TỰ ÁI Show --- I. SUY NIỆM LỜI CHÚA Chúng ta đọc : Mt 22,34-40; Mc 12,28-31; Lc 14,16-24. Qua cuộc trao đổi giữa Chúa Giêsu và người luật sĩ về giới răn trọng nhất, Chúa Giêsu đã xác nhận tình yêu là căn bản cho mọi cuộc sống tôn giáo. Nói tới giới răn thì chúng ta phải hiểu là toàn thể các giới răn Cựu ước. Nguyên luật Do thái có 613 điều luật, chia ra 248 điều tích cực và 365 điều tiêu cực. Xét về sự quan trọng, người ta lại chia các điều luật đó ra nhiều hạng : khinh giới và trọng giới, đại giới và tiểu giới. Nhưng các người biệt phái lại không đồng ý với nhau về giới luật nào trọng nhất. Vì thế, người luật sĩ mới đến dò xem Chúa cho biết điều luật nào là trọng nhất. Chúa Giêsu đã trả lời ngay cho luật sĩ :”Giới răn trọng nhất chính là : Hỡi Israel , hãy nghe đây : Thiên Chúa, Chúa chúng ta là Chúa duy nhất, và ngươi hãy yêu Thiên Chúa ngươi hết lòng, hết linh hồn. hết trí khôn và hết sức ngươi. Còn đây là giới răn thứ hai : ngươi hãy yêu tha nhân như chính mình ngươi. Không có giới răn nào trọng hơn hai giới răn đó”. Chúa Giêsu bảo : Hãy yêu tha nhân như chính mình ngươi. Nói như thế không chỉ có nghĩa là ngươi phải làm cho kẻ khác những gì ngươi làm cho ngươi, nhưng đúng hơn là phải xử đối với kẻ khác cùng một “tình yêu” như ngươi đã xử với ngươi. Chứng tỏ rằng yêu mến tha nhân là muốn hội nhập tha nhân vào con người của mình đến mức cả hai người chỉ còn là một đối tượng tình yêu duy nhất và một tâm hồn duy nhất (Cv 4,32). Nếu Chúa Giêsu bảo : Yêu tha nhân như chính mình, điều đó chứng tỏ rằng mỗi người phải “yêu mình” trước, phải yêu mình trước đã rồi với tình yêu ấy mới yêu kẻ khác vì bác ái phải phát xuất từ mình. Như vậy, “Yêu mình” là một điều hợp lý và cần thiết, không ai cấm điều đó, nhưng vấn đề được đặt ra là yêu mình đến mức nào ? Yêu mình thế nào mới phải phép ? Đó là vấn đề “Tự ái” mà chúng ta sẽ đề cập dưới đây. II. NÓI VỀ TÍNH TỰ ÁI. 1. Thất tình trong đời sống Khi nói đến chữ “thất tình”là người ta nghĩ ngay đến khuôn mặt buồn so của một anh chàng đánh mất tình yêu, không còn được thương nữa. Anh ta trở nên chán đời không con muốn sống nữa. Thương cho những người thất tình vì cuộc đời của họ trở nên u buồn đen tối. Thế nhưng, ngày xưa chữ “thất tình” còn có nghĩa khác nữa, đó là bảy giai điệu tình cảm luôn rung lên phừng phực trong “trái tim” con người; hay bảy thứ tình cảm luôn chế ngự cõi lòng chúng ta. Bảy giai điệu ấy là : hỉ, nộ, ai, cụ, ái, ố và dục. Có nghĩa là : mừng, giận, buồn, vui, yêu, ghét và muốn. Bảy thứ tình cảm này luôn tả xung hữu đột chiếm ngự lòng chúng ta, nhiều phen làm cho chúng ta khốn đốn. Trong bảy thứ tình cảm đó, có lẽ yêulà hoạt động mạnh nhất và quan trọng nhất, nó chi phối toàn bộ cuộc sống của ta. Không ai là không yêu, chữ yêu lúc nào cũng bàng bạc ở mọi nơi và trong mọi lúc. Vậy người ta yêu những gì ? Thực ra, đối tượng của tình yêu thì rất rộng chẳng thiếu thứ gì. Trước hết là yêu mình, tiếp đến là yêu người, rồi tới yêu đời và những thứ lỉnh kỉnh khác nữa như yêu tiền, yêu quyền, yêu sắc, yêu thanh, yêu hình, yêu bóng v.v…. Hôm nay chúng ta chỉ bàn tới phạm trù thứ nhất là yêu mình, vì tình yêu phải bắt đầu từ mình trước đã. Nếu diễn tả hành động yêu mình bằng chữ nho, thì phải dùng hai chữ… “Tự ái”. 