Trong những ngày Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024, quảng trường Quốc học ở đường Lê Lợi, TP Huế (Thừa Thiên - Huế) tấp nập du khách thập phương đến chiêm ngưỡng cặp linh vật rồng. Cạnh đó, cây sanh cổ thụ được điểm xuyến bằng những sợi dây băng màu đỏ, tung bay trong gió khiến cho khung cảnh nơi đây càng trở nên yên bình bởi thiên nhiên hòa quyện. Bên dưới tán cây sanh rộng lớn, Trung tâm Công viên cây xanh TP Huế bố trí dãy ghế uốn lượn bao quanh gốc cây để tạo chỗ ngồi nghỉ cho du khách.  Cây sanh cổ thụ ở quảng trường Quốc học. Ảnh: FB Phan Thiên Định. Nhiều người đã không khỏi ngỡ ngàng trước sự to lớn của cây sanh này bởi nó như một mái nhà mà những tia nắng khó có thể xuyên qua, hạt mưa mùa Xuân cũng khó bề rớt xuống làm ướt áo du khách. Nhưng cây sanh này được trồng khi nào? Ai trồng? là những câu hỏi chưa có lời giải đáp. Cây sanh (có tên khoa học là Ficus benjamina L.) hay còn gọi là cây xanh, cây gừa... là thực vật thuộc họ dâu tằm. Đây là một loại cây cảnh bonsai được trồng khá phổ biến trên thế giới, nhất là các vùng ở châu Á, đặc biệt là các nước Đông Nam Á. Ông Đặng Ngọc Quý, Phó Giám đốc Trung tâm Công viên cây xanh TP Huế, nói rằng cây này có dạng hình mâm xôi, tán rộng chừng 25 m, thân cây có đường kính gần 2 m và trở thành điểm "check in" cho du khách cũng như chỗ nghỉ ngơi của những người tản dọc sông Hương. Cây sanh được điểm xuyến bằng những sợi dây màu đỏ tạo cảnh trong dịp Tết. Ảnh: FB Phan Thiên Định. "Nó đã có tuổi đời hơn 70 năm. Lúc trước dưới gốc cây có nhiều tượng điêu khắc, cây bụi nhếch nhác và chúng tôi đã di dời chúng đi chỗ khác để lắp dãy ghế cho du khách ngồi nghỉ. Cây này nằm ở công viên, có không gian rộng nên phát triển mạnh. Chúng tôi phải chăm sóc, cắt tỉa thì cây mới có hình dáng như vậy" - ông Quý nói. Cây sanh nhìn từ xa. Theo ông Quý, ở TP Huế hiện còn một vài cây sanh, trong đó cây sanh trên đường Nguyễn Trường Tộ có tuổi đời khá cao nhưng vì nằm ở vỉa hè nên "tướng tá" không "vạm vỡ" so với cây ở quảng trường Quốc học. Trở thành chỗ nghỉ ngơi, ngắm cảnh, check in. Theo ông Phan Thiên Định, Bí thư Thành ủy Huế, trong ngôi nhà Huế truyền thống, vườn là cấu thành quan trọng không thể thiếu. Người Huế xem cây trong vườn nhà như một thực thể sống với đầy đủ các cảm nhận, cảm xúc. Khi chủ nhà qua đời, người ta thắt khăn tang cho cây cối trong vườn như con cháu trong nhà. Cây sanh có tán hình mâm xôi. Tương tự như vậy, cây trong thành phố cũng được người dân ứng xử với tinh thần đó. Huế là vùng đất chịu ảnh hưởng nhiều của bão, cây nào vượt qua, trụ được để trưởng thành là điều rất quý. Như gốc cây sanh quảng trường Quốc học, sau hàng chục năm đã lộng lẫy. Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam vừa có quyết định công nhận cây bàng hơn 100 tuổi (tên khoa học là Terminalia Catappa L) nằm trong khuôn viên Trường THCS thị trấn Phú Lộc, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên - Huế là cây Di sản Việt Nam. Cây bàng vừa được công nhận là Cây di sản Việt Nam. Thân chính của cây bàng có đường kính khoảng 1,4 m, chu vi 4,49 m. Cây có hệ thống rễ to, dài chạy nổi trên mặt đất, tán cây rất lớn đủ để che nắng cho 200 em học sinh. Cây sanh cổ thụ có tuổi đời hơn 800 năm và có đến 54 gốc đại thụ, được Hội bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam (VACNE) công nhận là cây Di sản Việt Nam. Tọa lạc tại cánh đồng rộng lớn thuộc xã Hợp Hòa, huyện Lương Sơn (Hòa Bình), cây sanh cổ thụ trên 800 năm tuổi có tổng chu vi gốc lớn nhất và cũng là cây đầu tiên của tỉnh Hòa Bình được công nhận là cây Di sản Việt Nam. Theo người dân xóm Liên Hòa (Hợp Hòa) cho biết, trước kia cây sanh có khoảng hơn 100 gốc đại thụ, tán lá um tùm che kín hai bên đường. Theo thời gian và cũng do người dân chặt gốc để mở rộng đất làm canh tác nên hiện nay cây "ma làng" chỉ còn 54 gốc đại thụ. Còn vì sao lại gọi là cây "ma làng" thì người dân nơi đây cho biết: Từ thời xa xưa, các cụ đã đặt biệt danh cho cây này như vậy, rồi truyền tai nhau cho con cháu nghe. Trải qua nhiều cuộc kháng chiến khốc liệt, cây sanh vẫn đứng hiên ngang, vững chãi, sinh trưởng tốt và tỏa bóng mát cho dân làng. Vì vậy, chỉ cần nhắc đến tên cây "ma làng" là người dân quanh vùng đều biết. Cây sanh có tuổi đời vào khoảng 800 năm theo khảo nghiệm, phân tích của Viện khoa học bảo vệ môi trường thiên nhiên Việt Nam. Ngày 25/5/2012, chính quyền và nhân dân xã Hợp Hòa, huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa Bình đã vinh dự được đón nhận Bằng công nhận và gắn bia Cây Di sản Việt Nam cho cây sanh 800 năm tuổi ở xóm Liên Hòa. Chia sẻ với phóng viên, ông Hoàng Văn Luyện, Trưởng xóm Liên Hòa cho biết, vào thời chiến, gốc cây sanh là nơi tránh bom đạn của tất cả người dân xã Hợp Hòa. "Nghe các cụ kể lại rằng, thời kỳ giặc Pháp xâm lược, chúng càn quét làng mạc, đốt nhà, đốt cây ở khu vực ngoài nhưng đến đầu làng có cây sanh thì lại quay về. Cây như vị thần hộ mệnh đánh đuổi giặc, bảo vệ sự bình yên cho làng". "Hiện tại, việc bảo vệ cây sanh được thực hiện rất tốt, từ các cháu nhỏ khi thấy người có biểu hiện xâm phạm cây đều đến báo ngay với trưởng thôn, nhất là thời điểm sau khi cây được công nhận là cây di sản Việt Nam", ông Luyện chia sẻ thêm. Trải qua thời gian, thân cây sần sùi và là môi trường sinh sống của nhiều loại cây dây leo. Theo các vị cao niên trong làng, trước đây cây chỉ có 1 gốc, tuy nhiên sau hàng trăm năm, những dây leo từ trên cao buông xuống đất tạo thành một khối các rễ mới, phát triển như các gốc đại thụ. Được biết, địa điểm cây sanh còn được nhiều đạo diễn chọn làm bối cảnh quay phim điện ảnh về làng quê Việt Nam như: Ma làng; Đàn trời; Ma làng 10 năm sau... Theo Dân Trí Cây xoài "thần kỳ" của cụ ông 80 tuổi thu hút sự chú ý của mọi người với 300 giống quả khác nhau trên cùng một cây. |
