Mục lục
- 1 Quá trình của cải cách
- 1.1 Tình trạng hiện tại và xu hướng trong tương lai
- 2 Tham khảo
Cải cách kinh tế Trung Quốc (giản thể: 改革开放; bính âm: Găigé kāifàng) (Cải cách khai phóng); (chi tiết theo từng chữ:cải cách và mở cửa; được nói ở phương Tây là Mở cửa Trung Quốc) nói tới những chương trình cải cách kinh tế được đặt tên là"Chủ nghĩa xã hội mang màu sắc Trung Quốc" và "kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa" ở Cộng hòa nhân dân Trung Quốc chương trình mà những nhà cải cách trong Đảng cộng sản Trung Quốc - được lãnh đạo bởi Đặng Tiểu Bình- đã bắt đầu vào 18 tháng 12 năm 1978.
Trước cải cách, nền kinh tế Trung Quốc bị chi phối bởi sở hữu nhà nước và kế hoạch hóa tập trung. Từ năm 1950 tới 1973, GDP thực tế bình quân đầu người của Trung Quốc tăng trung bình 2,9% mỗi năm; mặc dù sự thay đổi thất thường bắt nguồn từ Đại nhảy vọt và Cách mạng văn hóa. Mức này gần với mức trung bình của những quốc gia châu Á trong thời kì này, so với những quốc gia tư bản như Nhật Bản, Nam Triều Tiên và của Đài Loan thì tỉ lệ tăng của Trung Quốc thấp hơn nhiều. Bắt đầu năm 1970, nền kinh tế đã bước vào một giai đoạn trì trệ, và sau cái chết của Mao Trạch Đông, lãnh đạo Đảng cộng sản hướng vào cải cách theo định hướng thị trường để cứu sự sụp đổ của nền kinh tế.
Những người cầm quyền Đảng cộng sản đã thực hiện những cải cách thị trường trong hai giai đoạn. Giai đoạn đầu tiên, khoảng cuối những năm thập kỷ 70 và đầu những năm thập kỷ 80, bao gồm phi tập thể hóa nông nghiệp, mở của đất nước để đón nhận đầu tư nước ngoài, và cho phép doanh nhân bắt đầu công việc kinh doanh. Tuy niên hầu hết nền công nghiệp vẫn thuộc sở hữu nhà nước. Giai đoạn hai của cải cách, khoảng cuối những năm thập kỉ 80 và đầu thập kỉ 90, bao gồm tư nhân hóa và rút vốn khỏi nhiều ngành công nghiệp thuộc sở hữu nhà nước và bãi bỏ những chính sách kiểm soát giá cả, chủ nghĩa bảo hộ, và các quy định, mặc dù sự độc quyền nhà nước trong nhiều lĩnh vực như ngân hàng và dầu mỏ vẫn còn. Khu vực tư nhân đã phát triển đặc biệt, chiếm 70% tổng sản phẩm quốc nội khoảng năm 2005. Từ năm 1978 cho tới 2013, sự phát triển chưa từng thấy đã xảy ra, với nền kinh tế tăng khoảng 9.5% một năm. Chính quyền bảo thủ của Hồ Cẩm Đào đã điều chỉnh và quản lý nền kinh tế chậm chạp hơn sau năm 2005, đảo chiều một vài cải cách.
CÔNG CUỘC CẢI CÁCH Ở TRUNG QUỐC NĂM 1978
28/10/2016 | 11:16:44 | 37559 lượt xem
Thời kỳ: Lịch sử thế giới Thuộc: Thời kỳ Hiện Đại (1945-2000) Mục: Ôn thi THPT quốc gia
Tại sao năm 1978, Trung Quốc phải tiến hành cải cách mở cửa ? Nội dung cơbản của đường lối cải cách là gì ? Thực hiện đường lối cải cách, từ năm 1978đến năm 2000 Trung Quốc đã có những biến đổi căn bản như thế nào ?
Hướng dẫn làm bài.
1) Nguyên nhân Trung Quốc phải tiến hành cải cách, mở cửa năm 1978 :
* Khách quan
– Năm 1973, cuộc khủng hOảng dầu mỏ bùng nổ, tiếp theo là những cuộc khủnghoảng về chính trị, kinh tế, tài chính… Những cuộc khủng hoảng này đặt nhân loại đứngtrước những vấn đề bức thiết phải giải quyết như tình trạng vơi cạn dần nguồn tài nguyên,bùng nổ dân số…
– Yêu cầu cải cách về kinh tế, chính trị, xã hội để thích nghi với sự phát triển nhanhchóng của cách mạng khoa học – kỹ thuật và sự giao lưu, hợp tác quốc tế ngày càng pháttriển mạnh mẽ theo xu thế quốc tế hoá.
