1. Tóm tắt lý thuyết
1.1. Keo đất và khả năng hấp thụ của đất
a. Keo đất
- Khái niệm: Keo đất là những phân tử có kích thước khoảng dưới \(1\mu m\), không hoà tan trong nước mà ở trạng thái huyền phù.
- Cấu tạo
+ Mỗi một hạt keo có một nhân
+ Lớp phân tử nằm ngoài nhân phân li thành các ion và tạo ra lớp ion quyết định điện. Phía ngoài lớp ion quyết định điện là lớp ion bù (gồm 2 lớp: lớp ion bất động và lớp ion khuếch tán) mang điện trái dấu với lớp ion quyết định điện.
+ Trong đó:
- Nhân: nằm trong cùng của keo đất gồm các chất parafin
- Lớp ion quyết định điện: quyết định điện tích của keo
- Lớp ion bất động: mang điện tráo dấu với lớp ion quyết định điện
- Lớp ion khuếch tán: mang điện trái dấu với lớp ion quyết định điện, và trao đổi ion với dunq dịch đất
b. Khả năng hấp thụ của đất
- Là khả năng đất giữ lại các chất dinh dưỡng, các phần tử nhỏ; hạn chế sự rửa trôi của chúng dưới tác động của nước mưa, nước tưới.
1.2. Phản ứng của dung dịch đất
- Chỉ tính chua, kiềm, hoặc trung tính của đất:
+ [H+] > [OH-]: phản ứng chua
+ [H+] = [OH-]: phản ứng trung tính
+ [H+] < [OH-]: phản ứng kiềm
a. Phản ứng chua của đất:
Căn cứ vào trạng thái của H+ và Al3+ trong đất 2 loại độ chua:
- Độ chua hoạt tính
+ Là độ chua do H+ trong dung dịch đất gây nên
+ Được biểu thị bằng pH (H20)
- Độ chua tiềm tàng
+ Là độ chua do H+ và Al3+ trên bề mặt keo đất gây nên.
b. Phản ứng kiềm của đất:
- Do đất chứa muối Na2CO3 và CaCO3,... thủy phân tạo thành NaOH và Ca(OH)2 làm cho đất hóa kiềm
- Ý nghĩa: Dựa vào phản ứng của đất, người ta trồng cây, bón phân, vôi để cải tạo độ phì nhiêu của đất
PTHH: Na2CO3 + 2H2O ---> 2NaOH +H2O + CO2
1.3. Độ phì nhiêu của đất
- Khái niệm: Là khả năng của đất, cung cấp đồng thời và không ngừng nước, chất dinh dưỡng, không chứa chất độc hại, đảm bảo cho cây đạt năng suất cao.
- Các yếu tố quyết định định độ phì nhiêu của đất:
- Phân loại: Tuỳ theo nguồn gốc hình thành, độ phì nhiêu của đất được chia thành 2 loại: độ phì nhiêu tự nhiên và độ phì nhiêu nhân tạo.
- Độ phì nhiêu tự nhiên: Độ phì nhiêu được hình thành dưới thảm thực vật tự nhiên, không có sự tác động của con người.
- Độ phì nhiêu nhân tạo:
+ Độ phì nhiêu được hình thành trong hoạt động sản xuất của con người.
+ Trong sản xuất để sản xuất nông, lâm nghiệp ngoài độ phì nhiêu của đất cần có các điều kiện:
- Giống tốt.
- Thời tiết thuận lợi.
- Chế độ chăm sóc tốt, hợp lý.
2. Bài tập minh họa
Bài 1: Thế nào là keo đất? Nêu cấu tạo của keo đất.
Hướng dẫn giải
- Keo đất là những phân tử có kích thước khoảng dưới \(1\mu m\) , không hoà tan trong nước mà ở trạng thái huyền phù.
- Cấu tạo của keo đất:
+ Mỗi một hạt keo có một nhân
+ Lớp phân tử nằm ngoài nhân phân li thành các ion và tạo ra lớp ion quyết định điện. Phía ngoài lớp ion quyết định điện là lớp ion bù (gồm 2 lớp: lớp ion bất động và lớp ion khuếch tán) mang điện trái dấu với lớp ion quyết định điện.
