BỘ ĐỀ THI HỌC SINH GIỎIMÔN SINH HỌC LỚP 8CẤP TRƯỜNG MỤC LỤC1. Đề thi học sinh giỏi môn Sinh học lớp 8 cấp trường năm 2020-2021 có đáp án Trường THCS Lý Thường Kiệt2. Đề thi học sinh giỏi môn Sinh học lớp 8 cấp trường năm 2020-2021 có đáp án Trường THCS Liên Châu3. Đề thi học sinh giỏi mơn Sinh học lớp 8 cấp trường năm 2020-2021 có đáp án Trường THCS Chiềng Hoa4. Đề thi học sinh giỏi môn Sinh học lớp 8 cấp trường năm 2020-2021 - TrườngTHCS Quỳnh Ngọc5. Đề thi học sinh giỏi môn Sinh học lớp 8 cấp trường năm 2019-2020 có đáp án Trường THCS Đồng Văn PHÒNG GD & ĐT HUYỆN HÀ TRUNGTRƯỜNG THCS LÝ THƯỜNG KIỆTĐỀ THI SÁT HẠCH ĐỘI TUYỂN HSGNăm học: 2020 - 2021Môn thi: Sinh học 8Thời gian: 150 phút (không kể thời gian giao đề)Ngày thi : 14/01/2021Đề thi này có 01 trang gồm 9 câu.Câu 1 (2,5 điểm):Trình bày các thành phần cấu tạo của máu? Nêu chức năng của huyết tương và hồng cầu.Câu 2 (1,0 điểm):Mơ tả tóm tắt sự tuần hồn máu trong hai vịng tuần hồn của người.Câu 3 (3,0 điểm):a, Huyết áp là gì? Giải thích thế nào là huyết áp tối đa, tối thiểu?b, Ở người bình thường, lúc hoạt động gắng sức nhịp tim là 150 lần/phút.- Xác định thời gian của một chu kỳ tim của người đó khi hoạt động gắng sức?- Căn cứ vào chu kì chuẩn ở người, hãy tính thời gian của các pha trong 1 chu kỳ tim trên?Câu 4 (1,0 điểm):Vì sao nói: Nhóm máu O là nhóm máu chuyên cho và nhóm máu AB là nhóm máu chunnhận?Câu 5 (2,0 điểm):a, Hơ hấp là gì? Hô hấp gồm những giai đoạn chủ yếu nào?b, Tổng dung tích của phổi ở một người là 5400ml, khi thở ra gắng sức thì trong phổi vẫncịn 1000ml khí cặn.Thể tích khí bổ sung bằng 2400ml và gấp đơi thể tích dự trữ. Tính thể tíchkhí lưu thơng?Câu 6 (3,0 điểm):a, Bảng dưới đây là kết quả đo một số thành phần của khí hít vào và thở ra ở một người bìnhthường:O2CO2N2Hơi nướcKhí hít vào20,96%0,03%79,01%ÍtKhí thở ra16,40%4,10%79,50%Bão hồHãy giải thích sự khác nhau ở mỗi thành phần của khí hít vào và thở ra của người nói trên.b, Nguyên nhân chủ yếu gây tử vong khi một người bị đuối nước là gì ? Giải thích ngunnhân ngạt khí do hít phải khơng khí giàu CO.Câu 7 (3,5 điểm):a, Trình bày các hoạt động tham gia biến đổi thức ăn ở khoang miệng. Tác dụng của cáchoạt động đó?b, Hãy ghép phân tử của thức ăn (cột I) sao cho phù hợp với enzim phân giải chúng (cột II):Phân tử của thức ăn ( I )Enzim ( II )1. Tinh bộta. Pepsin2. Lipitb. Amilaza3. Proteinc. Nucleaza4. Axit nucleicd. LipazaCâu 8 (2,0 điểm):Trình bày những đặc điểm cấu tạo của ruột non phù hợp với chức năng hấp thụ?Câu 9 (2,0 điểm):Trình bày các biện pháp bảo vệ hệ tiêu hóa khỏi các tác nhân gây hại và đảm bảo sự tiêuhóa có hiệu quả?--------------HẾT-------------(Cán bộ coi thi khơng giải thích gì thêm).Họ và tên thí sinh:..................................................................................................... Số báo danh: .............................................. Câu1HƯỚNG DẪN CHẤMNội dung* Máu gồm 2 thành phần: Huyết tương và các tế bào máu- Huyết tương:+ Phần lỏng của máu, chiếm 55% thể tích máu, chứa 90% nước và 10% các chất hòa tanCác chất hòa tan gồm: chất dinh dưỡng (protein, gluxit, vitamin, lipit), nội tiết tố,khoáng thể, muối khoáng, chất thải của tế bào ure, axit uric...