Bất kỳ phương tiện nào cũng cần hệ thống phanh để có thể giảm tốc độ hoặc dừng lại khi cần thiết.
Đây là hệ thống đảm bảo an toàn quan trọng nhất trên ô tô. Hiện nay có hai loại phanh thường được sử dụng là phanh đĩa và phanh tang trống.
Trong bài viết này, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về cấu tạo, nguyên lý hoạt động cũng như ưu nhược điểm của hệ thống phanh đĩa ô tô.
Mục lục nội dung bài viết
- Cấu tạo của phanh đĩa ô tô
- Nguyên lý hoạt động của phanh đĩa ô tô
- Ưu, nhược điểm của phanh đĩa ô tô
- Một số hư hỏng và cách sửa chữa
Là một bộ phận của hệ thống phanh ô tô. Cấu tạo của phanh đĩa gồm một đĩa phanh gắn cố định trên phần trục quay và chuyển động cùng với bánh xe khi xe vận hành.
Về cơ bản thì phanh đĩa ô tô gồm 4 bộ phận cơ bản sau:
Ngàm phanh (Caliper): giữ các má phanh và ép chúng tỳ lên mặt đĩa phanh để tạo lực phanh. Về thiết kế, ngàm phanh hay còn gọi là cùm kẹp phanh có 2 dạng:
- Cùm kẹp phanh dạng trôi
- Cùm phanh cố định
Đĩa phanh (Roto): Đĩa phanh được gắn trực tiếp lên cụm may-ơ bánh xe. Đĩa phanh được đục lỗ hoặc xẻ rãnh chứ không hề bằng phẳng, mục đích để tối ưu hóa khả năng tản nhiệt cho hệ thống.
Đĩa phanh thường được làm bằng vật liệu chịu lực rất tốt, những kim loại có độ bền cao, thường ít bị hư hỏng trong quá trình vận hành.
Nhưng sau một thời gian sử dụng, bề mặt đĩa phanh sẽ bị cào xước do má phanh đã quá mòn hoặc má phanh không đạt tiêu chuẩn.
Ngoài ra đĩa phanh cũng có thể gặp những vấn đề như bị cong, vênh, nứt vỡ nếu chịu tác động của 1 lực lớn như tai nạn xe cộ, …
Má phanh (Brake pads): Hệ thống má phanh (bố thắng đĩa ô tô) là 1 khối thống nhất, gồm 2 cặp được lắp đặt đối xứng hai bên đĩa phanh.
Khi bóp phanh 2 má phanh sẽ và kẹp chặt lấy đĩa phanh khiến xe giảm tốc độ.
Trên má phanh được xẻ rãnh có tác dụng thoát nhiệt, thoát bụi trong quá trình làm việc. Má phanh được chế tạo từ các vật liệu như gốm, hợp kim, kevlar, …
Piston: Phanh đĩa sử dụng piston (dầu) để truyền lực cho má phanh. Dầu phanh đĩa thường là loại chuyên dụng.
Khi có lực tác động, piston sẽ ép má phanh tỳ lên mặt đĩa và tác động trực tiếp giúp xe dừng lại.
Ngoài ra còn có các bộ phận khác như lò xo (spring), bộ lọc khí (air filter), …
Nguyên lý hoạt động của phanh đĩa ô tô
Khi đạp bàn đạp, phanh sẽ đẩy pittông bằng việc tăng áp suất dầu trong các đường ống dầu và xi lanh của bánh xe và tấm má phanh ép vào đĩa phanh, má phanh đĩa kẹp cả hai bên của rôto phanh đĩa.
Như vậy sẽ tạo nên lực ma sát làm cho đĩa phanh và moayer bánh xe giảm dần tốc độ quay hoặc hãm các lốp dừng lại theo như ý muốn của người điều khiển.
Khi người lái rời chân khỏi bàn đạp phanh thì áp suất trong hệ thống dầu phanh giảm nhanh. Nhờ sự biến dạng của vòng đệm kín dầu của piston sẽ làm cho piston và má phanh rời khỏi đĩa phanh.
>> Xem Thêm
- Cách âm chống ồn DPRO – Cách chọn vật liệu chuẩn và kỹ thuật thi công phù hợp
Ưu, nhược điểm của phanh đĩa ô tô
Ưu điểm
- Do sinh ra ma sát lớn nên độ chính xác cao, có hiệu quả hơn so với loại phanh tanh trống .
- Thời gian phanh từ lúc lực bóp tay truyền đến khay dầu, ép dầu vào piston và piston trực tiếp ép 2 má phanh vào đĩa phanh, chưa đến 0.5 giây. Do đó, khả năng dừng là nhanh chóng, và gần như không có khoảng trượt như nhiều dòng phanh khác.
- Tản nhiệt tốt do đĩa phanh được đục lỗ hoặc xẻ rãnh nên duy trì hiệu quả phanh sau thời gian dài, giảm thiểu nguy cơ cháy phanh, độ bền phanh cao.
- Trọng lượng nhẹ hơn phanh tang trống, giúp giảm trọng lượng xe.
Nhược điểm
- Thiết kế phần đĩa phanh lộ ra ngoài và má phanh để hở nên dễ dính bụi bẩn, nước,… nên phải thường xuyên rửa và vệ sinh làm sạch để tránh hư hỏng hệ thống phanh.
- Hoạt động phụ thuộc nhiều vào dầu phanh nên cần thường xuyên thay dầu phanh định kỳ, để phanh hoạt động chính xác.
- Má phanh(bố thắng đĩa ô tô) nhanh bị mòn do ma sát cũng như tiến trình phanh nhanh và mạnh.
- Nếu không thực hiện an toàn sẽ rất nguy hiểm, trong những tình huống bất ngờ nếu tác động đến dẫn đến khiến hệ thống phanh đĩa ô tô bị bó cứng, xe bị ngã, lật xe khi phanh gấp.
Một số hư hỏng và cách sửa chữa
- Phanh đĩa ô tô bị bó khi đạp phanh
- Thắng đĩa ô tô kêu két két
- Đạp phanh nặng: nguyên nhân do trợ lực phanh có vấn đề
- Rò rỉ dầu phanh, hệ thống bị rò rỉ.
- Phanh xe bị rung giật hoặc bị trượt do guốc phanh, má phanh bị mòn hoặc hư hỏng
- Má phanh bị mòn hoặc biến dạng
…..
Với những hư hỏng cần xác định được rõ nguyên nhân ở đâu và đữa ra các biện pháp xử lý hợp lý.
Trong một số trường hợp có thể cần láng đĩa phanh ô tô, hoặc bạn tìm hiểu xem nơi mài đĩa thắng ô tô ở đâu? Hoặc phải thay thế các chi tiết như má phanh, thắng đĩa ô tô …nếu cần thiết.
Bạn cũng nên tham khảo giá má phanh đĩa ô tô tại các địa chỉ uy tín, cung cấp phụ tùng chính hãng.
Ngoài ra bạn cần thường xuyên kiểm tra và bảo dưỡng hệ thống phanh để chúng được hoạt động trơn tru và an toàn khi sử dụng.
Hy vọng thông qua bài viết này của DPRO, các bạn đã có thêm những kiến thức về phanh đĩa ô tô. Nếu cần thêm thông tin khác về cách chăm sóc xe, bạn hãy tiếp tục theo dõi và ủng hộ các bài viết sau này của DPRO.