Ca sĩ công âm là gì là ai?

Hà Lê hoạt động nghệ thuật như một vũ công và rapper. Anh thực sự tỏa sáng khi remake nhạc Trịnh. (Ảnh: NVCC)

Hà Lê bắt đầu hoạt động nghệ thuật khi còn là một sinh viên du học tại Anh. Về nước, anh tham gia showbiz với tư cách là một vũ công, biên đạo và rapper. Nhưng chỉ khi anh khởi động dự án “Trịnh Contemporary” vào tháng 3/2019, chàng nghệ sỹ sinh năm 1984 mới bắt đầu được chú ý.

Bước ngoặt khi... 31 tuổi

Những bài hát, điệu nhảy moonwalk của Michael Jackson chính là những khái niệm đầu tiên của Hà Lê về âm nhạc. Cậu bé 7-8 tuổi lúc đó đã rất ngạc nhiên khi được xem liveshow của ông hoàng nhạc Pop ở những sân vận động chật kín hàng nghìn người. Dù nghệ sỹ chỉ đứng im trên sân khấu khoảng 10 phút, khán giả xung quanh vẫn hò hét cuồng nhiệt. Những hình ảnh đó gây ấn tượng mạnh với Hà Lê và một ước mơ bắt đầu nhen nhóm lên, rằng một ngày nào đó mình cũng sẽ tỏa sáng trên sân khấu.

[Hà Lê cover “Diễm xưa”: Khi nhạc Trịnh “chạy” trên con đường R&B]

Hà Lê sinh ra trong một gia đình không có truyền thống nghệ thuật, âm nhạc là thứ bị xem nhẹ. Anh đi du học ngành toán kinh tế theo mong muốn của bố mẹ nhưng đam mê nghệ thuật trong anh chưa bao giờ tắt.

Sang Anh, Hà Lê có điều kiện dành thời gian cho những gì mình đam mê. Anh bắt đầu học nhảy hip-hop và gặt hái được thành công nhất định. Hà Lê trở thành vũ công chuyên nghiệp, biểu diễn trên các sân khấu và mở các lớp dạy nhảy.

Năm 2008, khi trở về Việt Nam, anh bắt đầu xây dựng chỗ đứng cho mình, kết nối với cộng đồng những người yêu hip-hop trong nước và nước ngoài, tổ chức những giải nhảy và tham gia làm giám khảo nhiều cuộc thi như “Bước nhảy hoàn vũ nhí,” “So you think you can dance” (Thử thách cùng bước nhảy) và “RingMasterz.”

“Nhảy hay rap chỉ là bước chân đầu tiên của tôi vào thế giới của nghệ thuật, sau này tôi cũng muốn học thêm cả DJ và graffiti nữa, vì đây là những phần không thể tách rời của văn hóa hip-hop. Tuy nhiên, tôi vẫn cảm thấy chưa thỏa mãn, điều này thật khó lý giải,” Hà Lê tâm sự.

Anh quyết định rẽ sang làm ca sỹ khi đã 31 tuổi bởi ca hát mới chính là khởi nguồn đam mê của Hà Lê.

“Dù hoạt động nghệ thuật hơn 10 năm nhưng tôi chưa bao giờ chiếm spotlight cả bởi rapper hay vũ công thì cũng chỉ là người phụ họa cho một tiết mục. Ngay khi quyết định chuyển sang làm ca sỹ, tôi đã biết đó là một ý tưởng điên rồ, nhưng nếu không nhanh thì tôi già mất và sẽ không bao giờ được hát nữa,” anh chia sẻ.

Không ít lần, Hà Lê tự nhủ rằng mình đang làm rất tốt, mình đã có chỗ đứng ở lĩnh vực mà mình lựa chọn, sao có thể bắt đầu đi hát khi đã quá già, xấu trai và còn hỏng một bên tai phải.

5 năm qua, Hà Lê đã không ngừng tìm kiếm bản thân mình trong âm nhạc, định hình phong cách, xây dựng cộng đồng fan và học lại từ đầu các kỹ năng của một nghệ sỹ trình diễn.

