Quy trình thanh toán séc bảo chi khác ngân hàng

Séc bảo chi chắc hẳn là một khái niệm mới lạ đối với nhiều người. Tuy nhiên, trong quá trình giao dịch thanh toán không tiền mặt giữa các bên thì séc bảo chi là một phương thức khá an toàn và hiệu quả.

Cùng tìm hiểu về séc bảo chi, thủ tục bảo chi séc và các lưu ý khi sử dụng séc bảo chi nhé.

Séc bảo chi

Tuy đã được xuất hiện khá lâu đời nhưng hiện nay séc bảo chi vẫn khiến nhiều người cảm thấy bỡ ngỡ trong quá trình sử dụng.

Khái niệm séc bảo chi

Séc (Cheque) là một phương tiện thanh toán thay thế tiền mặt được sử dụng nhiều ở các quốc gia kinh tế phát triển. Theo thông tư 22 của Ngân hàng nhà nước thì séc được định nghĩa như sau:

Séc là tờ giấy có giá do người kí phát lập, ra lệnh cho người bị kí phát trích một số tiền nhất định từ tài khoản thanh toán của mình để thanh toán cho người thụ hưởng.

Quy trình thanh toán séc bảo chi khác ngân hàng
Séc bảo chi là gì?

Séc bảo chi là tờ séc đã bị người kí phát đảm bảo cho tờ séc khi tờ séc được xuất trình trong thời hạn xuất trình đòi thanh toán. Vì vậy, các tờ séc bảo chi sẽ được đảm bảo thanh toán và an toàn cao hơn các tờ séc không bảo chi.

Điều kiện để bảo chi séc

Để thực hiện bảo chi séc thì người kí phát phải có đủ tiền trên tài khoản thanh toán để đảm bảo khả năng thanh toán cho tờ séc.

Nếu không có đủ tiền trên tài khoản thanh toán nhưng được người bị kí phát chấp thuận cho người kí phát thấu chi đến một hạn mức nhất định để đảm bảo khả năng thanh toán cho số tiền ghi trên tờ séc được quyền yêu cầu người bị kí phát bảo chi tờ séc đó.

Thủ tục bảo chi séc

Để nâng cao mức độ an toàn và đảm bảo cho đối tác thì việc bảo chi séc được nhiều cá nhân/tổ chức lựa chọn. Khi muốn bảo chi séc thì bạn cần phải thực hiện các thủ tục sau:

Đối với trường hợp bảo chi séc sử dụng tiền kí quỹ

Người kí phát séc lập và nộp cho người bị kí phát tờ séc kèm ủy nhiệm chi. Trong đó số tiền ủy nhiệm chi do người bị kí phát quy định nhưng phải đảm bảo đủ số tiền để hạch toán thanh toán và lưu trữ.

Quy trình thanh toán séc bảo chi khác ngân hàng
Thủ tục bảo chi séc sử dụng tiền kí quỹ

Người bị kí phát kiểm soát, đối chiếu và kiểm tra các điều kiện cần thiết, nếu đạt đủ theo yêu cầu thì kí tên, đóng dấu của người bị kí phát, kèm theo cụm từ “Bảo chi” lên mặt trước của tờ séc.

Đối với trường hợp bảo chi séc bằng cách tạm khóa số tiền trên tài khoản thanh toán

Người kí phát séc lập và nộp cho người bị kí phát tờ séc.

Người bị kí phát sẽ kiểm soát, đối chiếu và kiểm tra thông tin của tờ séc. Nếu đủ điều kiện thì sẽ thực hiện tạm khóa số tiền trên tài khoản thanh toán của người kí phát theo thỏa thuận bằng văn bản giữa bên kí phát và bên bị kí phát.

Trong đó số tiền tạm khóa đúng bằng số tiền bảo đảm thanh toán séc và thực hiện kí tên, đóng dấu của người bị kí phát kèm theo cụm từ “Bảo chi” lên mặt trước của tờ séc.