2. Vậy tự ái là gì ? Theo Hán Việt từ điển của Nguyễn quốc Hùng, thì tự ái có nghĩa là lòng yêu chính mình, cho mình là hay là tốt. Còn theo Việt nam Từ điển của Lê văn Đức, thì tự ái có nghĩa là thương mình, quá nghĩ về mình rồi sinh hờn mát mỗi khi bị đụng chạm đến. Trong thực tế, người bình dân thường hiểu tự ái là đùng đùng nổi giận khi bị… chạm nọc, chứ không phải chỉ hờn mát mà thôi. Nếu theo nghĩa chữ tự ái là yêu mình thì có gì là xấu đâu, ai chẳng yêu mình vì yêu mình chính là bản năng tự nhiên mà Thiên Chúa đã phú ban cho con người ta. Nhưng có một nỗi khổ : khi đã yêu mình thì đều muốn vơ vét về cho mình những cái hay, những cái tốt, những cái lợi… Và hễ kẻ nào đụng chạm đến, thì lập tức lòng tự ái hay thói yêu mình nổi lên đùng đùng, cùng với cơn giận phừng phực nổi dậy, kèm theo những phản ứng khó lòng mà lường nổi… Vì tự ái, vì yêu mình, nên chúng ta không thể bỏ qua một sự khinh bỉ nào của người khác. Và hơn thế nữa, khi lòng tự ái đã bị sỉ nhục, thì người ta khó có thể tha thứ. 3. Tự ái trong đời sống hằng ngày Lòng tự ái đi theo con người như hình với bóng, nó làm khổ chúng ta, không ai diệt được nó và nó chỉ hết hiện hữu khi chúng ta ra đi khỏi đời này. Có người còn nói bạo mồm hơn :”Tự ái còn hoạt động 15 phút sau khi con người đã nhắm mắt lìa đời”. Chúng ta hãy xem một số người đã phát biểu thế nào về tính tự ái sau khi đã có kinh nghiệm về nó : “Càng thêm tuổi, các đam mê càng lụi tàn, nhưng lòng tự ái thì khác, nó sẽ chẳng bao giờ chết”. “ Người ta chỉ có thể làm tổn thương lòng tự ái, chứ không giết chết được nó”. “Lòng tự ái là một con thú kỳ dị, nó có thể ngủ yên trong cơ thể của những kẻ tàn bạo nhất, nhưng một khi đã thức tỉnh dậy, nó sẽ đả thương cho đến chết chỉ vì một trầy trụa nho nhỏ”. Có người cho rằng tự ái là biết tự trọng và bảo vệ danh dự của mình thì là điều tốt chứ sao lại xấu ? Đúng thế, nếu biết bảo vệ cái “danh dự thật” thì là điều tốt, nhưng bảo vệ cái “danh dự ảo” thì làm sao ? Trong thực tế, chúng ta thấy nhiều người chỉ vì “tự ái ảo” mà bảo vệ cái “danh dự ảo”, cái danh dự mình tưởng là có, nhưng thực sự lại chẳng có, hay vì “tự ái vặt” bởi những lý do nhỏ mọn không đâu, cũng đùng đùng nổi giận, la hét, quát tháo, đánh đập người ta… Như vậy thì tự ái tốt làm sao được ? Trong đời sống xã hội, những người có quyền, có thế dễ bị chạm tự ái vì coi mình là trên hết, nói gì cũng hay, làm gì cũng đúng, không muốn người ta góp ý về những việc làm sai trái của mình. Nếu ai nói đến thì họ sẽ có những phản ứng quá mạnh, làm tổn thương và gây hại cho kẻ “lỡ” xúc phạm đến họ. Trong lịch sử đã xẩy ra rất nhiều những trường hợp như thế. Truyện : Hán Vũ Đế bị chạm tự ái Hán Vũ Đế ngày kia sai đại tướng Lý Lăng đem quân đi đánh Hung Nô. Trong thời gian đầu, Lý Lăng thắng lớn, tin chiến thắng báo về triều đình, Hán Vũ Đế rất hài lòng. Các quan đại thần đua nhau ca tụng Vũ Đế là minh quân, biết chọn tướng tài, khen Lý Lăng là anh hùng. Thế rồi Lý Lăng tiến quân quá sâu vào nội địa Hung Nô, bị quân Hung Nô bao vây. Vũ Đế sai cận thần Lý Quảng Lợi đem binh vào đất Hung Nô tiếp viện cho Lý Lăng. Nhưng Lý Quảng Lợi bất tài, khiếp nhược, bị quân Hung Nô đánh tan tành, đành phải rút về. Lý Lăng bị bao vây cho đến lúc lương tận, hết cả tên bắn, phải đầu hàng Hung Nô. Tin Lý Lăng đầu hàng Hung Nô về tới triều đình. Vũ Đế nổi giận. Các quan đại thần chê Lý Lăng bất trung, kết Lý Lăng vào tội phản quốc. Riêng có quan thái sử Tư Mã Thiên, trước mặt Hán Vũ Đế, đã lên tiếng bênh vực Lý Lăng. Tư Mã Thiên nói : - Đại tướng Lý Lăng không bất tài, không bất trung và công bình, nhưng Hán Vũ Đế cho rằng Tư Mã Thiên có ý chê trách mình sai lầm trong việc dùng Lý Quảng Lợi cầm quân đi tiếp viện. Bị chạm tự ái, Vũ Đế bèn nổi giận, ghép Tư Mã Thiên vào tội khi quân, ra lệnh tống ngục và sau đó bắt Tư Mã Thiên chịu cái tội tàn tệ nhất thời đó đối với những người trí thức, đó là tội “hủ hình”, tức là bị … thiến. Năm ấy Tư Mã Thiên mới khoảng bốn mươi tuổi. Bị hoạn, ông quyết định tự tử, nhưng sau đó đã nghĩ lại : - Mình có chết đi cũng chẳng ai thương tiếc, mình chẳng là cái thớ gì hết trong xã hội này, mạng sống của mình có mất đi cũng chỉ như “chín con trâu đị mất một sợi lông” mà thôi. Rồi ông nhủ thầm : - Mình chết thực là vô ích, chi bằng cố sống những năm cuối cùng của cuộc đời mà làm một công trình để lại cho hậu thế. Nghĩ như thế, Tư Mã Thiên bỏ ý định tự vận, ông phấn phát tinh thần và dẹp hết buồn rầu, tủi hận sang một bên để chuyên tâm vào việc biên soạn bộ Sử Ký. Ông hoàn thành bộ Sử vĩ đại này trước khi chết. Bộ Sử của ông hiện nay được gọi là “Sử Ký Tư Mã Thiên”, bộ Sử vĩ đại nhất, giá trị nhất của Trung Hoa mà cho tới nay vẫn chưa có bộ Sử mới nào hơn được. 4. Tự ái trong đời sống hôn nhân. Trong đời sống gia đình chỉ có vợ chồng và mấy đứa con thế mà cũng trở nên một xã hội phức tạp. Gia đình được xây dựng bởi những con người khác nhau, khác nhau về văn hóa, giáo dục, phong tục, kinh tế, nhất là khác nhau về tâm lý mà người ta đã đưa ra 5 định luật tâm lý trong đời sống hôn nhân. Vì những khác biệt đó mà những mối bất hòa, những va chạm xẩy ra như cơm bữa giữa vợ chồng với nhau. Đúng vậy, đối đầu với thực tế, người ta thấy “đời không như mơ”. Và hơn nữa, có “ở trong chăn mới biết chăn có rận”, sống gần nhau người ta mới khám phá ra những nết xấu của nhau. Lúc này người ta không còn coi nàng như công chúa nữa, và chồng cũng không được coi như hoàng tử nữa, và người vợ dám thẳng thừng phát biểu mà không ngượng miệng : Ngày xưa em coi anh như giàn thiên lý Bây giờ em coi anh như con khỉ leo cây. Chính những khuyết điểm bị khám phá đã châm ngòi cho những mối bất hòa âm thầm, đôi khi đi đến chỗ bùng nổ. Những mối bất hòa này có thể gây nguy hại cho sự bền vững của cuộc sống hôn nhân. Nếu không biết kìm hãm tự ái thì sự đổ vỡ chẳng còn xa. Truyện: Thách thức Trong báo “Phụ nữ chủ nhật” tác giả Ánh Ngọc có một bài viết mang tựa đề “Thách thức”. Đại khái câu chuyện như sau : Anh dẫn xe ra khỏi cửa rồi mà chị vẫn còn chạy theo níu áo : Nè, có “ngon”thì đánh tui đi ! Đánh đi ! Chớ đừng có nói rồi không dám làm ! Và thế là “bốp ! Bốp !... Chị bị hai bạt tai in dấu trên gò má một cách … ngon ơ ! Trong khi anh đã cố nhịn bằng cách lấy xe đi khỏi nhà để dằn cơn nóng giận trong một trận cãi vã. Trước khi đi anh nói thòng một câu cho đỡ quê :”Cô mà nói nữa là coi chừng ăn đòn” ! Bị chạm tự ái vì câu hăm dọa ấy, chị đã chạy theo và thách thức, đẩy anh vào cái thế “thượng cẳng chân, hạ cẳng tay” với vợ mình. Sự thực thì nhiều ông chồng đánh vợ chỉ vì bất đắc dĩ mà thôi, chứ họ cũng ý thức :”Mình là đàn ông, có sức khỏe, giỏi thì đánh với mấy tay ngang cơ ! Chớ còn đánh đàn ba chân yếu tay mềm thì hèn lắm… Vợ chồng nào mà chẳng có chuyện cãi nhau. Tức quá thì dọa cho bả ngán. Ai dè mấy bả thách lại mình và còn nhấn mạnh “nói mà không làm là kẻ… tiểu nhân”! Thế là vì tự ái đầy mình, nên chồng mới quyết giữ thể diện bằng cách chứng tỏ “quân tử nhất ngôn”. Vậy là nhiều bả bị ăn đòn lãng xẹt. III. PHƯƠNG PHÁP HÃM DẸP TỰ ÁI Có nhiều cách để chữa trị tính tự ái hão, tự ái vặt, chúng ta tạm đưa ra hai cách, đó là phải tự biết mình và phải biết kìm hãm. 1. Phải tự biết mình. Câu hỏi được đặt ra : Tôi là ai ? Một câu hỏi mà các triết gia xưa nay không ngừng tự vấn bản thân mình. Nhiều triết gia cổ đại như Socrates đã khẳng định rằng biết mình chính là một trong những cái biết làm nền tảng cho mọi sự hiểu biết. Ông đã mở đầu triết thuyết của ông bằng câu : “Connais toi, toi