3. Luyện tập
3.1. Bài tập tự luận
Câu 1: Mỗi một hạt keo đất có cấu tạo như thế nào?
Câu 2: Thế nào là khả năng hấp phụ của đất?
Câu 3: Thế nào là phản ứng của dung dịch đất? Nêu một số ví dụ có ý nghĩa thực tế của phản ứng dung dịch đất.
Câu 4: Thế nào là độ phì nhiêu của đất? Nêu một số biện pháp kĩ thuật làm tăng độ phì nhiêu của đất.
3.2. Bài tập trắc nghiệm
Câu 1: Thành phần nào của keo đất có khả năng trao đổi ion với các ion trong dung dịch đất:
A. Lớp ion quyết định điện.
B. Lớp ion bất động.
C. Lớp ion khuếch tán.
D. Nhân keo đất.
Câu 2: Nhờ khả năng trao đổi ion trong đất mà?
A. Chất dinh dưỡng trong đất ít bị rửa trôi.
B. Phản ứng dung dịch đất luôn ổn định.
C. Nhiệt độ đất luôn điều hòa.
D. Cây trồng được cung cấp đẩy đủ và kịp thời chất dinh dưỡng.
Câu 3: Khả năng hấp phụ của đất phụ thuộc vào yếu tố nào?
A. Thành phần cơ giới
B. Số lương keo đất.
C. Số lượng hạt sét
D. Phản ứng dung dịch đất
Câu 4: Các chất dinh dưỡng trong đất được giữ lại ở đâu:
A. Keo đất
B. Keo đất và dung dịch đất.
C. Dung dịch đất.
D. Tất cả các loại hạt có trong đất.
Câu 5: Chọn câu đúng:
A. Nếu [H+]>[OH-] thì đất có phản ứng kiềm.
B. Nếu [H+]<[OH-] thì đất có phản ứng trung tính.
C. Nếu [H+]>[OH-] thì đất có phản ứng chua.
D. Nếu [H+]<[OH-] thì đất có phản ứng chua.
4. Kết luận
- Sau khi học xong Bài 7: Một số tính chất của đất trồng, các em cần nắm vững các nội dung trọng tâm:
- Khái niệm và cấu tạo keo đất.
- Khả năng hấp thụ của đất.
- Phản ứng của dung dịch đất: Phản ứng chua và phản ứng kiềm của đất.
- Khái niệm và phân loại độ phì nhiêu của đất.
Trả lời câu hỏi Bài 7 trang 23 Công nghệ 10: Em hãy nêu một số ví dụ có ý nghĩa thực tế của phản ứng dung dịch đất.
Trả lời:
- Phản ứng dung dịch đất chỉ tính chua, kiềm, trung tính của đất. Dựa vào tính chất này ta có những biện pháp cải tạo đất, chọn cây trồng cho phù hợp nhất với đất như bón vôi, phân hữu cơ, phân hoá học hợp lý làm giảm độ chua. Bón phân chua sinh lý (NH4)2SO4, K2SO4, thạch cao làm giảm kiềm
Trả lời câu hỏi Bài 7 trang 24 Công nghệ 10: Từ khái niệm độ phì nhiêu của đất em hãy cho biết những yếu tố nào quyết định độ phì nhiêu của đất? Muốn làm tăng độ phì nhiêu của đất phải áp dụng các biện pháp kĩ thuật nào?
Trả lời:
- Những yếu tố ảnh hưởng đến độ phì nhiêu của đất là:
Nước.
+ Chất dinh dưỡng.
+ Không chứa những chất độc hại cho cây.
- Để tăng độ phì nhiêu cho đất ta thường áp dụng những biện pháp kĩ thuật sau:
+ Bón phân (Phân xanh hoặc phân chuồng).
+ Giữ nước trong đất bằng cách trồng cây che.
