Bài viết của Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Ngọc Khánh, Trưởng Đơn nguyên Ngoại tiêu hóa - Tiết niệu - Phẫu thuật Robot & Ngoại Nhi, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City. Show Ung thư đại tràng gây tử vong cao thứ 4 trên thế giới sau ung thư phổi, dạ dày và gan. Thế nhưng, nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm thì tỷ lệ được chữa khỏi lên tới 90%. Nhiều người đã sống khỏe mạnh hơn 20 năm sau khi phát hiện bệnh. Ung thư đại tràng thường không được chú ý vì các triệu chứng sớm nghèo nàn và ít gây sự chú ý với người bệnh. Các triệu chứng sau đây có thể là dấu hiệu của ung thư đại tràng:
Những đối tượng sau đây có nguy cơ cao mắc ung thư đại tràng:
Đau bụng quặn cơn có thể là triệu chứng cảnh báo ung thư đại tràng
Sàng lọc ung thư đại tràng có thể làm giảm 15-33% tỷ lệ tử vong ở người từ 50 tuổi trở lên. Đây là những gì các cơ quan y tế khuyên bạn nên:
Để phòng ngừa ung thư phổi, bạn nên:
Điều trị bệnh ung thư đại tràng (tùy thuộc vào giai đoạn bệnh). Các loại điều trị tùy thuộc vào giai đoạn của tiến triển ung thư. 4.1. Phẫu thuật ung thư đại tràngMục đích để loại bỏ khối u đại tràng hoặc trực tràng và một phần mô khỏe mạnh xung quanh khối u đảm bảo lấy tối đa tế bào ung thư. Phẫu thuật là cách duy nhất chữa khỏi bệnh cho ung thư đại tràng khi còn ở tại chỗ (giai đoạn I – III). Phẫu thuật cắt bỏ vẫn là lựa chọn duy nhất có khả năng triệt căn cho bệnh nhân di căn có giới hạn ở gan và/hoặc phổi (bệnh ở giai đoạn IV). Các lựa chọn phẫu thuật bao gồm:
Phương pháp điều trị ung thư đại tràng Với sự phát triển của khoa học và kỹ thuật, ngày nay việc phẫu thuật điều trị ung thư đại tràng có thể thực hiện bằng phẫu thuật nội soi và phẫu thuật Robot. An toàn, tăng tính thẩm mỹ, ít đau, ít mất máu và nhanh hồi phục. Đặc biệt, hiện nay với áp dụng ERAS (chương trình tăng cường hồi phục sau phẫu thuật) người bệnh không phải trải qua việc chuẩn bị đại tràng khó chịu như trước đây, không phải nhịn ăn và nằm truyền dịch trên giường mà có thể ăn uống và đi lại ngay sau phẫu thuật. Thời gian nằm viện 3-5 ngày thay vì 10 ngày trước đây. 4.2. Các lựa chọn điều trị khác cho bệnh nhân không phẫu thuật
4.3. Hóa trịLà những phương pháp điều trị thường là cần thiết để tiêu diệt tế bào ung thư đã di căn đến các hạch bạch huyết hay ở nơi khác trong cơ thể. Hóa trị được sử dụng dưới dạng tiêm hoặc viên nén. Nó có thể gây ra nhiều phản ứng phụ, như mệt mỏi, buồn nôn và rụng tóc. Phác đồ hóa trị toàn thân có thể bao gồm:
4.4. Điều trị khácThuốc: Các loại thuốc hạn chế sự gia tăng của tế bào ung thư đôi khi được sử dụng, một mình hoặc kết hợp với phương pháp điều trị khác. Bevacizumab (Avastin ®): giới hạn sự tăng trưởng của khối u bằng cách ngăn ngừa sự hình thành các mạch máu mới trong khối u. Nó được chỉ định như điều trị biện minh khi ung thư di căn.
