1. Tìm hiểu chung Show a. Xuất xứ - Ôn dịch, thuốc lá là văn bản nhật dụng được trích từ văn bản “Từ thuốc lá đến ma túy – Bệnh nghiện”. b. Bố cục: 3 phần - Phần 1 (từ đầu … còn nặng hơn cả AIDS): thông báo về nạn dịch thuốc lá. - Phần 2 (tiếp … con đường phạm pháp): tác hại của thuốc lá. - Phần 3 (còn lại): lời kêu gọi chống thuốc lá.
2. Giá trị nội dung và nghệ thuật: a. Giá trị nội dung - Nạn nghiện thuốc lá dễ lây lan và gây những tổn thất to lớn cho sức khỏe và tính mạng con người; gây tác hại nhiều mặt với cuộc sống gia đình và xã hội. Bởi vậy, muốn chống lại nó, cần có quyết tâm cao hơn và biện pháp triệt để hơn là phòng chống ôn dịch. b. Giá trị nghệ thuật - Liệt kê, so sánh, phân tích phân loại, nêu ví dụ. - Lập luận chặt chẽ, lời văn ngắn gọn, thuyết phục. Luyện bài tập vận dụng tại đây!
1. Tác giả Nguyễn Khắc Viện (1913 – 1997) là một bác sĩ nhi khoa, đảng viên Đảng cộng sản Pháp và Đảng cộng sản Việt Nam, một nhà nghiên cứu văn hóa và tâm lý – y học – giáo dục. Ông được tặng Giải thưởng Nhà nước Việt Nam và Grand prix de la Francophonie của Viện Hàn lâm Khoa học Pháp. Ông đã để lại nhiều công trình nghiên cứu cho Việt Nam. 2. Tác phẩm * Tóm tắt Ôn dịch, thuốc lá đe dọa sức khỏe và tính mạng loài người còn nặng hơn cả AIDS. Thuốc lá chứa rất nhiều chất độc hại, ảnh hưởng xấu cho cơ thể con người. Đặc biệt, hút thuốc lá gây ảnh hưởng đến sức khỏe cả người hút lẫn người hít phải. Tỉ lệ thanh thiếu niên hút thuốc ở nước ta rất cao và gây nhiều hệ quả như trộm cắp, cướp giật, phạm tội,… Cần phải có chiến dịch chống thuốc lá từ sự chung tay và ý thức của tất cả mọi người. * Bố cục: Văn bản Ôn dịch, thuốc lá có thể được chia làm 3 đoạn:
II. Hướng dẫn soạn bàiCâu 1: * Ý nghĩa của việc dùng dấu phẩy trong nhan đề văn bản Ôn dịch, thuốc lá: gây ấn tượng mạnh với người đọc, trọng âm rơi vào hai từ “ôn dịch” để nhấn mạnh, thể hiện thái độ căm tức, ghê tởm của người viết đối với thuốc lá. * Vẫn có thể sửa nhan đề thành “Ôn dịch thuốc lá” hoặc “Thuốc lá là một loại ôn dịch” nhưng sẽ làm giảm đi tính biểu cảm, biểu đạt của tác giả vào nhan đề. Câu 2: Tác giả dẫn lời Trần Hưng Đạo bàn về việc đánh giặc trước khi phân tích tác hại của thuốc lá vì đây là một cách so sánh ngầm để người đọc có thể hiểu một cách đơn giản, thuốc lá không làm cho con người “lăn đùng ra chết” mà nó gặm nhấm dần sức khỏe của người hút giống như tằm ăn lá dâu. Điều đó làm cho lập luận thêm chặt chẽ và có sức thuyết phục cao hơn. Câu 3: Tác giả đặt giả định : “Có người bảo : Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi !” trước khi nêu lên những tác hại về phương diện xã hội của thuốc lá vì muốn cho mọi người thấy thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến người hút mà cũng ảnh hưởng nghiêm trọng đến cả người hít phải khói thuốc, từ đó thể hiện thái độ phê phán nghiêm khắc