Tại sao cholesterol rất cần cho cơ thể nhưng cũng rất nguy hiểm cho cơ thể

  • lý thuyết
  • trắc nghiệm
  • hỏi đáp
  • bài tập sgk

Tại sao cholesterol rất cần cho cơ thể nhưng cũng có thể gây nguy hiểm cho cơ thể người

Các câu hỏi tương tự

Tại sao cholesterol rất cần cho cơ thể nhưng cũng rất nguy hiểm cho cơ thể

Một trong những cách để kiểm soát cholesterol trong máu cao là tập thể dục phù hợp với thể trạng, vừa sức và giữ cân nặng hợp lý - Ảnh: DUYÊN PHAN

Cơ thể luôn cần cholesterol nhưng thiếu hụt hay dư thừa chúng đều gây nên những nguy hại cho sức khỏe. Vì thế, việc giữ nồng độ cholesterol ở mức cần thiết là rất quan trọng.

Những thói quen "bào mòn" sức khỏe

Theo bà Lê Bạch Mai - nguyên phó viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia, chế độ ăn nhiều chất béo no (nhiều thịt đỏ, sữa, kem bơ, phô mai, bánh ngọt, gan và các loại nội tạng động vật), các món chiên rán (khoai tây chiên, gà rán, các thực phẩm chế biến từ ca cao, chocolate) về lâu dài sẽ góp phần gây tăng cholesterol máu.

Bên cạnh đó, những người ngồi hoặc nằm quá nhiều cũng có nguy cơ bị cholesterol máu cao. Người hút thuốc bị suy giảm HDL - cholesterol tốt, trong khi tăng LDL - cholesterol xấu. "Giảm cholesterol tốt sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, căn bệnh đang gây tỉ lệ tử vong hàng đầu trong nhóm bệnh không lây nhiễm ở Việt Nam" - bà Mai cho biết.

Tuy nhiên, người Việt dường như chưa kiểm soát được các thói quen ăn uống và sinh hoạt để giữ gìn sức khỏe. Theo bà Mai, điều tra các yếu tố nguy cơ bệnh không lây nhiễm sau 5 năm (2010 - 2015) cho thấy chỉ có 2 yếu tố là lượng rau - trái cây tiêu thụ và hoạt động thể lực đã có cải thiện bước đầu, mặc dù vẫn còn ở mức thấp.

Còn các chỉ số như hút thuốc lá, uống rượu bia đến mức nguy hại, tiêu thụ muối... đều chưa kiểm soát được.

PGS.TS.BS Nguyễn Hoài Nam - chủ tịch Hội Tĩnh mạch học TP.HCM, phó chủ nhiệm bộ môn phẫu thuật lồng ngực và tim mạch Đại học Y dược TP.HCM - cho biết có đến 80% lượng cholesterol được cơ thể tự tổng hợp, chủ yếu là gan (đường nội sinh), 20% còn lại hấp thu từ thức ăn (đường ngoại sinh).

Cholesterol là thành phần quan trọng tham gia cấu tạo tế bào, đóng vai trò trung tâm trong quá trình sinh hóa. Cơ thể cần cholesterol để sản xuất các hormone và cholesterol cần thiết cho các hoạt động của não, hệ miễn dịch, đảm bảo chức năng sống còn và duy trì nòi giống...

Tuy nhiên việc thiếu hụt hay dư thừa cholesterol đều gây nên những nguy hại cho sức khỏe.

Cụ thể, LDL - cholesterol xấu làm gia tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, tạo nên những mảng xơ vữa, làm hẹp và tắc mạch máu, gây nhồi máu cơ tim, cao huyết áp, đột quỵ..., trong khi đó HDL - cholesterol tốt làm giảm nguy cơ xơ vữa động mạch. Vì thế việc giữ nồng độ cholesterol ở mức cần thiết là rất quan trọng.

Làm sao để kiểm soát cholesterol?

Bà Mai hướng dẫn: mỗi người cần sử dụng 400gr rau quả/ngày, chú ý rau quả tươi, sạch, dùng nhiều rau quả có màu xanh đậm, vàng, đỏ. Uống đủ nước theo thể trọng từng người, người 50kg cần uống 2 lít nước/ngày, người 60kg lượng nước cần dùng tăng lên 2,4 lít/ngày, giảm tiêu thụ muối (mỗi người chỉ nên dùng 5mg muối/ngày).

