I. Liên quân Pháp - Tây Ban Nha xâm lược Việt Nam. Chiến sự ở Đà Nẵng năm 1958 Show
1. Tình hình Việt Nam giữa thế kỉ XIX (trước khi thực dân Pháp xâm lược). - Giữa thế kỉ XIX, Việt Nam là một quốc gia độc lập, có chủ quyền, song chế độ phong kiến đã lâm vào khủng hoảng, suy yếu nghiêm trọng. - Kinh tế: + Nông nghiệp sa sút, mất mùa, đói kém thường xuyên. + Công thương nghiệp đình đốn do triều đình thực hiện chính sách “Bế quan tỏa cảng”. - Quân sự lạc hậu; chính sách đối ngoại sai lầm, cấm đạo, xua đuổi giáo sĩ, làm rạn nút khối đoàn kết dân tộc. - Nhiều cuộc khởi nghĩa nổ ra như: Cao Bá Quát, Lê Duy Lương, Lê Văn Khôi, Nông Văn Vân… 2. Thực dân Pháp ráo riết chuẩn bị xâm lược Việt Nam. - Tư bản phương Tây và Pháp nhòm ngó Việt Nam từ rất sớm, tư bản Pháp đã lợi dụng đạo Thiên Chúa để tiến hành xâm lược. - Cuối thế kỉ XVIII, khi phong trào nông dân Tây Sơn nổ ra, Nguyễn Ánh đã cầu cứu nước ngoài nhằm khôi phục lại quyền lực. Giám mục Bá Đa Lộc đã nắm cơ hội đó tạo điều kiện cho tư bản Pháp can thiệp vào Việt Nam bằng Hiệp ước Vécxai năm 1787. Với Hiệp ước này, tư bản Pháp hứa sẽ giúp Nguyễn Ánh đánh lại nhà Tây Sơn, đổi lại Pháp được sở hữu cảng Hội An, đảo Côn Lôn và độc quyền mua bán tại Việt Nam. - Giữa thế kỉ XIX, Pháp tiến nhanh trên con đường tư bản, tìm cách tiến đánh Việt Nam để tranh giành ảnh hưởng với Anh ở khu vực Châu Á. - Năm 1857, Na-pô-lê-ông III lập ra Hội đồng Nam Kì để bàn cách can thiệp vào nước ta, đồng thời cho sứ thần tới Huế đòi được “tự do buôn bán và truyền đạo” Việt Nam. Việt Nam đứng trước nguy cơ bị xâm lược. 3. Chiến sự ở Đà Nẵng năm 1858. - Chiều 31/8/1858, liên quân Pháp - Tây Ban Nha dàn trận trước cửa biển Đà Nẵng, âm mưu chiếm Đà Nẵng làm căn cứ tấn công ra Huế, buộc nhà Nguyễn đầu hàng. - Sáng 1/9/1858, Pháp gửi tối hậu thư song không đợi trả lời đã nổ súng tấn công và đổ bộ lên bán đảo Sơn Trà. - Quân dân ta anh dũng chống xâm lược, thực hiện kế sách “vườn không nhà trống” gây cho địch nhiều khó khăn. Pháp bị cầm chân 5 tháng trên bán đảo Sơn Trà. Kế hoạch “đánh nhanh thắng nhanh” của Pháp thất bại. II. Cuộc kháng chiến chống Pháp ở Gia Định và các tỉnh miền Đông Nam kì từ 1859 - 1862 1. Kháng chiến ở Gia Định. - Không chiếm được Đà Nẵng, Pháp quyết định đưa quân vào Gia Định vì Gia Định và Nam kì là kho lúa gạo của Việt Nam, đánh xong Gia Định sẽ theo đường sông Cửu Long, đánh ngược lên Cam-pu-chia làm chủ lưu vực sông Mê Kông. - Tháng 2/1859, Pháp đánh chiếm thành Gia Định nhưng gặp nhiều khó khăn do hoạt động của các dân binh. Kế hoạch “đánh nhanh thắng nhanh” của Pháp thất bại, chúng phải chuyển sang kế hoạch “chinh phục từng gói nhỏ”. - Từ năm 1960, Pháp bị sa lầy trong cuộc chiến ở Trung Quốc và I-ta-li-a, phải rút quân từ Đà Nẵng về Gia Định. Lực lượng địch rất mỏng, tình thế cực kì khó khăn. Triều Nguyễn