– Trong bối cảnh trên, yêu cầu lịch sử đặt ra đối với tất cả các nước là phải nhanhchóng cải cách về kinh tế, chính trị – xã hội để thích ứng.
* Chủ quan
– Đối nội: từ năm 1959 đến năm 1978 Trung Quốc trải qua 20 năm không ổn định vềkinh tế, chính trị, xã hội. Với việc thực hiện đường lối “Ba ngọn cờ hồng” nền kinh tếTrung Quốc rơi vào tình trạng hỗn loạn, sản xuất giảm sút nghiêm trọng, đời sống nhândân gặp nhiều khó khăn…Trong nội bộ Đảng và Nhà nước Trung Quốc diễn ra những bấtđồng gay gắt về đường lối, tranh chấp về quyền lực, đỉnh cao là cuộc “Đại cách mạng vănhóa vô sản” (1966 – 1976)…
– Đối ngoại: ủng hộ cuộc đấu tranh chống Mĩ của nhân dân Việt Nam…xảy ra nhữngcuộc xung đột biên giới giữa Trung Quốc với các nước Ấn Độ, Liên Xô…Tháng 2 – 1972,Tổng thống Mĩ R.Níchxơn sang thăm Trung Quốc, mở đầu quan hệ mới theo chiều hướnghoà dịu giữa hai nước.
-> Bối cảnh lịch sử trên đòi hỏi Trung Quốc tiến hành cải cách để phù hợp với xu thếchung của thế giới và đưa đất nước thoát ra khỏi tình trạng không ổn định…
2) Đường lối đổi mới.
– Tháng 12 – 1978, hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốcdo Đặng Tiểu Bình khởi xướng, đã vạch ra đường lối đổi mới, mở đầu cho công cuộc cảicách kinh tế, xã hội ở Trung Quốc.
– Đến đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ XIII (cuối năm 1987) đường lối nàyđược nâng lên thành đường lối chung cuả Đảng Cộng sản và Nhà nước Trung Quốc.
– Trong giai đoạn đầu sẽ xây dựng “chủ nghĩa xã hội mang màu sắc Trung Quốc”.
Lấy xây dựng kinh tế làm trọng tâm, kiên trì nguyên tắc:
Con đường xã hội chủ nghĩa.
Chuyên chính dân chủ nhân dân.
Sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, Chủ nghĩa Mác – Lênin và Tư tưởng Mao TrạchĐông.
– Thực hiện cải cách mở cửa phấn đấu xây dựng Trung Quốc thành nước xã hội chủnghĩa hiện đại hoá, giàu mạnh, dân chủ và văn minh.
3) Thành tựu.
* Kinh tế : Năm 1998, kinh tế Trung Quốc tiến bộ nhanh chóng, đạt tốc độ tăngtrưởng cao nhất thế giới (GDP tăng 8% – năm), đời sống nhân dân cải thiện rõ rệt.
* Chính trị – xã hội : đời sống nhân dân không ngừng được nâng cao. Thu hồi đượcHồng Kông (7 – 1997) và Ma CaO (12 – 1999)
* Nền khoa học – kỹ thuật, văn hóa, giáo dục Trung Quốc đạt thành tựu khá cao (năm1964, thử thành công bom nguyên tử; năm 2003: phóng thành công tàu “Thần Châu5” vào không gian)
* Về đối ngoại : bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Liên Xô, Mông Cổ, ViệtNam…, mở rộng quan hệ hữu nghị, hợp tác với các nước trên thế giới, góp sức giảiquyết các vụ tranh chấp quốc tế.
* Từ sau khi thực hiện cải cách Trung Quốc đã đạt được nhiều thành tựu về kinh tế,tình hình chính trị, xã hội ổn định. Vai trò của Trung Quốc nâng cao trên trườngquốc tế.
**Bổ sung kiến thức :
*Vấn đề 1.Trong các đường lối xây dựng xã hội chủ nghĩa từ cuối năm 1978 củaĐảng và Nhà nước Trung Quốc, theo anh/chị, đường lối nào là đóng vai trò quyết địnhdẫn đến thắng lợi của công cuộc cải cách ? Tại sao ?
Trong các đường lối xây dựng chủ nghĩa xã hội từ cuối năm 1978 ở Đảng và Nhànước Trung Quốc thì đường lối đóng vai trò quyết định dẫn đến thắng lợi của côngcuộc cải cách là : Lấy xây dựng kinh tế làm trọng tâm, kiên trì nguyên tắc:
– Con đường xã hội chủ nghĩa
– Chuyên chính dân chủ nhân dân.
– Sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc, Chủ nghĩa Mác – Lênin – Tưtưởng Mao Trạch Đông.
Bởi vì:
– Trước năm 1978, do đường lối “ba ngọn cờ hồng” đã làm cho kinh tế Trung Quốckhủng hoảng (nạn đói diễn ra trầm trọng, đời sống nhân dân vô cùng khó khăn,sản xuất ngưng trệ, tụt hậu so với thế giới)
– Kinh tế là nhân tố hàng đầu thúc đẩy sự phát triển của các lĩnh vực xã hội, chínhtrị, quân sự…Vì vậy trong đường lối cải cách mở cửa của Trung Quốc, việc pháttriển kinh tế được lấy làm yếu tố trung tâm.
* Vấn đề 2.Theo anh/chị, công cuộc cải cách kinh tế – xã hội hiện nay tại Trung Quốccòn có những hạn chế gì ?
– Một là, tụt hậu xa hơn về kinh tế, khoa học – kĩ thuật so với các cường quốc tưbản phương Tây trước sự phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng khoa học –công nghệ hiện nay. Vì sự phát triển khoa học – kĩ thuật của thế giới vừa tạo rathời cơ cho những nước tiếp cận được, đồng thời cũng vừa tạo ra nguy cơ đốivới những nước không tiếp cận được.
– Hai là, chệch hướng xã hội chủ nghĩa. Nguy cơ này dẫn tới mất vai trò lãnh đạocủa Đảng, mất định hướng xã hội chủ nghĩa.
– Ba là nạn tham nhũng, mẫu thuẫn xã hội và các tệ nạn xã hội khi phát triển kinhtế thị trường phải đối mặt với suy thoái đạo đức, phân cực giàu nghèo quá lớn,mất công bằng và ổn định xã hội.
– Bốn là diễn biến hoà bình của các thế lực thù địch chống phá sự nghiệp cáchmạng của Trung Quốc…
Bài viết khác :
- • ĐƯỜNG LỐI XÂY DỰNG CNXH CỦA TQ TỪ 1959 ĐẾN NAY
- • CHÍNH SÁCH ĐỐI NGOẠI CỦA TRUNG QUỐC TỪ 1949 – 2000
- • TẠI SAO TRIỀU TIÊN BỊ CHIA CẮT THÀNH 2 QUỐC GIA
- • SO SÁNH TÌNH HÌNH HÀN QUỐC VÀ TRIỀU TIÊN SAU CHIẾN TRANH TG2
- • TẠI SAO Ở ĐNA CHỈ CÓ 3 NƯỚC VIỆT NAM, LÀO VÀ INDONEXIA GIÀNH ĐƯỢC ĐỘC LẬP 8-1945?
- • NHỮNG BIẾN ĐỔI TO LỚN Ở ĐNA TỪ 1945 – 2000
- • BIẾN ĐỔI TO LỚN NHẤT Ở ĐNA SAU CHIẾN TRANH TG2
- • CÁC NƯỚC ASEAN
- • CHIẾN LƯỢC KINH TẾ CỦA NHÓM NƯỚC SÁNG LẬP ASEAN
- • QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA CÁCH MẠNH LÀO
TQ và Hội nghị Trung ương 'cột mốc'
Chụp lại hình ảnh,
Hai ông Tập và Lý đang có tham vọng cải cách sâu rộng kinh tế xã hội Trung Quốc
Liệu năm 2013 sẽ là cột mốc nữa cho Trung Quốc như năm 1978 hay ít nhất cũng là năm 1993?
Trong hai lần Hội nghị Trung ương 3 vào các năm 1978 và 1993, Đảng Cộng sản Trung Quốc đã thông qua những chính sách cải cách kinh tế quan trọng.
Hội nghị toàn thể lần thứ ba của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa 18 lần này được tung hô là có tầm quan trọng như hồi tháng 12 năm 1978 khi mà Đảng Cộng sản Trung Quốc bắt đầu cải cách kinh tế theo hướng thị trường dưới sự lãnh đạo của Đặng Tiểu Bình.
Điều này khó có khả năng nhưng vẫn có rất nhiều trông đợi rằng thế hệ lãnh đạo mới của Trung Quốc sẽ phát động các cuộc cải cách cũng đạt tầm vóc như hồi năm 1993.
Khi đó, phần lớn khu vực kinh tế nhà nước đã bị giải thể với số lượng doanh nghiệp nhà nước giảm từ trên 10 triệu xuống dưới 300.000 vào giữa những năm 1990.