Theo ông Nguyễn Hoài Nam, chế độ dinh dưỡng là phương pháp hữu hiệu để hạn chế cholesterol xấu. Tuy nhiên, cần hiểu đúng tầm quan trọng của dinh dưỡng vì cơ thể chúng ta có 20% lượng cholesterol hấp thu từ thức ăn.

"Từ trước đến nay chúng ta nhấn mạnh vai trò quan trọng của dinh dưỡng trong việc kiểm soát cholesterol, nhưng điều quan trọng nhất là cần làm sao để lá gan được hoạt động tốt vì gan là "nhà máy chính" trong cơ thể sản xuất cholesterol.

Một số người mắc hội chứng chuyển hóa, rối loạn hay suy giảm chức năng gan, thông thường cơ thể họ sẽ tổng hợp nhiều cholesterol xấu trong máu hơn người bình thường" - ông Nam chia sẻ.

Bên cạnh dinh dưỡng, theo ông Nam, phương pháp chính để kiểm soát cholesterol là tập thể dục phù hợp với thể trạng, vừa sức và giữ cân nặng hợp lý. Một số nghiên cứu cho thấy việc đi bộ thường xuyên sẽ làm giảm hàm lượng cholesterol xấu trong máu, làm tăng hàm lượng cholesterol có lợi, đặc biệt là HDL.

10 người trưởng thành, có 3 người có cholesterol cao

Thống kê của Bộ Y tế trong các ca tử vong do bệnh tim mạch, khá nhiều trường hợp là do cholesterol cao. Cứ 10 người trưởng thành thì có 3 người có chỉ số cholesterol cao vượt ngưỡng.

Lời khuyên của các chuyên gia y tế là người dân cần tránh xa khói thuốc lá, hạn chế uống rượu bia. Với việc dùng thuốc điều hòa cholesterol cũng sẽ hạn chế được sự gia tăng cholesterol xấu và làm tăng cholesterol tốt, giảm nguy cơ xơ vữa động mạch.

Tuy nhiên, lưu ý việc sử dụng những loại thuốc này cần sự hướng dẫn của bác sĩ, không được tự ý mua về sử dụng vì chúng có thể gây ra tác dụng phụ như đau nhức cơ...

Tại sao cholesterol rất cần cho cơ thể nhưng cũng rất nguy hiểm cho cơ thể
Tìm ra 'lá chắn' giảm thiểu tình trạng thừa cholesterol

LAN ANH - XUÂN MAI

Bạn đã được nghe nói nhiều về cholesterol và những tác hại của nó như: là nguyên nhân chính gây ra bệnh tim mạch, đặc biệt dẫn đến các bệnh xơ vữa động mạch vành, tăng huyết áp, đột quỵ… Nhưng cholesterol có thật sự là xấu và cần phải loại bỏ đi với bất cứ giá nào? Vai trò của cholesterol đối với cơ thể ra sao?… Bài viết này sẽ mang đến cho bạn những thông tin đầy đủ nhưng cũng cô đọng nhất về cholesterol, sẽ giúp bạn làm sáng tỏ các thắc mắc trên.

1. Cholesterol là gì?

Cholesterol là một chất béo được gọi là lipid (mỡ) và rất quan trọng cho hoạt động bình thường của cơ thể. Cholesterol đến từ hai nguồn. Nguồn thứ nhất là từ gan, tại đây tạo ra tất cả lượng cholesterol bạn cần. Phần còn lại đến từ các thực phẩm có nguồn gốc từ động vật, ví dụ như thịt đỏ, thịt gia cầm và các sản phẩm từ sữa nguyên béo… tất cả đều chứa cholesterol.

Tại sao cholesterol rất cần cho cơ thể nhưng cũng rất nguy hiểm cho cơ thể

Gan tạo ra tất cả lượng cholesterol cơ thể cần

Những thực phẩm có nhiều chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa cũng có tác dụng làm cho gan tạo ra nhiều cholesterol hơn so với mức cần thiết. Đối với một số người, việc sản xuất thêm này sẽ làm tăng mức cholesterol trong máu lên cao, dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Một số loại dầu nhiệt đới – như dầu cọ, dầu hạt cọ và dầu dừa – cũng có thể kích hoạt gan tạo ra nhiều cholesterol hơn.

Nếu lượng cholesterol quá cao trong máu (tăng lipid máu) có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn. Bản thân cholesterol cao không gây ra bất kỳ triệu chứng nào, nhưng nó làm tăng nguy cơ đau tim, đột quỵ hoặc bệnh động mạch ngoại biên, thông qua biến chứng xơ vữa động mạch do tích tụ quá nhiều cholesterol ở thành động mạch.