Các vấn đề cần biết khi sử dụng séc bảo chi

Việc sử dụng séc bảo chi đang dần được phổ biến thì làm sao để đảm bảo được mức độ an toàn của tờ séc là điều nhiều người quan tâm tìm hiểu. Bạn nên nắm vững các yếu tố dưới đây:

Thông tin xác thực của séc bảo chi

Tờ séc bảo chi cần có các thông tin xác thực sau:

  • Tên và địa chỉ của người yêu cầu trích tài khoản
  • Tài khoản được trích trả
  • Tên ngân hàng trả tiền
  • Tên và địa chỉ của người hưởng số tiền trên séc
  • Chữ kí của người phát hành séc; đối với tổ chức thì cần chữ kí của chủ tài khoản, kế toán trưởng và con dấu của tổ chức.
Quy trình thanh toán séc bảo chi khác ngân hàng
Các thông tin trên séc bảo chi phải rõ ràng, chính xác đúng theo quy định chung

Trong đó các yếu tố trong tờ séc phải được in hoặc ghi bằng bút mực hoặc bút bi, không viết bằng bút chì, bút mực đỏ, mực dễ bay màu, không có sự tẩy xóa, sửa chữa.

Số tiền ghi trên séc

Số tiền được ghi trên séc bảo chi phải rõ ràng, vừa được ghi bằng số vừa được ghi bằng chữ với giá trị khớp nhau, có kí hiệu tiền tệ.

Thời hạn xuất trình

Thời hạn xuất trình yêu cầu thanh toán séc bảo chi là 30 ngày kể từ ngày kí phát. Trong đó, không tính thời gian diễn ra các sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan.

Bên cạnh đó, đối với trường hợp tờ séc được xuất trình sau thời hạn xuất trình để thanh toán nhưng chưa quá 6 tháng kể từ ngày kí phát thì người bị kí phát vẫn có thể thanh toán.

Trong điều kiện nếu người bị kí phát không nhận được thông tin đình chỉ thanh toán đối với tờ séc đó của người kí phát và người kí phát có đủ tiền trên tài khoản thanh toán để thanh toán.

Đối với trường hợp thanh toán theo hình thức thư bảo đảm qua mạng bưu chính viễn thông công cộng thì việc xác định thời điểm xuất trình séc để thanh toán được tính theo ngày trên dấu bưu điện nơi gửi.

Địa điểm xuất trình séc bảo chi

  • Địa điểm thanh toán được ghi trên tờ séc bảo chi
  • Bất kỳ địa điểm kinh doanh nào của người bị kí phát đối với các séc bảo chi không ghi rõ địa điểm thanh toán.
  • Đối với người xuất trình séc là tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán thì còn có thể xuất trình tại Trung tâm Thanh toán bù trừ séc (nếu tổ chức đó là thành viên trực tiếp của trung tâm kể trên).

Bài viết Vay Tài Chính chia sẻ cung cấp những thông tin cơ bản nhất về séc bảo chi và các vấn đề trong quá trình sử dụng séc bảo chi. Mong rằng qua đây, bạn sẽ có được những hiểu biết về loại hình thanh toán này và tránh được những thiệt hại về thời gian, tiền bạc trong quá trình sử dụng

Séc bảo chi (tiếng Anh: Cheque) là séc đã bị người kí phát đảm bảo cho tờ séc khi tờ séc được xuất trình trong thời hạn xuất trình đòi thanh toán.

Quy trình thanh toán séc bảo chi khác ngân hàng

Hình minh họa (Nguồn: The Bank)

Séc bảo chi (Cheque)

Khái niệm

Séc bảo chi trong tiếng Anh gọi là Cheque.

Séc bảo chi là séc đã bị người kí phát đảm bảo cho tờ séc khi tờ séc được xuất trình trong thời hạn xuất trình đòi thanh toán.

Điều kiện bảo chi séc

Để thực hiện bảo chi séc, người kí phát phải có đủ tiền trên tài khoản thanh toán để đảm bảo khả năng thanh toán cho tờ séc, hoặc nếu không đủ tiền trên tài khoản thanh toán nhưng được người bị kí phát chấp thuận cho người kí phát thấu chi đến một hạn mức nhất định để bảo đảm khả năng thanh toán cho số tiền ghi trên tờ séc được quyền yêu cầu người bị kí phát bảo chi tờ séc đó.

