Vì sao khi luyện tập thể dục thể thao thường xuyên lại làm dung tích phổi tăng lên

Bất kỳ hình thức hoạt động thể chất nào đều được coi là tập thể dục. Tập thể dục có thể có hình thức là các hoạt động thể thao mạnh như chạy bộ và đánh quần vợt, hoặc các hoạt động thể chất trong cuộc sống hàng ngày, ví dụ như dọn dẹp hoặc đi cầu thang bộ thay vì sử dụng thang máy. Trong và sau khi tập thể dục, có một số tác động sinh học xảy ra đối với cơ thể và các bộ phận trên cơ thể dần thích nghi để trở nên hiệu quả hơn. Phổi, một bộ phận của hệ hô hấp trong cơ thể, là một cơ quan như vậy. Trong phần này, chúng ta sẽ tìm hiểu tác dụng của việc tập thể dục đối với phổi, chứng và các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn xảy ra ở hệ hô hấp do ô nhiễm không khí, ví dụ như bụi mù.

Tác dụng của việc tập thể dục đối với hệ hô hấp

Phổi được cấu tạo từ chất mềm xốp có khả năng nở rộng khi hít khí vào. Cơ quan quan trọng này được lồng ngực bảo vệ và nằm trên một lớp cơ gọi là cơ hoành giúp phổi thực hiện chức năng hít vào và thở ra. Phổi hoạt động để cung cấp ôxy cho máu từ không khí mà chúng ta hít vào, đồng thời loại bỏ các-bon đi-ô-xít và chất thải ra khỏi cơ thể.

Khi tập thể dục, cơ thể tiêu thụ nhiều ôxy hơn và sản sinh ra nhiều các-bon đi-ô-xít hơn do các cơ phải hoạt động nhiều hơn. Để đáp ứng nhu cầu tăng thêm này, cơ thể phản ứng thông qua việc hít thở sâu hơn và thường xuyên hơn để nạp vào lượng ôxy cần thiết. Nhịp thở tăng cũng tạo điều kiện cho việc vận chuyển ôxy vào dòng máu, sau đó ôxy được đưa đến các cơ đang hoạt động.

Khó thở là tình trạng thường gặp khi tập thể dục. Tuy nhiên, có những trường hợp trong đó luồng khí bị cản trở do tập thể dục hoặc trong quá trình làm các công việc gắng sức. Thuật ngữ dùng để chỉ tình trạng này là hen suyễn do tập thể dục hoặc co thắt phế quản do tập thể dục.

Các triệu chứng của hen suyễn do tập thể dục có xu hướng xuất hiện ngay sau khi tập và có thể diễn biến trầm trọng hơn khi ngừng hoạt động. Các dấu hiệu cảnh báo của tình trạng này bao gồm:

– Ho
– Thở khò khè
– Khó thở
– Tức ngực
– Mệt mỏi trong khi tập thể dục

Nguyên nhân gây hen suyễn do tập thể dục là gì?

Những người dễ mắc chứng hen suyễn do tập thể dục có xu hướng nhạy cảm với cả không khí khô và nhiệt độ thấp. Trong quá trình thở, không khí được làm ấm và làm ẩm khi đi qua mũi. Tuy nhiên, khi tập thể dục, nhu cầu tăng cao của cơ thể dẫn đến thở nhanh và sâu hơn, và thậm chí là phải thở bằng miệng. Điều này dẫn đến việc không khí khô, lạnh đi vào đường hô hấp dưới và phổi. Đây thường là nguyên nhân chính làm khởi phát tình trạng hẹp đường thở (co thắt phế quản), dẫn đến chứng hen suyễn do tập thể dục. Các nguyên nhân khác làm khởi phát tình trạng này bao gồm:

– Ô nhiễm không khí
– Tiếp xúc với các chất gây kích ứng như khói hóa chất hoặc khói thuốc

Chẩn đoán

Triệu chứng thở khò khè hoặc tức ngực có thể gây nguy hiểm. Nếu bạn gặp phải các triệu chứng trên và nghi ngờ mình bị mắc chứng hen suyễn do tập thể dục, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ. Việc thực hiện đánh giá y khoa có thể giúp loại trừ các tình trạng khác như dị ứng và các rối loạn tim mạch hoặc hô hấp. Để chẩn đoán chính xác tình trạng mắc phải, bạn có thể được đề nghị thực hiện các kiểm tra như chạy trên máy chạy bộ và đo phế dung (kiểm tra chức năng phổi).