2. Phân loại Cholesterol

Cholesterol được vận chuyển trong máu bởi các protein và khi cả hai kết hợp chúng được gọi là lipoprotein. Lipoprotein có hai loại chính: LDL cholesterol và HDL cholesterol.

Video minh họa về LDL Cholesterol (cholesterol xấu) và HDL Cholesterol (cholesterol tốt)

Lipoprotein mật độ thấp (LDL)

LDL mang cholesterol từ gan đến các tế bào cần nó. Nếu có quá nhiều cholesterol cho các tế bào sử dụng, nó có thể tích tụ trong thành động mạch, dẫn đến xơ vữa động mạch. Vì lý do này, LDL cholesterol được gọi là “cholesterol xấu”.

Lipoprotein mật độ cao (HDL)

HDL mang cholesterol ra khỏi tế bào và trở lại gan, nơi nó bị phân hủy và thoát ra khỏi cơ thể dưới dạng chất thải. Vì lý do này, nó được gọi là “cholesterol tốt”. Nhưng HDL cholesterol không loại bỏ hoàn toàn LDL cholesterol . Chỉ 1/3 đến 1/4 lượng cholesterol trong máu được HDL mang đi.

Tại sao cholesterol rất cần cho cơ thể nhưng cũng rất nguy hiểm cho cơ thể

LDL mang cholesterol từ gan đến các tế bào và HDL mang cholesterol ra khỏi tế bào và trở lại gan

Lượng cholesterol trong máu (cả LDL và HDL) có thể được đo bằng xét nghiệm máu. Nồng độ cholesterol khuyến cáo trong máu khác nhau giữa những người trưởng thành khỏe mạnh và những người có nhiều nguy cơ kèm theo như tiểu đường, tăng huyết áp…

3. Cholesterol cao có nguy hiểm không?

Video mô phỏng một cơn nhồi máu cơ tim do cholesterol cao

Động mạch là các mạch máu chuyên chở oxy và chất dinh dưỡng cho cơ thể. Động mạch thường rất mềm và đàn hồi trong điều kiện bình thường. Nếu hàm lượng cholesterol trong máu cao sẽ làm lắng đọng các mảng lipid, cholesterol và một số chất khác trên thành động mạch, hình thành các mảng xơ vữa động mạch, thành mạch máu trở nên dày và cứng hơn.

Các mảng vữa này có thể bị vỡ ra, dẫn đến hình thành cục máu đông làm tắc nghẽn các mạch máu bị tổn thương. Từ đó có thể dẫn đến thiếu máu nuôi các cơ quan do động mạch đó nuôi dưỡng, trong đó quan trọng nhất là tim, não và động mạch chủ, gây ra những biến chứng gây tử vong cao như:

  • tai biến mạch máu não (đột quỵ)
  • nhồi máu cơ tim
  • bệnh mạch vành
  • tai biến mạch não thoáng qua
  • tăng huyết áp

Gọi ngay tới tổng đài miễn cước 1800 1591 hoặc kết nối Zalo 0339129576 để được TS.BS Bùi Nguyên Kiểm và các dược sĩ chuyên môn tư vấn về tình trạng mỡ máu, gan nhiễm mỡ, xơ vữa động mạch bạn đang gặp phải.

4. Điều gì làm cho cholesterol cao?

Có nhiều yếu tố có thể làm tăng khả năng bị cholesterol cao như:

Lối sống

Tại sao cholesterol rất cần cho cơ thể nhưng cũng rất nguy hiểm cho cơ thể

Ăn uống không lành mạnh, thiếu hoạt động thể chất, béo phì… làm tăng khả năng bị cholesterol cao

★ Chế độ ăn uống không lành mạnh. Dùng nhiều thực phẩm chứa lượng cholesterol cao. Tuy nhiên, tác hại lớn nhất đến từ những thực phẩm có nhiều chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa.

★ Thiếu tập thể dục hoặc hoạt động thể chất. Điều này có thể làm tăng mức độ “cholesterol xấu” (lipoprotein mật độ thấp) (LDL).

★ Béo phì. Nếu bạn thừa cân, bạn có khả năng có mức cholesterol LDL và triglyceride cao hơn, và mức lipoprotein mật độ cao (HDL) thấp hơn.

★ Rượu. Thường xuyên uống nhiều rượu có thể làm tăng mức cholesterol và triglyceride.

