Qua bài học về tác giả, tác phẩm Giọt sương đêm Ngữ văn lớp 6 Chân trời sáng tạo gồm nội dung chính về tác giả, bố cục, tóm tắt tác phẩm, dàn ý chi tiết, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật, phương thức biểu đạt sẽ giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm tác phẩm Giọt sương đêm.
I. Tác giả
- Nhà văn Trần Đức Tiến sinh ngày 2/5/1953. Ông quê ở làng Cao Đà, xã Nhân Mỹ, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam. Ông từng học ở trường làng rồi vào học trường chuyên Văn danh tiếng của thành phố Nam Định - Trường Lê Hồng Phong. Thời đi học, ông là học sinh giỏi Văn toàn miền Bắc.
- Ông sống và làm việc ở Hà Nội từ 1970 đến 1986. Cuối 1986, ông chuyển vào sống thành phố biển Vũng Tàu cho đến nay.
- Ông là Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam từ năm 1996, Ủy viên Hội đồng Văn xuôi Hội Nhà văn Việt Nam Khóa 7 (2005 – 2010), Ủy viên Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam Khóa 8 (2010 – 2015), Trưởng ban Văn học thiếu nhi Hội Nhà văn Việt Nam Khóa 9 (2015 – 2020), Chi hội trưởng Chi hội Nhà văn Việt Nam Khu vực miền Đông Nam bộ các khóa 7, 8, 9. Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, kiêm Tổng Biên tập Tạp chí Văn nghệ Bà Rịa – Vũng Tàu từ năm 1998 đến năm 2007.
- Phong cách nghệ thuật:
+ Ông quan niệm: "Chất liệu của văn chương là cuộc sống quanh mình" và được đánh giá là "người chưng cất truyện ngắn nguyên chất”
+ Khi viết tác phẩm cho thiếu nhi, ông viết bằng tâm thế của một đứa trẻ nên truyện đồng thoại của ông mang nét tinh tế, hồn nhiên.
- Tác phẩm chính: Linh hồn bị đánh cắp (Tiểu thuyết, 1990 - in lại 2006), Bụi trần (Tiểu thuyết, 1992 - in lại 2004, 2006), Bão đêm (Tập truyện ngắn, 1993), Mười lăm năm mưa xói (Tập truyện ngắn, 1997), Thằng Cúp (Tập truyện thiếu nhi, 2001), Làm mèo (Truyện vừa thiếu nhi, 2003), Trăng vùi trong cỏ (Tập truyện thiếu nhi, 2006),…
- Giải thưởng: Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 2010 cho tập truyện Lỏng và tuột; Giải nhì truyện ngắn Tạp chí Văn nghệ Quân đội (năm 1987 và 1990); Giải nhất truyện ngắn báo Người Hà Nội (1986); Giải nhất Cuộc thi Tiểu thuyết và truyện ngắn của Nhà xuất bản Hà Nội (1993),…
II. Tìm hiểu sơ lược về tác phẩm
1. Thể loại: Truyện đồng thoại có nhân vật thường là loài vật hoặc đồ vật được nhân hóa, vừa phản ánh đặc điểm sinh hoạt của loài vật vừa thể hiện đặc điểm của con người.
2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: trích trong tác phẩm Xóm Bờ Giậu sáng tác năm 2018.
3. Phương thức biểu đạt: Tự sự, miêu tả, biểu cảm.
4. Người kể chuyện: Ngôi thứ ba.
5. Tóm tắt: Đoạn trích kể về việc Bọ Dừa đến ở trọ một đêm tại xóm Bờ Giậu. Thằn Lằn đã mới Bọ Dừa vào ở trong bình với mình vì ở quanh đây không có khách sạn, nhà nghỉ nào cả. Vì sợ những lần bị bọn trẻ bắt cóc nên Bọ Dừa từ chối và xin ngủ tạm dưới vòm trúc. Lúc đó Thằn Lằn phi nhanh đến cụ giáo Cóc báo cáo. Đêm đó, xóm Bờ Dậu hỗn tạp nhiều âm thanh khiến vị khách khó ngủ. Bất ngờ, một giọt sương nhằm trúng cổ ông khách rớt xuống, Bọ Dừa tỉnh hẳn. Sáng hôm sau, Thằn Lằn hỏi thăm và Bọ Dừa kể lại chuyện mây, gió, Ốc Sên, Tắc Kè,… đêm qua. Vì nơi đây gợi nhớ đến quê nhà nên Bọ Dừa quyết định trở về cái xóm thời thơ ấu.
6. Bố cục (2 phần):
- Phần 1 (Từ đầu đến ...Thằn Lằn gật gù): Bọ Dừa đến ở trọ xóm Bờ Giậu.
