Biết nhóm máu của bản thân rất cần thiết trong nhiều trường hợp. Tuy nhiên, nhiều người lại không biết hoặc không ghi nhớ nhóm máu của mình. Vậy cách nhận biết nhóm máu là gì? Show
Có những cách nhận biết nhóm máu như thế nào? Các lý do phổ biến khiến mọi người cần kiểm tra nhóm máu bao gồm:
Nếu nhóm máu của không được lưu vào hồ sơ, bạn nên đi đến cơ sở y tế để thực hiện kiểm tra máu. Bạn cần yêu cầu được xét nghiệm máu để xác định nhóm máu. Hiến máu – cách nhận biết nhóm máu dễ dàng và có ích Đây là cách nhận biết nhóm máu vừa dễ dàng lại vừa giúp đỡ được người khác. Mọi người có thể tham gia hiến máu tại các bệnh viện, hoặc trung tâm hiến máu ở địa phương. Bạn cũng có thể tham gia hoạt động này do các cơ quan, đoàn thể tổ chức. Khi bạn tham gia hiến máu, hãy hỏi nhân viên để biết bạn thuộc nhóm máu nào sau khi đã hiến xong. Tuy nhiên, bạn chưa thể biết ngay sau khi hiến vì máu cần thời gian để kiểm tra. Những người có trách nhiệm sẽ gọi lại để báo cho bạn biết một vài ngày sau đó. Bạn cũng cần lưu ý bản thân phải đáp ứng một vài yêu cầu đặc biệt về tiêu chuẩn trước khi có thể hiến máu. Ngoài ra còn có một vài tiêu chí khác khiến một người không hội đủ điều kiện hiến máu bao gồm:
Tìm công cụ xác định nhóm máu trên mạng Những công cụ tính toán để xác định nhóm máu được tìm thấy trên một số trang web có thể giúp bạn xác định nhóm máu của mình. Để sử dụng công cụ đó, bạn cần phải biết nhóm máu của cha mẹ đẻ mình. Bạn cũng nên biết về một số sự kết hợp nhóm máu từ cha mẹ tạo nên nhóm máu của con cái như sau: Bố O x mẹ O = con cái O Bố O x mẹ A = con cái A hoặc O Bố O x mẹ B = con cái B hoặc O Bố O x mẹ AB = con cái A hoặc B Bố A x mẹ A = con cái A hoặc O Bố A x mẹ B = con cái A, B, AB hoặc O Bố A x mẹ AB= con cái A, B hoặc AB Bố B x mẹ B = con cái B hoặc O Bố B x mẹ AB = con cái A, B hoặc AB Bố AB x mẹ AB = con cái A, B hoặc AB Lời khuyên từ chuyên gia Khi đi xét nghiệm xác định nhóm máu, mọi người cũng nên kiểm tra thêm để biết có yếu tố Rh trong máu của mình hay không. Nếu bạn kiểm tra nhóm máu tại bất cứ tổ chức chuyên nghiệp nào, họ sẽ nói cho bạn biết về loại Rh. Đôi khi nhóm này cũng được gọi là nhóm máu D. Bạn có thể thuộc nhóm máu D+ hoặc D-. Ví dụ, nếu máu vón cục ở vùng A và vùng D, thì người đó thể thuộc nhóm máu A+. Tất cả nhóm máu ở người đều có cấu tạo chung là chứa hồng cầu, tiểu cầu, bạch cầu, huyết tương,… Tuy nhiên, đặc điểm các nhóm máu lại không giống nhau. Vậy, tất cả có bao nhiêu nhóm máu ở người và các nhóm máu khác nhau thế nào? Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi TS.BS NGUYỄN QUÔC THÀNH – Khoa Nội Tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM. Nắm được có bao nhiêu nhóm máu, đặc điểm của các nhóm máu là gì, bản thân thuộc nhóm máu nào,… giúp bạn có thể cung cấp thông tin cho bác sĩ trong trường hợp cần truyền máu khẩn cấp. Nhóm máu là gì?Nhóm máu là một hệ thống phân loại các dạng máu khác nhau dựa trên các tính chất của máu. Mỗi nhóm máu được quy định bởi các glycoprotein gọi là kháng nguyên nằm trên bề mặt tế bào hồng cầu. Kháng nguyên là những chất có thể kích hoạt phản ứng miễn dịch nếu chúng xa lạ với cơ thể. Nhóm máu được xác định bởi sự hiện