Nếu được chẩn đoán mắc chứng hen suyễn do tập thể dục thì tôi có cần tránh tập thể dục không?

Việc mắc chứng hen suyễn do tập thể dục không có nghĩa là bạn phải ngừng tập thể dục. Thay vào đó, bạn nên cân nhắc áp dụng các phương pháp sau để giúp ngăn ngừa triệu chứng xảy ra:

– Dành ra ít nhất 10 phút để khởi động đúng cách trước khi thực hiện các bài tập gắng sức
– Tập thở bằng mũi để giúp làm ấm và làm ẩm không khí đi vào phổi
– Tránh tập thể dục khi bị cảm lạnh, cúm hoặc viêm xoang

Phương pháp điều trị

Dựa trên kết quả chẩn đoán về chứng hen suyễn do tập thể dục, bác sĩ có thể lập phác đồ điều trị phù hợp với nhu cầu sinh hoạt của bạn. Bạn cũng có thể được phát các loại thuốc, ví dụ như thuốc trị hen suyễn dạng hít.

Bụi mù là hiện tượng thường xuyên xảy ra trong khu vực và trở thành mối quan ngại lớn về sức khỏe đối với nhiều người. Bụi mù có hại cho hệ hô hấp, có thể gây khó thở và kích ứng đường hô hấp. Để hiểu được nguy cơ mà bụi mù gây ra cho bệnh nhân, chúng tôi phải xem xét loại chất gây ô nhiễm không khí và nồng độ của chất này, thời gian bệnh nhân tiếp xúc với không khí bị ô nhiễm và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.

Chất dạng hạt (PM) là gì và ảnh hưởng đến sức khỏe như thế nào?

Yếu tố chính mà chúng ta cần xem xét trong vấn đề ô nhiễm không khí là chất dạng hạt (PM). Chất này có thể bắt nguồn trực tiếp từ khói do lửa cháy hoặc hình thành trong bầu không khí thông qua phản ứng của các loại khí như ni-tơ ô-xít. Chất dạng hạt trong bụi mù là một hỗn hợp chứa tinh thể các-bon không tinh khiết, nitrat, kim loại, sulphate, bụi, cao su từ lốp xe và nước.

Kích thước của chất dạng hạt liên quan trực tiếp đến các vấn đề sức khỏe. Các hạt mịn có đường kính nhỏ hơn 2,5 micron, được gọi là PM2.5, gây ra vấn đề nghiêm trọng nhất vì chúng có thể lọt sâu vào trong phổi và rất khó đẩy ra hoặc phá vỡ. Các hạt PM1 thậm chí có thể đi qua phổi và lọt thẳng vào dòng máu. Để so sánh, chiều rộng của một sợi tóc bình thường là 100 micron.

Các hạt mịn này có thể gây ra những vấn đề sức khỏe sau đây:

– Giảm chức năng phổi
– Tình trạng phổi trầm trọng hơn, có thể dẫn đến các cơn hen suyễn hoặc viêm phế quản cấp tính
– Ho hoặc khó thở
– Đau tim hoặc nhịp tim không đều ở những người có bệnh tim nền
– Phát triển các bệnh lý về đường hô hấp mạn tính ở trẻ em, ví dụ như hen suyễn

Các triệu chứng cần chú ý:

Trong thời gian xuất hiện bụi mù, cần chú ý những dấu hiệu sau:

– Kích ứng mũi, họng và mắt
– Khó thở
– Ho
– Tức ngực

Chẩn đoán và điều trị

Tức ngực hoặc khó thở có thể là dấu hiệu của một bệnh lý nền nghiêm trọng. Nếu bạn gặp phải bất kỳ triệu chứng nào nêu trên, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hô hấp để tìm hiểu về tình trạng của mình. Bác sĩ sẽ tiến hành khám cho bạn và có thể kê các loại thuốc như thuốc trị hen suyễn dạng hít.