Show Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi nêu ở dưới: LÒNG KHIÊM TỐN.Soạn bài Tìm hiểu chung về phép lập luận giải thíchI. Mục đích và phương pháp giải thích 1. Trong đời sống, những khi nào người ta cần được giải thích? Hãy nêu một số câu hỏi về nhu cầu giải thích hằng ngày (Ví dụ: Vì sao lại có nguyệt thực? Vì sao nước biển mặn?…). Muốn trả lời những câu hỏi ấy phải có các tri thức khoa học chuẩn xác. 2.Trong văn nghị luận, người ta thường yêu cầu giải thích các vấn đề tư tưởng, đạo lí lớn nhỏ, các chuẩn mực hành vi của con người (Ví dụ: Thế nào là hạnh phúc? Trung thực là gì? Thế nào là Có chí thì nên?…) 3.Đọc bài vănLòng khiêm tốnvà trả lời các câu hỏi. a) Bài văn giải thích vấn đề gì và giải thích như thế nào? b) Để tìm hiểu phương pháp giải thích, em hãy chọn và ghi ra vở những câu định nghĩa như: Lòng khiêm tốn có thể coi là một bản tính,… Đó có phải là cách giải thích không? c) Theo em, cách liệt kê các biểu hiện của khiêm tốn, cách đối lập người khiêm tốn và kẻ không khiêm tốn có phải là cách giải thích không? d) Việc chỉ ra cái lợi của khiêm tốn, cái hại của không khiêm tốn và nguyên nhân của thói không khiêm tốn có phải là nội dung của giải thích không? Qua những điểm trên, em hiểu thế nào là lập luận giải thích? II. Luyện tập Đọc bài vănLòng nhân đạotrong SGK trang 72 và cho biết vấn đề được giải thích và phương pháp giải thích trong bài. Lời giải: I. Mục đích và phương pháp giải thích Câu 1 trang 69 - SGK Ngữ văn 7 tập 2: Trong đời sống, những khi nào người ta cần được giải thích? Hãy nêu một số câu hỏi về nhu cầu giải thích hằng ngày(Ví dụ: Vì sao lại có nguyệt thực? Vì sao nước biển mặn?…).Muốn trả lời những câu hỏi ấy phải có các tri thức khoa học chuẩn xác. Trả lời:Trong đời sống, khi người ta chưa hiểu rõ vấn đề đó, còn thắc mắc thì người ta cần được giải thích. Nêu một số câu hỏi về nhu cầu giải thích hằng ngày: – Vì sao mùa đông lại lạnh? – Vì sao loài chim có thể bay?– Vì sao trời lại mưa Câu 2 trang 70 - SGK Ngữ văn 7 tập 2:Trong văn nghị luận, người ta thường yêu cầu giải thích các vấn đề tư tưởng, đạo lí lớn nhỏ, các chuẩn mực hành vi của con người(Ví dụ: Thế nào là hạnh phúc? Trung thực là gì? Thế nào là Có chí thì nên?…) Trong văn nghị luận, giải thích là thao tác nhằm làm sáng tỏ nội dung nghĩa một từ, một câu, một khái niệm… Chúng thường tồn tại dưới dạng một tư tưởng, một quan niệm, đánh giá.Muốn vậy, người ta thường sử dụng những lí lẽ, dẫn chứng hay nổi cách khác là phải phân tích được nội dung của vấn đề ấy. Câu 3 trang 70 - SGK Ngữ văn 7 tập 2:Đọc bài vănLòng khiêm tốnvà trả lời các câu hỏi. a) Bài văn giải thích vấn đề gì và giải thích như thế nào? b) Để tìm hiểu phương pháp giải thích, em hãy chọn và ghi ra vở những câu định nghĩa như: Lòng khiêm tốn có thể coi là một bản tính,… Đó có phải là cách giải thích không? c) Theo em, cách liệt kê các biểu hiện của khiêm tốn, cách đối lập người khiêm tốn và kẻ không khiêm tốn có phải là cách giải thích không? d) Việc chỉ ra cái lợi của khiêm tốn, cái hại của không khiêm tốn và nguyên nhân của thói không khiêm tốn có phải là nội dung của giải thích không? Qua những điểm trên, em hiểu thế nào là lập luận giải thích? Trả lời: a) Bài văn giải thích vấn đề lòng khiêm tốn và giải thích bằng cách so sánh với các sự việc, hiện tượng trong đời sống hằng ngày.b) Những câu ở dạng định nghĩa: – Lòng khiêm tốn có thể được coi là một bản tính căn bản…sự vật. – Khiêm tốn là biểu hiện của con người đứng đắn, biết sống theo thời và biết nhìn xa. – Con người khiêm tốn bao giờ cũng là con người thành công trong lĩnh vực giao tiếp với mọi người. – Khiêm tốn là tính nhã nhặn, biết sống một cách nhún nhường, luôn luôn hướng về phía tiến bộ …học hỏi. Việc đưa ra các định nghĩa về lòng khiêm tốn cũng là một trong những cách giải thích về lòng khiêm tốn. Vì nó trả lời cho câu hỏikhiêm tốn là gì? c) Cách liệt kê các biểu hiện của khiêm tốn, cách đối lập người khiêm tốn và kẻ không khiêm tốn cũng là cách giải thích. Vì đó là thủ pháp đối lập. d) Việc chỉ ra cái lợi của khiêm tốn, cái hại của không khiêm tốn và nguyên nhân của thói không khiêm tốn cũng được coi là nội dung của giải thích. Vì nó làm cho người đọc hiểu khiêm tốn là gì.
II. Luyện tập Giải câu hỏi – Luyện tập trang 72 - SGK ngữ văn 7 tập 2: Đọc bài vănLòng nhân đạotrong SGK trang 72 và cho biết vấn đề được giải thích và phương pháp giải thích trong bài. Trả lời: – Vấn đề được giải thích ở đây là: Lòng nhân đạo – Phương pháp giải thích. + Nêu định nghĩa Lòng nhân đạo tức là lòng biết thương người + Đặt câu hỏi Thế nào là biết thương người ? Và thế nào là lòng nhân đạo? + Kể những biểu hiện: + Ông lão hành khất. + Đứa bé nhặt lừng mẩu bánh. + Mọi người xót thương. + Đối chiếu lập luận hăng cách đưa ra câu nói của Thánh Găng – đi. Giải các bài tập Bài 25 SGK Ngữ văn 7 •Ôn tập văn nghị luận •Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu •Tìm hiểu chung về phép lập luận giải thích Bài trước Bài sau
|