même” : bạn hãy biết chính minh bạn. Và trong binh pháp, Tôn Tử đã đưa ra một nguyên tắc bất hủ :”Tri kỷ tri bỉ, bách chiến bách thắng” : biết minh biết người, trăm trận trăm thắng. Biết mình là một điều rất khó bởi vì ai cũng nghĩ rằng mình đang biết mình nhưng thực tế chẳng biết gì, hoặc biết lờ mờ và một điều chắc chắn là mình chỉ biết rất ít, không nắm trọn được chân lý và chỉ biết một cách phiến diện. Để nói lên sự hiểu biết phiến diện của con người, người Ấn Độ đã có một câu chuyện u mặc nói về người mù sờ voi. Truyện : Những người mù rờ voi Xưa kia có một ông vua ngồi buồn, cho bắt tất cả người mù trong thành đem về hợp lại một chỗ. Vua cho đem ra một con voi, bảo các anh mù rờ vào, và tả lại cho nghe họ đã hình dung con voi ra sao ! Sau khi mọi người đã rờ xong. Vua kêu hỏi từng người. Họ thưa : - Voi giống như cái nồi lớn (Đó là những người rờ trúng cái đầu) - Voi giống như cây cột tròn (Đó là những người rờ trúng cái chân) - Voi giống như cái chổi (Đó là những người rờ trúng cái đuôi). … Mỗi người đều tưởng rằng mình đã hình dung rõ con voi với những bộ phận mà họ đã rờ trúng. Rồi thì không một ai chịu nhận của ai, đều cho cái thị kiến của mình là đúng. Ban đầu còn cãi nhau, sau chửi nhau om sòm, và rốt cùng xăng tay đánh nhau tơi bời… Nhà vua thấy vậy ôm bụng cười vang. (UDANA). (Nguyễn duy Cần, Cái cười của thánh nhân, tr 92). Trong đời sống vợ chồng cũng thế, không ai nắm trọn được chân lý, mỗi người chỉ biết một phần, còn phần khác thì phải dành cho người khác. Mọi người chỉ như những anh mù sờ voi, sự hiểu biết còn rất hạn chế, nên không bao giờ dám nhận là mình biết đúng hoàn toàn, còn có cái sai. Biết được như vậy vợ chồng khỏi cãi nhau vì tự ái. 2. Phải biết kìm hãm. Khi bị chạm tự ái, chúng ta không thể để cho cơn giận được tự do bốc lên, rất nguy hiểm ! Chúng ta phải dùng phương pháp “án binh bất động” hoặc theo phương pháp “hoãn binh chi kế”… Nếu để cho cơn giận tự do bốc lên thì sẽ không kìm hãm được nữa. Chúng ta hãy bắt chước ông Nguyễn đình Giản ngày xưa : ở bàn làm việc, ông luôn để sẵn một cốc nước lã. Khi gặp một việc trái ý, cơn giận bốc lên, ông liền cầm cốc nước, uống từ từ từng ngụm cho đến khi hết cốc nước ông mới nói. Bên Tây phương cũng có một câu chuyện tương tự nói lên phương pháp “hoãn binh chi kế” có hiệu quả như thế nào. Truyện : Thứ thuốc rất linh. Có một cặp vợ chồng già, thường xuyên cãi vã với nhau. Người hàng xóm thấy vậy bèn góp ý :”Vị ẩn sĩ sống trên núi chế biến được một thứ thuốc rất linh, giúp cho nhiều gia đình được êm ấm”. Bà vợ nghe lời người hàng xóm, lên núi tìm vị ẩn sĩ. Sau khi nghe trình bầy, vị ẩn sĩ bèn trao cho bà một chai thuốc khá to và nói : - Đây là một loại thuốc gia truyền rất hiệu nghiệm. Hễ khi nào ông gây sự, bà chỉ cần uống một ngụm, ngậm trong miệng, không được nuốt và cũng chẳng được nhổ ra, cho đến khi ông không còn nói nữa, rồi mọi chuyện sẽ được ổn thỏa. Bà vừa về tới nhà, thì ông liền quát tháo. Nghe vậy, bà liền hớp một ngụm thuốc, giữ trong miệng, đúng như lời căn dặn của vị ẩn sĩ. Thấy vợ không đáp lời, một lúc sau ông cũng thinh lặng. Bà vợ hết sứ vui mừng : - Đúng là loại thuốc gia truyền. Linh thật… Và cứ thế, cứ thế… Từ đó hai ông bà dần dần trở lại cuộc sống êm ấm và hạnh phúc của thời còn trẻ. Thứ thuốc gia truyền ấy, chẳng có gì khác hơn là nước lã mà thôi. KẾT LUẬN Để dẹp được tính tự ái vốn sẵn nằm trong con người, chúng ta hãy suy niệm đoạn thánh thi của thánh Phaolô tông đồ gửi cho tín hữu Philipphê :”Đức Giêsu Kitô vốn dĩ là Thiên Chúa mà không nghĩ phải nhất quyết duy trì địa vị