không tranh thủ phản công mà cử Nguyễn Tri Phương vào xây dựng phòng tuyến Chí Hòa để “thủ hiểm”. - Hàng nghìn nghĩa dũng do Dương Bình Tâm lãnh đạo tiếp tục tấn công giặc ở đồn Chợ Rẫy (7/1960), trong khi triều đình Huế xuất hiện tư tưởng chủ hòa. - Pháp sa lầy ở hai nơi (Đà Nẵng và gia Định) nhưng triều Nguyễn lại có tư tưởng chủ hòa làm lòng người li tán. 2. Kháng chiến lan rộng ra các tỉnh miền Đông Nam Kì. Hiệp ước Nhâm Tuất (5/6/1862). - Ngày 23/2/1861, Pháp tấn công đại đồn Chí Hòa, quân ta kháng cự quyết liệt nhưng do hỏa lực địch quá mạnh, Nguyễn Tri Phương buộc phải rút lui. Pháp thừa thắng đánh chiếm Định Tường, Biên Hòa, Vĩnh Long. - Phong trào kháng chiến của nhân dân dâng cao, tiêu biểu là chiến thắng Nhật Tảo khiến Pháp vô cùng bối rối nhưng triều Nguyễn lại kí với Pháp bản hiệp ước Nhâm Tuất (5/6/1862). - Nội dung Hiệp ước Nhâm Tuất: + Thừa nhận quyền cai quản của Pháp ở ba tỉnh (Gia Định, Định Tường, Biên Hòa) và đảo Côn Lôn. + Bồi thường cho Pháp 280 vạn lạng bạc. + Mở 3 cửa biển Đà Nẵng, Ba Lạt, Quảng Yên cho Pháp vào tự do buôn bán . + Khi nào triều đình Huế chấm dứt các hoạt động chống Pháp ở ba tỉnh miền Đông sẽ trả lại thành Vĩnh Long. III. Cuộc kháng chiến của nhân dân Nam kì sau Hiệp ước 1862 1. Nhân dân ba tỉnh miền Đông Nam kì tiếp tục kháng chiến sau Hiệp ước 1862. - Triều đình ra lệnh giải tán các đội nghĩa binh chống Pháp ở các tỉnh Gia Định, Định Tường, Biên Hòa. - Nhân dân tiếp tục kháng chiến chống Pháp, khởi nghĩa Trương Định gây nhiều khó khăn cho Pháp. Nghĩa quân xây dựng căn cứ ở Gò Công, liên kết lực lượng đánh địch ở nhiều nơi, giải phóng nhiều vùng ở Gia Định, Định Tường. - Tháng 2/1863, Pháp tấn công Gò Công, nghĩa quân anh dũng chiến đấu suốt 3 ngày đêm sau đó rút lui để bảo toàn lực lượng. - Tháng 8/1864, Trương Định hy sinh, khởi nghĩa kết thúc. 2. Thực dân Pháp chiếm ba tỉnh miền Tây Nam kì. - Ngày 20/06/1867, Pháp ép Phan Thanh Giản nộp thành Vĩnh Long không điều kiện. - Từ 20 đến 24/6/1867, Pháp chiếm Vĩnh Long, An Giang và Hà Tiên không tốn một viên đạn. 3. Nhân dân ba tỉnh miền Tây chống Pháp. - Sau khi ba tỉnh miền Tây rời vào tay Pháp, phong trào kháng chiến vẫn dâng cao. Một số sĩ phu ra Bình Thuận xây dựng Đồng Châu xã do Nguyễn Thông cầm đầu mưu cuộc kháng chiến lâu dài. - Nhiều cuộc khởi nghĩa nổ ra: Trương Quyền ở Tây Ninh; Phan Tôn, Phan Liêm ở Ba Tri; Nguyễn Trung Trực ở Hòn Chông (Rạch Giá); Nguyễn Hữu Huân ở Tân An, Mĩ Tho; Âu Dương Lân ở Vĩnh Long, Long Xuyên, Cần Thơ… - Do lực lượng chênh lệch, cuối cùng phong trào thất bại nhưng đã thể hiện lòng yêu nước nồng nàn và ý chí bất khuất của nhân dân ta. Page 2 SureLRN