Trả lời câu hỏi Bài 7 trang 24 Công nghệ 10: Em hãy nêu một số ví dụ về ảnh hưởng tích cực của hoạt động sản xuất đến sự hình thành độ phì nhiêu của đất.
Trả lời:
- Ví dụ trước khi vào vụ mùa ta sẽ cày, làm đất cho đất tơi, tưới nước để đảm bảo độ ẩm, sau đó bừa lại 1 lần nữa, hoặc có thể bón lót bằng phân lân cũng làm tăng độ phì nhiêu của đất.
Câu hỏi & Bài tập
Câu 1 trang 24 Công nghệ 10: Thế nào là keo đất? Nêu cấu tạo của keo đất.
Trả lời:
- Những phần tử có kích thước dưới 1 micro met, ở trạng thái lơ lửng trong nước, không hòa tan trong nước gọi là keo đất.
- Cấu tạo của keo đất:
+ Keo đất có một nhân.
+ Lớp ion quyết định điện nằm ngay phía ngoài nhân.
+ 2 lớp ở ngoài cùng là lớp ion bất động và ion khuếch tán mang điện trái dấu với ion quyết định điện.
Câu 2 trang 24 Công nghệ 10: Thế nào là khả năng hấp phụ của đất?
Trả lời:
- Khả năng hấp phụ của đất là khả năng giữ các chất dinh dưỡng, các hạt limon, hạt sét ít bị rửa trôi xói mòn dưới tác động của ngoại cảnh như là nước mưa, nước tưới.
Câu 3 trang 24 Công nghệ 10: Thế nào là phản ứng dung dịch đất? Nêu một số ví dụ có ý nghĩa thực tế của phản ứng dung dịch đất.
Trả lời:
- Tính chua, tính kiềm, tính trung tính của đất (đo bằng độ pH) được gọi là phản ứng dung dịch đất.
- Ví dụ về ý nghĩa có thực tế của phản ứng dung dịch đất: Dựa vào tính chất của đất ta có những biện pháp cải tạo đất, chọn cây trồng cho phù hợp nhất với đất như bón vôi, phân hữu cơ, phân hoá học hợp lý làm giảm độ chua. Bón phân chua sinh lý (NH4)2SO4, K2SO4, thạch cao làm giảm kiềm
Câu 4 trang 24 Công nghệ 10: Thế nào là độ phì nhiêu của đất? Nêu một số biện pháp kĩ thuật làm tăng độ phì nhiêu của đất.
Trả lời:
- Khả năng cung cấp liên tục và đồng thời của nước, các chất dinh dưỡng (và không được chứa chất độc hại) cho cây trồng được gọi là độ phì nhiêu của đất.
- Một số biện pháp kĩ thuật làm tăng độ phì nhiêu của đất là:
+ Bón phân (phân xanh cho cây họ đậu, phân chuồng,…).
+ Giữ nước trong đất bằng trồng cây che.
+ Làm đất, phơi ải đắt để giảm mầm bệnh.
Mời các em học sinh tham khảo ngay nội dung hướng dẫn soạn Công nghệ 10 Bài 7: Một số tính chất của đất trồng được bày chi tiết, dễ hiểu nhất dưới đây sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về bài học này, từ đó chuẩn bị tốt cho tiết học sắp tới nhé.
Trả lời câu hỏi SGK Bài 7 Công Nghệ 10 trang 23, 24
(Trang 23 SGK Công nghệ 10):
Em hãy nêu một số ví dụ có ý nghĩa thực tế của phản ứng dung dịch đất.
Trả lời:
Phản ứng dung dịch đất chỉ tính chua, kiềm, trung tính của đất. Dựa vào tính chất này ta có những biện pháp cải tạo đất, chọn cây trồng cho phù hợp nhất với đất như bón vôi, phân hữu cơ, phân hoá học hợp lý làm giảm độ chua. Bón phân chua sinh lý (NH4)2SO4, K2SO4, thạch cao làm giảm kiềm
(Trang 24 SGK Công nghệ 10):
Từ khái niệm độ phì nhiêu của đất em hãy cho biết những yếu tố nào quyết định độ phì nhiêu của đất? Muốn làm tăng độ phì nhiêu của đất phải áp dụng các biện pháp kĩ thuật nào?