của tác giả. Câu 4: Tác giả đưa ra những số liệu để so sánh tình hình hút thuốc lá ở nước ta với các nước Âu – Mĩ trước khi đưa ra kiến nghị : “Đã đến lúc mọi người phải đứng lên chống lại, ngăn ngừa nạn ôn dịch này” bởi vì để mọi người thấy được sự đối lập: Ta nghèo hơn xưng “xài” thuốc lá tương đương với các nước phát triển trên thế giới. Những nước đó đã thực hiện chiến dịch chống thuốc lá rất quyết liệt và hiệu quả, vậy thì nước ta cũng nhanh chóng hành động đi thôi! – Nguyễn Khắc Viện ( 1913 – 1997 ) – Quê quán : làng Gôi Vị, nay thuộc địa phận xã Sơn Hòa – huyện Hương Sơn – tỉnh TP Hà Tĩnh – Cuộc đời và sự nghiệp sáng tác văn học : + Là một bác sĩ nhi khoa, một nhà nghiên cứu tâm lí- y học và văn hóa
Bạn đang đọc: Ôn dịch thuốc lá (Tác giả – Tác phẩm Ngữ văn 8) + Năm 1937, ông sang Pháp học tại trường Đại học Y khoa Pari, nhưng mắc căn bệnh lao nên phải điều trị + Năm 1947, sức khỏe thể chất phục sinh nên ông trở lại Pari, ông chính là cầu nối tiếp thị văn hóa truyền thống Nước Ta ra quốc tế . + Năm 1997, ông được nhà nước trao tặng Huân chương Độc lập hạng nhất + Một số tác phẩm tiêu biểu vượt trội : Kinh nghiệm Nước Ta, Lịch sử Nước Ta, Truyện Kiều ( dịch ra tiếng Pháp ) … – Phong cách sáng tác : Ông liên tục viết những tác phẩm trình làng về quốc gia Nước Ta, lên án chủ nghĩa thực dân . II. Đôi nét về tác phẩm Ôn dịch thuốc lá1. Hoàn cảnh sáng tác – Ôn dịch, thuốc lá là bài viết của nhà văn Nguyễn Khắc Viện trích trong Từ thuốc lá tới ma túy – Bệnh nghiện ( Nhà xuất bản Giáo dục đào tạo, Thành Phố Hà Nội, vào năm 1992 ) 2. Bố cục chia thành 3 phần – Phần 1 : ( Từ đầu đến “ nặng hơn cả AIDS ” ) : nêu ra những yếu tố và sự nghiêm trọng của yếu tố : nạn nghiện thuốc lá – Phần 2 : ( tiếp theo đến “ con đường phạm pháp ” ) : Tác hại của thuốc lá – Phần 3 : Còn lại : Lời lôi kéo chung tay chống nạn thuốc lá 3. Giá trị nội dung – Văn bản đề cập đến tệ nạn nghiện thuốc lá : Với những nghiên cứu và phân tích đơn cử, thấu đáo, tác giả đã chỉ ra những mối đe dọa của thuốc lá so với sức khỏe thể chất và tính mạng con người của mỗi người. Nghiện thuốc lá còn ghê gớm hơn cả những loại ôn dịch khác, muốn chống lại nó thì tất cả chúng ta cần phải quyết tâm bảo về và có những giải pháp triệt để hơn là phòng chống ôn dịch . 4. Giá trị nghệ thuật – Cách lập luận đơn cử và vô cùng ngặt nghèo và thuyết phục với lối văn viết giàu nhiệt huyết đã tạo ra hiệu suất cao cao cho văn bản . III. Dàn ý phân tích tác phẩm Ôn dịch thuốc láI. Mở bài – Đôi nét về vấn nạn xã hội lúc bấy giờ : Xã hội lúc bấy giờ sống sót những vấn nạn nghiêm trọng, đáng báo động II. Thân bài 1. Thông báo về nạn dịch thuốc lá thuốc lá – Một số ôn dịch mới Open vào đầu thế kỉ như : thổ tả, dịch hạch, AIDS, thuốc lá . + Ôn dịch thuốc lá đe doạ đến sức khoẻ và tính mạng của con người còn nặng hơn cả bệnh AIDS.
