Vệ sinh trang trại: Show - Ðịnh kỳ vệ sinh, khử trùng, sát trùng chuồng trại và dụng cụ chăn nuôi bằng vôi bột hoặc các loại thuốc sát trùng chuyên dụng. - Nên trộn chất độn chuồng cùng với men vi sinh công dụng hút ẩm, giảm khí độc thải ra từ quá trình phân hủy phân gà và ức chế mầm bệnh. - Thường xuyên cọ rửa máng ăn, máng uống chuyên cho gà. - Kiểm soát ra vào chặt chẽ của trang trại, ngăn gia cầm tiếp xúc với mầm bệnh. - Nhập gà về cách ly 10 ngày trước để theo dõi. Tiêm phòng vaccine Newcastle: Tiêm phòng vaccine cho gà đầy đủ để đàn gà được bảo hộ tốt nhất. Việc phòng bệnh Newcastle cho gà bằng vaccine được thực hiện rất sớm (5 - 10 ngày tuổi tùy thuộc từng loại vaccine) do khoảng thời gian này kháng thể mẹ truyền cho gà con bắt đầu giảm, gà con mất dần sự bảo hộ khỏi bệnh Newcastle. 10 - 14 ngày sau nhắc lại vaccine cho gà để nâng cao hiệu quả phòng bệnh. Hiện nay, vaccine nhược độc được sử dụng phổ biến ở nước ta để phòng bệnh Newcastle cho gà vì dễ dàng sử dụng (cho uống, nhỏ mắt, nhỏ mũi), khả năng bảo hộ đàn gà tốt. Chỉ tiêm phòng cho những con gà khỏe mạnh. Một số loại vaccine phòng bệnh Newcastle ở gà: - ND- IB: Là vaccine được nhập khẩu từ Công ty Dae Sung Microbiological, Hàn Quốc với tác dụng ngăn ngừa và giảm bớt bệnh Newcastle trên gia cầm. Vaccine được sản xuất từ phôi trứng gà sạch bệnh chứa chủng Lasota của virus bệnh Newcastle. Vaccine được đông khô, có màu trắng sữa hoặc vàng nhạt, không lẫn tạp chất và mùi lạ, dễ hòa tan với chất pha loãng. - Bayovac®Poulshot® IB: Là một sản phẩm thuốc nhập khẩu đến từ Hàn Quốc, đây là loại vaccine sống đông khô giúp phòng bệnh do virus Newcastle và virus viêm phế quản truyền nhiễm gây ra trên gà. Sản phẩm được đánh giá có độ an toàn cao dành cho gà từ 21 ngày tuổi trở lên. - Strain La Sota + Strain H52: Vaccine có tác dụng giúp ngăn ngừa bệnh Newcaste và điều trị dịch tả, viêm phế quản truyền nhiễm ở gà. Thuốc có màu vàng nhạt, hơi đặc, hòa tan nhanh chóng với nước. Ðây là dòng thuốc được đánh giá hiệu quả cao trên thị trường và nhập khẩu từ Trung Quốc. - Strain La Sota: Là vaccine chứa virus bệnh Newcastle độc lực thấp và chủng virus La Sota giúp tăng cường khả năng miễn dịch và ngăn ngừa bệnh Newcastle ở gà. Thuốc được nhập khẩu tại Công ty GuangDong Biological, Trung Quốc chuyên sản xuất các sản phẩm sinh học thú y công nghệ cao. Thuốc bổ trợ: Trong quá trình nuôi gà để giảm thiểu thiệt hại của các yếu tố stress của môi trường cũng như giúp gà lớn nhanh, giảm tỷ lệ FCR cần bổ sung các loại thuốc bổ cho gà. Các loại thuốc bổ thường sử dụng: Vitamin C, A, D, E, K, thuốc bổ thận Lesthionin, điện giải B - Complex… Ðiều trịTrước đây khi chưa có thuốc đặc trị bệnh Newcastle nên