+ Đăc điểm: Màu vàng nhạt, lỏng- Các tế bào máu:+ Chiếm: 45% thể tích máu, gồm: hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu+ Đặc điểm: Đặc quánh, đỏ thẫm* Chức năng của huyết tương và hồng cầu:- Huyết tương: Duy trì máu ở trạng thái lỏng để lưu thơng dễ dàng trong mạch, vậnchuyển các chất dinh dưỡng, các chất cần thiết khác và các chất thải.- Hồng cầu: Hồng cầu vận chuyển oxi từ phổi về tim tới các tế bào, vận chuyển CO 2 từcác tế bào về tim đến phổi.2Điểm2,50,50,250,50,250,50,51,0* Tuần hồn máu trong hai vịng tuần hồn của người là:- Vịng tuần hồn nhỏ: Máu đỏ thẫm từ tâm thất phải ĐM phổi MM phổi (TĐKnhường CO2 nhận O2 biến máu đỏ thẩm trở thành máu đỏ tươi) TM phổi Tâm nhĩtrái.- Vịng tuần hồn lớn: Máu đỏ tươi từ tâm thất trái ĐM chủ MM ở các cơ quan đểthực hiện TĐC (cung cấp O2 và các chất dinh dưỡng cho tế bào, nhận CO2 và các chấtthải ra từ tế bào, biến máu đỏ tươi thành máu đỏ thẫm) TM chủ Tâm nhĩ phải.30,50,53,0a,- Huyết áp là áp lực của dòng máu lên thành mạch.- Khi tâm thất co tạo ra huyết áp tối đa. Khi tâm thất dãn tạo ra huyết áp tối thiểub,- Thời gian của 1 chu kì tim khi hoạt động gắng sức : 60/150 = 0,4 s- Tỉ lệ thời gian co tâm nhĩ : co tâm thất : dãn chung = 1 : 3 : 4=> Thời gian các pha trong chu kỳ tim là :+ Tâm nhĩ co : 0,05 s+ Tâm thất co : 0,15 s+ Dãn chung : 0,2 s4- Nhóm máu AB chứa 2 loại kháng nguyên A và B trên hồng cầu, nhưng trong huyếttương lại khơng có chứa kháng thể nào. Do đó nhóm máu AB khơng có khả năng gây kếtdính hồng cầu lạ, nhóm máu AB có thể nhận bất kỳ nhóm máu nào truyền cho nó nêngọi là nhóm máu chuyên nhận.- Nhóm máu O khơng chứa kháng ngun trong hồng cầu, do đó khi được truyền cho cácnhóm máu khác sẽ không bị kháng thể trong huyết tương của máu nhận gây kết dínhhồng cầu nên gọi là nhóm máu chun nhận.50,50,50,50,50,50,51,00,50,52,0a,- Hơ hấp là q trình khơng ngừng cung cấp O2 cho các tế bào của cơ thể và loại CO2do các tế bào thải ra khỏi cơ thể.- Hô hấp gồm 3 giai đoạn: Sự thở, trao đổi khí ở phổi, trao đổi khí ở tế bào.b,- Dung tích sống của phổi là : 5400 -1000 =4400 ml- Thể tích khí dự trữ là:2400: 2 = 1200 ml- Thể tích khí lưu thơng là : 4400 - 2400- 1200 =800 ml0,50,50,250,250,5 63,0a,- Tỉ lệ % O2 trong khí thở ra thấp hơn trong khí hít vào là do O2 đã khuếch tán từ khí phếnang vào máu trong mao mạch ở phổi.- Tỉ lệ % CO2 trong khí thở ra cao hơn trong khí hít vào là do CO 2 đã khuếch tán từ máutrong mao mạch ở phổi ra khí phế nang.- Tỉ lệ % N2 trong khí hít vào và thở ra khác nhau khơng nhiều, ở khí thở ra có cao hơnchút ít là do tỉ lệ O2 bị hạ thấp hẳn, sự khác nhau này khơng có ý nghĩa sinh học.