Âm mưu xâm lược Việt Nam của thực dân Pháp đã có từ lâu và được xúc tiến mạnh mẽ từ giữa thế kỉ XIX. Tháng 9/1858, quân Pháp nổ súng, chính thức mở màn cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam. Ngay từ đầu, quân dân ta đã anh dũng chiến đấu bảo vệ tổ quốc. Và để hiểu hơn, chúng ta cùng đến bài “Nhân dân Việt Nam kháng chiến chống Pháp xâm lược (từ năm 1858 đến trước năm 1873)” lịch sử 11. A. Kiến thức trọng tâmI. Liên quân Pháp – Tây Ban Nha xâm lược Việt Nam. Chiến sự ở Đà Nẵng năm 1858.1. Tình hình Việt Nam đến giữa thế kỉ XIX trước khi thực dân Pháp xâm lược
=>Xã hội bất ổn, các cuộc khởi nghĩa chống lại triều đình nổ ra khắp nơi. 2. Thực dân Pháp chuẩn bị xâm lược Việt Nam (Đọc thêm) 3. Chiến sự ở Đà Nẵng năm 1858
II. Cuộc kháng chiến chống Pháp ở Gia Định và các tỉnh miền đông Nam Kì từ năm 1859 đến năm 1862
2. Kháng chiến lan rộng ra các tỉnh miền Đông Nam Kì. Hiệp ước 5/6/1862
III. Cuộc kháng chiến của nhân dân Nam Kì sau Hiệp ước 18621. Nhân dân ba tỉnh miền Đông tiếp tục kháng chiến sau Hiệp ước 1862
2. Thực dân Pháp chiếm ba tỉnh miền Tây Nam Kì. Nhân dân ba tỉnh miền Tây chống Pháp
B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢIHướng dẫn trả lời câu hỏi giữa bàiCâu 1: Trang 107 – sgk lịch sử 11Nêu tình hình Việt Nam giữa thế kỉ XIX, trước cuộc xâm lược của thực dân Pháp? Trả lời câu hỏi Bài 19 lịch sử 11: Nhân dân Việt Nam kháng chiến chống Pháp xâm lược (từ năm 1858 đến trước năm 1873)Vào giữa thế kỉ XIX, trước khi bị thực dân Pháp xâm lược, Việt Nam là nước độc lập, kinh tế có những bước phát triển, nhưng đã bộc lộ những suy yếu. Thời nhà Nguyễn, kinh tế công, nông thương nghiệp sa sút. Nhà Nguyễn thực hiện đường lối đối ngoại thiên cận khiễn cho Việt Nam bị cô lập Đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn, nhiều cuộc khởi nghĩa nổ ra. Khả năng phòng thủ đất nước giảm sút, quốc phòng yếu kém đã ảnh hưởng trực tiếp đến việc chống lại sự xâm lược của tư bản phương Tây. Câu 2: Trang 108 – sgk lịch sử 11Những hành động nào chứng tỏ thực dân Pháp ráo riết chuẩn bị xâm lược Việt Nam? Trả lời câu hỏi Bài 19 lịch sử 11: Nhân dân Việt Nam kháng chiến chống Pháp xâm lược (từ năm 1858 đến trước năm 1873)Tư bản phương Tây và Pháp nhòm ngó Việt Nam từ rất sớm, bằng con đường buôn bán và truyền đạo. Tư bản Pháp đã lợi dụng đạo Thiên Chúa như một công cụ xâm lược. Giám mục Bá Đa Lộc đã chớp cơ hội cho tư bản Pháp can thiệp vào Việt Nam khi Nguyễn Ánh cầu cứu các thế lực nước ngoài giúp giành lại quyền lực bằng Hiệp ước Véc-xai 1789. Giữa thế kỉ XIX, Pháp tiến nhanh trên con đường công nghiệp hoá, tìm cách tiến đánh Việt Nam để tranh giành ảnh hưởng với Anh ở khu vực Châu Á . Năm 1857, Na-pô-lê-ông III lập ra Hội đồng Nam Kì để bàn cách can thiệp vào nước ta, đồng thời tích cực xâm chiếm Việt Nam. Việt Nam đứng trước nguy cơ bị xâm lược. Câu 3: Trang 109 – sgk lịch sử 11Tại sao thực dân Pháp chọn Đà Nẵng làm mục tiêu tấn công đầu tiên? Trả lời câu hỏi Bài 19 lịch sử 11: Nhân dân Việt Nam