phải tiêm vaccine vào đàn gà đang mắc bệnh. Cách điều trị này hiệu quả không cao với tỷ lệ chết có thể lên đến 50 - 70% đàn gà. Những con gà không chết vì bệnh Newcastle có di chứng thần kinh mổ không trúng thức ăn và cuối cùng là chết vì đói. Những con không chết chậm lớn mặc dù tiêu tốn nhiều thức ăn và thuốc bổ. Hiện, đã có thuốc đặc trị bệnh Newcastle với tỷ lệ chết 5 - 20% đàn gà (phụ thuộc vào thời gian phát hiện bệnh để can thiệp). Khi phát hiện đàn gà mắc bệnh Newcastle, sử dụng ngay kháng thể Newcastle để điều trị. Trong vòng 24 - 48 giờ sau khi sử dụng kháng thể Newcastle gà sẽ không còn chết bởi bệnh Newcastle. Chính vì vậy, việc chẩn đoán nhanh, chính xác gà mắc bệnh gì là hết sức quan trọng, khi để lâu gà sẽ chết nhiều hơn, thiệt hại lớn hơn. Hoàng Ngân 22/12/2021
 A. Màng kết mi dưới xuất huyết; B. Niêm mạc dạ dày tuyến xuất huyết; C. Lách hoại tử (hình ảnh bổ đôi lách); D. Hạch manh tràng sưng to, có các điểm hoại tử; E. Nang trứng teo hình thành hố lõm trên bề mặt. CĂN NGUYÊN Bệnh gây ra bởi loại virút có tên Pramyxoviruses, virút thuộc họ Paramyxovirinae. Virút có hình cầu đường kính khoảng 100-500 nm, bên trong chứa ARN sợi đơn. Trên gia cầm virút có thể tạo ra bốn thể bệnh khác nhau: ND - Velogenic Viscerotropic, ND - Neurotropic Velogenic, ND - Mesogenic, ND - Lentogenic- ND - Velogenic Viscerotropic: Thể độc lực cao đối với gà, độc lực yếu trên gà tây.- ND - Neurotropic Velogenic: Thể cấp tính, gây chết cho gà ở mọi lứa tuổi, với các dấu hiệu thần kinh, tổn thương đường tiêu hoá.- ND - Mesogenic: Gây chết cùng với các dấu hiệu thần kinh ở gà trưởng thành. Trước đây virút thuộc chủng này được dùng để chế vacxin phòng bệnh trên gia cầm.- ND - Lentogenic: Gây bệnh ở thể nhẹ, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Chủng này được dùng để chế vacxin.LOÀI MẮC Bệnh xảy ra chủ yếu trên gà, gà tây và đôi khi cũng xuất hiện trên một số gia cầm khác.ĐƯỜNG TRUYỀN LÂY Bệnh có thể lây lan qua tiếp xúc trực tiếp hoặc thông qua tiếp xúc với các chất mang mầm bệnh như dịch lỏng đường hô hấp, phân.TRIỆU CHỨNG Trên lâm sàng dấu hiệu của bệnh được bộc lộ ở các mức độ khác nhau từ nhẹ đến nặng phụ thuộc vào từng chủng virút, mức độ phơi nhiễm, khả năng bảo hộ của vacxin. Giai đoạn ủ bệnh trung bình từ 5-6 ngày.- Chết đột ngột.- Gầy yếu, kém ăn.- Ho, khó thở, dịch lỏng chảy ra nhiều từ đường hô hấp.- Ỉa chảy phân xanh.- Có biểu hiện thần kinh, liệt chân, cánh, trẹo cổ.- Giảm đẻ.BỆNH TÍCH - Sung huyết, xuất huyết khí quản.- Chỗi hạch cổ phù nề, sung huyết.- Xuất huyết dạ dày tuyến.- Phù quanh mí mắt, xuất huyết màng kết (mi dưới).- Nang trứng xuất huyết, teo tạo thành hố lõm trên bề mặt.