Cập nhật: 15/11/2019 11:54 | Người đăng: Lường Toán
Chỉ cần uống một viên thuốc tránh thai sẽ đem lại tác dụng cho cả tháng. Sự thật có phải diệu kỳ như điều chị em vẫn nghe quảng cáo? Liệu loại thuốc này có mang đến hiểm họa cho sức khỏe?
Mấy ngày gần đây, nhiều chị em đang "phát sốt" với loại thuốc tránh thai 1 tháng uống 1 viên đang rao bán trên mạng xã hội
Tràn lan thuốc tránh thai 1 tháng uống 1 viên được rao bán trên mạng xã hội
Mấy ngày gần đây, nhiều chị em đang "phát sốt" với loại thuốc tránh thai 1 tháng uống 1 viên đang rao bán trên mạng xã hội. Theo đó, chỉ cần uống một viên là bạn đã có thể tránh thai cho cả tháng trời (tức là chỉ cần uống 1 viên/tháng).
Mấy ngày gần đây, nhiều chị em đang phát sốt với loại thuốc tránh thai 1 tháng uống 1 viên đang rao bán trên facebook.
Theo những người bán hàng online, cơ chế hoạt động của loại thuốc này là: Các thuốc tránh thai bình thường đều là đưa vào cơ thể dược chất (lovonorgestrel hoặc mifepristone) mà những dạng này chỉ tồn tại trong cơ thể được 1 – 5 ngày tùy nồng độ.
Vậy nên để tránh thai, bạn phải sử dụng chúng thường xuyên. Theo đó, loại thuốc tránh thai 1 tháng uống 1 viên duy nhất của Hồng Kông có cơ chế hoạt động là tạo ra một loạt hormone làm trứng từ chối tinh trùng xâm nhập. Và vì là hormone nên có thể tự tồn tại được trong cơ thể trong vòng 30 ngày. Cơ chế này giống với việc ta cấy que tránh thai. Khi được đưa vào cơ thể, que tránh thai cũng phát ra loại hormone giúp tránh thai. Nhưng sử dụng thuốc tránh thai 1 viên/tháng được coi là tiện lợi hơn rất nhiều.
Theo đó, loại thuốc tránh thai 1 tháng uống 1 viên duy nhất của Hồng Kông có cơ chế hoạt động là tạo ra một loạt hormone làm trứng từ chối tinh trùng xâm nhập.
Trước những thông tin này, nhiều chị em thở phào nhẹ nhõm: "thế là đã qua rồi cái thời tránh thai phải canh thời gian uống thuốc". Nhưng cũng nhiều chị em bày tỏ nghi ngại, muốn biết thực hư tác dụng của loại thuốc này đến đâu vì giá thuốc khá đắt so với thuốc tránh thai thông thường, dao động 200-400 đồng 1 vỉ 5 viên.
Thuốc tránh thai 1 tháng uống 1 viên chưa được Bộ Y tế cấp phép lưu hành
Khi trao đổi về vấn đề này, ban tư vấn Trường Cao đẳng Y khoa Phạm Ngọc Thạch cho biết, mấy ngày gần đây cũng có một số người đến tìm gặp bà và hỏi về loại thuốc tránh thai 1 tháng uống 1 viên có xuất xứ từ Hồng Kông hay Trung Quốc.
Bác sĩ chuyên khoa cũng đã khẳng định: "Chưa cần biết tác dụng của loại thuốc này đến đâu, có gây ra tác hại gì không nhưng có một sự thật mà chị em phụ nữ cần nắm rõ là loại thuốc này hiện nay vẫn chưa được cấp giấy phép lưu hành của Bộ Y tế. Không cứ gì thuốc tránh thai, bất cứ loại thuốc nào chưa được Bộ Y tế ban hành mà tự ý sử dụng thì sẽ không đảm bảo hiệu quả sử dụng".
Thuốc tránh thai uống 1 viên 1 tháng hiện nay vẫn chưa được Bộ Y tế cấp phép lưu hành
Thuốc tránh thai uống 1 viên 1 tháng hiện nay vẫn chưa được Bộ Y tế cấp phép lưu hành.