ngang hàng với Thiên Chúa. Nhưng đã hoàn toàn trút bỏ vinh quang, mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống phàm nhân, sống như người trần thế. Người lại còn hạ mình, vâng lời cho đến nỗi bằng lòng chịu chết, chất trên cây thập tự” (Pl 2,6-8). Ngoài ra chúng ta hãy suy niệm lời Chúa Giêsu phán :”Các con hãy học cùng Thầy vì Thầy hiền lành và khiêm nhường trong lòng”(Mt 11,29). Nếu suy niệm gương khiêm nhường và hiền lành của Chúa Giêsu chắc chắn chúng ta sẽ tránh được tính tự ái hão, tránh được sự nóng giận, nhất là chúng ta sẽ không vội vàng có những hành động trả đũa trước những lời bình phẩm có tính cách xúc phạm với ý nghĩ rằng : ai khen ta mà khen phải, ấy là bạn ta, còn ai chê ta mà chê phải, ấy là thầy ta vậy (Viết theo chuyện phiếm của Gã Siêu). Lm Giuse Đinh lập Liễm Giáo xứ Kim Phát Đà Lạt Những người mắc chứng rối loạn nhân cách tự ái (NPD) tin rằng họ vượt trội và độc đáo so với những người khác.Dấu hiệu bạn có thể hẹn hò với một cá nhân có NPD bao gồm thực tế là họ có rất ít hoặc không có bạn bè, thiếu sự đồng cảm và thường xuyên làm bạn sáng. Khi ai đó đăng một bức ảnh tự sướng trên phương tiện truyền thông xã hội của họ hoặc nói về bản thân họ liên tục trong buổi hẹn hò đầu tiên, bạn có thể gọi họ là một người tự ái. Nhưng một người tự ái thực sự là người mắc chứng rối loạn nhân cách tự ái (NPD).Những cá nhân có NPD tin rằng họ vượt trội và độc đáo so với những người khác, và họ hy vọng sẽ được công nhận và đối xử như vậy. Họ thường không thể nhận ra ý kiến và nhu cầu của người khác và bác bỏ các vấn đề khác của người khác. Hướng dẫn chẩn đoán và thống kê các rối loạn tâm thần (DSM-5) liệt kê chín tiêu chí cho NPD, nhưng nó chỉ định rằng ai đó chỉ cần đáp ứng năm trong số họ để đủ điều kiện lâm sàng là người tự ái.
Những gì nó sôi sục, theo nhà trị liệu được cấp phép Rebecca Weiler, LMHC, là sự ích kỷ với chi phí của người khác, cộng với việc không thể xem xét cảm xúc của người khác. Giống như hầu hết các rối loạn về sức khỏe tâm thần hoặc tính cách, có mức độ nghiêm trọng của NPD khác nhau. Narcissism rơi vào một quang phổ Ví dụ, trong các cơ sở ngoại trú, những người mắc chứng rối loạn nhân cách tự ái có thể có chức năng cao và có thể tin được, nhưng trong các cơ sở nội trú, họ có thể tích cực và thách thức.Một người xâm lược thường cho thấy mức độ nghiêm trọng của rối loạn. Ngoài ra, những người có NPD thường trải qua các tình trạng sức khỏe thể chất và tinh thần khác, như rối loạn sử dụng chất gây nghiện và lo lắng, có thể làm phức tạp thêm các mối quan hệ chặt chẽ. Tất cả những gì đã nói, việc biết các tiêu chuẩn chẩn đoán chính thức của người Viking, không thường giúp việc phát hiện ra một người mắc NPD dễ dàng hơn, đặc biệt là khi bạn có liên quan đến một người.Một chuyên gia có trình độ thường sẽ phải quản lý một cuộc phỏng vấn tâm thần tiêu chuẩn để xác định xem ai đó có NPD không. Tuy nhiên, biết các dấu hiệu của NPD có thể giúp cung cấp cho mối quan hệ của bạn một số bối cảnh.Dưới đây là một số dấu hiệu để tìm ra và mẹo để xử lý chúng. Những người có NPD hấp dẫn đối với sự vĩ đại và tưởng tượng.Mối quan hệ của bạn có thể cảm thấy giống như một câu chuyện cổ tích lúc đầu - có thể họ khen bạn liên tục hoặc nói với bạn rằng họ yêu bạn trong tháng đầu tiên. Có thể họ cho bạn biết bạn thông minh như thế nào hoặc nhấn mạnh mức độ tương thích của bạn, ngay cả khi bạn mới bắt đầu nhìn thấy nhau. Những người tự ái nghĩ rằng họ xứng đáng được ở bên những người khác, những người đặc biệt, và những người đặc biệt là những người duy nhất có thể