diện hay vắng mặt của một số kháng nguyên nhất định. Điều này giải thích lý do vì sao bạn có thể có nhóm máu khác hoặc giống với người khác. Tại sao cần biết nhóm máu của mình?Việc biết được tất cả các nhóm máu và xác định được nhóm máu của bản thân là vô cùng quan trọng. Mỗi người đều nên biết được mình thuộc nhóm máu nào. Khi bạn đang ở trong tình huống cần được truyền máu như bị mất nhiều máu do tai nạn giao thông, tai nạn lao động, mất máu trong cuộc phẫu thuật, mắc bệnh thiếu máu,… hay các tình huống cần được ghép tạng, bác sĩ cần biết bạn thuộc nhóm máu nào. Như vậy bác sĩ sẽ sử dụng máu tương thích trong ngân hàng máu dự trữ để thực hiện truyền máu hoặc lựa chọn người hiến tạng phù hợp. Nếu truyền máu không tương thích về nhóm máu, hệ thống miễn dịch của cơ thể sẽ có những phản ứng để cố gắng loại bỏ lượng máu vừa truyền, gây nên các tác dụng phụ của truyền máu như phản ứng sốt, phản ứng lạnh run, phản ứng tan máu cấp tính (AHTR), bệnh ghép chống chủ (GVHD),… hay thậm chí tử vong. Phụ nữ mang thai đặc biệt cần biết xem nhóm máu của mình và thai nhi có giống nhau hay không. Một số trường hợp người mẹ có RhD dương tính nhưng thai nhi có RhD âm tính có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tan máu ở trẻ sơ sinh nên cần can thiệp điều trị từ sớm để giúp trẻ duy trì sức khỏe tốt nhất. Tất cả có bao nhiêu nhóm máu ở người?Tính đến thời điểm hiện tại thì có bao nhiêu nhóm máu ở người? Cập nhật mới nhất của Hiệp hội Truyền máu Quốc tế (ISBT) vào tháng 11 năm 2023 công nhận 45 hệ thống nhóm máu chứa 362 kháng nguyên hồng cầu, được xác định về mặt di truyền bởi 50 gen. Trong đó, hệ nhóm máu ABO và hệ nhóm máu Rh được xem là nhóm máu chính yếu và phổ biến nhất ở con người. Cách phân loại các nhóm máu con ngườiCó bao nhiêu nhóm máu chính? Đó chính là 8 nhóm máu, dựa trên sự kết hợp giữa 2 hệ nhóm máu ABO và Rh. Cụ thể: 1. Hệ nhóm máu ABOTrong số 45 hệ nhóm máu được ghi nhận, ABO vẫn là hệ thống quan trọng nhất trong truyền máu và ghép tạng vì hầu hết mọi người trên 6 tháng tuổi đều có kháng thể kháng A và/hoặc kháng B có ý nghĩa lâm sàng trong huyết thanh. Nhóm máu A chứa kháng thể chống lại nhóm máu B trong huyết thanh và ngược lại, trong khi nhóm máu O không chứa kháng nguyên A và kháng nguyên B nhưng có cả kháng thể kháng A và kháng B trong huyết thanh. Có bao nhiêu nhóm máu được chia theo hệ ABO? Theo đó, 4 nhóm máu khác nhau trong hệ thống ABO là A, B, AB và O. 1.1. Nhóm máu ANhóm máu A là nhóm máu có kháng nguyên A trên hồng cầu. Đặc điểm nhóm máu A chính là huyết tương chứa kháng thể kháng B. Một số thống kê cho thấy, những người có nhóm máu A có nguy cơ mắc ung thư dạ dày cao hơn so với những người có nhóm máu khác. Người có nhóm máu A cũng có nguy cơ bị đau tim và mắc các bệnh lý tim mạch cao hơn. 1.2. Nhóm máu BNhóm máu B được xác định bởi hồng cầu có chứa kháng nguyên B và huyết tương có chứa kháng thể kháng A. Cũng như nhóm máu A, người có nhóm máu B được cho là dễ mắc các bệnh tim mạch hơn. Các thống kê còn chỉ ra rằng, người có nhóm máu B dễ gặp các vấn đề về thần kinh não bộ như sa sút trí tuệ, suy giảm trí nhớ, đột quỵ,… 1.3. Nhóm máu ABNhóm máu AB đặc trưng bởi sự xuất