- Phần 2 (Còn lại): Sau một đêm ở trọ của Bọ Dừa
7. Giá trị nội dung: Đoạn trích vừa khơi gợi lại trong lòng những người sinh ra và lớn lên ở làng quê những hình ảnh quen thuộc, thân thương thời thơ ấu, vừa giúp những bạn đọc sinh ra và lớn lên ở thành thị hình dung rõ nét về bức tranh làng quê với những bờ giậu dân dã và một thế giới loài vật phong phú, rực rỡ sắc màu và thấm đẫm thương yêu.
8. Giá trị nghệ thuật:
- Cách kể chuyện theo ngôi thứ ba khách quan, toàn diện.
- Nghệ thuật miêu tả loài vật sinh động, đặc sắc.
- Ngôn ngữ chính xác, giàu tính tạo hình.
III. Tìm hiểu chi tiết về tác phẩm
1. Đêm ở trọ của Bọ Dừa
- Cuộc đối thoại với Thằn Lằn:
+ Mục đích: Tìm chỗ trọ xoàng xĩnh.
+ Thằn Lằn mời Bọ Dừa vào ở cùng mình trong chiếc bình.
+ Nhưng vì ám ảnh bởi nhà giam tăm tối, chật hẹp, khó thở nên Bọ Dừa từ chối. → Ngủ tạm dưới vòm trúc.
+ Thằn Lằn báo cáo với cụ giáo Cóc về vị khách mới đến.
- Đêm ấy, khi ông khách ngủ:
+ Trời nhiều mây, lá cây xào xạc, côn trùng rỉ rã mãi một điệu buồn.
+ Đêm ở Bờ Giậu thanh vắng nghe thấy:
• Tắc Kè khuya khoắt gọi cửa
• Tiếng Ốc Sên đi làm về vén nhẹ tà áo dài trườn qua chiếc lá rụng.
• Tiếng thở dài của gió.
• Tiếng rơi lộp bộp của sương.
→ Bọ Dừa tỉnh giấc vởi giọt sương nhằm trúng cổ ông khách mà rớt xuống.
2. Sau đêm ở trọ của Bọ Dừa
- Bọ Dừa suốt đêm chẳng chợp mắt được nhưng rất hài lòng vì gợi đến cái xóm của ông thời thơ ấu.
- Vị khách quyết định trở về quê nhà sau nao năm biền biệt, mải làm ăn.
→ Chính giọt sương đêm ấy đã thức tỉnh nỗi nhớ quê hương, tình cảm da diết trong sáng đối với nơi sinh ra mình của Bọ Dừa.
-
Viết đoạn văn nêu lên bài học được rút ra từ văn bản “Giọt sương đêm”
Đoạn trích "Giọt sương đêm" của Trần Đức Tiến đã để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng bạn đọc và gợi ra nhiều suy ngẫm cho mỗi người về quê hương, nguồn cội. Dưới ngòi bút tài hoa của nhà văn, chân dung của các loài vật hiện lên vô cùng đẹp đẽ, sống động
Xem lời giải -
Viết đoạn văn ngắn nêu suy nghĩ về nhân vật Bọ Dừa trong văn bản “Giọt sương đêm”
Nhân vật Bọ Dừa trong văn bản Giọt sương đêm của nhà văn Trần Đức Tiến là nhân vật để lại trong bạn đọc nhiều suy ngẫm. Thật vậy, Bọ Dừa được xây dựng trong truyện là một vị khách tình cờ đến xóm trọ để qua đêm sau rất nhiều ngày tháng bôn ba
Xem lời giải -
Đóng vai Bọ Dừa viết đoạn văn có sử dụng câu cảm thán diễn tả lại tâm trạng của mình trong câu chuyện “Giọt sương đêm”
Tôi là Bọ Dừa, tôi đã xa quê hương từ khi còn thanh niên vì cuộc sống mưu sinh. Giờ tôi đã bước sang độ tuổi “xưa nay hiếm”, đã trải qua những chặng đường dài, phiêu bạt trên nhiều tán cây và từng bị lũ trẻ con bắt cóc nhét vào những chiếc hộp
Xem lời giải -
Viết đoạn văn kể lại một sự việc trong đoạn trích Giọt sương đêm bằng lời của nhân vật do em tự chọn.
Đóng vai nhân vật Thằn Lằn và kể lại sự việc gặp Bọ Dừa và cuộc trò chuyện với cụ giáo Cóc: Trưởng làng của chúng tôi là cụ giáo Cóc đã nhiều tuổi và dày dặn kinh nghiệm sống. Tôi rất ngưỡng mộ sự uyên bác, sâu sắc của cụ
Xem lời giải
Quảng cáo