đánh giá cao họ, ông Nedra Glover Tawwab, LCSW, người sáng lập tư vấn Kalidoscope ở Charlotte, North Carolina. Lời khuyên của Weiler: Nếu ai đó đến quá mạnh ngay từ đầu, hãy cảnh giác.Chắc chắn, tất cả chúng ta đều thích cảm thấy thèm khát.Nhưng tình yêu thực sự phải được nuôi dưỡng và trưởng thành. Nếu bạn nghĩ rằng nó quá sớm để họ thực sự yêu bạn, thì có lẽ là như vậy.Hoặc nếu bạn cảm thấy như họ không biết đủ về bạn để thực sự yêu bạn, thì có lẽ họ không ủng hộ, thì Weiler nói. Những người bị NPD sẽ cố gắng sản xuất các kết nối hời hợt sớm trong một mối quan hệ. Những người bị NPD có ý thức tự trọng về tầm quan trọng của bản thân và dễ bị phóng đại thành tích và mong đợi được công nhận là vượt trội. Những người tự ái thích liên tục nói về những thành tựu và thành tích của chính họ với sự vĩ đại, ông nói, nhà trị liệu tâm lý Jacklyn Krol, LCSW, về liệu pháp trẻ hóa tâm trí.Họ làm điều này bởi vì họ cảm thấy tốt hơn và thông minh hơn những người khác, và cũng vì điều đó giúp họ tạo ra vẻ ngoài tự tin. Nhà tâm lý học lâm sàng Tiến sĩ Angela Grace, Tiến sĩ, Med, BFA, Bed, cho biết thêm rằng những người tự ái thường sẽ phóng đại những thành tựu của họ và tô điểm cho tài năng của họ trong những câu chuyện này để có được sự ngưỡng mộ từ người khác. Họ cũng quá bận rộn nói về bản thân họ để lắng nghe bạn. Cảnh báo là hai phần ở đây, Grace nói.Đầu tiên, đối tác của bạn đã giành chiến thắng, hãy ngừng nói về bản thân họ, và thứ hai, đối tác của bạn đã giành chiến thắng trong cuộc trò chuyện về bạn. Hãy xem xét những câu hỏi này: Điều gì xảy ra khi bạn nói về bản thân?Họ có hỏi các câu hỏi tiếp theo và bày tỏ sự quan tâm để tìm hiểu thêm về bạn không?Hay họ làm cho nó về họ? Những người tự ái có vẻ như họ siêu tự tin.Nhưng theo Tawwab, hầu hết những người mắc NPD thực sự thiếu lòng tự trọng và đòi hỏi sự chú ý và ngưỡng mộ quá mức. Họ cần rất nhiều lời khen ngợi, và nếu bạn không đưa nó cho họ, họ sẽ câu cá vì điều đó, cô nói.Đó là lý do tại sao họ liên tục nhìn bạn để nói với họ rằng họ tuyệt vời như thế nào. Những người tự ái sử dụng người khác-những người thường rất đồng cảm-để cung cấp ý thức về giá trị bản thân của họ và khiến họ cảm thấy mạnh mẽ.Nhưng vì lòng tự trọng thấp của họ, bản ngã của họ có thể được giảm nhẹ rất dễ dàng, điều này làm tăng nhu cầu khen ngợi của họ, ông nói thêm Shirin Peykar, LMFT. Sự khác biệt chính giữa những người tự tin và những người bị NPD là những người tự ái cần người khác nâng họ lên, và chỉ nâng mình lên bằng cách đặt người khác xuống.Hai điều mà những người có sự tự tin cao không làm được, ông Pey Peyar nói. Như Weiler giải thích, những người tự ái trừng phạt mọi người xung quanh vì sự thiếu tự tin của họ. Thiếu sự đồng cảm, hoặc khả năng cảm nhận cảm giác của người khác, là một trong những đặc điểm đặc trưng của một người tự ái, Walfish nói.Những người có NPD thường không thể xin lỗi và hiểu cảm xúc và quan điểm của người khác. Những người tự ái thiếu kỹ năng để khiến bạn cảm thấy được nhìn thấy, xác thực, hiểu hoặc chấp nhận, bởi vì họ không nắm bắt được khái niệm về cảm xúc, cô nói. Đối tác của bạn có quan tâm khi bạn đã có một ngày làm việc tồi tệ, chiến đấu với người bạn thân nhất của bạn hoặc cào cào với cha mẹ của bạn?Hay họ cảm thấy nhàm chán khi bạn thể hiện những điều khiến bạn phát điên và buồn? Walfish nói rằng điều này không có khả năng đồng cảm, hoặc thậm chí thông cảm, thường là lý do tại sao nhiều người, nếu không phải là tất cả, các mối quan hệ của những người mắc NPD cuối cùng sụp đổ, cho dù họ có lãng mạn hay không. Nó phổ biến cho những người bị NPD có xung đột thường xuyên với người khác.