★ Hút thuốc. Một số hóa chất có trong thuốc lá gọi là acrolein ngăn HDL vận chuyển LDL đến gan, dẫn đến hẹp động mạch (xơ vữa động mạch)

Các bệnh nền

Tại sao cholesterol rất cần cho cơ thể nhưng cũng rất nguy hiểm cho cơ thể

Những người bị huyết áp cao (tăng huyết áp) và bệnh tiểu đường thường có mức cholesterol cao hơn bình thường. Một số bệnh lý khác cũng có thể gây ra mức tăng cholesterol như:

  • bệnh thận
  • bệnh gan
  • tuyến giáp hoạt động kém

Điều trị các bệnh nền này có thể giúp giảm cholesterol trong máu.

Những yếu tố khác

Có một số các yếu tố gây ra mức cholesterol cao không thể thay đổi được. Các bác sĩ gọi đây là các yếu tố cố định, ví dụ như:

★ Tiền sử gia đình bị bệnh tim sớm hoặc đột quỵ. Bạn có nhiều khả năng bị cholesterol cao nếu bạn có người thân là nam (cha hoặc anh trai) dưới 55 tuổi hoặc người thân là nữ (mẹ hoặc chị gái) dưới 65 tuổi bị bệnh mạch vành hoặc đột quỵ.

★ Tiền sử gia đình có liên quan đến cholesterol. Ví dụ nếu người thân, chẳng hạn như cha mẹ, anh chị em, bị tăng cholesterol máu gia đình. Nó không phải do lối sống không lành mạnh, mà do di truyền.

Tại sao cholesterol rất cần cho cơ thể nhưng cũng rất nguy hiểm cho cơ thể

Tăng cholesterol máu gia đình (FH) là bệnh lý di truyền

★ Tuổi tác. Bạn càng lớn tuổi, khả năng hẹp động mạch của bạn càng cao (xơ vữa động mạch).

Nếu bạn có các yếu tố nguy cơ không thể thay đổi được, bạn càng phải chú ý hơn trong việc thay đổi lối sống và chữa trị các căn bệnh nền có thể ảnh hưởng đến mức cholesterol trong máu.

Xem thêm: Giải pháp giúp hạ mỡ máu từ Viện Hàn lâm khoa học & công nghệ Việt Nam

5. Khi nào nên xét nghiệm cholesterol?

Tại sao cholesterol rất cần cho cơ thể nhưng cũng rất nguy hiểm cho cơ thể

Người trưởng thành khỏe mạnh, không có các yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim khác, nên xét nghiệm cholesterol máu, thông qua xét nghiệm mỡ máu lúc đói, mỗi 4 đến 6 năm một lần.

Nếu kết quả bất thường, bạn sẽ được xét nghiệm thường xuyên hơn, với bệnh án đầy đủ.

Bác sĩ có thể khuyên bạn nên kiểm tra mức cholesterol trong máu nếu bạn có các yếu tố tăng nguy cơ rối loạn mỡ máu ở người trưởng thành, bao gồm:

  • thừa cân hoặc béo phì,
  • tuổi cao (nam từ 45 tuổi trở lên hoặc nữ từ 50-55 tuổi trở lên),
  • tăng huyết áp (huyết áp từ 140/90 trở lên),
  • tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch sớm (ví dụ: nếu bố hoặc anh trai bạn bị bệnh tim hoặc bị đau tim hoặc đột quỵ trước 55 tuổi, hoặc nếu mẹ hoặc chị gái của bạn có những tình trạng này trước 65 tuổi)

Tại sao cholesterol rất cần cho cơ thể nhưng cũng rất nguy hiểm cho cơ thể

Gia đình có người bị bệnh tim mạch sớm làm tăng nguy cơ mắc cholesterol cao 

  • một thành viên thân thiết trong gia đình có tình trạng liên quan đến cholesterol, chẳng hạn như tăng cholesterol máu gia đình (cholesterol cao di truyền)
  • đã được chẩn đoán mắc bệnh tim mạch vành, đột quỵ hoặc tai biến mạch não thoáng qua (TIA) hoặc bệnh động mạch ngoại biên (PAD)
  • đái tháo đường hoặc tiền đái tháo đường.
  • tình trạng thận, tuyến giáp hoạt động kém hoặc tuyến tụy bị viêm (viêm tụy). Những điều kiện này có thể gây tăng mức cholesterol hoặc triglyceride (chất béo khác trong máu của bạn).