Trả lời:
- Những yếu tố ảnh hưởng đến độ phì nhiêu của đất là:
Nước.
+ Chất dinh dưỡng.
+ Không chứa những chất độc hại cho cây.
- Để tăng độ phì nhiêu cho đất ta thường áp dụng những biện pháp kĩ thuật sau:
+ Bón phân (Phân xanh hoặc phân chuồng).
+ Giữ nước trong đất bằng cách trồng cây che.
(Trang 24 SGK Công nghệ 10):
Em hãy nêu một số ví dụ về ảnh hưởng tích cực của hoạt động sản xuất đến sự hình thành độ phì nhiêu của đất.
Trả lời:
Ví dụ trước khi vào vụ mùa ta sẽ cày, làm đất cho đất tơi, tưới nước để đảm bảo độ ẩm, sau đó bừa lại 1 lần nữa, hoặc có thể bón lót bằng phân lân cũng làm tăng độ phì nhiêu của đất.
Giải bài tập SGK Bài 7 Công Nghệ lớp 10
Câu 1 trang 24 Công nghệ 10
Thế nào là keo đất? Nêu cấu tạo của keo đất.
Lời giải:
- Những phần tử có kích thước dưới 1 micro met, ở trạng thái lơ lửng trong nước, không hòa tan trong nước gọi là keo đất.
- Cấu tạo của keo đất:
+ Keo đất có một nhân.
+ Lớp ion quyết định điện nằm ngay phía ngoài nhân.
+ 2 lớp ở ngoài cùng là lớp ion bất động và ion khuếch tán mang điện trái dấu với ion quyết định điện.
Câu 2 trang 24 Công nghệ 10
Thế nào là khả năng hấp phụ của đất?
Lời giải:
Khả năng hấp phụ của đất là khả năng giữ các chất dinh dưỡng, các hạt limon, hạt sét ít bị rửa trôi xói mòn dưới tác động của ngoại cảnh như là nước mưa, nước tưới.
Câu 3 trang 24 Công nghệ 10
Thế nào là phản ứng dung dịch đất? Nêu một số ví dụ có ý nghĩa thực tế của phản ứng dung dịch đất.
Lời giải:
- Tính chua, tính kiềm, tính trung tính của đất (đo bằng độ pH) được gọi là phản ứng dung dịch đất.
- Ví dụ về ý nghĩa có thực tế của phản ứng dung dịch đất: Dựa vào tính chất của đất ta có những biện pháp cải tạo đất, chọn cây trồng cho phù hợp nhất với đất như bón vôi, phân hữu cơ, phân hoá học hợp lý làm giảm độ chua. Bón phân chua sinh lý (NH4)2SO4, K2SO4, thạch cao làm giảm kiềm.
Câu 4 trang 24 Công nghệ 10
Thế nào là độ phì nhiêu của đất? Nêu một số biện pháp kĩ thuật làm tăng độ phì nhiêu của đất.
Lời giải:
- Khả năng cung cấp liên tục và đồng thời của nước, các chất dinh dưỡng (và không được chứa chất độc hại) cho cây trồng được gọi là độ phì nhiêu của đất.
- Một số biện pháp kĩ thuật làm tăng độ phì nhiêu của đất là:
+ Bón phân (phân xanh cho cây họ đậu, phân chuồng,…).
+ Giữ nước trong đất bằng trồng cây che.
+ Làm đất, phơi ải đắt để giảm mầm bệnh.