Miễn dịch: Dùng thuốc hoặc các chế phẩm tăng cường miễn dịch tự thân hoặc phân tách nuôi cấy các tế bào miễn dịch của cơ thể sau đó đưa trở lại cơ thể người bệnh. HIPEC: Phương pháp Hóa-nhiệt trong phúc mạc, là hóa chất được làm nóng, bơm tuần hoàn trong khoang ổ bụng của người bệnh. >> Xem thêm: Thành phần và công dụng của thực phẩm chức năng Fucoidan - Bài viết của Dược sĩ Nguyễn Thị Thanh Hòa - Dược sĩ Nhà thuốc - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City 4.5. Xạ trịSử dụng nhiều nguồn tia khác nhau của bức xạ ion hóa. Nó được sử dụng trước hoặc sau khi phẫu thuật tuỳ từng bệnh nhân. Ngoài nội soi sinh thiết xác định chẩn đoán, bệnh nhân được chụp cắt lớp vi tính đa dãy để đánh giá trước mổ Tóm lại, ung thư đại tràng gây tỉ lệ tử cao nếu phát hiện muộn. Do đó, mỗi người cần chủ động tầm soát và kiểm tra sức khỏe để kịp thời phát hiện sớm, làm tăng cơ hội điều trị thành công, giảm nguy cơ tử vong do ung thư. Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đang triển khai Gói sàng lọc ung thư đại trực tràng, được thực hiện bởi đội ngũ y bác sĩ đầu ngành giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực chẩn đoán, điều trị ung thư đại trực tràng; có sự hỗ trợ của hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại, đầy đủ các phương tiện chuyên môn để chẩn đoán xác định bệnh và xếp giai đoạn trước điều trị như: Nội soi, CT scan, PET-CT scan, MRI, Chụp X quang tuyến vú, chẩn đoán mô bệnh học, xét nghiệm gen - tế bào,.... Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn! Bài viết tham khảo nguồn:cancerindex.org, gco.iarc XEM THÊM:
CẤP CỨU(028) 54 11 35 00
Ung thÆ° đại trá»±c trà ng là loại ung thÆ° có nguồn gốc từ đại trà ng (phần chÃnh của ruá»™t già ) hoặc trá»±c trà ng (Ä‘oạn nối giữa đại trà ng và háºu môn). Äây là loại ung thÆ° phổ biến thứ ba được chẩn Ä‘oán có ở cả nam và nữ. Hầu hết ung thÆ° đại trà ng Ä‘á»u khởi phát từ sá»± tăng sinh của niêm mạc đại trá»±c trà ng gá»i là pô-lýp. Má»™t số dạng pô-lýp có thể tiến triển thà nh ung thÆ° sau nhiá»u năm. Khả năng tiến triển thà nh ung thÆ° tùy thuá»™c và o từng loại pô-lýp. Có hai loại pô-lýp chÃnh là :
Chứng loạn sản là má»™t dạng tiá»n ung thÆ° khác mà bản thân polyp hoặc niêm mạc của đại trá»±c trà ng có các tế bà o bất thÆ°á»ng (nhÆ°ng không giống tế bà o ung thÆ°).