Thủ tục bảo chi séc

- Trường hợp bảo chi séc sử dụng tiền kí quĩ:

Người kí phát séc lập và nộp cho người bị kí phát tờ séc kèm ủy nhiệm chi (số tiền ủy nhiệm chi do người bị kí phát qui định nhưng phải đảm bảo đủ số tiền để hạch toán thanh toán và lưu trữ). 

Người bị kí phát kiểm soát đối chiếu và kiểm tra nếu đủ điều kiện thì kí tên, đóng dấu của người bị kí phát, kèm cụm từ "Bảo chi" lên mặt trước của tờ séc.

- Trường hợp bảo chi séc bằng tạm khóa số tiền trên tài khoản thanh toán:

Người kí phát séc lập và nộp cho người bị kí phát tờ séc. Người bị kí phát kiểm soát đối chiếu và kiểm tra nếu đủ điều kiện thì tạm khóa số tiền trên tài khoản thanh toán của người kí phát theo thỏa thuận bằng văn bản giữa bên kí phát và bên bị kí phát, số tiền bị tạm khóa đúng bằng số tiền bảo đảm thanh toán séc và kí tên, đóng dấu của người bị kí phát, kèm cụm từ "Bảo chi" lên mặt trước của tờ séc. 

Kế toán giai đoạn bảo chi Séc 

Trường hợp kí quĩ để bảo chị séc, kế toán hạch toán

Nợ tài khoản tiền gửi thanh toán/người kí phát 

Có tài khoản tiền gửi đảm bảo thanh toán Séc (TK 4271)/SBC/người kí phát 

Thanh toán séc bảo chi

Thanh toán séc bảo chi cùng tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán

(1) Người kí phát (theo yêu cầu của người thụ hưởng) để nghị tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán làm thủ tục bảo chi tờ séc. 

(2) Người bán (người thụ hưởng) giao hàng hóa cho người mua.

(3) Người mua (người kí phát) giao lại séc bảo chi cho người bán.

(4) Người thụ hưởng nộp Séc bảo chi + Bản kê nộp séc đến tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán trong thời gian hiệu lực. 

(5) Tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán kiểm tra séc, nếu hợp lệ sẽ trích tài khoản của người kí phát, chuyển cho người thụ hưởng, hạch toán, báo nợ cho người kí phát:

Nợ TK 4271/Người kí phát: (Số tiền trên séc) (hoặc TK 4211/Người kí phát)

Có TK 4211/Người thụ hưởng: (Số tiền trên séc) 

(6) Báo có cho người thụ hưởng.

Thanh toán séc bảo chi giữa hai Ngân hàng cùng hệ thống  

(1) Người kí phát (theo yêu cầu của người thụ hưởng) đề nghị tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán làm thủ tục bảo chi tờ séc. 

(2) Người bán (người thụ hưởng) giao hàng hóa cho người mua. 

(3) Người mua (người chi trả) giao lại séc bảo chi cho người bán. 

(4) Người thụ hưởng nộp Séc bảo chi + Bản kê nộp séc đến tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán phục vụ mình trong thời gian hiệu lực. 

(5) Tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán phục vụ người thụ hưởng kiểm tra tờ séc, đọc kí hiệu mật, nếu tờ séc là hợp pháp hợp lệ sẽ hạch toán, lập lệnh chuyển Nợ sang tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán phục vụ người kí phát: 

(6) Báo Có cho người thụ hưởng 

(7) Tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán phục vụ người kí phát nhận được lệnh, kiểm tra, hạch toán trừ tiền của người kí phát

Thanh toán séc bảo chi giữa hai ngân hàng khác hệ thống 

Trong trường hợp này, do không thể giải mã được kí hiệu mật trên tờ séc đã bảo chi, đơn vị thu hộ phải tuân thủ nguyên tắc hạch toán ghi Nợ trước - ghi Có sau, có nghĩa là qui trình thanh toán được thực hiện đúng như thanh toán Séc thông thường

(Tài liệu tham khảo, Sách chuyên khảo Kế toán Ngân hàng, Học viện Ngân hàng, NXB Tài Chính)

Thanh Hoa