- Hơi nước bão hồ trong khí thở ra là do được làm ẩm bởi lớp niêm mạc tiết chất nhầyphủ tồn bộ đường dẫn khí.b,- Do nước tràn vào đường dẫn khí , phổi làm cản trở lưu thơng khí, q trình trao đổi khí....dẫn đến tử vong- Phân tử CO liên kết rất chặt với hêmôglôbin, chiếm chỗ của ô xi , làm cản trở sự traođổi và cận chuyển khí ơxi dẫn đến cơ thể thiếu ôxi.......70,50,50,50,50,50,53,5a,Các hoạt động tham gia- Sự tiết nước bọt- Nhai- Đảo trộn thức ăn- Tạo viên thức ăn- Hoạt động của enzim amilazatrong nước bọtb, ĐA : 1 - b ; 2 - d ; 3 - a ; 4 - cTác dụng của hoạt động- Làm mềm và ướt thức ăn- Cắt nhỏ, nghiền, làm mềm và nhuyễn thức ăn- Làm thức ăn thấm đẫm nước bọt- Tạo viên thức ăn vừa nuốt- Biến đổi 1 phần tinh bột ( chín) thành đườngmantơzơ8* Đặc điểm cấu tạo của ruột non phù hợp với chức năng hấp thụ các chất :- Ruột non là cơ quan dài nhất trong ống tiêu hóa (dài khoảng 2,8 – 3m)- Niêm mạc ruột có nhiều nếp gấp, trên đó có nhiều lơng ruột, mỗi lơng ruột có vơ sốlơng cực nhỏ, đã tăng diện tích tiếp xúc giữa niêm mạc với thức ăn lên nhiều lần- Trong lơng ruột có hệ thống mạng lưới mao mạch máu và bạch huyết dày đặc tạo điềukiện cho sự hấp thụ nhanh chóng.- Màng ruột là màng thấm có chọn lọc chỉ cho vào máu những chất cần thiết cho cơ thểkể cả khi nồng độ các chất đó thấp hơn nồng độ có trong máu và không cho những chấtđộc vào máu kể cả khi nó có nồng độ cao hơn trong máu.9- Vệ sinh răng miệng đúng cách.- Ăn uống hợp vệ sinh.- Thiết lập khẩu phần ăn hợp lí để đảm bảo đủ dinh dưỡng và tránh cho các cơ quan tiêuhóa làm việc qua sức.- Ăn uống đúng cách: Ăn đúng giờ, đúng bữa, hợp khẩu vị, tạo bầu không khí vui vẻ, saukhi ăn cần có thời gian nghỉ ngơi0,50,50,50,50,51,02,00,50,50,50,52,00,50,50,50,5 PHÒNG GD&ĐT YÊN LẠCTRƯỜNG THCS LIÊN CHÂUĐỀ KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG HSG LẦN IMôn Sinh học 8. Năm học 2020 – 2021Thời gian làm bài 120 phútCâu 1 (1.0 đ) Hoàn thành sơ đồ khái quát về thức ăn và các hoạt động chủ yếu của q trình tiêu hố bằngcách điền vào phần còn thiếu trong sơ đồ.Các chất trong thức ănCác chất hấpthụ đượca................b...............c ..............d ................e .................f. ................g. ................1.................2.................Hoạt độngHoạtCác chất3.................tiêuhốđộngHữu cơ4.................hấp thụ5................Các chất vơ 6................cơ7................Câu 2 (1.0 đ).a. Tại sao khi tiêm chủng thường tiêm vào tĩnh mạch?b. Máu ở động mạch ln nhiều oxi và ít cacbonic hơn máu ở tĩnh mạch là đúng hay sai? Vì sao?Nhờ đâu mà máu chảy thành dịng liên tục trong hệ mạch?Câu 3 (1,5đ)1. Vì sao nói tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể? Chức năng các thành phần cấu tạo tế bào có liên quannhư thế nào tới hoạt động của cơ thể?2. Tỉ lệ chất cốt giao thay đổi như thế nào ở các lứa tuổi khác nhau? Vì sao diễn viên xiếc thường là ngườinhỏ tuổi?Câu 4 (2.5đ)1. Người ta vẽ đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa 3 đại lượnglà: huyết áp, vận tốc máu, và đường kính chung hệ mạch (hìnhbên). Em hãy cho biết đồ thị A, B, C biểu diễn đại lượng nàonói trên? Vì