Cá mập voi (Rhincodon typus) có chiều dài trung bình khoảng 10m và nặng hàng chục tấn. Mặc dù có cơ thể đồ sộ và khu vực sống rất rộng (cá mập voi sống ở mọi vùng nước nhiệt đới trên Trái đất và được cho là di chuyển khoảng cách rất lớn trong mùa giao phối), những con vật này đang gặp nguy hiểm và rất khó nghiên cứu trong tự nhiên.
Các nhà khoa học vẫn không biết một số thông tin rất cơ bản về cá mập voi như cách chúng giao phối hoặc chúng sống được bao lâu.
Cho đến mới đây, các nhà sinh học biển đã tiến gần hơn đến việc trả lời về tuổi thọ của cá mập voi nhờ vào những bằng chứng của carbon phóng xạ còn sót lại liên quan đến thử vũ khí hạt nhân từ thời Chiến tranh Lạnh.
Trong một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Frontiers in Marine Science, các nhà nghiên cứu đã đề cập đến carbon-14 - một loại carbon phóng xạ tự nhiên liên quan đến các cuộc thử nghiệm vũ khí hạt nhân trong những năm 1950 và 1960, xuất hiện trong đốt sống của hai con cá mập voi đã chết từ lâu trong lưới đánh cá ở Đài Loan và Pakistan.
Giống như cây cối, đốt sống cá mập voi tạo ra các vòng sinh trưởng tăng trong suốt tuổi thọ của loài này. Tuy nhiên, cho đến nay các nhà khoa học không biết những chiếc vòng này thực sự hình thành như thế nào và do đó, không thể sử dụng chúng để xác nhận tuổi của một con cá mập.
Trước đó, carbon-14 trở nên phổ biến trong không khí và đại dương sau khi một số quốc gia công nghiệp tiến hành hàng trăm vụ thử bom hạt nhân trong khí quyển vào thế kỷ trước. Do carbon-14 phân rã với tốc độ ổn định nên các tác giả nghiên cứu có thể xem xét sự khác biệt về tỷ lệ carbon-14 so với các đồng vị khác, hoặc dạng carbon của mỗi vòng tăng trưởng đốt sống của cá mập và do đó có cơ hội tìm ra chính xác bao nhiêu thời gian đã trải qua giữa sự hình thành của một vòng và vòng tiếp theo.
"Chúng tôi thấy rằng một vòng tăng trưởng chắc chắn liên quan đến thời gian hàng năm", đồng tác giả nghiên cứu Mark Meekan thuộc Viện Khoa học Hàng Hải, Tây Úc, cho biết.
Với với thông tin này, Meekan và các đồng nghiệp của mình có thể xác nhận tuổi của hai con cá mập voi đã chết ở tuổi 35 và 50.
Cả hai con cá mập voi được xác định đều chết vì tuổi già, điều này được cho phù hợp với ước tính trước đó rằng cá mập voi có thể sống rất lâu, có thể lên tới 100 năm theo một nghiên cứu năm 2017 về 44 con cá mập voi sống. Các nhà nghiên cứu cho biết thêm rằng xác định giới hạn tuổi thọ trung bình của cá mập voi có ý nghĩa quan trọng vì nó có thể cung cấp các chiến lược bảo tồn.
"Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy những con cá mập trưởng thành thực sự có thể đạt được tuổi rất lớn và tuổi thọ dài có lẽ là một đặc điểm của loài này. Chúng tôi hy vọng rằng dữ liệu nhân khẩu học mà chúng tôi đã cung cấp trong nghiên cứu này sẽ giúp cải thiện độ chính xác của các mô hình kiểm soát số lượng của cá mập voi và do đó có thể thông báo cho các cơ quan bảo tồn", các tác giả nghiên cứu nhấn mạnh.
Trong khi đó, một nghiên cứu trên tạp chí Science năm 2016 ước tính tuổi thọ của 28 con cá mập Greenland, cá thể dài nhất khoảng 335 - 392 tuổi.
“Chúng tôi cũng đã dự đoán cá mập Greenland là loại động vật sống lâu nhưng thật sự bất ngờ khi trên thực tế chúng lại có thể sống dai đến vậy” - Julius Nielsen, nhà sinh vật tại Trường Đại học Copenhagen, Trưởng nhóm nghiên cứu cho hay. Thật đáng ngạc nhiên, chúng lại là loài biếng ăn khi một con trưởng thành mỗi ngày cũng chỉ cần 200 gam cá để sống sót. Lượng thức ăn này thấp hơn nhiều so với các loài cá mập khác sống ở vùng nước ấm. Ví dụ, một con cá mập trắng nặng khỏng 900kg mỗi ngày cần tới 30kg thức ăn.
Cá mập Greenland là loài động vật có xương sống sống lâu nhất trên Trái đất, với tuổi thọ từ 250 - 500 năm. Thức ăn của loài này đa dạng như: cá, hải cẩu, gấu Bắc cực, cá voi…
- Cá mập nghiện cocaine
Theo Cơ quan Đại dương Quốc gia Mỹ, loài cá mập Greenland mỗi năm chỉ phát triển tối đa 1 cm, dù vậy vẫn có một số con dài tới 7,3m và nặng 1.200 kg.
Cá mập Greenland hiếm khi được nhìn thấy hoặc chụp ảnh, bởi loài này sống sâu trong lòng đại dương. Lối sống của loài này thiên về tiết kiệm năng lượng, nhịp độ chậm giúp thích nghi với vùng biển sâu khan hiếm chất dinh dưỡng.
Mới đây, các nhà khoa học tìm thấy một con cá mập Greenland, ở vùng biển nhiệt đới Caribe thuộc Đại Tây Dương. Họ vô cùng kinh ngạc với phát hiện này, bởi môi trường sống tự nhiên của loài này không phải ở Caribe, mà cách đó hàng nghìn km.
Bà Devanshi Kasana, nhà sinh vật học tại phòng thí nghiệm Bảo tồn và Sinh thái Động vật ăn thịt thuộc Đại học Quốc tế Florida (Mỹ), cho biết: "Chúng tôi bất ngờ nhìn thấy một sinh vật di chuyển rất chậm chạp, uể oải dưới mặt nước. Nó trông giống như thứ gì đó tồn tại ở thời tiền sử".
Tuy nhiên điều bất ngờ có thể lý giải được, bởi loài cá này phát triển mạnh ở vùng biển sâu của Bắc Cực, có thể sinh sống ở các vùng biển sâu khác, bao gồm biển Caribe.
Cá mập Greenland có tuổi thọ là bao nhiêu?
Cá mập Greenland là loài động vật có xương sống sống lâu nhất trên Trái đất, với tuổi thọ từ 250 - 500 năm.
Cá mập bao nhiêu tuổi?
Cá mập có thể sống trung bình khoảng 25 năm. Tuy nhiên có một số loại, ví dụ như cá mập voi, có thể sống tới 100 năm.
Cá mập trắng sống bao lâu?
Cá mập trắng trưởng thành về mặt sinh sản khi khoảng 15 tuổi. Tuổi thọ tối đa trước đây được cho là khoảng 30 năm, nhưng trong nghiên cứu của viện hải dương học Woods Hole, vòng đời thực sự của cá mập trắng có thể lên tới 70 năm hoặc hơn.
Cá mập Megalodon có bao nhiêu cái răng?
Những kẻ săn mồi khổng lồ này đã tuyệt chủng khoảng 3,6 triệu năm trước. Răng Megalodon là hóa thạch tương đối phổ biến - mỗi con Megalodon có khoảng 276 chiếc răng và chúng sống ở các đại dương trên khắp thế giới.