6. Chẩn đoán

Nồng độ cholesterol trong máu được đo bằng xét nghiệm máu đơn giản. Mẫu máu này sẽ được sử dụng để xác định lượng LDL (cholesterol xấu), HDL (cholesterol tốt) và triglyceride (chất béo khác) trong máu của bạn.

*Triglyceride là chất béo bạn sử dụng để dự trữ năng lượng và đến từ các loại thực phẩm béo bạn ăn. Cơ thể lưu trữ những gì bạn không sử dụng trong các mô mỡ của cơ thể. Triglyceride dư thừa trong máu cũng làm tăng các vấn đề về tim.

Chỉ số cholesterol máu ở mức bình thường, mức ranh giới và mức nguy cơ cao ở người lớn được liệt kê rõ trong bảng dưới đây

Chỉ số Mức bình thường Mức ranh giới

Mức nguy cơ cao

Total Cholesterol

TC

<200 mg/dL
(5,1 mmol/L)
200–239 mg/dL
(5,1–6,2 mmol/L)
≥240 mg/dL
(6,2 mmol/L)
Cholesterol tốt

HDL  – C

≥60 mg/dL
(1,5 mmol/L)
Nam: 40–59 mg/dL (1,0–1,5 mmol/L)

50–59 mg/dL (nữ) (1,3–1,5 mmol/L)

Nam: <40 mg/dL (1,0 mmol/L)

Nữ: <50 mg/dL (1,3 mmol/L)

Cholesterol xấu

LDL – C

<100 mg/dL (2,6 mmol/L) (bình thường)

100–129 mg/dL (2,6–3,3 mmol/L) (gần đạt)

130–159 mg/dL (3,3–4,1 mmol/L) 160–189 mg/dL (4,1–4,9 mmol/L) (nguy cơ cao)

≥190 mg/dL (4,9 mmol/L) (nguy cơ rất cao)

Triglycerid

TG

<150 mg/dL (1,7 mmol/L) 150–199 mg/dL (1,7–2,2 mmol/L) 200–499 mg/dL (2,2–5,6 mmol/L) (nguy cơ cao)

≥500 mg/dL (5,6 mmol/L) nguy cơ rất cao

Non-HDL-cholesterol <130 mg/dL (3,3 mmol/L) (bình thường)

130–159 mg/dL (3,3–4,1 mmol/L) (gần đạt)

160–189 mg/dL (4,1–4,9 mmol/L)(đường biên giới cao) 190–219 mg/dL (4,9–5,7 mmol/L) (nguy cơ cao)

>220 mg/dL (5,7 mmol/L) (nguy cơ rất cao)

TG/HDL-C <2 >4 (nguy cơ cao)

>6 (nguy cơ rất cao)

TC/HDL-C <4,4
LDL/HDL-C <2,9
Non-HDL/HDL-C <3,5

7. Đánh giá nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ của bạn

Khi đánh giá nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ, bác sĩ có thể đề cập đến tỷ lệ cholesterol của bạn. Tuy nhiên, nồng độ cholesterol hoặc tỷ lệ cholesterol không phải là yếu tố duy nhất được xem xét đến. Các yếu tố khác bao gồm: tuổi, giới tính, hút thuốc lá, huyết áp tâm thu và cholesterol toàn phần. Việc đánh giá nguy cơ này dựa trên thang điểm SCORE.

Hệ thống này ước lượng nguy cơ trong vòng 10 năm sẽ bị một biến cố xơ vữa mạch máu có thể gây chết người đầu tiên, hoặc là cơn bệnh tim, bị đột quỵ hoặc là một bệnh động mạch tắc nghẽn khác, bao gồm cả chết đột ngột do tim.

Tại sao cholesterol rất cần cho cơ thể nhưng cũng rất nguy hiểm cho cơ thể

Bảng điểm SCORE low risk: nguy cơ tử vong 10 năm do bệnh tim mạch

Nguy cơ rất cao: Điểm SCORE ≥ 10% cho nguy cơ tử vong trong 10 năm do bệnh tim mạch.

Nguy cơ cao: Điểm SCORE ≥ 5% và < 10 % cho nguy cơ tử vong 10 năm do bệnh tim mạch.

Nguy cơ trung bình: Điểm SCORE ≥ 1% và < 5% cho nguy cơ tử vong trong 10 năm do bệnh tim mạch.

Nguy cơ thấp: Điểm SCORE < 1% cho nguy cơ tử vong trong 10 năm do bệnh tim mạch.