sao?2. Hồng cầu được sinh ra ở đâu? Thời gian sống của hồngcầu như thế nào? Hồng cầu chết bị loại khỏi cơ thể như thế nào?3. Kháng nguyên là gì? Kháng thể là gì? Cơ chế tương tác giữa kháng nguyên và kháng thể như thế nào?4. Huyết áp trong tĩnh mạch rất nhỏ mà máu vẫn vận chuyển được qua tĩnh mạch về tim là nhờ các động tácchủ yếu nào?Câu 5 (1.5đ): Q trình tiêu hố gồm những hoạt động nào? Tác dụng của từng hoạt động? Mối liên quangiữa các hoạt động này?Câu 6 (1.0đ): Thế nào là bài tiết? Sản phẩm bài tiết phát sinh từ đâu? Đó là sản phẩm gì, cơ quan nào thựchiện bài tiết? Vì sao sự tạo thành nước tiểu diễn ra liên tục nhưng sự thải nước tiểu chỉ diễn ra từng lúc?Câu 7 ( 1,5 đ)a. Hãy cho biết prôtêin được phân giải và hấp thụ như thế nào trong hệ tiêu hóa của người?b. Huyết áp là gì ? Hãy cho biết huyết áp sẽ thay đổi như thế nào trong các trường hợp nêu ra dưới đây vàgiải thích rõ lí do: Khi ngủ, khi chạy, khi sợ hãi.c. Tại sao những người sống ở vùng núi và cao nguyên số lượng hồng cầu trong máu lại thường cao hơn sovới người sống ở đồng bằng ?***********************GIÁM THỊ COI THI KHƠNG GIẢI THÍCH GÌ THÊM. HƯỚNG DẪN CHẤMĐỀ KS HSG LỚP 8 LẦN 1, MÔN SINH HỌCCác chất hấpthụ đượca.Đường đơnCác chất trong thức ăn1.Gluxit2.LipitCâu1(1đ)CácchấtHữu cơCácchất vơcơCâu2(1đ)Câu31,5đCâu42,5đĐiểmNội dungCâu3.Protein4.Axit Nucleic5.Vitamin6.Muối khốngHoạt độngtiêu hố0,25b.Axit béo, Glixerinc. Axit Amin.d. Các thành Phầncủa Nucleotite. Vitaminf. Muối khoángHĐHấpthụg. Nước( Ghép sai 2 ý thì trừ 0,25 điểm)a, Tại sao khi tiêm chủng thường tiêm vào tĩnh mạch?vì:- Động mạch có áp lực máu mạnh nên khi rút kim tiêm ra dễ gây chảy nhiều máu..........- Động mạch nằm sâu trong thịt nên khó tìm thấy....... ...............- Tĩnh mạch nằm nơng (gần da) nên dễ tìm, tĩnh mạch rộng nên dễ luồn kim tiêmb, Nói như vậy là sai: Vì động mạch phổi nhiều cacbonic và ít oxi hơn tĩnh mạch phổi.+ Máu chảy thành dòng liên tục là nhờ:- Nhờ sự co bóp của tim tạo chênh lệch áp suất trong hệ mạch.- Sự đàn hồi của mạch máu tạo nên sóng mạch và sự co dãn của cơ quanh mạch máu đãdồn ép máu chảy thành dòng liên tục không dứt quãng theo nhịp đập của tim.1.- Tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể vì: các hoạt động của tế bào là cơ sở cho các hoạtđộng của cơ thể.- Nhận xét chức năng các thành phần cấu tạo tế bào có liên quan tới hoạt động của cơ thể:+Tổng hợp vận chuyển các chất giúp tế bào phát triển=> cơ thể phát triển.+ Giải phóng năng lượng cung cấp năng lượng cho các hoạt động sống của cơ thể.+Tham gia phân chia tế bào giúp cơ thể lớn lên phát triển.+ Quy định hình thành prơtêin….. quy định các đặc tính của cơ thể.0,250,250,257.Nước2. Trẻ em tỉ lệ chất cốt giao nhiều, càng lớn tuổi tỉ lệ chất cốt giao càng giảm đặt biệt ở ngườigià.Diễn viên xiếc thường là người nhỏ tuổi vì tỉ lệ chất cốt giao nhiều xương mềm dẻo, linh hoạtnên dễ tập luyện, đặc biệt là các động tác uốn dẻo.1.- Đồ thị A: Huyết áp+ Huyết áp hao hụt suốt chiều dài hệ mạch nghĩa là giảm dần từ ĐM MM TM.