn ghi lại hình ảnh.  2 Đo tốc độ màn trập như thế nào?Tốc độ màn chập được đo bằng giây hoặc một phần của giây, thể hiện dưới dạng phân số, mẫu số càng lớn thì tốc độ càng nhanh. Các máy ảnh DSLR hay máy ảnh Mirrorless ngày nay có thể xử lý tốc độ màn trập lên đến 1/4000 giây, thậm chí một số máy ảnh cao cấp có thể xử lý đến 1/8000 giây hoặc nhanh hơn nữa. Tốc độ màn trập dài nhất thường được cài đặt là 1/30 giây với hầu hết mọi máy ảnh. Tất nhiên bạn có thể chỉnh tốc độ màn trập dài hơn nếu cần. 3 Tốc độ màn trập ảnh hưởng gì đến khả năng phơi sáng?Tốc độ màn trập ảnh hưởng tới lượng ánh sáng đi vào cảm biến, ảnh hưởng đếnkhả năng phơi sáng cũng nhưđộ sáng của hình ảnh.
Ví dụ: Trong một ngày nhiều nắng, nhiều ánh sáng thì bạn sử dụng tốc độ màn chập nhanh để bức ảnh không bị phơi sáng quá nhiều. Ngược lại, trong điều kiện thiếu ánh sáng, sử dụng tốc độ màn trập chậm giúp thu nhiều ánh sáng, ảnh chụp sẽ sáng hơn. Tốc độ màn trập,khẩu độvàISOlà những yếu tố quang trọng để tạo ra một bức ảnh đẹp. Trong đó tốc độ màn chập chịu trách nhiệm chính cho độ sáng của bức ảnh, tạo hiệu ứng mờ hoặc đóng băng di chuyển. Tốc độ màn chập nhanh thường từ 1/125 giây trở xuống (mẫu số càng lớn, tốc độ càng nhanh).Tốc độ màn trập nhanh sẽ tạo ra hiệu ứng đóng băng chuyển động. Hiệu ứng này thường được chụp các chủ thể di chuyển nhanh một cách rõ nét, không bị mờ. Tốc độ màn trập từ khoảng 1/100 giây cho đến 1 giây được gọi là tương đối chậm. Tốc độ màn trập chậm thường được sử dụng để chụp ảnh dải ngân hà hoặc các vật thể khác vào ban đêm hoặc trong môi trường tối có chân máy. Tốc độ màn trập dài thường là hơn 1 giây, thường chụp trong điều kiện thiếu sáng. Ngoài ra điều này tạo ra hiệu ứng làm chuyển động mờ, thường được dùng trong quảng cáo về xe máy hoặc ô tô để mang lại cảm giác chuyển động cho các bức ảnh. Tốc độ màn trập nhanh, chậm hay dài sẽ tạo ra các hiệu ứng kèm theo tuỳ vào mục đích của chúng ta chọn. 4 Tốc độ màn trập được hiển thị ở đâu trên máy ảnh?Mặc dù hầu hết tốc độ màn trập là phân số của một giây, để tiết kiệm không gian các máy ảnh đều bỏ qua phân số - vì vậy 1/800 được viết là 800. Khi tốc độ màn trập lớn hơn 1 giây nó sẽ thêm ký hiệu ngoặc kép. Đối với những máy có màn hình LCD thì tốc độ màn trập thường được nằm ở góc trên cùng bên trái của màn hình LCD. Nếu máy ảnh bạn dùng không có màn hình LCD trên cùng thì bạn có thể nhìn qua khung ngắm, bạn sẽ thấy tốc độ màn trập ở phía dưới bên trái. Còn máy ảnh bạn không có màn hình LCD cũng không có kính ngắm, giống nhiều máy ảnh không gương lật - máy ảnh Mirrorless, bạn có thể thấy tốc độ màn trập của mình chỉ bằng cách nhìn vào màn hình phía sau. Nếu bạn vẫn không thể tìm thấy tốc độ màn trập, hãy đặt máy ảnh của bạn ở chế độ ưu tiên khẩu độ ưu tiên và đảm bảo rằng bạn đã tắt chức năng tự động ISO. Sau đó, bắt đầu cầm máy ảnh của bạn quay xung quanh từ vùng tối đến vùng sáng. Con số thay đổi thì đó là tốc độ màn trập của bạn. 5 Cách thiết lập tốc độ màn trập trong từng chế độHầu hết các máy ảnh đều có thểtự động chỉnh tốc độ màn trập theo điều kiện môi trường và chế độ chụp. Khi máy ảnh được đặt ở chế độ tự động thì tốc độ màn trập được chọn bởi máy. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể cài đặt tốc độ màn trập theo cách thủ công nếu cần:
Ở hai chế độ này bạn có thể chọn đặt ISO thủ công hoặc tự động. Trong hầu hết các trường hợp, Điện máy XANH khuyên bạn hãy để máy ảnh chọn tốc độ màn trập cho chính xác để có thể được những bức ảnh đẹp. 6 Cách thay đổi tốc độ màn trập cho các hiệu ứng sáng tạoBằng cách sử dụng tốc độ màn trập rất dài hoặc rất chậm, bạn có thể áp dụng một số điều thú vị vào ảnh chụp. Điều này là hoàn hảo để tạo ra những bức ảnh đặc sắc, thu hút người xem. Với tốc độ màn trập nhanh, bạn có thể chụp được một số chuyển động tuyệt đẹp, chẳng hạn như chim đang bay hay vận động viên đang thi đấu. Những bức ảnh này thường đòi hỏi nhiều trải nghiệm và mắc nhiều sai sót, nhưng chúng sẽ thực sự rất đẹp khi bạn chụp thành thạo. Tốc độ màn trập chậmcho phép bạn khám phá rất nhiều cách sáng tạo để chụp ảnh. Tốc độ màn trập chậm có thể nắm bắt các chuyển động theo những cách ấn tượng: chụp phơi sáng đường phố, light painting (vẽ tranh bằng ánh sáng), star trails (sao chạy). Những hiệu ứng thú vị mà bạn có thể tạo ra bằng cách thay đổi tốc độ màn trập là không giới hạn. Đừng bao giờ ngại trải nghiệm những điều mới, đôi khi chính điều đó sẽ cho bạn một cách nhìn khác thú vị hơn sau mỗi bức ảnh chụp. Cách tốt nhất để tìm hiểu màn trập là chuyển máy ảnh sang chế độ chụp bằng tay hay ưu tiên màn trập. Tốc độ màn trập là yếu tố quan trọng trong nhiếp ảnh. Hiểu được tốc độ màn trập là gì thì chúng ta giải quyết được một số vấn đề ảnh khác nhau và mở ra khả năng sáng tạo mới.
Tốc độ màn trập là một khái niệm cơ bản trong nhiếp ảnh. Để làm chủ chiếc máy ảnh của mình, việc hiểu sâu sắc yếu tố này sẽ giúp bạn tạo ra những bức ảnh đẹp theo mục đích của mình. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin cần thiết để bạn có thể từng bước sử dụng thành thạo yếu tố nhiếp ảnh này. 1. Tốc độ màn trập là gì?Tốc độ màn trập là thời gian màn trập trên máy ảnh mở để chiếu ánh sáng chiếu xuyên qua thấu kính vào đến cảm biến. Đó là thời gian cảm biến được mở ra để tiếp xúc trực tiếp với cảnh bạn đang muốn ghi hình. Tốc độ màn trập được tính bằng đơn vị giây, ví dụ:
Tốc độ màn trập tối thiểu tại các máy ảnh thông thường là 1/4000s, một số máy ảnh có tốc độ màn trập lâu hơn ở mức 1/8000s. Mẫu số càng lớn, thời gian chụp hình càng nhanh. Tốc độ màn trập tối đa mà các máy ảnh ống kính dời có thể điều chỉnh trước thông số được là 30s, ngoài ra bạn vẫn có thể chụp một bức ảnh trong thời gian lâu hơn tùy theo ý thích của bạn. Lưu ý, nếu chụp trong thời gian quá lâu, bạn có thể gây ảnh hưởng đến cảm biến. 2. Điều chỉnh tốc độ màn trập?Thông thường, tốc độ màn trập tại mỗi nấc sẽ thường tăng gấp đôi so với nấc trước: 1/8, 1/15, 1/30, 1/125, 1/500, 1/1000 … Mỗi khi tăng một nấc, trong cùng một điều kiện môi trường, khẩu độ, iso và các thiết lập khác không đổi, tốc độ màn trập sẽ nhanh hơn, ảnh sẽ tối đi một chút so với nấc trước. Tốc độ màn trập được điều chỉnh tùy theo mục đích chụp hình của bạn. Bạn có thể để ở chế độ tự động và máy ảnh sẽ tính thời gian chụp hình phù hợp để bức ảnh đủ sáng. Tuy vậy, trong một số trường hợp, bạn cần ưu tiên tốc độ để chụp chuyển động nhanh hoặc muốn tạo một bức hình sáng tạo bằng cách giảm tốc độ màn trập. Vì vậy nếu muốn điều chỉnh màn trập, bạn nên chuyển sang chế độ ưu tiên tốc độ chụp hình, các thông số khác điều chỉnh theo tốc độ màn trập. Hoặc bạn có thể điều chỉnh thế độ Manual, tự thiết lập các thông số dựa theo tính toán của bạn. Để điều chỉnh, với máy ảnh ống kính rời thông dụng, bạn chỉ cần xoay bánh răng trên thân máy để có thể thay đổi chế độ chụp hình:
Thông thường, bạn nên sử dụng tốc độ màn trập trên 1/60s để tránh trường hợp ảnh rung hoặc bị mờ do chuyển động của chủ thể. Nếu tốc độ chụp hình của bạn nhỏ hơn 1/60s, bạn sẽ cần sử dụng chân máy hoặc đặt máy ảnh ở một vị trí cố định nhằm giữ cho bức hình không bị rung. Hiện tại một số máy ảnh và ống kính đã có thêm chức năng chống rung để giảm phần nào ảnh hưởng khi tốc độ chậm. Ở Nikon, chúng ta có các dòng ống kính có VR (Vibration Reduction), Canon kí hiệu là IS (Image Stablization), trên một số dòng máy mới của Sony như A7 II được thiết kế thêm hệ thống chống rung .. trục. Tuy nhiên, chức năng này chỉ hỗ trợ phần nào khi chụp thiếu sáng và bạn vẫn cần có chân máy hoặc flash khi chụp điều kiện thiếu sáng. Nên tính toán cụ thể mục đích của bức hình để có thể chọn ra tốc độ màn trập phù hợp. Nếu bức hình của bạn có quá nhiều chi tiết, bạn cần chọn ra chủ thể được ưu tiên trong bức hình là gì và chọn tốc độ màn trập tương ứng. Trong một số trường hợp, chủ thể có thể nét nhưng những chi tiết xung quanh chuyển động quá nhanh và có thể bị mờ. Khi chụp hình thể thao hoặc chuyển động nhanh, tốc độ màn trập được yêu cầu tăng lên rất cao để có thể bắt được chuyển động của chủ thể. Thông thường để bắt được hình vận động viên đạp xe cần tốc độ khoảng 1/500s trở lên. Để làm được điều đó, các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp cần có máy ảnh chuyên dụng hơn và thiết lập thông số phù hợp với từng loại hình thể thao tương ứng. Khi chụp trong điều kiện thiếu sáng, một số camera cho phép bạn có các mức chụp hình 1s, 10s hoặc 30s. Tốc độ chụp hình này phù hợp khi bạn muốn chụp phơi sáng hoặc đẩy sáng bức ảnh lớn hơn mức thông thường (biến đêm thành ngày). Độ dài tiêu cự ảnh hưởng đến tốc độ màn trập. Ống kính có tiêu cự càng lớn thì ảnh càng dễ bị rung. Vì vậy, với một số ống kinh tele, người chụp cần phải có chân máy để giữ máy và ống kính được ổn định. Một quy tắc khi chụp hình, đó là bạn nên chọn tốc độ màn trập có mẫu số lớn hơn tiêu cự của ống kính. Ví dụ, tiêu cự 85mm thì tốc độ nên là 1/100s, tiêu cự 200mm thì tốc độ nên là 1/250s. 3. Kết hợp màn trập với các thông số khácHãy luôn nhớ rằng, 3 thông số khẩu độ, tốc độ màn trập và độ nhạy sáng (iso) luôn đi liền với nhau. Vì vậy, khi bạn tăng tốc độ thêm một stop (một nấc) để bắt kịp chuyển động hoặc làm giảm độ rung của ảnh, bạn đã vô tình giảm một nửa lượng ánh sáng đến cảm biến. Vì vậy, để giữ cho bức hình đủ sáng, bạn cần tăng iso hoặc mở khẩu thêm một stop để bù thêm lượng ánh sáng. Ví dụ, tại tốc 1/100s thì khẩu độ là f/2.2, khi tăng tốc lên 1 nấc tại 1/125s thì phải mở khẩu thêm 1 nấc tại f/2.0. Một cách để giữ nguyên lượng sáng của bức ảnh là tăng iso lên (từ iso 200 lên iso 400) 4. Kỹ thuật chụp ảnh tốc độ chậma. Light paintingBạn đã từng thấy những bức ảnh có vệt sáng được viết thành chữ trên nền đen chưa? Không phải đã thấy, mà thực sự bạn thấy rất nhiều bức ảnh như vậy được tải lên bởi bạn bè của bạn. Sở dĩ loại ảnh này quá phổ biến, bởi nó thực sự dễ làm và gây được ấn tượng cao. Trong kỹ thuật này, bạn cần chuẩn bị một nguồn sáng đủ mạnh, ví dụ như nến, bóng đèn led, hoặc dễ dàng nhất là một chiếc đèn flash từ điện thoại của bạn. Cách chụp bức ảnh này, đó là điều chỉnh tốc độ màn trập thật chậm, tùy