Thà nh đại trá»±c trà ng được cấu tạo từ nhiá»u lá»›p. Ung thÆ° đại trá»±c trà ng khởi phát từ lá»›p trong cùng (niêm mạc) và có thể tăng trưởng đến và i lá»›p hoặc tất cả các lá»›p khác. Khi tế bà o ung thÆ° đã xuất hiện trên thà nh đại trá»±c trà ng, chúng có thể Ä‘i và o trong các mạch máu hoặc mạch bạch huyết (là các ống nhá» mang chất thải và chất lá»ng ra ngoà i). Từ đó, các tế bà o ung thÆ° có thể di căn đến các hạch bạch huyết lân cáºn hoặc di căn xa đến các cÆ¡ quan khác trong cÆ¡ thể. Giai Ä‘oạn (mức Ä‘á»™ lây lan) của ung thÆ° đại trá»±c trà ng sẽ phụ thuá»™c và o mức Ä‘á»™ xâm lấn theo chiá»u sâu và o thà nh đại trá»±c trà ng cÅ©ng nhÆ° mức Ä‘á»™ gieo rắc ngoà i đại trá»±c trà ng. Má»™t số yếu tố nguy cÆ¡ do lối sống sẽ có liên quan đến ung thÆ° đại trá»±c trà ng. Trên thá»±c tế, mối liên hệ giữa chế Ä‘á»™ ăn uống, cân nặng và sá»± váºn Ä‘á»™ng vá»›i nguy cÆ¡ mắc bệnh ung thÆ° đại trá»±c trà ng là má»™t trong các nguy cÆ¡ cao nhất cho bất kỳ loại ung thÆ° nà o. Thừa cân hoặc béo phì: nếu bạn Ä‘ang thừa cân hoặc béo phì (thừa cân nhiá»u) thì nguy cÆ¡ phát triển và tá» vong vì ung thÆ° đại trá»±c trà ng sẽ cao hÆ¡n. Tình trạng thừa cân sẽ là m tăng nguy cÆ¡ ung thÆ° đại trá»±c trà ng cho cả nam và nữ nhÆ°ng nguy cÆ¡ ở nam giá»›i sẽ cao hÆ¡n. Thiếu hoạt Ä‘á»™ng thể chất: nếu bệnh nhân không hoạt Ä‘á»™ng thể chất thì sẽ có nguy cÆ¡ mắc bệnh ung thÆ° đại trá»±c trà ng cao hÆ¡n. Việc váºn Ä‘á»™ng nhiá»u hÆ¡n có thể giúp giảm nguy cÆ¡ gây bệnh. Má»™t số loại thá»±c phẩm: chế Ä‘á»™ ăn có nhiá»u thịt Ä‘á» (nhÆ° thịt bò, heo, cừu, hoặc gan) và thịt chế biến (nhÆ° xúc xÃch và thịt há»™p) có thể là m tăng nguy cÆ¡ ung thÆ° đại trá»±c trà ng. Các món được là m bằng cách chiên, nÆ°á»›ng, hoặc quay sẽ tạo ra các chất có thể là m tăng nguy cÆ¡ ung thÆ°, nhÆ°ng mức Ä‘á»™ gia tăng nguy cÆ¡ ung thÆ° đại trá»±c trà ng vẫn chÆ°a được xác định. Chế Ä‘á»™ ăn nhiá»u rau củ, trái cây và gạo nguyên hạt có liên quan đến việc giảm nguy cÆ¡ ung thÆ° đại trá»±c trà ng nhÆ°ng việc bổ sung chất xÆ¡ thì chÆ°a được chứng minh là mang lại hiệu quả. Hút thuốc: những ngÆ°á»i hút thuốc lá trong thá»i gian dà i sẽ có nhiá»u nguy cÆ¡ phát triển và tá» vong vì ung thÆ° đại trá»±c trà ng hÆ¡n những ngÆ°á»i không hút thuốc. Hút thuốc là má»™t nguyên nhân gây ung thÆ° phổi được nhiá»u ngÆ°á»i biết đến và cÅ©ng có liên quan đến các loại ung thÆ° khác, nhÆ° ung thÆ° đại trá»±c trà ng. Uống nhiá»u rượu/bia: ung thÆ° đại trá»±c trà ng có liên quan đến việc uống nhiá»u rượu/bia. Việc hạn chế uống rượu/bia không quá hai ly/ngà y ở nam giá»›i và má»™t ly/ngà y ở nữ giá»›i có thể mang lại nhiá»u lợi Ãch cho sức khá»e, kể cả việc giảm nguy cÆ¡ ung thÆ° đại trá»±c trà ng. Cao tuổi: ngÆ°á»i trẻ tuổi có thể phát triển ung thÆ° đại trá»±c trà ng nhÆ°ng nguy cÆ¡ sẽ tăng rõ rệt khi bệnh nhân lá»›n hÆ¡n 50 tuổi. Tiá»n sá» gia đình mắc bệnh ung thÆ° đại trá»±c trà ng hoặc pô-lýp tuyến: phần lá»›n những ngÆ°á»i bị ung thÆ° đại trá»±c trà ng không có tiá»n sá» gia đình mắc bệnh ung thÆ° đại trá»±c trà ng. Tuy nhiên, có đến 1/5 số ngÆ°á»i bị ung thÆ° đại trá»±c trà ng có thà nh viên trong gia đình mắc căn bệnh nà y. Bệnh nhân có tiá»n sá» bệnh viêm ruá»™t nhÆ° viêm loét đại trà ng hoặc bệnh Crohn. Có há»™i chứng di truyá»n: khoảng 5% đến 10% số ngÆ°á»i bị ung thÆ° đại trá»±c trà ng có thừa hưởng khiếm khuyết gen (Ä‘á»™t biến gen) mà có thể gây ra các há»™i chứng ung thÆ° gia đình và là m cho những ngÆ°á»i nà y bị mắc bệnh. Các há»™i chứng di truyá»n có liên quan đến ung thÆ° đại trá»±c trà ng phổ biến nhất là Pô-lýp tuyến gia đình (FAP) và Há»™i chứng Lynch (ung thÆ° đại trá»±c trà ng di truyá»n không do pô-lýp hoặc HNPCC), tuy nhiên các há»™i chứng hiếm gặp khác cÅ©ng có thể là m tăng nguy cÆ¡ ung thÆ° đại trá»±c trà ng. DẤU HIỆU VÀ TRIỆU CHỨNG UNG THƯ ÄẠI TRá»°C TRÀNG
Ung thÆ° đại trá»±c trà ng có thể không gây ra các triệu chứng ngay láºp tức, nhÆ°ng nếu có thì sẽ là má»™t trong các triệu chứng sau:
Ung thÆ° đại trà ng thÆ°á»ng gây ra tình trạng chảy máu trong Ä‘Æ°á»ng tiêu hóa. Mặc dù đôi khi máu có thể lẫn trong phân hoặc là m phân sẫm mà u, thông thÆ°á»ng phân trông vẫn bình thÆ°á»ng. Theo thá»i gian thì tình trạng mất máu có thể tăng và là m cho số lượng hồng cầu giảm (bệnh thiếu máu). Äôi khi dấu hiệu đầu tiên của ung thÆ° đại trá»±c trà ng là kết quả xét nghiệm máu cho thấy số lượng hồng cầu thấp. Phần lá»›n các vấn Ä‘á» nà y thÆ°á»ng do các tình trạng khác chứ không phải do ung thÆ° đại trá»±c trà ng gây ra nhÆ° nhiá»…m trùng, bệnh trÄ©, hoặc há»™i chứng ruá»™t kÃch thÃch. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân gặp bất kỳ vấn Ä‘á» gì, Ä‘iá»u quan trá»ng là phải gặp bác sÄ© ngay để tìm nguyên nhân và tiến hà nh Ä‘iá»u trị, nếu cần thiết. TẦM QUAN TRỌNG CỦA CHÆ¯Æ NG TRÃŒNH TẦM SOÃT UNG THƯ ÄẠI TRá»°C TRÀNGTầm soát là má»™t quy trình phát hiện ung thÆ° hoặc tiá»n ung thÆ° ở những ngÆ°á»i không có triệu chứng bệnh. Việc tầm soaÌt định kỳ có thể giúp phaÌt hiện sÆ¡Ìm ung thÆ° Ä‘aÌ£i trÆ°Ì£c traÌ€ng, giúp Ä‘em đêÌn nhiều khả năng chữa khỏi bệnh. Trong nhiều trÆ°Æ¡Ì€ng hÆ¡Ì£p, việc tầm soaÌt còn giuÌp ngăn ngÆ°Ì€a ung thÆ° Ä‘aÌ£i trÆ°Ì£c traÌ€ng khi cắt bá» má»™t