Bất cứ loại thuốc tránh thai đường uống nào cũng có thể gây ra những tác dụng phụ như buồn nôn, đau bụng, kinh nguyệt không đều. Nhưng nếu căn cứ theo quảng cáo về loại thuốc này chỉ cần uống 1 viên nhưng có tác dụng tránh thai cho cả tháng trời thì chứng tỏ thuốc chứa hormone tránh thai hàm lượng rất cao, tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ và nguy cơ biến chứng nguy hiểm khi đi vào cơ thể.
"Những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra bao gồm rong huyết âm đạo do thuốc làm teo âm đạo, bong niêm mạc tử cung, mệt mỏi, luôn chóng mặt, buồn nôn, đau bụng dưới nhiều".
Chưa hết, ở người dùng thuốc tránh thai liều cao thì có thể bị đột quỵ, huyết khối tắc mạch cao gấp 4 lần so với người không uống thuốc. Đặc biệt là thuốc có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh của những người có tiền sử gia đình bị rối loạn đông máu.
Lạm dụng thuốc, bạn cũng có nguy cơ mắc bệnh tim mạch và bị đau tim cao gấp 5 lần so với bình thường. Chưa kể chị em còn bị phát ban, ngứa da liên tục do thuốc có tác dụng phụ gây dị ứng da, thậm chí là trầm cảm do hormone tránh thai có tác dụng phụ ảnh hưởng tâm trạng và hệ thần kinh.
Theo BS Dung, tốt nhất chị em nên sử dụng những biện pháp tránh thai được cơ quan y tế cho phép sử dụng, bao gồm thuốc tránh thai hàng ngày, thuốc tránh thai khẩn cấp, thuốc diệt tinh trùng, bao cao su, que cấy tránh thai, vòng tránh thai, triệt sản, màng ngăn tránh thai, miếng dán tránh thai, thắt ống dẫn tinh.
"Việc tự ý sử dụng thuốc tránh thai chưa được Bộ Y tế cấp phép có thể gây ra tác dụng nguy hiểm ngay lập tức và dẫn đến những biến chứng lâu dài, khó điều trị, đừng dại dẫn đến tiền mất tật mang".
Những lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai
Vào cuối chu kỳ lượng hormone oestrogen do buồng trứng tiết ra sẽ bị giảm mạnh khiến cho lớp nội mạc tử cung bị bong và gây ra tình trạng bị chảy máu gây ra tình trạng hành kinh. Nếu như lượng oestrogen trong những ngày cuối chu kỳ vẫn cao thì sẽ không xảy ra hiện tượng hành kinh. Chính vì thế, việc sử dụng thuốc tránh thai có chứa hormone sẽ có thể giúp đẩy lùi được ngày hành kinh.
Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc tránh thai hay bất kỳ một loại dược phẩm nào có chứa hormone để có thể thay đổi được quy luật tự nhiên đều cần phải rất cẩn trọng. Hormone cũng giống như một con dao 2 lưỡi nên các phương pháp này vẫn gây ra rất nhiều tranh cãi.
Do đó, nếu cần thiết thì nên uống thuốc tránh thai theo kê đơn của bác sĩ, đặc biệt là đối với những người chưa lập gia đình và chưa sinh con. Tương tự như vậy, sử dụng thuốc để điều kinh cũng có thể chống lại tình trạng sinh lý tự nhiên của cơ thể nên nó cũng sẽ rất có hại.
Đối với những phụ nữ có tình trạng sức khỏe bình thường thì cơ thể sẽ sản sinh ra những chất bôi trơn hợp lý để có thể nuôi dưỡng buồng trứng. Nếu như cơ thể thường xuyên tiếp nhận lượng hormone từ bên ngoài do sử dụng thuốc tránh thai lâu ngày sẽ tạo ra nhiều bệnh lý như rối loạn nội tiết, u hai ‘trái đào’, buồng trứng bị teo dễ dẫn đến vô sinh.
Bên cạnh đó, khi ngưng sử dụng thuốc thì sẽ có thể gặp phải tình trạng hành kinh kéo dài và ra nhiều máu hơn so với bình thường. Hơn nữa, liệu pháp này còn gây những tác dụng phụ như chán ăn, đau ngực, buồn nôn, da nổi mụn, dễ viêm nhiễm đường âm đạo và tiết niệu…
Ngay cả với những phụ nữ đã sinh con nếu như buồng trứng bị ức chế lâu ngày thì vẫn phải tính tới chuyện vô sinh thứ phát. Để an toàn nhất cho tình trạng sức khỏe của mình thì một năm chỉ nên sử dụng biện pháp này từ 2-3 lần và khoảng cách giữa các lần này phải xa nhau.