- Có các điểm hoại tử ở vùng niêm mạc dạ dày tuyến, ruột non, hạch manh tràng, lách, mảng Peyer.- Túi khí viêm cata (nhiễm trùng thứ phát, xuất hiện sự lắng đọng casein màu trắng).ĐIỀU TRỊ Không có thuốc để điều trị. Kháng sinh được dùng để điều trị bệnh kế phát do vi khuẩn gây ra.PHÒNG NGỪA Bệnh được phòng ngừa bằng vacxin là chủ yếu. Hiện nay Công ty cổ phần Thuốc thú y trung ương Vetvaco có vacxin Lasota và vacxin Newcastle được dùng để phòng bệnh Newcastle cho gà.Dùng vacxin để gây miễn dịch đặc hiệu cho gà phòng bệnh Newcastle hay còn gọi là bệnh “Gà rù”. Vacxin tiêm cho gà trên 2 tháng tuổi. Trong chăn nuôi, để phòng bệnh “Gà rù” hiệu quả nhất ta nên dùng kết hợp vacxin Lasota với vacxin Newcastle như sau: Gà 1-7 ngày tuổi nhỏ vacxin Lasota, tới 2 tháng tuổi thực hiện tiêm vacxin Newcastle.Khi sử dụng vacxin Newcastle hay Lasota cần tiến hành pha vacxin đông khô tan đều trong nước sinh lý vô trùng, nước cất hoặc dung dịch chuyên dụng theo liều ghi trên nhãn đảm bảo một liều vacxin/con tương đương 0,1ml.
Bệnh Newcastle ở gà hay còn gọi là dịch tả gà, bệnh gà rù là một trong những bệnh thường gặp ở gà và có mức độ nguy hiểm cao. Dễ lây lan, tỉ lệ chết cao gây thiệt hại rất lớn về kinh tế cho người chăn nuôi. Bài viết dưới đây Máy ấp trứng Mactech sẽ cùng bà con tìm hiểu cách phòng và điều trị bênh Newcastle.
Xem thêm: Máy ấp trứng - Máy ấp trứng gà - Máy ấp trứng tự động - Máy ấp trứng mini - Mua máy ấp trứng - Hướng dẫn cách ấp trứng Nguyên nhân và con đường lây lan bệnh NewcastleNguyên nhân: Là bệnh do virus nhóm Paramyxo gây ra ở tất cả các lứa tuổi và tất cả các giống gà. Tỉ lệ lây lan cao có thể lên đến 100% đàn gà và cũng có tỉ lệ chết cao. Bệnh Newcastle còn xảy ra cả trên bồ câu, vịt, gà tây, gà sao, chim cút, ngan... Con đường lây lan: Lây lan trực tiếp qua tiếp xúc như qua người, chuột, chim trời mang virus. Qua không khí, qua thức ăn, nước uống, từ gà bệnh sang gà khỏe với tốc độ lây lan rất nhanh. Virus Newcastle có thể tồn tại thời gian dài (năm này qua năm khác) ở điều khiện môi trường mát, nhưng cũng dễ bị diệt bởi các thuốc sát trùng thông dụng. Triệu trứng và bệnh tích của bệnh NewcastleTriệu trứng Thời gian ủ bệnh của bệnh Newcastle từ 5-12 ngày nhưng thường thường là 5 ngày. Bệnh được chia làm 3 thể là quá cấp tính, cấp tính và mãn tính. Với mỗi thể thì có một triệu trứng khác nhau. Thể quá cấp tính: Gà ủ rũ và chết sau vài giờ, bệnh tiến triển rất nhanh, khó nhận ra triệu trứng của bệnh. Thường xảy ra vào đầu ổ dịch Thể cấp tính: Ở thể cấp tính các biểu hiện, triệu trứng của bệnh rõ ràng hơn. Cụ thể như sau:
Thể mãn tính: Nếu xảy ổ dịch kéo dài sẽ chuyển thành thể mã tính. Gà bị thần kinh, đầu ngoẹo, cổ còng, quay vòng tròn, mổ trượt thức ăn.