- Đồ thị B: Đường kính chung.+ Đường kính các MM là hẹp nhất, nhưng số lượng MM rất nhiều phân nhánh đến tận các tế bàovì thế đường kính chung của MM là lớn nhất.- Đồ thị C: Vận tốc máu.+ Vận tốc máu giảm dần từ ĐM MM, sau đó lại tăng dần trong TM.2. Hồng cầu được :- Sinh ra từ tuỷ xương- Sống 100 - 120 ngày- Lách, gan phân huỷ những gì vơ dụng của hồng cầu, cịn lại tái sử dụng hầu hết.0,250,250,250,250,20,20,20,20,20,250,250,250,250,250,5đ Câu51,5đCâu61đCâu71.5đ3.- Kháng nguyên là các phần tử ngoại lai có khả năng kích thích cơ thể sinh kháng thể.- Kháng thể là những phân tử prôtêin do cơ thể sinh ra để chống lại kháng nguyên.- Cơ chế tương tác giữa kháng ngun và kháng thể : Chìa khố ổ khố tức là kháng ngunnào thì kháng thể ấy.4. Ở tĩnh mạch sức đẩy của tim còn rất nhỏ, sự vận chuyển máu qua tĩnh mạch về tim được hỗtrợ chủ yếu bởi sức đẩy tạo ra do sự co bóp của các cơ bắp quanh thành mạch, sức hút củalồng ngực khi ta hít vào, sức hút của tâm nhĩ khi dãn ra.- Trong các tĩnh mạch đi từ phần dưới cơ thể về tim (máu phải chảy ngược chiều trọng lực)nhờ sức hút của tâm nhĩ phải, còn có sự hỗ trợ của các van nên máu khơng bị chảy ngược.- Các hoạt động tiêu hoá và tác dụng :+ Ăn lấy thức ăn từ môi trường vào cơ thể+ Tiêu hố thức ăn: biến đổi lí học và hoá học thức ăn mà cơ thể vừa lấy từ môi trường thôngqua hoạt động ăn thành chất dinh dưỡng mà cơ thể hấp thu được.+ Hấp thụ chất dinh dưỡng mà hoạt động tiêu hoá thức ăn vừa thực hiện+ Thải phân sau khi hấp thụ dinh dưỡng sẽ thải các chất thải bã ra mơi trường ngồi- Mối liên quan giữa các hoạt động: ăn cung cấp nguyên liệu cho hoạt động tiêu hoá thức ăn,tiêu hoá thức ăn tạo thành chất dinh dưỡng cho hoạt động hấp thụ và thải chất cặn bã cho hoạtđộng thải phân. Hoạt động của cơ thể lại sinh nhu cầu ăn.* Bài tiết là quá trình thải ra khỏi cơ thể thải loại các chất cặn bã, dư thừa, chất thải ra khỏi cơthể.- Sản phẩm phát sinh từ: quá trình trao đổi chất của cơ thể.- Các sản phẩm bài tiết và các cơ quan bài tiết: mồ hôi - tuyến mồ hôi; nước tiểu- hệ bài tiết;cacbonic- hệ hơ hấp, phân – hệ tiêu hóa.* Sự tạo thành nước tiểu diễn ra liên tục vì máu tuần hồn liên tục qua cầu thận. Nhưng sựthải nước tiểu chỉ diễn ra từng lúc vì nước tiểu tạo thành được tích ở bóng đái, chừng nào đạtdung tích 200ml sẽ xuất hiện xung thần kinh báo về trung ương thần kinh cho biết tín hiệubuồn đi tiểu. Khi đó sẽ xuất hiện tín hiệu chỉ đạo cơ vịng ống đái mở, nước tiểu được thải rangồi.a. Phân giải prơtêin- Tiêu hóa ở miệng là cơ học (nghiền nhỏ), dịch dạ dày có axit HCl về enzim pepsin giúpphân giải 1 phần protein ( cắt thành đoạn ngắn )- Dịch tụy, dịch ruột có enzim tripsin phân giải protein thành các axit amin và ruột non chỉhấp thụ được các axit aminb. Huyết áp là áp lực của dòng máu tác dụng lên thành mạch máu.- Khi ngủ mọi hoạt động của cơ thể ở mức thấp nhất, tim đập chậm lại do vậy huyết áp sẽthấp hơn so với khi thức.