Lý thuyết Công Nghệ Bài 7 lớp 10
I. KEO ĐẤT VÀ KHẢ NĂNG HẤP THỤ CỦA ĐẤT
A. Lý thuyết, Nội dung bài học
1. Keo đất
a) Khái niệm về keo đất
Keo đất là những phân tử có kích thước khoảng dưới 1 µm, không hoà tan trong nước mà ở trạng thái huyền phù (lơ lửng trong nước)
b) Cấu tạo keo đất
Mỗi một hạt keo có một nhân
Lớp phân tử nằm ngoài nhân phân li thành các ion và tạo ra lớp ion quyết định điện. Lớp này mang điện âm thì keo mang điện âm, lớp này mang điện dương thì keo mang điện dương. Phía ngoài lớp ion quyết định điện là lớp ion bù (gồm 2 lớp: lớp ion bất động và lớp ion khuếch tán) mang điện trái dấu với lớp ion quyết định điện.
Keo đất có khả năng trao đổi ion ở lớp ion khuếch tán với các ion của dung dịch đất. Đây chính là cơ sở của sự trao đổi dinh dưỡng giữa đất và cây trồng.
2. Khả năng hấp thụ của đất
Là khả năng đất giữ lại các chất dinh dưỡng, các phần tử nhỏ như hạt limon, hạt sét, …; hạn chế sự rửa trôi của chúng dưới tác động của nước mưa, nước tưới.
II - PHẢN ỨNG CỦA DUNG DỊCH ĐẤT
Phản ứng của dung dịch đất chỉ tính chua, kiềm, hoặc trung tính của đất. Phản ứng do nồng độ [H+] > [OH-] quyết định:
- [H+] > [OH-]: phản ứng chua
- [H+] = [OH-]: phản ứng trung tính
- [H+] < [OH-]: phản ứng kiềm
1. Phản ứng chua của đất
Căn cứ vào trạng thái của H+ và Al3+ trong đất, độ chua của đất được chia làm 2 loạichua:
a) Độ chua hoạt tính
Là độ chua do H+ trong dung dịch đất gây nên
Được biểu thị bằng pH (H20)
Trị số pH đất thường dao động từ 3 đến 9:
- Đất lâm nghiệp: chua, rất chua, độ pH < 6.5
- Đất nông nghiệp: chua (trừ đất phù sa, đất mặn kiềm)
- Đất phèn: rất chua, độ pH < 4
b) Độ chua tiềm tàng Là độ chua do H+ và Al3+ trên bề mặt keo đất gây nên.
2. Phản ứng kiềm của đất
Một số loại đất chứa muối Na2CO3 và CaCO3,... thủy phân tạo thành NaOH và Ca(OH)2 làm cho đất hóa kiềm
Dựa vào phản ứng của đất, người ta trồng cây, bón phân, vôi để cải tạo độ phì nhiêu của đất
III - ĐỘ PHÌ NHIÊU CỦA ĐẤT
1. Khái niệm
Là khả năng của đất, cung cấp đồng thời và không ngừng nước, chất dinh dưỡng, không chứa chất độc hại, đảm bảo cho cây đạt năng suất cao.
2. Phân loại
Tuỳ theo nguồn gốc hình thành, độ phì nhiêu của đất được chia thành 2 loại:
- Độ phì nhiêu tự nhiên: Độ phì nhiêu được hình thành dưới thảm thực vật tự nhiên, không có sự tác động của con người.
- Độ phì nhiêu nhân tạo: Độ phì nhiêu được hình thành trong hoạt động sản xuất của con người.
Hoạt động sản xuất con người có vai trò nhất định trong độ phì nhiêu của đất, tuy nhiên độ phì nhiêu chỉ là khả năng đất cho năng suất cây trồng cao.
Trong sản xuất để sản xuất nông, lâm nghiệp ngoài độ phì nhiêu của đất cần có các điều kiện:
- Giống tốt
- Thời tiết thuận lợi
- Đặc biệt cần chế độ chăm sóc tốt, hợp lý
►► CLICK NGAY vào đường dẫn dưới đây để TẢI VỀ lời giải Công nghệ lớp 10 Bài 7: Một số tính chất của đất trồng chi tiết, đầy đủ nhất, file pdf hoàn toàn miễn phí từ chúng tôi, hỗ trợ các em ôn luyện giải đề đạt hiệu quả nhất.