Không biết có phải vì tiếc nuối quá khứ giàu có mà khi đã lớn lên, con người ta thường bị sân si bởi những điều nhỏ vụn. Đôi khi là chút tiền còm, khi là chút sĩ diện, lúc là mảnh danh hão. Cứ thế, những tham vọng, dẫu bé như nến mỏng, cũng khiến con người nhỏ bé so với thơ ấu. Và cái mặc cảm nhỏ bé và nghèo túng ấy luôn khiến chúng ta phải cương lên, để tự an ủi mình vạm vỡ, mạnh mẽ và vĩ đại. Cái cương lên ấy, tôi đồ rằng, trong mỗi người đều có, cũng như ai cũng có những lúc chạnh lòng, lúc đắng mình nhìn lại ngày tháng đi qua như một vệt nắng chiều và cuộc đời trôi vèo như cái khoát tay. Ở mỗi người là một biểu hiện khác. Cách mà anh trí thức, cách mà nhà văn hóa muốn biểu đạt nó khác với anh dân cày, với anh thợ hồ đầy vôi vữa, lại càng khác với những kẻ lưu manh giả danh trí thức. Tất cả mọi sự sẽ dừng lại ở mức bình thường nếu mỗi người đều nhìn lại mình trước khi làm một việc gì đó. Vào cái buổi hỗn tạp của đời sống, người ta thường dạy nhau trên những bàn nhậu rằng, bây giờ dại là chết, khôn lại càng chết cay chết đắng, chỉ thằng biết là sống. Cái biết ở đây được hiểu là cách mà người ta chừng mực sống, như con tằm chừng mực nhả tơ. Hãy sống đúng với những gì mình có. Nhưng trong chúng ta (hoàn toàn có thể có người viết bài này - đặc biệt trên những bàn nhậu bia tràn bờ), có bao nhiêu người sống được cái chừng mực của chính mình? Không ít người ta gặp hàng ngày sống vượt những cái mình có, nói vượt những cái mình làm, thậm chí nói những cái mình không có không làm, mong kiếm chút danh tiếng lòe thiên hạ. Lâu ngày, những lời khoác lác ấy đã bám vào ta và ta chợt nghĩ rằng có cái sự ấy thật, có cái chuyện ấy thật và ta vĩ đại hơn ta tưởng nhiều quá. Và bất chợt ta giống như một kẻ tự dệt cho mình một chiếc áo quá đẹp cho dù biết rằng mình không xứng đáng để mặc nó. Cái bi kịch cuộc đời "tỷ phú đô la Lê Quốc Hồ" cũng chính là điều ấy. Có thể khởi thủy cho chuỗi việc làm bất thường và gây nguy hại cho đồng loại như vậy, "thầy Hồ" không hề nghĩ hậu quả nó lại khó lường đến thế. Không có khả năng chữa bệnh nhưng "thầy" làm liều và đúng là cũng… chưa chết ai thật nên thầy phong cho mình có đủ thứ tài phép, quyền năng, thần dược, chữa bách bệnh… Đến khi những bệnh nhân đầu tiên bị di chứng thì tên tuổi của "thầy" đã đi quá ngưỡng bình thường. Nhiều bệnh nhân đến tìm, tin lời "thầy", ngu muội ký cả vào những cam kết "chết không được kiện" để mong "thầy" đoái thương. Không ai kiểm chứng và cũng chẳng ai muốn kiểm chứng tài năng chữa bệnh của Lê Quốc Hồ. Dường như ngày càng nhiều người vì một sự xúi giục hay sự cuồng tín nào đó sẵn sàng bố thí mạng sống của mình cho quỷ dữ khi không ngần ngại đi chữa bệnh bằng những phương pháp kỳ dị. Và dường như, với những người này, chút thần phép lại là thứ thuốc an thần tốt hơn cả thuốc ngủ bán đầy tại các hiệu thuốc. Trong số những ông "vua nổ", có lẽ Lê Quốc Hồ đáng được đưa vào Guinness bởi cái bệnh "trăm voi không được bát nước xáo" và giỏi huyễn hoặc mình, lừa mị người khác. Không phải ngẫu nhiên mà có cả "đại gia" thuốc bổ bỏ cả bạc triệu để cho "thầy" chữa bệnh, đã xác nhận thông tin "thầy" mất nhiều tiền trên báo và còn cho thầy thuê văn phòng làm nơi khám chữa bệnh nữa. Bởi một thầy thuốc giỏi đã từng trở thành nhân vật của mấy chục tập phim truyền hình thì chỉ cần qua vài câu chuyện về chuyên môn là có thể hiểu được "trình" của thầy tới đâu ngay chứ không phải đợi đến khi tiền mất tật mang mới khấu đầu kêu oan như thế. Còn nếu như "đại gia" này mà tin vào lời "thầy" một cách ngây thơ như vậy, thì người ta hoàn toàn có thể đặt câu hỏi về những bài thuốc vốn xuất xứ từ "Sơn Đông mãi võ" của ông, liệu chúng có tốt được như những lời quảng cáo? "Hội chứng Lê Quốc Hồ" có lẽ không đâu nhiều như giới văn nghệ. Cho đến tận khi ngồi viết những dòng này, tôi vẫn nghĩ rằng, những nghệ sỹ chân chính thường âm thầm làm việc, âm thầm cống hiến, nhiều khi họ quên mình đi vì những tác phẩm, những đứa con mang nặng đẻ đau. Và công việc sáng tạo vốn rất nặng nhọc, tổn hao tâm sức, nên họ không có công sức và thời giờ để ngồi "nổ" về những dự định, về những điều hão huyền xa xôi. Và họ còn đủ liêm sỉ để không ngồi vẽ ra những phẩm chất tốt đẹp cho mình, vẽ ra những thành tựu cho mình. Mọi danh lợi với những nghệ sỹ này là điều khá xa lạ. Tiếc rằng, cái khái niệm (theo cách tôi nghĩ) nghệ sỹ chân chính ấy đã không còn mấy người. Giới nghệ là giới "nổ" giỏi nhất. Không cần phải đến các quán nhậu để nhìn các nhà văn mân mê những củ lạc luộc, mắt xa xăm nhìn những cốc bia hơi Hà Nội để nói về những sáng tác ở thì tương lai xa và những giá trị vượt trội trong tác phẩm của mình; không cần đến sân khấu mới biết được các ca sỹ, diễn viên đang diễn những vai diễn vĩ đại của đời mình, đang dệt những khúc tình ca bất hủ… chỉ cần nhìn lên mặt báo là đã có đủ những dấu hiệu của hội chứng Lê Quốc Hồ.PageBreak Giới làm phim đang truyền miệng một câu chuyện về một "đạo diễn giấy", nghĩa là anh này chưa từng làm bộ phim nào nhưng ồn ào xung quanh anh ta quá nhiều. Nếu lên mạng search cái tên B.V, chắc chắn không dưới sáu chục bài báo bao gồm phỏng vấn, bài viết, ý kiến… về những bộ phim anh ta sắp làm. Những bộ phim của anh này cứ lùi thời gian bấm máy liên tục, đến lúc có dư luận phải chăng đây là trò lừa với dư luận, khiến anh lập tức nhảy qua dự định làm một bộ phim khác! Đến nay vị đạo diễn này vẫn chưa công bố bất cứ thông tin chính thức nào về việc khởi quay bộ phim. Khán giả Việt Nam năm 2005 được các đạo diễn thích “nổ” cho ăn bánh vẽ quá nhiều. Biết bao dự án làm phim tung tin rầm rộ nhưng rồi im lìm không kèn không trống, không biết bao giờ quay và bao giờ trình chiếu. Nó giống như một thứ bong bóng thả lên trời. Nhưng nếu bong bóng tan đi là hết thì lời của các nhà làm phim vẫn rất tưng bừng trên các trang báo. Có một điều lạ là dường như họ, những "chuyên