Đào sâu hơn vào các kết nối của họ và bạn có thể nhận thấy họ có vài người bạn thân. Trên hết, những người bị NPD có thể bị quá mẫn cảm và không an toàn.Kết quả là, họ có thể đả kích khi bạn muốn đi chơi với người khác. Họ có thể tuyên bố rằng bạn không dành đủ thời gian cho họ, khiến bạn cảm thấy có lỗi khi dành thời gian với bạn bè hoặc đánh cắp bạn cho các loại bạn bè mà bạn có. Có thể, lúc đầu, nó cảm thấy như trêu chọc, nhưng sau đó nó trở nên có ý nghĩa.Đột nhiên, mọi thứ bạn làm, từ những gì bạn mặc và ăn đến những người bạn đi chơi cùng và những gì bạn xem trên TV, là một vấn đề đối với họ. Sự đối nghịch và sự thù địch là những đặc điểm được ghi chép lại ở những người có NPD, và người khác của họ là rất lớn. Họ đã đặt bạn xuống, gọi tên bạn, đánh bạn bằng một lớp lót bị tổn thương và tạo ra những trò đùa mà aren khá buồn cười, theo ông Pey Peykar.Mục tiêu của họ là hạ thấp lòng tự trọng của người khác để họ có thể tự tăng lên vì điều đó làm cho họ cảm thấy mạnh mẽ. Những gì khác, phản ứng với những gì họ nói có thể chỉ củng cố hành vi của họ.Một người tự ái yêu một phản ứng, ông Pey Peykar nói.Điều đó bởi vì nó cho thấy họ có sức mạnh ảnh hưởng đến một trạng thái cảm xúc khác. Một dấu hiệu cảnh báo: Nếu họ đánh gục bạn bằng những lời lăng mạ khi bạn làm điều gì đó đáng để ăn mừng, hãy tự mình ra khỏi đó. Một người tự ái có thể nói rằng bạn đã có thể làm điều đó bởi vì tôi đã ngủ ngon, hoặc một số lý do để làm cho có vẻ như bạn có một lợi thế mà họ đã có, ông Tawwab nói. Họ muốn bạn biết rằng bạn không tốt hơn họ.Bởi vì, với họ, không ai. Gaslighting là một hình thức thao túng và lạm dụng cảm xúc, và nó là một đặc điểm nổi bật của lòng tự ái.Những người bị NPD có thể nói những lời nói dối trắng trợn, cáo buộc sai lầm người khác, quay cuồng sự thật và cuối cùng làm biến dạng thực tế của bạn - đặc biệt là để đối phó với những thách thức về thẩm quyền hoặc sợ bị bỏ rơi. Dấu hiệu của Gaslighting bao gồm những điều sau đây:
Họ làm điều này để khiến người khác nghi ngờ mình là một cách để đạt được sự vượt trội.Những người tự ái phát triển mạnh khi được tôn thờ, vì vậy họ sử dụng các chiến thuật thao túng để khiến bạn làm điều đó, ông Pey Peyar nói. Những người bị NPD thường được mô tả là kiêu ngạo và có những hành vi hoặc thái độ kiêu kỳ.Đó là lý do tại sao chiến đấu với một người tự ái có thể cảm thấy không thể. Không có cuộc tranh luận hay thỏa hiệp nào với một người tự ái, bởi vì họ luôn luôn đúng, ông Taw Tawwab nói.Họ đã giành chiến thắng nhất thiết phải thấy một sự bất đồng như một sự bất đồng.Họ chỉ thấy nó khi họ dạy bạn một số sự thật. Theo Peykar, bạn có thể hẹn hò với một người tự ái nếu bạn cảm thấy như đối tác của mình:
Trong khi kết thúc mối quan hệ là kế hoạch trò chơi tốt nhất với một người có NPD, Weiler khuyên nên tránh đàm phán và tranh luận. Một điều khiến một người tự ái điên rồ là sự thiếu kiểm soát và thiếu một cuộc chiến.Bạn càng ít chiến đấu trở lại, bạn càng có ít sức mạnh mà bạn có thể trao cho họ, thì càng tốt, cô ấy nói. Và bởi vì họ không bao giờ nghĩ rằng họ đã sai, họ hiếm khi xin lỗi. Những người bị NPD cực kỳ dễ bị sỉ nhục và xấu hổ, và họ thường đả kích người khác khi họ cảm thấy lòng tự trọng của họ đã bị ảnh hưởng. Nếu bạn khăng khăng bạn đã hoàn thành mối quan hệ, họ sẽ biến mục tiêu của họ là làm tổn thương bạn vì đã từ bỏ họ, Peykar nói. Bản ngã của họ bị bầm tím nghiêm trọng đến nỗi nó khiến họ cảm thấy giận dữ và thù hận đối với bất cứ ai đã sai lầm với họ.