Thuốc tránh thai 1 tháng uống 1 viên được quảng cáo nhiều trên mạng xã hội. Ảnh chụp màn hình
Uống 1 viên, tác dụng cả tháng?
Trên mạng từng có các tài khoản Facebook cá nhân và các diễn đàn dành cho chị em xuất hiện loại thuốc tránh thai được quảng cáo “uống 1 viên có tác dụng trong cả tháng”. Theo lời giới thiệu của những người bán hàng, loại thuốc này có tên AiYue xuất xứ từ Hồng Kông (Trung Quốc).
Thành phần của thuốc bao gồm Levonorgestrel 6mg và Ethinylestradiol 3mg, được bào chế dưới dạng viên nén màu hồng. Thuốc có tác dụng làm ức chế quá trình rụng trứng trong chu kỳ kinh nguyệt, làm cho dịch âm đạo dày hơn để giúp ngăn chặn tinh trùng thụ tinh trứng không bám vào tử cung. Bên cạnh đó, thuốc còn có tác dụng làm cho kinh nguyệt đều đặn hơn, giảm mất máu, đau đớn trong kỳ kinh nguyệt và giảm nguy cơ mắc u nang buồng trứng. Đặc biệt, cách dùng của thuốc vô cùng đơn giản, chỉ cần uống một viên là có tác dụng tránh thai trong… cả tháng.
Để làm rõ thông tin trên, PV Báo Gia đình & Xã hội đã liên hệ trực tiếp với một trong số những người bán loại thuốc tránh thai này. Theo người phụ nữ này, sau khi mua thuốc về, người dùng chỉ cần uống 1 viên duy nhất vào ngày thứ 5 của chu kỳ kinh nguyệt (kể cả vẫn còn kinh cũng uống). Các tháng tiếp theo cũng uống tương tự. Giá của mỗi vỉ thuốc (5 viên) là 350.000 đồng, dùng trong vòng 5 tháng.
Thắc mắc về hiệu quả thực sự của một viên thuốc nhỏ xíu lại có tác dụng trong cả tháng, người bán này không giải thích được về các thành phần cụ thể của thuốc mà chỉ khẳng định, bản thân đang trực tiếp dùng, người mua có thể yên tâm. Chị này cho biết thêm, loại thuốc tránh thai 1 viên/tháng này có tác dụng tương đương với loại thuốc tiêm tránh thai 3 tháng nhưng có ưu điểm hơn là không gây rong kinh hoặc rối loạn kinh nguyệt cho người dùng. Thậm chí, những ai trước đây hay bị rong kinh, uống thuốc này vào là… tịt luôn. Những bà mẹ cho con bú trên 6 tháng là có thể dùng được và không ảnh hưởng đến chất lượng sữa cho bé bú.
Khi được hỏi về nguồn gốc của loại thuốc tránh thai trên, người này cho biết, đây là thuốc được bán tại các hiệu thuốc ở Hồng Kông, hàng nội địa “xịn”. Cũng theo lời người phụ nữ này, loại thuốc tránh thai này không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản sau này của chị em. Nếu muốn sinh con, người dùng chỉ cần ngừng uống thuốc từ 1 đến 2 tháng để các chất thuốc trong người bị đào thải hết ra ngoài, khi ấy có con sẽ an toàn hơn (?!). Để “củng cố” niềm tin cho khách hàng, chị này nói thêm: “Tháng trước mình quên không uống thuốc, thế là “dính” (có thai - PV) luôn. Bạn cứ yên tâm, thuốc an toàn mà”.
Nguy cơ rối loạn kinh nguyệt, buồn nôn, đau tức ngực
Trước thông tin thuốc tránh thai uống 1 viên có tác dụng cả tháng đang gây nhiều hoang mang cho người dùng, TS.BS Lê Thị Thu Hà, Trưởng khoa Sản N1 (Bệnh viện Từ Dũ, TPHCM) cho biết: Thuốc tránh thai 1 tháng dùng 1 lần như thông tin quảng cáo với thành phần Levonorgestrel 6mg (gấp 4 lần viên thuốc tránh thai khẩn cấp loại 1 viên) và Ethinylestradiol 3mg (gấp 100 lần hàm lượng có trong viên thuốc tránh thai hàng ngày), như vậy hàm lượng nội tiết có trong viên thuốc này là rất cao.