Xem thêm: Chiếc lược ngà – Hoàn cảnh sáng tác, Dàn ý phân tích tác phẩm ⇒ Dùng từ ngữ thông dụng của ngành y tế, phép so sánh ⇒ Thông báo ngắn gọn, đúng mực nạn dịch thuốc lá và nhấn mạnh vấn đề vào hiểm hoạ của loại dịch này 2. Tác hại của thuốc lá a. Ảnh hưởng đến sức khoẻ con người . – Dẫn lời Trần Hưng Đạo bàn về việc đánh giặc khi bàn về sự nguy khốn của thuốc lá : So sánh thuốc lá tiến công loài người cũng như giặc ngoại xâm đánh phá . – Hút thuốc lá gây hại đến khung hình, cho sức khoẻ của người hút một cách từ từ, chắc như đinh – Khói thuốc lá có chứa những loại chất độc thấm vào khung hình người hút : + Chất hắc ín gây viêm phế quản, ho hen + Ô – xit các-bon : hạn chế tới sự đảm nhiệm ô xi . + Ni – cô – tin : nhồi máu, huyết áp cao ⇒ tử trận . – Khói thuốc lá còn gây hại đến những người xung quanh : nhiễm những chất độc, ung thư, viêm phế quản … – Bác bỏ những quan điểm sai lầm đáng tiếc : “ Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi ! ” trải qua việc nêu ra những mối đe dọa của thuốc lá so với hội đồng – Thừa nhận quyền tự do, trong đó có việc tự do hút thuốc, nhưng cũng địa thế căn cứ vào những quyền khác của con người để phê phán – So sánh với một hành vi tự đầu độc bản thân khác là uống rượu, thì hút thuốc lá rõ ràng là có nguy cơ tiềm ẩn đến hội đồng nhiều hơn vì nó còn đầu độc những người xung quanh ⇒ Căn cứ khoa học, những số lượng đơn cử ⇒ người đọc bị thuyết phục trọn vẹn ⇒ Thuốc lá huỷ hoại nghiêm trọng đến sức khoẻ con người và cũng chính là nguyên do của nhiều cái chết . b. Ảnh hưởng của thuốc lá tới đạo đức con người – Người lớn hút thuốc đầu độc trẻ nhỏ và nêu ra những gương xấu – Lứa tuổi thanh thiếu niên có tỉ lệ hút thuốc lá cao – Cảnh báo nạn đua đòi hút thuốc lá dẫn tới những tệ nạn khác ở lứa tuổi người trẻ tuổi . – Huỷ hoại đời sống, nhân cách của con người 3. Lời kêu gọi chống thuốc lá – Đưa ra những số liệu, so sánh, ví dụ ⇒ Khẳng định tầm quan trọng của yếu tố giữ gìn bầu không khí trong lành và bảo vệ sức khoẻ con người là trách nhiệm chung của toàn quả đât . – Cần tuyên truyền chống nạn hút thuốc lá; khuyên người thân cần hạn chế rồi bỏ thuốc lá; bản thân không đua đòi, không tập tành hút thuốc lá, không coi việc hút thuốc là biểu hiện quý phái, sành điệu,.. III. Kết bài – Khái quát những giá trị tiêu biểu vượt trội về nghệ thuật và thẩm mỹ và nội dung – Liên hệ bản thân và thiên nhiên và môi trường xung quanh Bài trước: Thông tin về ngày trái đất năm 2000 (Tác giả – Tác phẩm Ngữ văn 8) Bài tiếp: Bài toán dân số (Tác giả – Tác phẩm Ngữ văn 8) |