- Khi chạy tim phải đập nhanh để cung cấp máu đến cơ bắp nên huyết áp sẽ tăng- Khi sợ hãi andrenalin tiết ra nhiều làm co mạch máu, tim đập nhanh dẫn đến tăng huyết áp0,250,250,250,250,250,250,250,250,250,5đ0,5đ0,5đ0,25đ0,25đ0,5đc. * Những người dân tộc sống ở vùng núi cao có số lượng hồng cầu trong máu cao hơn 0,5đngười ở đồng bằng vì:+ Do khơng khí trên núi cao có áp lực thấp (khơng khí lỗng) cho nên khả năng kết hợp củaoxi với hemoglobin trong hồng cầu giảm.+ Số lượng hồng cầu tăng để đảm bảo nhu cầu oxi cho hoạt động của con người . ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN MƯỜNG LAMA TRẬNĐỀ THI HSG CẤP TRƯỜNGMôn: SINH HỌC 8Năm học: 2020 – 2021Tổng thời gian làm bài: 180 phút,không kể thời gian giao đề.TRƯỜNG THCS CHIỀNG HOA(Tính theo thang điểm 20)Lớp678ThơnghiểuVận dụngthấpThân và các hoạt độngsống của thân.1/2 câu1/2 câu1 điểm1 điểmĐộng vật không xươngsống.1/2 câu1/2 câu2 điểm1 điểmSinh học cơ thể conngười.1,5 câu1 câu1,5 câu7 điểm5 điểm3 điểmTổng số câu:3,5 câu1,5 câu2 câu7 câuTổng số điểm:10 điểm6 điểm4 điểm20 điểmTỉ lệ %:50%30%20%100%Ghi chú: Cấu trúc đề 100% tự luận.1Vận dụngcaoTỉ lệ điểmNội dung2,03,015,0 UBND HUYỆN MƯỜNG LATRƯỜNG THCS CHIỀNG HOAĐỀ CHÍNH THỨC(Đề thi có 01 trang, 10 câu)ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP TRƯỜNGMôn: SINH HỌC 8Năm học: 2020 – 2021Tổng thời gian làm bài: 180 phút,không kể thời gian giao đề.Câu 1: (2 đ)Giải thích cơ chế tạo ra các vịng gỗ hàng năm của cây thân gỗ? Những cây gỗlâu năm bị rỗng ruột có sống được khơng? Vì sao?Câu 2: (3 đ)a. Ý nghĩa của tế bào gai trong đời sống của thủy tức, thủy tức tiêu hóa mồi vàthải bã như thế nào?b. Làm thí nghiệm về tái sinh mọc chồi của thủy tức, người ta thường cắt chúngthành hai nửa. Hãy phán đoán xem nửa đầu hay nửa cuối cơ thể phục hồi cơ thểnhanh hơn? Tại sao?Câu 3: (4 đ)a. Miễn dịch là gì? Cơ thể có những loại miễn dịch chủ yếu nào?b. Có người cho rằng : “Tiêm vacxin cũng giống như tiêm thuốc kháng sinh giúpcho cơ thể nhanh khỏi bệnh”. Điều đó có đúng khơng? Vì sao?Câu 4: (3 đ)Hãy phân tích những đặc điểm tiến hóa của hệ cơ người so với động vật thể hiệnsự thích nghi với tư thế đứng thẳng và lao động.Câu 5: (4 đ)a. Ở dạ dày có những hoạt động tiêu hóa chủ yếu nào?b. Với khẩu phần ăn đầy đủ các chất (protein, gluxit, lipit), sau tiêu hóa ởkhoang miệng và dạ dày thì cịn những loại chất nào trong thức ăn cần được tiêu hóatiếp? Vì sao?Câu 6: (2 đ)a. Tại sao nói dây thần kinh tủy là dây pha?b. Bằng kiến thức sinh lí người đã học, hãy giải thích câu “trời nóng chóng khát,trời mát chóng đói”.Câu 7: (2 đ) Hãy cho biết một chu kỳ co dãn của tim? Vì sao tim hoạt động liêntục, suốt đời mà không mệt mỏi?------HẾT-----Ghi chú:- Thí sinh khơng được sử dụng tài liệu.- Giám thị coi thi khơng giải thích gì thêm.2 UBND HUYỆN MƯỜNG LATRƯỜNG THCS CHIỀNG HOAĐỀ CHÍNH THỨC(Đáp án có 03 trang)Câu 1: (2 đ)Ý/phầnĐÁP ÁN, HƯỚNG DẪN CHẤMĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP TRƯỜNGMôn: SINH HỌC 8Năm học: 2020 – 2021Tổng thời gian làm bài: 180 phút,không kể thời gian giao đề.