Tìm thấy mình trong "cõi Trịnh"

Hà Lê yêu thích nhạc xưa và muốn níu giữ những gì thuộc về văn hóa Việt, để bản sắc không bị hòa tan trong làn sóng văn hóa phương Tây. Anh đã thử nghiệm remake nhạc của Lam Phương và Trương Quý Hải, nhưng chỉ khi đến với nhạc Trịnh, anh mới tìm được sự đồng cảm sâu sắc.

“Càng nghe nhiều, tôi càng nhận ra sự đồng điệu trong tâm hồn mình với nhạc sỹ Trịnh Công Sơn, tôi dần dần ngộ ra tư tưởng và triết lý của ông trong những ca từ và giai điệu đẹp đẽ. Dường như có một liên hệ cảm xúc rất cá nhân và kỳ lạ giữa tôi và nhạc Trịnh,” Hà Lê chia sẻ.

Anh thực hiện phối lại bài “Hạ trắng” nhưng thấy mình chưa lĩnh hội được nhiều, anh lại tiếp tục làm thêm một bài, rồi một bài nữa. Đến “Ở trọ,” thì Hà Lê thông suốt mọi điều và hình hài anh ở trong cõi Trịnh cứ ngày một rõ ràng. Đó là lý do vì sao anh mất 2 năm để phối khí và thu âm 7 bài hát. Đó không chỉ là quá trình làm nhạc, mà là hành trình tìm thấy bản thân và ngộ ra nhiều triết lý về cuộc sống.

“Thế giới của tôi cũng có nhiều tình yêu tan vỡ, cũng có những loay hoay kiếm tìm nhưng điểm chung nhất trong câu chuyện của tôi và Trịnh Công Sơn không phải là buồn hay vui mà là sự chấp nhận, rằng dù có chuyện gì thì mình cũng đón nhận nó như lẽ tự nhiên phải thế,” Hà Lê chia sẻ.

Trong thế giới của Trịnh Công Sơn, thất tình cũng là một trải nghiệm. Hà Lê tự nhận rằng mình yêu nhiều nhưng anh hiểu được rằng tình yêu tan vỡ cũng không có gì phải hối tiếc cả, bởi cả hai đã dâng hiến cho nhau những gì chân thật nhất của con tim.

“Chúng ta có duyên đến với nhau nhưng không có phận để ở bên nhau. Hãy cảm ơn vì mình đã có thêm trải nghiệm về tình yêu, con người và cuộc sống. Đối với Trịnh Công Sơn, tận cùng của nỗi đau là một niềm hoan hỷ,” anh tâm sự.

Sáng tạo là không dừng lại

Với Hà Lê, nhạc Trịnh là thứ ngôn ngữ cho anh diễn tả cảm xúc của mình. Anh không vội “trình làng” những bài hát mới mà anh muốn mình và khán giả có thời gian cảm nhận và đi đến tận cùng cảm xúc với những bản nhạc mà anh đã làm, có chăng anh sẽ tiếp tục sáng tạo để hiểu hơn những ẩn dụ trong thế giới của nhạc sỹ Trịnh Công Sơn mà thôi. Anh có tham vọng làm cho những người yêu nhạc Trịnh cũng sẽ mê “Trịnh Contemporary.”

Một trong những cuộc thử nghiệm đó là song ca với các nghệ sỹ ở những thế hệ khác nhau như Thanh Lam, Bùi Lan Hương hay Marzuz (Trần My Anh, sinh năm 2000, cháu gái của diva Trần Thu Hà). Anh cho biết mình hay bị thu hút bởi những người cá tính, có chất giọng đặc biệt.

Những ngày cuối năm, anh đang chờ bản phối nhạc Trịnh theo phong cách Ambient từ nhạc sỹ Quốc Trung. Đây là lần đầu tiên Hà Lê thử hát nhạc Trịnh ở thể loại này.

Ambient là một dòng nhạc điện tử có nguồn gốc ở Anh, phát triển trong những năm 1970. Nhạc sỹ sẽ đặt trọng tâm vào giai điệu và bầu không khí sáng tác. Người nghe sẽ cảm nhận được một không gian trí tuệ và khoáng đạt...