Bệnh tích Khi mổ gà chết để kiểm tra thấy xuất huyết các cơ quan như tiêu hóa và hô. Dạ dày tuyến xuất huyết ở đỉnh lỗ tuyến. Ruột viêm loét, nỏi gồ hình cúc áo. Trực tràng, hậu môn xuất huyết. Thanh khí quản xuất huyết, phổi viêm túi khí đục. Phòng và điều trị bệnh Newcastle ở gàBệnh Newcatle ở gà không có thuốc điều trị bệnh đặc hiệu mà chủ yếu là thực hiện các biện pháp phòng bệnh để hạn chế bệnh dịch bùng phát. Trong trường hợp bệnh bùng phát thì sẽ kết hợp bổ sung các chất điện giải, vitamin C và sử dụng các kháng thể để điều trị. Phòng bệnh Newcastle Sử dụng vacxin của Công ty thuốc thú y TW II sản xuất, lịch chủng ngừa như sau: - Vaccine Newcastle hệ 2 dùng nhỏ mắt mũi cho gà lúc 3 ngày tuổi - Tiếp tục dùng vaccine Newcastle hệ 2 nhỏ mắt tiếp cho gà lúc 21 ngày tuổi - Phòng lần 3 bằng vaccine Newcastle hệ 1, tiêm dưới da cho gà khi được 2 tháng tuổi Hoặc có thể sử dụng Vacxin Lasota với lịch như sau: - Sử dụng lasota (lần 1) lúc 1 ngày tuổi bằng cách nhỏ mắt mũi. Lasota lần 2 lúc 25 ngày tuổi, nhỏ mắt mũi. - Tiêm vacxin Newcastle hệ I cho gà 45 ngày tuổi hoặc dùng vacxin vô hoạt nhũ dầu. Có thể dùng vacxin nhập ngoại: Restos, sotasec (pháp), Imopest (mỹ), Lưu ý: không tiêm thêm các kháng thể vacxin virus khác nhau sau khi chủng ngừa Newcastle từ 5 – 7 ngày. Chỉ dùng vacxin cho đàn khỏe mạnh - Thường xuyên vệ sinh chuồng trại, phun thuốc sát trùng định kỳ trong khu chăn nuôi và bên ngoài khu chăn nuôi theo lịch và đúng nguyên tắc và quy trình phun thuốc sát trùng Điều trị bệnh Newcstle Như đã nói ở trên bệnh Newcatle ở gà không có thuốc điều trị bệnh đặc hiệu mà sử dụng kháng thể Gumboro do Hanvet sản xuất và bổ sung các vitamin, các chất điện giải. Cụ thể như sau - Sử dụng kháng thể Gumboro do Hanvet sản xuất với liều lượng 1ml-2ml cho gà dưới 500g-1000g. Lặp lại khi gà khỏi bệnh 5 ngày. - Bổ sung các chất điện giải, Vitamin B,C. Pha vào nước cho gà uống - Có thể kết hợp thêm các thuốc kháng sinh phổ rộng như Genta-costrim, Tylo-50, Ampi – Septol, Neotestol, K.C.N.D, Colidox – plus. Lưu ý: Mỗi một địa phương sẽ có nhiều hãng thuốc phân phối khác nhau, vì vậy nếu bà con không tìm được tên các loại thuốc như trong bài viết có thể ra các trạm thú y mua các loại thuốc có tính năng tương tự. Trên đây là bài viết tìm hiểu về cách phòng và điều trị bệnh Newcastle ở gà (hay bệnh tả gà, bệnh gà rù) là một trong những bệnh thường gặp ở gà. Bà con theo dõi chuyên mục chăn nuôi gà để cập nhật nhưng thông tin hữu ích về kỹ thuật chăn nuôi gà. Xem thêm các bệnh thường gặp khác trên gà: Bệnh tụ huyết trùng trên gà Bệnh phù đầu ở gà Bệnh cầu trùng trên gà Bệnh thiếu vitamin E Bệnh thiếu vitamin K ở gà Bệnh thiếu canxi và photpho |