Đáp ánĐiểm- Cơ chế tạo ra các vòng gỗ hàng năm của cây thân gỗ: Hàng năm 0,5đtầng sinh trụ sinh ra một lớp tế bào mạch gỗ.+ Về mùa mưa: Cây nhiều thức ăn sinh ra các lớp tế bào mạch gỗ 0,25đto, vách dày, màu sáng.+ Về mùa đông, cây thiếu thức ăn sinh ra một lớp tế bào nhỏ vòng 0,25đnhỏ hơn, màu sẫm. Hai lớp tế bào mạch gỗ đó tạo thành vịng gỗhàng năm. Căn cứ vào các vịng gỗ đó để biết tuổi của cây.Những cây gỗ lâu năm bị rỗng ruột vẫn sống được.0,5đVì: Bản chất phía trong lõi của các cây thân gỗ lâu năm là 0,5đcác tế bào chết hóa gỗ, cứng, vách dày hoặc bị mục nát vì các điềukiện tự nhiên. Cịn phía ngồi vẫn là các tế bào mạch gỗ sống vẫncòn khả năng vận chuyển nước lên các phần phía trên (vẫn thựchiện tốt chức năng của thân).Câu 2: (3 đ)Ý/phầnĐáp ána- Tế bào gai dùng để bắt mồi và tự vệ. Khi chạm phải mồi, gaiphóng ra chất độc làm tê liệt con mồi. Tế bào gai có nhiều ở tuamiệng.Điểm1đ*Cách tiêu hóa mồi và thải bã:- Tế bào mô cơ – tiêu hóa chiếm chủ yếu lớp trong của thành cơ 0,5đthể, là các tế bào có 2 roi có khơng bào tiêu hóa tiết enzim tiêuhóa con mồi.- Chất bã được thải ra ngoài qua lỗ miệng.0,5đ- Nửa đầu sẽ phục hồi cơ thể tồn vẹn nhanh hơn vì nửa này hồn 1đchỉnh hoăn (có miệng và tua miệng).bCâu 3: (4 đ)Ý/phầnĐáp án3Điểm Miễn dịch là khả năng cơ thể không bị mắc một số bệnh nào đó.a1đCơ thể có 2 loại miễn dịch chính:+ Miễn dịch tự nhiên: Cơ thể người khơng bao giờ bị mắc một số 0,5đbệnh của các động vật khác (miễn dịch bẩm sinh) hoặc đã một lầnbị bệnh và khơng mắc lại bệnh đó nữa (miễn dịch tập nhiễm).+ Miễn dịch nhân tạo: Cơ thể được tiêm phịng văcxin của một 0,5đbệnh nào đó sẽ miễn dịch với bệnh đó.- Ý kiến đó là sai:b0,5đ- Tiêm vacxin là tiêm các loại vi khuẩn, virut gây bệnh đã được1đlàm yếu để kích thích cơ thể tạo ra kháng thể để chống lại bệnh đó(chủ động).- Tiêm kháng sinh là tiêm trực tiếp kháng thể kháng bệnh vào cơ 0,5đthể giúp cơ thể khỏi bệnh(bị động).Câu 4: (3 đ)Đáp ánÝ/phầnNhững đặc điểm tiến hóa của hệ cơ người thích nghi với tư thếđứng thẳng và lao động:- Thể hiện qua sự phân hóa ở cơ chi trên và tập trung ở cơ chidưới.+ Cơ chi trên phân hóa thành các nhóm cơ phụ trách những cửđộng linh hoạt của bàn tay, ngón tay đặc biệt là cơ vận động ngóncái rất phát triển.+ Cơ chí dưới có xu hướng tập trung thành nhóm cơ lớn, khỏe(như cơ mơng, cơ đùi, cơ bắp chân).+ Giúp cho sự vận động di chuyển (chạy, nhảy…) thoải mái vàgiữ cho cơ thể có thể thăng bằng trong giáng đứng thẳng.- Ngoài ra ở người cịn có cơ vận động lưỡi phát triển giúp chovận động ngơn ngữ nói.- Cơ nét mặt phân hóa giúp biểu hiện tình cảm qua nét mặt.Điểm0,5đ0,5đ0,5đ0,5đ0,5đ0,5đCâu 5: (4 đ)Ý/phầnaĐáp ánNhững hoạt động tiêu hoá chủ yếu ở dạ dày:- Tiết dịch vị.- Biến đổi lí học thức ăn.- Biến đổi hóa học một phần thức ăn.- Đẩy thức ăn từ dạ dày xuống ruột non.4Điểm0,5đ0,5đ0,5đ0,5đ Tất cả thức ăn (protein, gluxit, lipit) cần được tiêu hố tiếp ở ruột 0,5non. Vì:B- Ở khoang miệng chủ yếu biến đổi thức ăn về mặt lí học, chỉ có 0,5đmột phần tinh bột chín được biến đổi hố học thành đường đôiMantôzơ.