số pô-lyÌp hoặc khối u trÆ°Æ¡Ìc khi chuÌng có nguy cÆ¡ tiến triển thà nh ung thÆ°. CoÌ nhiều phÆ°Æ¡ng pháp được sá» dụng để phát hiện và chẩn Ä‘oán ung thÆ° Ä‘aÌ£i trÆ°Ì£c traÌ€ng. XeÌt nghiệm tiÌ€m maÌu ẩn trong phân (FOBT): laÌ€ xeÌt nghiệm kiểm tra máu lẫn trong phân dÆ°Æ¡Ìi kiÌnh hiển vi. Các mẫu phân Ä‘Æ°Æ¡Ì£c đặt trên miêÌng lam đặc biệt và gá»i cho baÌc sĩ hoặc phoÌ€ng xeÌt nghiệm để khảo saÌt. FOBT laÌ€ một xeÌt nghiệm tầm soát nhanh vaÌ€ thuận tiện giúp phaÌt hiện ung thÆ° Ä‘aÌ£i trÆ°Ì£c traÌ€ng ở giai Ä‘oạn sá»›m. Nội soi Ä‘aÌ£i traÌ€ng xiÌch-ma bằng ôÌng mềm: thủ thuáºt naÌ€y giúp khảo sát các pô-lyÌp hoặc ung thÆ° trong trÆ°Ì£c traÌ€ng vaÌ€ Ä‘aÌ£i traÌ€ng xiÌch-ma (Ä‘oạn dÆ°á»›i). Một ôÌng nội soi mềm, má»ng, coÌ gắn máy quay phóng đại Ä‘Æ°Æ¡Ì£c Ä‘Æ°a và o trÆ°Ì£c traÌ€ng đêÌn Ä‘aÌ£i traÌ€ng xiÌch-ma để quan saÌt. Nội soi Ä‘aÌ£i traÌ€ng: thủ thuáºt naÌ€y giúp khảo sát các pô-lyÌp hoặc ung thÆ° trong toaÌ€n bộ Ä‘aÌ£i traÌ€ng. PhÆ°Æ¡ng pháp nà y được thá»±c hiện có gây mê bằng cách Ä‘Æ°a một ôÌng nội soi má»ng coÌ gắn máy quay phóng đại Ä‘Æ°Æ¡Ì£c Ä‘Æ°a và o trÆ°Ì£c traÌ€ng đêÌn Ä‘aÌ£i traÌ€ng. Ná»™i soi đại trà ng ảo, còn gá»i là chụp CT đại trà ng, là má»™t phÆ°Æ¡ng pháp tầm soát pô-lýp tiá»n ung thÆ° ở đại trà ng bằng máy CT. PhÆ°Æ¡ng pháp chụp CT đại trà ng giúp quan sát bên trong đại trà ng (ruá»™t già ) mà không cần ná»™i soi và an thần. HÆ°á»›ng dẫn tầm soát Bắt đầu ở Ä‘á»™ tuổi 50, cả nam giá»›i và nữ giá»›i nên tuân thủ má»™t trong các chÆ°Æ¡ng trình kiểm tra sau:
Má»—i ngÆ°á»i có kế hoạch tầm soát khác nhau tùy theo tiá»n sá» bệnh của bản thân và gia đình. Hãy trao đổi vá»›i bác sÄ© vá» tiá»n sá» bệnh của bạn để được tÆ° vấn chÆ°Æ¡ng trình tầm soát ung thÆ° đại trá»±c trà ng tốt nhất cho mình. CÃC GIAI ÄOẠN UNG THƯ ÄẠI TRá»°C TRÀNGGiai Ä‘oạn ung thÆ° sẽ mô tả mức Ä‘á»™ ung thÆ° trong cÆ¡ thể. Giai Ä‘oạn ung thÆ° là má»™t trong các yếu tố quan trá»ng nhất để quyết định hÆ°á»›ng Ä‘iá»u trị ung thÆ° và xác định mức Ä‘á»™ thà nh công của phÆ°Æ¡ng pháp Ä‘iá»u trị. Äối vá»›i ung thÆ° đại trá»±c trà ng, các giai Ä‘oạn sẽ dá»±a và o tình trạng:
Giai Ä‘oạn ung thÆ° đại trà ng sẽ dá»±a và o các kết quả thăm khám lâm sà ng, sinh thiết và khảo sát hình ảnh (Chụp CT hoặc MRI, chụp X-quang, PET scan, v.v) cÅ©ng nhÆ° kết quả phẫu thuáºt.
Äôi khi trong quá trình phẫu thuáºt, bác sÄ© sẽ phát hiện ung thÆ° nhiá»u hÆ¡n kết quả khảo sát trên hình ảnh. Äiá»u nà y có thể dẫn đến giai Ä‘oạn bệnh há»c muá»™n hÆ¡n giai Ä‘oạn lâm sà ng. |