“Mong rằng âm nhạc của tôi sẽ nhen nhóm một cảm xúc gì đó trong bạn chứ không chỉ hấp dẫn bạn bởi thứ gì đó mới lạ,” anh nói.

Như nhạc sỹ Trịnh Công Sơn đã viết, “cuộc đời đó có bao lâu mà hững hờ,” hãy sống đến tận cùng cảm xúc, để âm nhạc lớn lên trong mọi người, đó là thông điệp Hà Lê muốn gửi gắm qua các tác phẩm của mình./.

Bài hát "Biển nhớ" của Hà Lê:

Minh Thu (Vietnam+)

* PHÓNG VIÊN: Tại sao phải sau hơn 10 năm từ khi đến với âm nhạc, Hà mới chính thức hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp?

* Ca sĩ NGUYÊN HÀ: Hà bắt đầu đi hát lại từ bài Nhắm mắt thấy mùa hè. Từ bài hát này, Hà được mời nhiều hơn. Lúc đó, mình nhận ra vẫn có rất nhiều khán giả muốn nghe mình hát. Điều này giúp Hà tự tin hơn rằng mình có thể đi được đường dài và quyết định đi theo con đường ca hát chuyên nghiệp. Hà không phải như những ca sĩ khác, có một bài hit nổi lên rồi bắt đầu đi hát, mà âm nhạc Hà thể hiện từ xưa đến giờ khá kén tai người nghe. Tới bây giờ, Hà đã sống được với nghề ca hát và tự tin đi trên con đường chuyên nghiệp.

* Vậy trước đây, Hà không tự tin?

* Trước đây Hà làm nhiều công việc khác nhau, đặc biệt là kinh doanh. Mình không có nhiều động lực và quyết tâm để theo đuổi ca hát. Nhưng sau này Hà tin vào câu “nghề chọn người”, những mối duyên và cơ hội trong âm nhạc cứ xuất hiện và cuốn mình đi lúc nào không hay. Và chính sự yêu mến của khán giả là động lực rất lớn để Hà tiếp tục hát. Khi đã xem ca hát là một nghề thì khán giả chính là người nuôi sống nghệ sĩ. Hà cảm thấy có nhiều khán giả ủng hộ nên Hà tự tin, có nhiều động lực hơn để thực hiện các dự án âm nhạc.

* Khách quan mà nói, Hà hát hay, có lượng khán giả riêng, nhưng tại sao đến bây giờ số đông khán giả mới thực sự chú ý đến bạn? Hà có thấy tiếc không, bởi nếu nỗ lực sớm hơn, Hà đã được chú ý từ lâu?

* Hà nghĩ, mọi việc xảy ra đều có lý do và đúng thời điểm. Nghệ sĩ không phải cứ muốn tỏa sáng liền là được. Hà thuộc kiểu nghệ sĩ mà mọi người phải nghe nhiều, nghe lâu mới bắt đầu thích, muốn nghe nữa. 10 năm có vẻ dài, nhưng là đủ để mình có một lượng khán giả riêng. Sau này Hà đi theo chiều hướng trẻ, tươi mới hơn nên có thêm một lượng khán giả trẻ nữa.

* Ngày trước, Hà từng bảo chỉ đi hát cho vui, còn bây giờ vì điều gì?

* Hồi trước Hà đi hát cho vui thôi, vì Hà có nhiều công việc khác. Sau này khi Hà xem ca hát là một công việc nghiêm túc, muốn có dấu ấn cá nhân nên Hà dừng các công việc kinh doanh, tập trung nhiều thời gian vào âm nhạc. Một ca sĩ khi đứng trên sân khấu, sự chuyên nghiệp là hát, cống hiến hết mình bằng giọng ca, cảm xúc. Bên cạnh đó, Hà đầu tư hơn về hình ảnh, kỹ năng biểu diễn và những sản phẩm âm nhạc của mình.

* Lúc nổi tiếng hơn, đời tư của Hà có bị nhiều người chú ý?

* Về đời sống riêng tư, mình vẫn để một góc cho riêng bản thân. Nghệ sĩ càng thành công, càng nổi tiếng thì chuyện đời tư càng bị để ý. Đã là nghệ sĩ thì phải chấp nhận.

* Hà muốn nổi tiếng theo cách như thế nào?