8. Điều trị cholesterol cao

Nếu bạn đã được chẩn đoán mắc bệnh cholesterol cao, trước tiên bạn sẽ được khuyên thay đổi chế độ ăn uống và điều chỉnh lối sống như tăng mức độ tập thể dục, giảm cân…

Sau một vài tháng, nếu việc thay đổi lối sống và chế độ ăn không đưa được các chỉ số cholesterol máu về ngưỡng mục tiêu thì khi đó bạn cần phải sử dụng thêm các thuốc điều trị rối loạn lipid máu để đạt được mục tiêu điều trị. Song song đó, việc thay đổi chế độ ăn uống, ngừng hút thuốc và tập thể dục nhiều hơn cũng cần được duy trì để giúp ngăn ngừa cholesterol cao phát triển.

Chế độ ăn uống

Hội Tim Mạch Học Quốc Gia Việt Nam khuyến nghị nên ăn chế độ ít chất béo bão hòa, ít cholesterol, hạn chế tối đa chất béo chuyển hóa (chất béo dạng trans)

Chất béo bão hòa được xếp vào nhóm chất béo xấu, tương tự như chất béo chuyển hóa (transfat). Các chuyên gia y tế trên thế giới cho rằng một chế độ ăn có nhiều chất béo bão hòa sẽ làm tăng cholesterol xấu trong máu, hay còn gọi là lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL).

Chất béo bão hòa (no) thường có ở thức ăn nguồn gốc động vật (đặc biệt ở mỡ động vật như thịt bò, mỡ bò, thịt lợn (mỡ), thịt cừu, thịt gia cầm béo như thịt vịt và ngỗng béo (nuôi công nghiệp), bơ, kem, pho mát, các sản phẩm chế biến từ sữa nguyên béo… và từ một số thực vật như dừa, sữa dừa, dầu dừa, dầu cọ, bơ thực vật, cacao và các loại cây dầu.

Chất béo chuyển hóa được hình thành bằng phương pháp hydro hóa dầu ăn như quá trình chiên, rán, xào, margarine…; thường có trong các loại thực phẩm chế biến sẵn như bánh cookies, mì ăn liền (loại có chiên tẩm), các đồ ăn nhanh, đồ ăn đóng sẵn có chiên rán như khoai tây chiên, quẩy nóng, gà rán, thịt rán…

Tại sao cholesterol rất cần cho cơ thể nhưng cũng rất nguy hiểm cho cơ thể

Thức ăn nhanh thường chứa nhiều chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa

Thức ăn giàu cholesterol là những thức ăn có nguồn gốc từ động vật, thường có nhiều trong nội tạng động vật như gan, thận, óc, lá lách… Những người bị cholesterol cao cần tránh thực phẩm chứa nhiều cholesterol.

Chất béo không bão hòa bao gồm loại đơn và loại đa. Các chất này thấy nhiều trong cá, hạt, củ và dầu thực vật. Một vài ví dụ các thức ăn chứa nhiều loại này là: cá hồi, cá chích, quả bơ, quả ô liu, các dầu ăn từ hướng dương, dầu đậu nành, dầu ngô… Loại chất béo không bão hòa này có lợi cho cơ thể khi bạn dùng chúng thay vì dùng loại mỡ bão hòa. Giữ một thành phần trong bữa ăn với chất béo loại này chiếm khoảng 25 – 35% là hợp lý.

Tại sao cholesterol rất cần cho cơ thể nhưng cũng rất nguy hiểm cho cơ thể

Cá hồi chứa omega-3 là chất béo không bão hòa rất tốt cho sức khỏe

Một số thực phẩm tốt cho người bị cholesterol cao bao gồm:

– Rau, hoa quả (nên ăn nhiều lần trong ngày)

– Các loại ngũ cốc chế biến thô (bánh mì đen, gạo thô…)

– Sữa không béo

– Thịt nạc hoặc thịt gia cầm không da

– Cá béo (nhiều dầu), nên ăn ít nhất 2 lần/tuần

– Đậu và đậu Hà Lan.

– Các loại hạt (số lượng hạn chế 4 – 5 lần/tuần)

– Dầu thực vật không bão hòa (dầu ô liu, dầu hướng dương, dầu đậu nành…), nhưng không ăn bơ thực vật chế biến từ chúng.