kháng chiến chống Pháp xâm lược (từ năm 1858 đến trước năm 1873)Đà Nẵng lúc bấy giờ là một địa phận của tỉnh Quảng Nam, là một cảng lớn, là đầu mối giao thông từ Bắc vào Nam và từ Đông sang Tây. Đà Nẵng lại gần kinh thành Huế. Thực dân Pháp đánh Đà Nẵng đầu tiên nhằm mục đích: Đánh chiếm một căn cứ quan trọng để trên cơ sở đó làm bàn đạp đánh vào nam và đánh ra Bắc, nhanh chóng tấn công kinh thành Huế, buộc triều Nguyễn phải đầu hàng, kết thúc nhanh cuộc chiến tranh xâm lược của chúng đối với nước ta. Câu 4: Trang 109 – sgk lịch sử 11Em có nhận xét gì về cuộc kháng chiến chống Pháp của nhân dân ta vào năm 1858? Trả lời câu hỏi Bài 19 lịch sử 11: Nhân dân Việt Nam kháng chiến chống Pháp xâm lược (từ năm 1858 đến trước năm 1873)Nhận xét:
Câu 5: Trang 110 – sgk lịch sử 11Âm mưu của thực dân Pháp khi tấn công Gia Định là gì? Trả lời câu hỏi Bài 19 lịch sử 11: Nhân dân Việt Nam kháng chiến chống Pháp xâm lược (từ năm 1858 đến trước năm 1873)Âm mưu của thực dân Pháp khi chọn Gia Định là điểm tấn công:
=> Chính vì vậy, sau khi kế hoạch “Đánh nhanh thắng nhanh” thất bại ở Đà Nẵng, thực dân Pháp đã chuyển sang chinh phục “từng gói nhỏ” với hướng tấn công vào Gia Định. Câu 6: Trang 111 – sgk lịch sử 11Hiệp ước Nhâm Tuất giữa Pháp và triều đình Huế (5/6/1862) được kí kết trong hoàn cảnh nào? Nêu nội dung cơ bản của hiệp ước Nhâm Tuất? Trả lời câu hỏi Bài 19 lịch sử 11: Nhân dân Việt Nam kháng chiến chống Pháp xâm lược (từ năm 1858 đến trước năm 1873)Hoàn cảnh kí hiệp ước Nhâm Tuất:
Nội dung hiệp ước Nhâm Tuất 5-6-1862
Câu 7: Trang 113 – sgk lịch sử 11Em có suy nghĩ gì về hành động của Trương Định sau hiệp ước 1862? Trả lời câu hỏi Bài 19 lịch sử 11: Nhân dân Việt Nam kháng chiến chống Pháp xâm lược (từ năm 1858 đến trước năm 1873)Khi triều đình Huế kí hiệp ước Nhâm Tuất với Pháp đã làm cho nhân dân vô cùng bất bình. Trong khi các cuộc kháng chiến chống Pháp và triều đình đầu hàng, nổi lên cuộc khởi nghĩa của Trương Định. Những hành động này thể hiện lòng yêu nước, thể hiện tinh thần kiên quyết đấu tranh chống ngoại xâm, không chấp nhận thái độ mù quáng của triều đình Huế. Hành động của Trương Định được nhân dân ủng hộ và họ quyết tâm đi theo ngọn cờ “ Bình Tây Đại nguyên soái”. Với tài thao lược và ý chí đấu tranh, khí tiết của người chiến sĩ yêu nước, Trương Định xứng đáng là tấm gương sáng cho mọi người dân Việt Nam khâm phục và noi theo. Câu 8: Trang 114 – sgk lịch sử 11Ba tỉnh miền Tây Nam Kì đã rơi vào tay Pháp như thế nào? Trả lời câu hỏi Bài 19 lịch sử 11: Nhân dân Việt Nam kháng chiến chống Pháp xâm lược (từ năm 1858 đến trước năm 1873)Chiếm xong ba tỉnh miền Đông Nam Kì, Pháp tiếp tục mở rộng địa bàn chiếm đóng. Năm 1863, chúng đặt nền bảo hộ ở Cam-pu-chia. Sau đó chúng yêu cầu triều đình Huế giao nốt ba tỉnh miền Tây Nam Kì. Ngày 20/6/1867, quân Pháp