Tài nguyên rừng (tiếng Anh: Forest resources) là một loại tài nguyên thiên nhiên mà con người có thể sử dụng trực tiếp hoặc chế biến thành sản phẩm vật chất để đáp ứng các nhu cầu trong cuộc sống. Show
Hình minh họa (Nguồn: agriculturenotes) Khái niệm Tài nguyên rừng trong tiếng Anh gọi là: Forest resources. Rừng là một hệ sinh thái phong phú nhất có trên mặt đất. Ở đó, các loại thực vật đóng vai trò như một nhà máy khổng lồ cung cấp các chất hữu cơ, cung cấp oxy và điều hòa khí hậu. Rừng còn là một guồng máy tự điều chỉnh lưu lượng nước rất có hiệu quả trên trái đất. Như vậy, rừng có ý nghĩa lớn trong sự phát triển kinh tế xã hội, sinh thái và môi trường. Phân loại tài nguyên rừngTheo tính chất và mục đích sử dụng, rừng được chia thành 3 loại là: – Rừng phòng hộ: gồm các rừng được sử dụng cho mục đích bảo vệ nguồn nước, bảo vệ đất, chống xói mòn, hạn chế thiên tai, điều hòa khí hậu, bảo vệ môi trường sinh thái. Rừng phòng hộ lại được chia thành 3 loại là rừng phòng hộ đầu nguồn, rừng phòng hộ chống cát bay, rừng phòng hộ chắn sóng ven biển. – Rừng đặc dụng: được sử dụng cho các mục đích đặc biệt như bảo tồn thiên nhiên, bảo tồn nguồn gen động thực vật rừng, phục vụ công tác nghiên cứu khoa học, bảo vệ di tích lịch sử, văn hóa và danh lam thắng cảnh cho du lịch. Rừng đặc dụng bao gồm các vườn quốc gia, các khu bảo tồn thiên nhiên, các khu văn hóa – lịch sử và môi trường. – Rừng sản xuất bao gồm các loại rừng sử dụng để sản xuất kinh doanh gỗ, lâm đặc sản rừng, động vật rừng và kết hợp bảo vệ môi trường sinh thái. Vai trò của tài nguyên rừng trong quá trình phát triển kinh tế – xã hội- Tài nguyên rừng là nguồn lực cơ bản để phát triển kinh tế - Tài nguyên rừng là yếu tố thúc đẩy sản xuất phát triển - Tài nguyên rừng là yếu tố quan trọng cho tích lũy để phát triển. Giải thích một số thuật ngữ liên quanHệ sinh thái là tất cả các sinh vật sống trong một khu vực và cách chúng ảnh hưởng lẫn nhau và môi trường. (Tài liệu tham khảo: Cambridge dictionary) Tài nguyên thiên nhiên là nguồn của cải vật chất nguyên khai được hình thành và tồn tại trong tự nhiên mà con người có thể sử dụng trực tiếp hoặc chế biến thành sản phẩm vật chất để đáp ứng các nhu cầu trong cuộc sống. (Tài liệu tham khảo: Kinh tế Tài nguyên và Môi trường, TS. Lê Ngọc Uyển - TS. Đoàn Thị Mỹ Hạnh - ThS. Hoàng Đinh Thảo Vy, Đại Học Mở TP. Hồ Chí Minh)
Tài nguyên rừng là yếu tố quan trọng nhất của bầu sinh quyển. Nó đóng vai trò to lớn trong hệ sinh thái, môi trường, sự sống của con người và sự phát triển của nền kinh tế xã hội. Hiện nay tài nguyên rừng đang bị suy thoái nghiêm trọng. Vậy nguyên nhân gây ra tình trạng này là gì? Tổng quan về tài nguyên rừngTài nguyên rừng là một phần quan trọng của tài nguyên thiên nhiên. Đây là loại tài nguyên có khả năng tái tạo được. Tuy nhiên, nếu việc khai thác, sử dụng không đúng, bừa bãi thì có thể dẫn đến suy thoái và không thể tái tạo được. Vai trò của tài nguyên rừng
Phân loại tài nguyên rừngỞ các nới có khí hậu khác nhau thì tài nguyên thiên nhiên rừng cũng sẽ khác nhau. Có nhiều tiêu chí để phân loại tài nguyên rừng nhưng chủ yếu dựa vào: Kiểu thảm thực vậtSự hình thành những thảm thực vật tự nhiên với địa lý, điều kiện khí hậu có liên quan chặt chẽ được việc hình thành các kiểu rừng. Những kiểu thảm thực vật rừng trên thế giới gồm: Rừng mưa nhiệt đớiĐây là loại rừng có độ đa dạng sinh học cao nhất. Chế độ mưa, nhiệt độ, gió mùa của rừng mưa nhiệt đới vô cùng phức tạp nên thành phần loài, cấu trúc rừng của loại rừng này cũng rất phức tạp. Rừng mưa nhiệt đới phân bố chủ yếu ở vùng xích đạo lưu vực sông Congo (Châu Phi), sông Amazone (Nam Mỹ), Malaysia, Ấn Độ. Rừng lá kim (rừng Taiga) vùng ôn đớiPhân bố ở vùng núi cao nhiệt đới như ở Châu Âu, Bắc Mỹ, Bắc Trung Quốc. Loại