* Tất nhiên Hà muốn nổi tiếng, bởi khi nổi tiếng, mình có nhiều khán giả biết đến hơn. Tuy vậy, Hà thật sự muốn nổi tiếng theo cách là một người hát hay, được người khác yêu mến giọng hát của mình, chứ không phải vì những scandal, câu chuyện đời tư…

* Nhưng rõ ràng, trong giới giải trí, hình ảnh quá an toàn thường nhàm chán, ít được chú ý. Hà nghĩ đâu là lợi thế của mình khi không chọn cách mà nhiều nghệ sĩ trẻ khác làm là phải đánh bóng, chiêu trò để nổi tiếng?

* Mỗi nghệ sĩ sẽ có lợi thế riêng và một chiến lược riêng để phát triển công việc. Nghệ sĩ giải trí sẽ có lợi thế về ngoại hình, vũ đạo, chiêu trò thu hút hay ho... Đối với Hà, Hà tập trung vào việc làm một ca sĩ và đã là ca sĩ thì phải hát hay.

* Hà của bây giờ hát khác với Hà 10 năm trước ra sao?

* Lúc trước, Hà hát vô tư, chưa nhiều trải nghiệm, còn bây giờ hát đằm thắm hơn rồi. Hà vẫn hát về tình yêu, về thanh xuân, về thiên nhiên đẹp đẽ với sự thi vị của mùa hè rực nắng, cơn mưa đầu mùa... nhưng là một người hát trưởng thành hơn.

* Với mỗi bài hát, Hà đặt cảm xúc vào đó như thế nào?

* Trước khi hát, Hà sẽ xem lời, nghĩ về nội dung bài hát đó. Hà đặt mình vào nhân vật và xem sẽ nghĩ, sẽ hát như thế nào. Thật ra, lúc nào hát, Hà cũng nghĩ mình sẽ kể một câu chuyện. Nếu được nói về bản thân, Hà muốn mình là người kể chuyện qua âm nhạc. Bình thường Hà không hay chia sẻ cảm xúc, kể cả với người thân, cho nên có thể âm nhạc là một thứ để thay lời muốn nói. Và đôi lúc khán giả sẽ đồng cảm với câu chuyện của mình.

* Con đường âm nhạc của Hà hiện tại có bằng phẳng không?

* Hà nghĩ, một con đường bằng phẳng quá cũng sẽ nhàm chán. Tất nhiên việc khó nhất của nghệ sĩ là biết cách làm mới mình mà không làm mất đi màu sắc riêng, không bị làm quá lên, vượt ra khỏi cái tôi, cá tính của mình. Đó đôi khi đó là một con dao hai lưỡi, nếu mình cố thử những cái không phù hợp với mình và những khán giả đã quen với phong cách hát của mình trước đây, họ sẽ có những phản ứng nhất định.

* Hà từng bị “phản hồi” chưa?

* Có chứ! Sau này khi Hà kết hợp với các nhạc sĩ trẻ hơn, cũng có những khán giả từng nghe Hà hát nhạc của nhạc sĩ Quốc Bảo, nói thích nghe Hà hát như ngày xưa hơn. Hà nghĩ bản thân biết mình tốt, không tốt ở chỗ nào và sẽ tiếp thu ý kiến thích hợp giúp mình hoàn thiện hơn. Tất nhiên Hà không thể hát như Hà của cách đây 10 năm được. Nếu như khán giả yêu thích thì dù Hà có như thế nào, hát khác với ngày xưa, họ vẫn sẽ yêu mến. Còn khán giả muốn nghe thì Hà còn hát…

* Sau mini concert Chạy trời sao khỏi nắng, trong năm nay, Hà đang ấp ủ thêm dự án nào nữa?

* Hà đang có khá nhiều dự án mới trong năm nay. Có thể Hà sẽ làm MV cho 2 ca khúc mới và Hà cũng muốn thực hiện một liveshow cuối năm. Liveshow này, Hà đã ấp ủ từ rất lâu rồi... 

TIỂU TÂN thực hiện

Ca sĩ Nguyên HàChạy trời sao khỏi nắngnhững ca khúc hay của ca sĩ Nguyên hà