kéo đến trước thành Vĩnh Long, ép Phan Thanh Giản phải nộp thành không điều kiện. Trong vòng 5 ngày (từ ngày 20 đến 24/6/1867) thực dân Pháp đã chiếm gọn ba tỉnh miền Tây Nam Kì: Vĩnh Lonh, An Giang, Hà Tiên mà không tốn một viên đạn. Câu 9: Trang 115 – sgk lịch sử 11Nêu những đặc điểm của cuộc kháng chiến chống Pháp ở ba tỉnh miền Tây Nam Kì sau năm 1867? Trả lời câu hỏi Bài 19 lịch sử 11: Nhân dân Việt Nam kháng chiến chống Pháp xâm lược (từ năm 1858 đến trước năm 1873)Sau khi đã chiếm xong ba tỉnh miền Đông Nam Kì, Pháp tiếp tục mở rộng địa bàn chiếm đóng. Năm 1863, chúng đặt nền bảo hộ ở Cam –pu-chia. Sau đó, chúng yêu cầu triều đình Huế giao nốt ba tỉnh miền Tây Nam Kì. Ngày 20/6/1867, quân Pháp kéo đến trước thành Vĩnh Long, ép Phan Thanh Giản phải nộp thành không điều kiện. Trong vòng 5 ngày (Từ ngày 20 – 24/6/1867, thực dân Pháp đã chiếm gọn 3 tỉnh miền Tây Nam Kì: Vĩnh Long, An Giang, Hà Tiên mà không tốn một viên đạn. Hướng dẫn trả lời câu hỏi cuối bàiCâu 1: Trang 115 – sgk lịch sử 11Quan sát lược đồ hình 52, xác định địa bàn hoạt động của nghĩa quân Trương Định và tường thuật ngắn gọn diễn biến của cuộc khởi nghĩa này? Trả lời câu hỏiĐịa bàn hoạt động của nghĩa quân:
Diễn biến của cuộc khởi nghĩa:
=>Khởi nghĩa kết thúc. Câu 2: Trang 115 – sgk lịch sử 11Thông qua bài học, hãy nêu nhận xét về tinh thần chống Pháp của vua quan triều đình nhà Nguyễn? Trả lời câu hỏiQua bài học ta thấy, tinh thần kháng chiến chống Pháp của vua quan triều đình nhà Nguyễn không thực sự quyết tâm. Nếu như lúc đẩy vua quan triều đình nhà Nguyễn tiến hành cuộc kháng chiến chống Pháp, biết hợp tác với nhân dân, được nhân dân ủng hộ thì về sau vua quan triều đình nhà Nguyễn lại hèn nhát, quay mặt với nhân dân, thậm chí phản đối các cuộc kháng chiến của nhân dân để đi thương lượng và nhượng bộ với Pháp từ lần này đến lượt khác. Chính thái độ đó của triều Nguyễn đã khiến cho nhân dân ngày càng phẫn nộ hơn. Giới thiệu về Hội Gia sư Đà Nẵng – Trung tâm gia sư dạy kèm tại nhàChúng tôi tư vấn miễn phí phụ huynh tuyển gia sư dạy kèm tại nhà Đà Nẵng.Chúng tôi luôn đặt chất lượng dạy và học lên hàng đầu, giới thiệu gia sư uy tín dạy các môn, các lớp từ cấp 1, 2, 3, luyện thi lớp 10, luyện thi đại học. Phụ huynh đừng quá lo lắng địa chỉ Hội Gia sư Đà Nẵng xa nhà của quý phụ huynh. Trong danh sách sinh viên cộng tác làm gia sư dạy kèm tại nhà, chúng tôi luôn sẵn sàng hàng trăm gia sư với tiêu chí:
Hội Gia sư Đà Nẵng tự hào là Trung tâm gia sư dạy kèm tại nhà uy tín với phụ huynh và gia sư Tư vấn miễn phí phụ huynh tuyển gia sư dạy kèm tại nhà, giới thiệu gia sư nhiệt tình, hiệu quả. Website: https://hoigiasudanang.com Facebook: https://facebook.com/hoigiasudanang Google Maps: https://g.page/HoiGiasuDaNang Gia sư dạy kèm tại nhà ở Đà Nẵng (Visited 2.756 times, 3 visits today) |