theo thời gian bạn muốn vẽ sáng. Bên cạnh đó, bạn nên chụp vào buổi tối để nguồn sáng của bạn dễ dàng nổi bật trong bóng tối. Về tốc độ màn trập, bạn có thể đặt từ 4s trở lên để có đủ thời gian vẽ hình trong đêm tối. b. Phơi sáng buổi tốiTương tự như lightpainting, bạn có thể giảm tốc độ màn trập để tạo một bức ảnh đầy ánh sáng. Điểm khác biệt với lightpainting đó là thay vì chủ động tạo ra vệt sáng, bạn có thể dựa vào các chủ thể đang chuyển động như xe cộ, đèn đường .. để tạo ra những vệt sáng. Những bức ảnh phơi sáng thường dùng để chụp cảnh, đặc biệt là cảnh đường phố hoặc các khu đô thị buổi tối. c. Phơi sáng giải ngân hàKhác với ảnh phơi sáng buổi tối, ảnh phơi sáng loại này thường lấy phong cảnh tại thác nước, những dòng sông, hoặc hồ cũng được. Người chụp hình sẽ mở khẩu rất lâu để chụp ảnh, từ đó biến dòng nước thành những vệt lớn tựa như giải ngân hà. Khi chụp kĩ thuật này, dòng nước sẽ trở nên rất mịn và đều màu. Có nhiều bức ảnh loại này được chụp từ 5 đến 10 phút hoặc hơn. Điều này khiến cho bức ảnh trở nên rất đặc biệt, nhưng cũng rất hại cho cảm biến máy ảnh. Một lưu ý nữa khi có ý định chụp hình loại này, đó là hãy chuẩn bị cho mình một cái chân máy tốt và một điểm đặt chân máy thật chắc để tránh bị rung hình. d. Nắm bắt chuyển độngTrong kĩ thuật này, thông thường có 2 trường hợp riêng biệt. Trường hợp 1, chủ thể đứng yên, các chi tiết xung quanh chuyển động. Trong trường hợp này, bạn có thể để tốc độ vừa đủ để lấy nét chủ thể, nhưng cũng đủ vừa chậm đề làm mờ hậu cảnh. Rủi ro ở đây là bạn có thể chỉnh tốc quá chậm, gây mờ cả chủ thể, hoặc chỉnh tốc quá nhanh, không làm mờ được hậu cảnh. Trường hợp 2, chủ thể di chuyển. Để bắt được nét cho chủ thể, bạn bắt buộc phải di chuyển máy theo chủ thể. Kĩ thuật này thường được gọi là lia máy. Khi đó chủ thể sẽ giữ nguyên được nét, còn các chi tiết khác sẽ bị mờ hoàn toàn nếu không cùng chuyển động. Kĩ thuật này thường rất khó để tạo ra một bức ảnh ưng ý do tốc đọ chụp và tốc độ của chủ thể đôi khi không đồng nhất. e. Biến đêm thành ngàyVới kỹ thuật này, các bạn có thể phơi sáng bức ảnh lâu hơn bình thường. Điều đó dẫn đến bức ảnh no sáng và sẽ dư sáng giống như được chụp từ ban ngày vậy. Để làm được điều này, các bạn bowcs buộc phải phơi sáng trong thời gian lâu hơn, khiến mức AV nhiều hơn mức cần thiết của bức ảnh. 5. Các vấn đề cần chú ýa. Chuyển động mờBức ảnh của bạn sẽ bị mờ nếu chủ thể chuyển động quá nhanh còn tốc độ màn trập không theo kịp được. Để khắc phục được điều này, bạn cần tăng tốc độ của màn trập vừa đủ để bắt được hình chủ thể. b. Phơi sángLưu ý để tốc độ màn trập vừa đủ để ảnh không bị tối quá hoặc sáng quá. Điều này phụ thuộc vào sự tính toán của bạn, nhằm tạo ra một bức ảnh thật ưng ý. c. Rung máyMột số trường hợp, đặc biệt trong hoàn cảnh thiếu sáng, ảnh sẽ dễ bị rung và mờ ngoài ý muốn. Để khắc phục được điều này, bạn có thể sử dụng một số phương pháp sau:
Nhiếp ảnh là hành trình làm chủ ánh sáng. Để chinh phục được thử thách này, việc trải nghiệm, tìm hiểu và không ngừng rút ra kết luận sau mỗi bức ảnh là điều cần thiết. Ngoài ra, để thành thạo điều chỉnh tốc độ màn chập, người chụp hình cần phải phối hợp nhuần nhuyễn các yếu tố khác trên một bức ảnh, đặc biệt là khẩu độ và độ nhạy sáng (iso). Bài viết này hy vọng sẽ giúp bạn có cái nhìn rõ nét nhất về tốc độ màn trập trong nhiếp ảnh. Tổng hợp |
