1 năm trung bình có bao nhiêu chim tuyệt chủng năm 2024

Bang Hawaii hứng chịu thiệt hại nặng nề nhất khi tổn thất đến 8 loài trong một năm, còn bang Ohio tuyệt chủng 1 loài cá da trơn, trong khi 1 loài dơi ở đảo Guam và 8 loài trai nước ngọt cũng biến mất.

Kauaʻi ʻōʻō, một loài chim nhỏ với bộ lông vàng, đen mượt mà và tiếng hót đầy ám ảnh, là thành viên cuối cùng còn sống sót của loài chim ăn mật ở bang Hawaii. Năm 2023, loài này chính thức bị tuyệt chủng.

1 năm trung bình có bao nhiêu chim tuyệt chủng năm 2024
I’iwi

Những loài bị xóa tên

Năm 2023, Cơ quan Quản lý Cá và Động vật Hoang dã Mỹ (FWS) đã xóa tên 21 loài khỏi danh sách các chủng loài nguy cấp vì chúng chính thức biến mất trong tự nhiên. Một trong số này là loài dơi Mariana nhỏ bé, còn được gọi là cáo bay Guam, và một loài chim từng thuộc nhóm chim chóc phổ biến nhất trên hòn đảo ở Thái Bình Dương. Chịu chung số phận là loài cá da trơn Scioto madtom ở Ohio, và loài chim chích Bachman, trải qua mùa hè ở miền nam Mỹ và trú đông ở Cuba. Bên cạnh đó, 8 loài trai nước ngọt ở vùng đông nam nước này cũng chính thức bị tuyên bố tuyệt chủng, cùng 8 loài chim ở Hawaii.

Việc xóa sổ đã được chốt hạ vào tháng 11.2023 sau 2 năm nghiên cứu và cân nhắc. Tuy nhiên, quyết định nói trên không gây ngạc nhiên cho những nhà sinh học và bảo tồn. Nhiều loài trong số này chưa từng được nhìn thấy ngoài tự nhiên trong nhiều thập niên. Dù vậy, đây là lời nhắc nhở hết sức nghiêm túc rằng cuộc khủng hoảng khí hậu và sự hủy hoại môi trường sống đẩy nhanh tốc độ tuyệt chủng đang đe dọa 2 triệu loài trên toàn cầu.

Đối với các nhà khoa học và môi trường luôn nỗ lực bảo vệ những loài trên, thông báo của FWS gióng lên hồi chuông báo động rằng con người cần phải nhanh chóng hành động nếu không muốn thảm kịch tiếp diễn và tăng tốc.

1 năm trung bình có bao nhiêu chim tuyệt chủng năm 2024
Kauaʻi ʻōʻō

Bang Hawaii

Ở Mỹ, tổn thất cho đa dạng sinh học diễn ra rõ ràng hơn ở tiểu bang Hawaii so với những nơi khác, với ví dụ rõ ràng nhất là 8 trong số 21 loài tuyệt chủng năm 2023 là chim rừng đảo. Các loài trên đảo đặc biệt dễ bị tuyệt chủng vì chúng thường không thể tồn tại ở nơi nào khác. Điều này do những loài chim bản địa ở Hawaii chỉ có thể sinh sống trên một hòn đảo hoặc khu vực đảo cụ thể. Vì thế, chúng bị ảnh hưởng nặng nề nhất do biến đổi khí hậu, bệnh tật và những loài săn mồi đến từ những nơi khác.

Ngoài 8 loài đã tuyệt chủng, 4 loài khác đang đứng trước ngưỡng biến mất, chủ yếu do dịch sốt rét gia cầm - một căn bệnh lây truyền qua muỗi; và môi trường sống bị thu hẹp. Và khủng hoảng khí hậu đang làm tình thế trở nên phức tạp hơn sau khi gây ra những thay đổi trong mô hình thời tiết địa phương và định hình lại hệ sinh thái đảo vốn nhạy cảm, theo tờ The Guardian dẫn lời bà Rachel Kingsley, cộng tác viên tiếp cận cộng đồng của Dự án Phục hồi Chim rừng Maui. Bà cảnh báo những mối đe dọa, trong đó có dịch sốt rét, đã khiến nhiều loại tuyệt chủng vẫn tiếp tục ám ảnh nhiều loài chim rừng ở Hawaii.

1 năm trung bình có bao nhiêu chim tuyệt chủng năm 2024
Chim chích Bachman

Dịch sốt rét lây lan từ loài muỗi nhiều khả năng đã đến Hawaii trên những con tàu từ châu Âu vào đầu thế kỷ 19. Trong nỗ lực đối phó dịch bệnh, một liên minh gồm các quan chức liên bang và tiểu bang cùng các nhóm phi lợi nhuận của Mỹ đang phóng thích muỗi được can thiệp gien để ngăn chặn năng lực sinh sản của muỗi. Thế nhưng, do biến đổi khí hậu khiến nhiệt độ gia tăng, muỗi có điều kiện khuếch trương địa bàn hoạt động lên những vùng cao hơn, tiếp tục làm thu hẹp nơi trú ẩn của các loài chim rừng.

Nhiệt độ ấm lên toàn cầu cũng kích hoạt nhiều sự kiện thời tiết cực đoan hơn trước, gây hạn hán kéo dài và nguy cơ cháy rừng cao, từ đó càng đe dọa thêm các loài chim rừng. Năm 2023, trận cháy rừng chết chóc phá hủy thị trấn Lahaina suýt nữa thì “ngốn sạch” một trung tâm bảo tồn cho một số loài chim hiếm nhất thế giới. Trong số những loài chim này có akikiki, một loài chim hút mật vốn được xem là loài chim nguy cấp nhất của Mỹ. Lửa lan đến chỉ còn cách trung tâm khoảng 45m trước khi các nhà bảo tồn có thể chặn đứng đà tấn công đầy hung hãn của lửa dữ.

Diễn biến ở Mỹ chỉ là một bề nổi của tảng băng. Báo cáo trên chuyên san Nature ước tính con người có lẽ đã thúc đẩy sự tuyệt chủng của hơn 1.500 loài chim, cao gấp đôi tính toán trước đó. Và nhân loại có lẽ phải chịu trách nhiệm cho sự tuyệt chủng của 12% số loài chim, nhiều loài biến mất mà chưa từng được ghi chép. Cứ 9 loài chim thì lại có một loài bị tuyệt chủng trong vòng 126.000 năm, và con số này sẽ còn tăng thêm trong thời gian tới cùng với cuộc khủng hoảng khí hậu.