Biết rằng thuốc tránh thai khẩn cấp loại 1 viên có hàm lượng Levonorgestrel 1,5mg chỉ dùng 1 viên duy nhất sau giao hợp có tác dụng tránh thai khoảng 75%. Nếu lạm dụng thì sẽ có những tác dụng bất lợi cho cơ thể.
Theo BS Lê Thị Thu Hà, nội tiết tố progestin (levonorgestrel hay etonogestrel) được sử dụng trong que cấy tránh thai hoặc dụng cụ tử cung là với hàm lượng rất cao và được phóng thích mỗi ngày 1 lượng nhỏ, nhờ vậy tác dụng tránh thai kéo dài và ít tác dụng phụ. Tuy nhiên với loại thuốc uống hàm lượng nội tiết cao, khi vào đường tiêu hóa (thông qua đường uống) thì sau đó nồng độ nội tiết trong máu sẽ tăng cao trong vòng vài giờ đến vài ngày đầu. Sau đó, nồng độ thuốc không duy trì đủ để ức chế rụng trứng và ngăn cản sự rụng trứng. Như vậy, vào những ngày sau đó (khoảng 10 ngày sau khi uống thuốc), nồng độ nội tiết trong máu giảm thấp và hầu như không còn hiệu quả đáng kể.
Khi nồng độ nội tiết trong máu quá cao sẽ gây những tác dụng không mong muốn như rối loạn kinh nguyệt, buồn nôn, nôn ói, nhức đầu, đau tức ngực… dễ gây tai biến như đột quỵ, thiếu máu cơ tim, huyết khối tĩnh mạch dẫn đến tắc mạch não, nhồi máu cơ tim. Theo TS.BS Lê Thị Thu Hà, việc uống 1 viên thuốc để tránh thai 1 tháng, cho đến nay vẫn còn chưa được chứng minh về hiệu quả và tính an toàn của thuốc này. Do đó, chị em nên cân nhắc trước khi sử dụng.
Về góc độ quản lý, bà Lê Ánh Tuyết, Giám đốc Trung tâm Tư vấn và cung ứng dịch vụ (Tổng cục DS-KHHGĐ, Bộ Y tế) cho biết, bà chưa nghe đến thông tin thuốc tránh thai uống 1 viên có tác dụng trong vòng 1 tháng như trên mạng đang quảng cáo. Hiện nay, biện pháp tránh thai được Bộ Y tế cho phép sử dụng bao gồm: Thuốc tránh thai hàng ngày, thuốc tránh thai khẩn cấp, bao cao su (nam/nữ), que cấy tránh thai, vòng tránh thai, miếng dán tránh thai, thuốc tiêm tránh thai, triệt sản, thắt ống dẫn tinh… Bởi vậy, chị em tuyệt đối không nên sử dụng các sản phẩm tránh thai trôi nổi trên thị trường, chưa được Bộ Y tế kiểm duyệt để tránh những tác dụng nguy hiểm ngay lập tức và biến chứng lâu dài khó điều trị.
Theo các chuyên gia y tế, các loại thuốc tránh thai đều sử dụng hormone tổng hợp rất giống với hormone tự nhiên do cơ thể con người sản xuất ra. Khi bắt đầu uống thuốc tránh thai, một số người có thể có các triệu chứng khó chịu tạm thời như buồn nôn, nhức đầu, chóng mặt… Các triệu chứng này có thể tự hết sau một vài ngày. Tuy nhiên, nếu dùng một loại thuốc tránh thai nào đó có nhiều tác dụng phụ, người dùng nên cân nhắc chuyển sang loại thuốc khác. Với những trường hợp mắc các bệnh lý về tim mạch, huyết áp cao, u bướu, gan… tốt nhất nên hỏi ý kiến bác sĩ và đọc kỹ các phần chống chỉ định in kèm theo thuốc trước khi sử dụng để tránh gây hại cho cơ thể.
Mai Thùy - Phương Thuận