hiện của cả kháng nguyên A và B. Tuy nhiên, trong huyết tương của nhóm máu AB không có cả kháng thể kháng A và kháng thể B. Nhóm máu AB tương đối hiếm hơn so với nhóm máu A và nhóm máu B. 1.4. Nhóm máu ONhóm máu O không có kháng nguyên A và kháng nguyên B trên bề mặt hồng cầu, tuy nhiên trong huyết tương nhóm O lại có sự đồng hiện diện của kháng thể kháng A và kháng B. Nhóm máu O là một nhóm máu phổ biến và có thể được sử dụng để truyền cho các nhóm máu khác. Chẳng hạn như trong tình huống khẩn cấp cần truyền máu, máu của người có nhóm máu O có thể truyền cho người có nhóm máu A hoặc B. 2. Hệ nhóm máu RhYếu tố Rh là một protein di truyền được tìm thấy trên bề mặt tế bào hồng cầu. Tính theo hệ nhóm máu Rh thì có bao nhiêu nhóm máu? Hệ nhóm máu Rh được chia làm 2 nhóm nhỏ là Rh(+) và Rh(-): 2.1. Nhóm máu Rh D(+)Nếu máu của bạn có kháng nguyên D thì bạn có nhóm máu Rh(+). Nhóm máu Rh(+) phổ biến hơn nhiều so với Rh(-). Người có máu Rh(-) có thể được truyền cả Rh(+) và Rh(-). Ví dụ như người có nhóm máu A(-) có thể truyền máu cho người có nhóm máu A(+) hoặc A(-). 2.2. Nhóm máu Rh D(-)Nếu máu của bạn không có kháng nguyên D thì bạn có nhóm máu Rh(-). Rh(-) hiếm hơn Rh(+) nhưng không phải là một căn bệnh và nó thường không ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn. Do đó, không nên quá lo lắng nếu bạn có nhóm máu Rh(-). Một vấn đề cần lưu ý chính là Rh(-) chỉ có thể truyền cho nhóm máu Rh(-) tương ứng, không thể truyền cho nhóm máu Rh(+). 2 hệ nhóm máu ABO và Rh khi kết hợp cho ra 8 nhóm máu nhỏ, bao gồm: A(+), A(-), B(+), B(-), AB(+), AB(-), O(+) và O(-). Sự tương thích giữa các nhóm máu cụ thể như sau: NHÓM MÁU NHÓM MÁU ĐƯỢC NHẬN NHÓM MÁU CÓ THỂ TRUYỀN A+ A+, AB+ A+, A-, O+, O- A- A+, A-, AB+, AB- A-, O- B+ B+, AB+ B+, B-, O+, O- B- B+, B-, AB+, AB- B-, O- AB+ AB+ Tất cả các nhóm máu AB- AB+, AB- AB-, O-, A-, B- O+ O+, A+, B+, AB+ O+, O- O- Tất cả các nhóm máu O- Nhóm máu nào là nhóm máu hiếm?Nếu máu của bạn có các kháng nguyên hiếm hoặc thiếu các kháng nguyên thông thường, bạn có thể có một phân nhóm hiếm. Con người có mấy nhóm máu hiếm? Hiện nay, có 3 nhóm máu được đánh giá là nhóm máu hiếm nhất trong số tất cả các nhóm máu hiện có.
Cách nhận biết nhóm máu1. Xét nghiệm máuXét nghiệm định nhóm máu là một phương pháp xét nghiệm được dùng để xác định kháng nguyên trên bề mặt của tế bào hồng cầu. Đặc điểm nhóm máu sẽ được phân loại dựa trên loại kháng nguyên đặc hiệu. Do đó, xét nghiệm này có thể giúp nhanh chóng biết được một người thuộc nhóm máu nào. Trước khi xét nghiệm nhóm máu, không cần nhịn ăn nhưng cần đảm bảo uống nhiều nước cũng như không sử dụng rượu, bia, chất kích thích,… để tránh làm ảnh hưởng đến kết quả của cuộc xét nghiệm. 2. Tự thử máu tại nhàMột trong những vấn đề mà nhiều người quan tâm khi tìm hiểu xem có bao nhiêu nhóm máu chính là liệu mình thuộc nhóm máu nào. Ngoài việc đến các cơ sở y tế để làm xét nghiệm máu, bạn cũng có thể sử dụng bộ kit test để kiểm tra nhóm máu tại nhà. Trong bộ kit sẽ có đầy đủ các dụng cụ cần thiết như kim lấy máu, dung dịch pha mẫu và khay thử. Dung dịch pha mẫu khi tiếp xúc với máu sẽ làm ngưng kết hồng cầu và bắt giữ các kháng nguyên tương ứng để bạn biết được nhóm máu của mình. Kết quả sẽ được hiển thị trực tiếp trên khay thử:
Một số bộ kit test cũng giúp bạn xác định được máu thuộc nhóm Rh(+) hay Rh(-). Do có rất nhiều dòng kit thử máu tại nhà nên cần lựa chọn những bộ kit uy tín để kết quả được chính xác hơn. 3. Căn cứ vào nhóm máu của người trong gia đìnhNhóm máu được di truyền từ bố và mẹ nên nếu bạn quan tâm có bao nhiêu nhóm máu và mình có nhóm máu nào, có thể căn cứ dựa trên nhóm máu của bố mẹ mình. Bạn có thể tham khảo bảng nhóm máu theo di truyền sau đây: Nhóm máu của bố A B AB O Nhóm máu của trẻ Nhóm máu của mẹ A A hoặc O A, B, AB hoặc O A, B, AB A hoặc O B A, B, AB hoặc O B hoặc O A, B hoặc AB B hoặc O AB A, B hoặc AB A, B hoặc AB A, B hoặc AB A hoặc B O A hoặc O B hoặc O A hoặc B O Nhóm máu của trẻ A B AB O Nhóm máu của bố Nhóm máu của mẹ A A, B, AB hoặc O B hoặc AB B hoặc AB A, B hoặc O B A hoặc AB A, B, AB hoặc O A hoặc AB A, B hoặc O AB A, B, AB hoặc AB A, B, AB hoặc O A, B hoặc AB O A hoặc AB B hoặc AB A, B hoặc O Tuy nhiên, cần lưu ý việc xác định nhóm máu dựa trên yếu tố di truyền chỉ có tính chất tương đối. Kết quả không thể hoàn toàn chính xác và vẫn có nhiều khả năng gặp sai sót. Quy tắc cho nhận nhóm máuĐể đảm bảo an toàn cho cả người bệnh cần nhận máu và người hiến máu, cần tuân thủ các nguyên tắc cho và nhận máu. Những nguyên tắc này được xây dựng dựa trên việc xác định có bao nhiêu nhóm máu, nhóm máu giữa người cho và người nhận như thế nào,… Cụ thể:
Hy vọng bài viết đã phần nào giúp bạn nắm được có bao nhiêu nhóm máu và sự tương thích giữa các nhóm máu. Biết được mình thuộc nhóm máu nào đặc biệt quan trọng trong việc điều trị nhiều bệnh lý. Do đó, mỗi người tối thiểu cần nắm được mình thuộc nhóm máu nào và đặc điểm của nhóm máu là gì. Làm sao biết được mình thuộc nhóm máu nào?Đi hiến máu. Cách kiểm tra nhóm máu này cực dễ mà lại còn giúp đỡ được rất nhiều người. Việc của bạn chỉ là đến các trung tâm hiến máu tại địa phương hoặc các bệnh viện là được. Khi hiến máu, bạn sẽ được nhân viên lấy mẫu máu để biết bạn thuộc nhóm máu nào, bạn chỉ cần hỏi nhân viên y tế là sẽ có đáp án. Làm sao để biết mình nhóm máu O+ hay ở?Bạn sử dụng công cụ thử máu để xác định nhóm máu. Hiện nay có khá nhiều dụng cụ thử máu tại gia đình và được thực hiện một cách nhanh chóng. Để thực hiện phương pháp này chỉ cần dựa trên 1ml mẫu máu, sau đó kiểm tra theo cách, các nhóm máu thuộc nhóm máu O để ngoài không khí, và sẽ khiến cho máu có hiện tượng vón cục. Dựa vào đâu để xác định nhóm máu?Để biết mình thuộc nhóm máu nào thì bạn phải thực hiện xét nghiệm. Xét nghiệm nhóm máu được thực hiện dựa trên mẫu máu của người được xét nghiệm. Sau khi tiến hành lấy mẫu, dựa vào loại kháng nguyên có mặt trên bề mặt hồng cầu và kháng thể trong huyết thanh, bác sĩ sẽ đưa ra kết luận về nhóm máu của bạn. Tại sao có thể truyền máu ở cho người nhận có nhóm máu A mà không thể truyện ngược lại?– Nhóm máu O có thể tương tác với các nhóm máu bất kỳ khác mà không có phản ứng của kháng thể. Vì vậy, người thuộc nhóm máu này có thể cho máu bất kỳ ai. Ngược lại, nhóm máu AB vì không phản ứng với bất cứ kháng nguyên nào nên có thể tiếp nhận tất cả các nhóm máu. |