Điều đó bởi vì mọi thứ đều là lỗi của mọi người khác.Bao gồm cả cuộc chia tay, cô ấy nói thêm. Nếu bạn có mối quan hệ với một người có NPD, rất có thể bạn đã trải nghiệm khá nhiều. Ở trong một mối quan hệ với một người mà liên tục chỉ trích, coi thường, gaslighting và không cam kết với bạn có thể cảm thấy mệt mỏi về mặt cảm xúc. Bạn không thể thay đổi một người với NPD hoặc làm cho họ hạnh phúc bằng cách yêu họ đủ hoặc bằng cách thay đổi bản thân để đáp ứng ý thích và ham muốn của họ.Họ sẽ không bao giờ hòa hợp với bạn, không bao giờ đồng cảm với những trải nghiệm của bạn, và bạn sẽ luôn cảm thấy trống rỗng sau khi tương tác với họ, ông Grace Grace nói. Những người tự ái có thể cảm thấy thỏa mãn trong các mối quan hệ, hoặc trong bất kỳ lĩnh vực nào trong cuộc sống của họ, bởi vì không có gì đủ đặc biệt cho họ, cô nói thêm. Về cơ bản, bạn sẽ không bao giờ đủ cho họ, bởi vì họ không bao giờ đủ cho bản thân. Điều tốt nhất bạn có thể làm là cắt đứt quan hệ.Cung cấp cho họ không giải thích.Không cung cấp cơ hội thứ hai.Chia tay với họ, và không cung cấp cơ hội thứ hai, thứ ba hoặc thứ tư, ông Grace Grace nói. Bởi vì ai đó bị NPD rất có thể sẽ thực hiện các nỗ lực liên hệ với bạn và quấy rối bạn bằng các cuộc gọi hoặc tin nhắn sau khi họ đã xử lý đầy đủ việc từ chối, Krol khuyên bạn nên chặn họ để giúp bạn tuân thủ quyết định của mình. Hãy nhớ rằng: Bài viết này không có nghĩa là để chẩn đoán đối tác của bạn. Thay vào đó, bài viết này có nghĩa là để phác thảo các hành vi và phản ứng không thể chấp nhận được trong bối cảnh của một quan hệ đối tác yêu thương, công bằng.Có một hoặc sáu trong số những dấu hiệu này không làm cho đối tác của bạn trở thành một người tự ái.Thay vào đó, đó là một lý do chính đáng để đánh giá lại liệu bạn có phát triển mạnh trong mối quan hệ của mình hay không. Gabrielle Kassel là một trò chơi bóng bầu dục, chạy bùn, pha trộn protein mịn màng, ăn uống ăn uống, CrossFits, New York, dựa trên cơ sở nhà văn chăm sóc sức khỏe.Cô ấy trở thành một người buổi sáng, thử thử thách Whole30, và ăn, say, chải với, chà và tắm với than củi, tất cả đều nhân danh báo chí.Trong thời gian rảnh rỗi, cô ấy có thể được tìm thấy đọc sách tự giúp đỡ, nhấn băng ghế dự bị hoặc thực hành hygge.Theo dõi cô ấy trên Instagram. 5 thói quen chính của một người tự ái là gì?Đặc điểm tự ái phổ biến.. Bản ngã thổi phồng .. Thiếu sự đồng cảm .. Cần chú ý .. Sự bất an bị kìm nén .. Vài ranh giới .. 10 dấu hiệu hàng đầu của một người tự ái là gì?10 Dấu hiệu của một người tự ái.. Độc quyền trong cuộc trò chuyện .. Các quy tắc phô trương hoặc các quy ước xã hội .. Cố định với ngoại hình .. Kỳ vọng không hợp lý .. Coi thường người khác .. Khen ngợi, khen ngợi và nhiều lời khen ngợi hơn .. Đó là lỗi của mọi người khác .. Họ sợ bị bỏ rơi .. 12 dấu hiệu của lòng tự ái là gì?12 Dấu hiệu của lòng tự ái.. Ưu thế và quyền lợi.Thế giới của người tự ái là tất cả về tốt xấu, vượt trội và tự nhiên..... Nhu cầu phóng đại để chú ý và xác nhận..... Thiếu trách nhiệm của người BLAMING và làm chệch hướng..... Thiếu ranh giới..... Thiếu sự đồng cảm..... Lý luận tình cảm..... Chia tách..... Những lá cờ đỏ của một người tự ái là gì?Dưới đây là một số lá cờ đỏ tự ái để tìm ra: thiếu sự đồng cảm.Họ dường như không thể hoặc không muốn có sự đồng cảm với người khác, và họ dường như không có mong muốn về sự thân mật về cảm xúc.Ý thức không thực tế của quyền lợi.Lacking empathy. They seem unable or unwilling to have empathy for others, and they appear to have no desire for emotional intimacy. Unrealistic sense of entitlement. |