Sử dụng thuốc tân dược giảm cholesterol

Có một số loại thuốc giảm cholesterol khác nhau hoạt động theo những cách khác nhau. Bác sĩ có thể tư vấn cho bạn về loại điều trị phù hợp nhất. Bác sĩ cũng có thể kê đơn thuốc để hạ huyết áp (tăng huyết áp) nếu nó ảnh hưởng đến bạn. Các loại thuốc giảm cholesterol thường được kê đơn nhất là:

Statin

Tại sao cholesterol rất cần cho cơ thể nhưng cũng rất nguy hiểm cho cơ thể

Statin là nhóm thuốc được khuyến cáo như là chọn lựa đầu tiên trong việc giảm lipoprotein cholesterol thấp (LDL-C).

Tác dụng không mong muốn của statin là gây độc với gan, làm tăng enzym gan, do đó khi sử dụng statin bệnh nhân cần được kiểm tra định kỳ chức năng gan và nếu nồng độ các enzym gan cao hơn 3 lần mức giới hạn bình thường thì không sử dụng statin trong điều trị.

Các renins gắn với acid mật

Các thuốc gắn với acid mật bao gồm cholestyramin và colestipol thông qua việc trao đổi resins, làm ức chế khả năng gắn hấp thu các chất béo theo đường tiêu hóa, đồng thời làm tăng chuyển hóa cholesterol trong gan và làm tăng hoạt tính của receptor LDL trên bề mặt tế bào gan do đó làm giảm nồng độ cholesterol trong máu.

Thuốc chủ yếu gây tác dụng không mong muốn trên đường tiêu hóa như buồn nôn, nôn, đầy bụng khó tiêu, tác dụng này thường gặp ngay cả khi sử dụng với mức liều thấp.

Thuốc ức chế hấp thu cholesterol

Tại sao cholesterol rất cần cho cơ thể nhưng cũng rất nguy hiểm cho cơ thể

Ezetimib là thuốc ức chế sự hấp thu các chất béo, cholesterol ở ruột đầu tiên không gây ảnh hưởng đến sự hấp thu các chất dinh dưỡng tan trong dầu khác.

Acid nicotinic

Acid nicotinic tác dụng rộng lên hầu hết các chỉ số lipid máu, thuốc làm tăng nồng độ HDL – C, làm giảm nồng độ LDL – C, TG. Acid nicotinic được sử dụng trong điều trị chứng rối loạn lipid máu dạng hỗn hợp. Thuốc có thể được sử dụng kết hợp với các statins.

Các fibrates

Tại sao cholesterol rất cần cho cơ thể nhưng cũng rất nguy hiểm cho cơ thể

Các fibrates bao gồm emfibrozil, clofibrate và fenofibrate có tác dụng ức chế quá trình sinh tổng hợp triglycerid ở gan, làm giảm các lipoprotein tỷ trọng thấp (VLDL, LDL), giúp ngăn ngừa xơ vữa động mạch.

Fibrates có thể gây ra các tác dụng không mong muốn khác như gây viêm tụy, làm tăng men gan, giảm tiểu cầu, gây rối loạn đông máu và viêm cơ, nhược cơ. Nguy cơ gặp các biến chứng ở cơ sẽ tăng lên khi sử dụng phối hợp fibrates với statins.

Acid béo omega- 3

Các acid béo omega- 3 như acid eicosapentaenoic (EPA) và acid docosahexaenoic (DHA) là các thành phần chứa trong dầu cá. Sử dụng liều cao có thể cải thiện mức độ triglyceride thấp hơn ở một số bệnh nhân.

Nhược điểm của các loại thuốc tân dược

Tại sao cholesterol rất cần cho cơ thể nhưng cũng rất nguy hiểm cho cơ thể

Statin và fibrat đều gây ra tác dụng không mong muốn trên cơ, do đó khi phối hợp 2 thuốc nhóm này sẽ làm tăng nguy cơ xuất hiện tác dụng không mong muốn này, đặc biệt khi sử dụng statin liều cao. Tác dụng trên cơ cũng tăng lên nhiều lần khi sử dụng phối hợp gemfibrozil với statin.

Điều trị cholesterol cao từ thảo dược

Năm 2018, viện Hàn lâm khoa học đã công bố đề tài “Nghiên cứu chiết xuất và đánh giá tác dụng hạ mỡ máu của bài thuốc phối hợp ba dược liệu Xạ đen, Giảo cổ lam và Bụp giấm” với kết quả rất ấn tượng.