gia đại ngôn" bắn đại bác vào dư luận ấy, không có khái niệm của hai từ "Tự trọng". Cứ nói cho đã cơn sướng, rồi hậu quả của nó, sự mất niềm tin của khán giả vào phim ảnh Việt Nam, là điều xa xỉ không ai cần đếm xỉa tới. Qua đó mới thấy chưa đâu khán giả dễ tính và dư luận lại dễ dịu xuống như ở Việt Nam trước những lố lăng, bất thường của đời sống. Cái ưu điểm dịu dàng ấy lại chính là nhược điểm, bởi nó vẫn để vùng đất trống cho những kẻ thích nói hơn làm tác oai tác quái, gây nhiễu thông tin. Trong làng văn, có một số người thích tham gia các diễn đàn để bàn những vấn đề lớn trong văn chương và tác phẩm của họ thì lại thích bàn những chuyện lặt vặt. Mới đây, khi xem một chương trình truyền hình, lần đầu tiên trong đời tôi phải chứng kiến một thảm kịch, đó là người được phỏng vấn đã gần như "cướp đài phát thanh" khi không cho người phỏng vấn (lẽ ra phải là người làm chủ cuộc đối thoại) được quyền dẫn dắt cuộc phỏng vấn đi vào cái đích cuối mà những người làm chương trình muốn hướng tới. Người được phỏng vấn là một tác giả trẻ, ồn ào nhiều bởi những vụ tai tiếng và là nỗi khiếp sợ của các phóng viên văn hóa văn nghệ. Với tác giả trẻ này, hình như đến 2/3 số phóng viên văn hoá văn nghệ là kẻ thù, họ luôn rình rập đâu đó để lao ra đánh đập và vùi dập tài năng (?!). Trước ngày ra tập sách mới, "tài năng trẻ" đã gọi điện đi nhiều nơi để chặn mọi ngả đường tiếp kiến để nếu phóng viên nào có mon men đến ngôi đền thiêng văn chương của "tài năng trẻ" cũng phải ngần ngại. Buổi ra mắt tập sách, "tài năng trẻ" hứa sẽ tặng sách cho bạn đọc, nhưng mỗi người muốn tặng hãy bỏ ra số tiền đúng bằng… giá bìa. Tác giả trẻ này tuyên bố, tôi cần một tình yêu lớn, nhưng thiết nghĩ những tình yêu nho nhỏ mà bạn đọc dành cho tác phẩm của mình còn chẳng biết giữ thì lấy đâu ra tình yêu lớn dưới cái gầm trời vốn chật hẹp này? Đó là chưa kể, "tài năng trẻ" này luôn cho rằng thơ của mình có thể cứu cả thế giới, không chấp nhận cho ai ở Việt Nam vượt qua mình, nếu ai trót giới thiệu một tác giả là trẻ hơn và tài hơn thì sẽ dính chưởng "khủng bố tin nhắn" của "tài năng trẻ". Những thói tật này không hoàn toàn đúng với Lê Quốc Hồ và "tài năng trẻ" của chúng ta cũng chưa dám lừa bịp ai để kiếm tiền. Nhưng nhìn lại thì có một điểm chung rất khó gọi cho chính xác, chúng ta tạm gọi là thói giẫm vào cái bóng do mình tự vẽ nên rồi tự trầm trồ, ôi, sao mà mình vĩ đại thế không biết! Báo mới đưa tin, có đám người bất lương nhặt đá ngoài đường đem về mài đi lừa bán bạc tỷ cho kẻ dại, nói đó là đá trời - thiên thạch. Chuyện hoang đường đến thế mà cũng có người tin. Quả là trời bây giờ giá cũng rẻ và cũng bán được ra tiền! Thế nên những nhân vật như Lê Quốc Hồ mới có tiền lệ để dệt bóng cho mình. Đến đây, tôi cứ lẩn thẩn nghĩ, nếu họ sống đúng với những gì là của mình, có khi cuộc đời họ sẽ thanh thản, sẽ yên bình và sẽ giàu có như những đứa trẻ mắt hạt nhãn lấp lánh khắp thế gian… |
