Cấu tạo của trùng kiết lị là gì

Trùng kiết lị

Trùng kiết lị (Entamoeba histolytica) giống trùng biến hình, chỉ khác là chân giả rất ngắn và sinh sản nhanh hơn. Ở môi trường tự nhiên, bào xác có thể tồn tại được 9 tháng, nó cũng có thể bám vào cơ thể ruồi hoặc nhặng để truyền qua thức ăn gây bệnh cho nhiều người. Đến đường ruột, trùng kiết lị chui ra khỏi bào xác, gây ra các vết loét ở niêm mạc ruột rồi nuốt hồng cầu ở đó để tiêu hóa chúng và sinh sản rất nhanh. Bệnh nhân đau bụng, đi ngoài, phân có lẫn máu và chất nhày như nước mũi. Đó là triệu chứng bệnh kiết lị.  Trùng kiết lị rất có hại cho con người.

Vòng đời của trùng kiết lị

Ở ngoài môi trường tự nhiên, bào xác của trùng kiết lị có thể tồn tại lên tới 9 tháng. Sau đó, các tế bào của trùng kiết lị sẽ bám theo ruồi, nhặng và truyền bệnh cho người qua thức ăn.

Để nêu vòng đời của trùng kiết lị, ta có thể khái quát như sau: bào xác của trùng kiết lị theo thức ăn vào đến ruột con người. Đến ruột, trùng kiết lị sẽ chui ra khỏi bào xác. Qua đó gây các vết loét ở niêm mạc dạ dày.

Tác hại và cách phòng tránh

Tác hại của trùng kiết lị là gì? Cụ thể, trùng kiết lị gây ra bệnh kiết lị nguy hiểm ở người. Vì thế, khi chúng ta phòng chống trùng kiết lị cũng chính là chúng ta đang chuẩn bị cho mình cách phòng tránh bệnh kiết lị.

Cách phòng chống trùng kiết lị như sau:

- Ăn chín, uống sôi và ăn các đồ ăn hợp vệ sinh

- Giữ gìn môi trường sống sạch sẽ, dọn dẹp khu vực sống xung quanh.

- Khi có bệnh cần nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất để khám và điều trị.

- Rửa tay là không chỉ là cách đơn giản, dễ thực hiện mà còn hiệu quả, giúp bạn hạn chế tiếp xúc vi khuẩn. Rửa tay cẩn thận với xà phòng để làm sạch đầu ngón tay và giữa các ngón tay.

Những thời điểm bạn nên rửa tay:

• Trước khi chế biến thức ăn, mỗi bữa ăn và chăm sóc trẻ.
• Sau khi đi vệ sinh, tiếp xúc với chất bẩn như dọn dẹp nhà cửa, giặt quần áo, vệ sinh phòng tắm, thay tã cho trẻ…

- Cách ly: Vì bệnh kiết lỵ rất dễ lây nhiễm nên trong khoảng thời gian mắc bệnh, bạn nên ở nhà nghỉ ngơi cho đến khi tình trạng nhiễm trùng ổn định. Bạn có thể trở lại làm việc 48 giờ sau đợt tiêu chảy hoặc nôn ói cuối cùng.

Các câu hỏi liên quan

Câu 2: Trùng kiết lị có hại như thế nào với sức khỏe con người?

Bài làm:

Tác hại của trùng kiết lị là:

• Trùng kiết lị gây các vết loét hình miệng núi lửa ở thành ruột để nuốt hồng cầu tại đó, gây ra chảy máu. Chúng sinh sản rất nhanh để lan ra khắp thành ruột, làm cho người bệnh đi ngoài liên tiếp, suy kiệt sức lực rất nhanh và có thể nguy hiếm đến tính mạng nếu không chữa trị kịp thời.

Trong khoảng 40 nghìn loài động vật nguyên sinh đã biết, thì khoảng một phần năm sống kí sinh gây nhiều bệnh nguy hiểm cho động vật và người như bệnh cầu trùng ở thỏ, bệnh ỉa chảy ở ong mật, …

Ở nước ta, hai đối tượng gây bệnh nguy hiểm ở người là trùng kiết lị và trùng sốt rét.

1. Trùng kiết lị

- Nơi sống và cấu tạo:

+ Sống kí sinh ở thành ruột người.

+ Cơ thể có chân giả ngắn hơn so với trùng giày.

+ Không có không bào.

- Dinh dưỡng: nuốt hồng cầu hoặc thẩm thấu qua màng tế bào.

- Phát triển: ngoài môi trường, trùng kiết lị có hiện tượng kết bào xác nằm trong lớp màng bao bọc.

- Con đường truyền bệnh:

+ Bào xác trùng kiết lị theo thức ăn, nước uống \(\rightarrow\) ống tiêu hóa người \(\rightarrow\) ruột \(\rightarrow\) trùng kiết lị chui ra khỏi bào xác \(\rightarrow\) các vết lở loét ở niêm mạc ruột \(\rightarrow\) nuốt hồng cầu ở đó rồi tiêu hóa chúng và sinh sản rất nhanh.

+ Triệu chứng: làm cho bệnh nhân bị đau bụng, đi ngoài, phân có lẫn máu và chất nhầy như nước mũi \(\rightarrow\) bệnh kiết lị.

+ Biện pháp phòng chống: ăn uống hợp vệ sinh, giữ gìn vệ sinh môi trường, khi bị bệnh cần uống thuốc ngay để điều trị.

2. Trùng sốt rét

Trùng sốt rét kí sinh trong hồng cầu

- Nơi sống và cấu tạo:

+ Sống kí sinh trong máu người, trong thành ruột và tuyến nước bọt của muỗi Anophen. 

+ Kích thước nhỏ.

+ Cơ thể không có cơ quan di chuyển.

+ Không có các không bào.

- Dinh dưỡng:

+ Lấy chất dinh dưỡng từ hồng cầu.

+ Thực hiện quan màng tế bào.

- Vòng đời phát triển:

1: Trùng sốt rét có trong muỗi Anophen truyền vào hồng cầu trong máu người.

2.3: Chúng sử dụng chất nguyên sinh bên trong hồng cầu, sinh sản vô tính cho nhiều cá thể mới.

4: Chúng phá vỡ hồng cầu để chiu ra ngoài tiếp tục vòng đời kí sinh mới trong hồng cầu mới.

- Biện pháp phòng tránh:

+ Mắc màn khi đi ngủ.

+ Diệt bọ gậy, làm sạch các nguồn nước xung quang nơi ở.

- Bệnh sốt rét ở nước ta:

Trước cách mạng Tháng Tám, bệnh sốt rét rất trầm trọng ở nước ta. Nhờ kế hoạch xóa bỏ bệnh sốt rét do Viện sốt rét Côn trùng và Kí sinh trùng chủ trì, căn bệnh nguy hiểm đã bị đẩy lùi dần, dù thỉnh thoảng bệnh vẫn còn bộc phát ở một số nơi. 

So sánh trùng kiết lị và trùng sốt rét