Tại sao cholesterol rất cần cho cơ thể nhưng cũng rất nguy hiểm cho cơ thể

Tác giả đề tài là PGS. TS Lê Minh Hà cùng cộng sự cho biết: Chế phẩm phối hợp ba dược liệu trên cho tác dụng giảm cholesterol 41,37%, Triglycerid 41,63%, LDL 27,77%, làm tăng HDL 9.87% – điều này có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc dự phòng các vấn đề về tim mạch.

Tiếp tục đi sâu nghiên cứu, các nhà khoa học thuộc viện Hàn lâm đã đưa ra công thức sản phẩm hoàn chỉnh bao gồm các dược liệu Xạ đen, Giảo cổ lam, chiết xuất Hibithocin từ đài hoa Bụp giấm, Táo mèo, Hoàng bá, Nga truật dành cho người bị rối loạn mỡ máu có tên FREMO.

Tại sao cholesterol rất cần cho cơ thể nhưng cũng rất nguy hiểm cho cơ thể

Công thức phối hợp thể hiện tính ưu việt hơn ở chỗ:

  • Ức chế quá trình sinh tổng hợp lipid và tăng thải trừ lipid ra khỏi cơ thể. Từ đó giúp giảm Cholesterol, Triglycerid, LDL và tăng HDL, đưa các chỉ số mỡ máu này về ngưỡng an toàn.
  • Ngăn quá trình hình thành mảng xơ vữa động mạch, phòng ngừa bệnh lý mạch vành, giảm nguy cơ tai biến và đột quỵ.
  • Giúp giảm mỡ trong gan, giảm tích tụ mỡ dư thừa hiệu quả.
  • Chiết xuất từ thảo dược, không gây tác dụng phụ.

BẤM VÀO ĐÂY để đặt giao FREMO tại nhà

Tìm nhà thuốc gần nhất có bán FREMO TẠI ĐÂY

9. Phòng ngừa tăng cholesterol

Tại sao cholesterol rất cần cho cơ thể nhưng cũng rất nguy hiểm cho cơ thể

Bạn có thể giảm cholesterol bằng cách điều chỉnh chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh, ít chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa. Ăn một chế độ ăn ít chất béo bao gồm nhiều chất xơ, chẳng hạn như gạo nguyên hạt, bánh mì và mì ống, và nhiều trái cây và rau quả nhằm bổ sung đầy đủ vitamin, khoáng chất và chất xơ cho cơ thể.

Ngưng hút thuốc lá. Một hóa chất có trong thuốc lá có tên là acrolein ngăn chặn “cholesterol tốt” (HDL) vận chuyển “cholesterol xấu” (LDL) đến gan, dẫn đến cholesterol cao và thu hẹp động mạch ( xơ vữa động mạch ). Điều này có nghĩa là hút thuốc là một yếu tố nguy cơ chính cho cả đau tim và đột quỵ .

Hoạt động tích cực và tập thể dục thường xuyên sẽ giúp tăng mức “cholesterol tốt” (HDL) trong cơ thể bạn bằng cách kích thích cơ thể di chuyển “cholesterol xấu” (LDL) đến gan và đào thải chúng. Tập thể dục cũng sẽ giúp giảm huyết áp của bạn bằng cách giữ cho tim và mạch máu của bạn trong tình trạng tốt và giúp bạn giảm cân, vì thừa cân làm tăng lượng “cholesterol xấu” (LDL) trong máu của bạn.

Thực hiện 150 phút tập thể dục cường độ vừa phải mỗi tuần được khuyến nghị để giúp giảm cholesterol. Đi bộ, bơi lội và đi xe đạp là những ví dụ điển hình của loại bài tập này.

Cholesterol có loại xấu và loại tốt cho cơ thể. Có nhiều cách để bình ổn lượng cholesterol trong máu, tăng cholesterol tốt và hạn chế cholesterol xấu, từ việc chủ động hạn chế các món ăn giàu chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, đến việc kiên trì bỏ thuốc lá, giảm cân, thường xuyên tập luyện thể dục thể thao. Hiểu biết về cholesterol sẽ giúp bạn xử lý hiệu quả, triệt để và đúng trọng tâm mà vẫn đảm bảo cho sức khỏe được tốt nhất.

Gọi ngay tới tổng đài miễn cước 1800 1591 hoặc kết nối Zalo 0339129576 để được TS.BS Bùi Nguyên Kiểm và các dược sĩ chuyên môn tư vấn về tình trạng mỡ máu, gan nhiễm mỡ, xơ vữa động mạch bạn đang gặp phải.

Theo Giammomau.net.vn