rừng này có thành phần khá đồng nhất nhưng năng suất lại thấp hơn nhiều so với vùng nhiệt đới. Rừng rụng lá ôn đớiĐược phân bố ở vùng nhiệt đới và vùng thấp hơn. Rừng rụng lá ôn đới phân bố chủ yếu ở Châu Âu, Nam Mỹ, Đông Bắc Mỹ, Australia, Nhật Bản và một phần ở Trung Quốc. Tính chất mục đích sử dụngTài nguyên rừng dựa vào tính chất, mục đích sử dụng được chia thành những loại sau: Rừng đặc dụngĐây là loại rừng có mục đích bảo tồn sinh thái, bảo tồn thiên nhiên, các nguồn gen động thực vật quý hiến, bảo vệ di tích văn hóa, lịch sử, phục vụ nghiên cứu khoa học. Hoặc dùng để nghỉ ngơi, du lịch sinh thái. Rừng đặc dụng gồm: Các khu bảo tồn thiên nhiên, vườn quốc gia, các khu lịch sử, văn hóa và môi trường. Rừng phòng hộRừng phòng hộ được sử dụng nhằm bảo vệ môi trường, nguồn nước, đất, hạn chế biến đổi khí hậu, chống hạn hán thiên tai, xói mòn, bão lũ. Thường được chia thành 3 loại là rừng phòng hộ đầu nguồn, rừng phòng hộ chắn sóng ven biển và rừng phòng hộ chống cát bay. Rừng sản xuấtLà những loại rừng dùng với mục đích để sản xuất kinh doanh gỗ, động thực vật rừng, đặc sản rừng đồng thời bảo vệ môi trường. Nguyên nhân diện tích rừng và suy thoái rừngTheo thống kê từ năm 1960 – 1990, độ che phủ rừng trên toàn thế giới bị giảm gần 13%, từ 37 triệu km2 xuống còn 32 triệu km2, tốc độ giảm trung bình hàng năm là 160.000 km2. Sự suy giảm này xảy ra lớn nhất ở rừng nhiệt đới, điển hình là rừng Amazone ở Brazil. Những loại rừng bị tàn phá nhiều là:
Tài nguyên rừng nguyên sinh ở châu Á mất nhiều nhất, chiếm khoảng 70%. Nguyên nhân diện tích rừng bị suy giảm, rừng thoái hóa do nhiều yếu tố, chủ yếu do: Mở rộng diện tích đất nông nghiệpChuyển đổi mục đích sử dụng rừng sang canh tác nông nghiệp là một trong những nguyên nhân quan trọng nhất khiến diện tích rừng bị suy giảm. Hiện nay, việc mở rộng diện tích đất nông nghiệp sản xuất lương thực ở châu Mỹ La Tinh diễn ra chậm hơn với châu Phi và châu Á. Khai thác gỗ và những sản phẩm rừngTốc độ suy giảm rừng ở nhiều quốc gia hiện nay là do đẩy mạnh khai thác tài nguyên rừng phục vụ cho phát triển nền kinh tế và xuất khẩu. Việc khai thác, buôn bán gỗ diễn ra mạnh mẽ ở các nước Đông Nam Á. Theo số liệu thống kê, ở khu vực này chiếm đến gần 50% trên thế giới, điển hình là ở Malaysia và Philippine. Chặt phá rừng lấy củiNhu cầu dùng củi để đun nấu vẫn còn cao, nhất là ở châu Phi. Do đó, chặt phá rừng để lấy củi đốt cũng là một trong những nguyên nhân là cho tài nguyên rừng bị cạn kiệt. Chăn thả gia súcCác loại gia súc như trầu bò, cừu dê chăn thả đòi hỏi phải mở rộng các đồng cỏ. Đây cũng chính là nguyên nhân khiến cho diện tích rừng ngày càng bị suy giảm. Theo thống kê ở châu Mỹ La Tinh, tài nguyên rừng bị suy thoái do sản xuất nông nghiệp nhỏ chỉ chiếm 35%, còn lại là do chăn thả gia súc. Cháy rừngLà nguyên nhân tài nguyên rừng suy thoái khá phổ biến ở nhiều quốc gia trên thế giới. Chẳng hạn như ở Mỹ, năm 2000 có đến 2,16 triệu ha rừng bị cháy. Ở Indonesia đợt cháy rừng xảy ra vào năm 1977 có đến gần 1 triệu ha rừng bị thiêu hủy… Phá rừng trồng cây công nghiệp và cây đặc sảnĐể phục vụ cho kinh doanh, nhiều diện tích rừng bị phá hủy để trồng cây công nghiệp, cây đặc sản. Các doanh nghiệp chỉ quan tâm đến mục đích thu được lợi nhuận khổng lồ mà không quan tâm đến môi trường.
Bên cạnh đó, có nhiều nguyên nhân khác làm suy giảm tài nguyên rừng. Chẳng hạn như:
SocialForestry.org.vn được biết đến là cổng điện tử cung cấp những thông tin, kiến thức liên quan tới sức khỏe hệ tiêu hóa nói chung và các bệnh về dạ dày nói riêng. Chúng tôi luôn tập chung để xây dựng và phát triển website với hệ thống nội dung đầy đủ và chính xác, nhằm cung cấp các lý thuyết và kinh nghiệm trong việc chăm sóc và điều trị sức khỏe cho các độc giả một cách tốt nhất. |