- Ở dạ dày chủ yếu biến đổi thức ăn về mặt lí học, chỉ có một phầnprotein được biến đổi hoá học thành protein chuỗi ngắn gồm 3-8 0,5đaxit amin.- Cả đường đôi Mantôzơ và protein chuỗi ngắn đều chưa phải là0,5đnhững đơn phân đơn giản tế bào hấp thụ và sử dụng được.Câu 6: (2 đ)Đáp ánÝ/phần- Dây thần kinh tủy gồm cả các bó sợi cảm giác (hướng tâm) vàcác bó sợi vận động (li tâm) được liên hệ với tủy sống qua các rễsau và rễ trước.- Rễ sau là rễ cảm giác, rễ trước là rễ vận động.aĐiểm0,5đ0,5đ- Khi trời nóng, cơ thể thực hiện cơ chế bài tiết nhiều mồ hôi để 0,5đtăng cường thoát nhiệt dẫn đến cơ thể thiếu nước cần bổ sungnước. Điều đó giải thích vì sao trời nóng chóng khát.- Khi trời rét, cơ thể tăng cường q trình chuyển hóa để tăng sinh 0,5đnhiệt cho cơ thể cần nhiều chất hữu cơ. Điều đó giải thích vìsao trời mát chóng đói.BCâu 7: (2 đ)Ý/phầnĐáp án- Một chu kỳ hoạt động tim gồm 3 pha, khoảng 0,8 giây, pha co 2tâm nhĩ 0,1 giây; pha co 2 tâm thất 0,2 giây, giãn chung 0,4 giây.- Tâm nhĩ co 0,1 giây, ghỉ 0,7 giây, tâm thất co 0,3 giây, nghỉ 0,5giây thời gian nghỉ ngơi nhiều đủ phục hồi hoạt động.------HẾT------5Điểm1đ1đ PHÒNG GD & ĐT HUYỆN QUỲNH PHỤĐỀ KHẢO SÁT ĐỘI TUYỂN HSG LẦN 4Năm học: 2020 - 2021TRƯỜNG THCS QUỲNH NGỌCMôn thi: Sinh học 8Thời gian: 120 phút (không kể thời gian giao đề)Ngày thi : 20/03/2021Đề thi này có 02 trang gồm 8 câu.Câu 1 (2,5 điểm):Trình bày các thành phần cấu tạo của máu? Nêu chức năng của huyết tương và hồng cầu.Câu 2 (1,0 điểm):Mơ tả tóm tắt sự tuần hồn máu trong hai vịng tuần hồn của người.Câu 3 (3,0 điểm):a, Huyết áp là gì? Giải thích thế nào là huyết áp tối đa, tối thiểu?b, Ở người bình thường, lúc hoạt động gắng sức nhịp tim là 150 lần/phút.- Xác định thời gian của một chu kỳ tim của người đó khi hoạt động gắng sức?- Căn cứ vào chu kì chuẩn ở người, hãy tính thời gian của các pha trong 1 chu kỳ tim trên?Câu 4 (1,0 điểm):Vì sao nói: Nhóm máu O là nhóm máu chuyên cho và nhóm máu AB là nhóm máu chunnhận?Câu 5 (2,0 điểm):a, Hơ hấp là gì? Hô hấp gồm những giai đoạn chủ yếu nào?b, Tổng dung tích của phổi ở một người là 5400ml, khi thở ra gắng sức thì trong phổi vẫn cịn1000ml khí cặn.Thể tích khí bổ sung bằng 2400ml và gấp đơi thể tích dự trữ. Tính thể tích khí lưuthơng?Câu 6 (3,0 điểm):a, Bảng dưới đây là kết quả đo một số thành phần của khí hít vào và thở ra ở một người bìnhthường:O2CO2N2Hơi nướcKhí hít vào20,96%0,03%79,01%ÍtKhí thở ra16,40%4,10%79,50%Bão hồHãy giải thích sự khác nhau ở mỗi thành phần của khí hít vào và thở ra của người nói trên. b, Nguyên nhân chủ yếu gây tử vong khi một người bị đuối nước là gì ? Giải thích ngun nhânngạt khí do hít phải khơng khí giàu CO.Câu 7 (3,5 điểm):a, Trình bày các hoạt động tham gia biến đổi thức ăn ở khoang miệng. Tác dụng của các hoạtđộng đó?b, Hãy ghép phân tử của thức ăn (cột I) sao cho phù hợp với enzim phân giải chúng (cột II):Phân tử của thức ăn ( I )Enzim ( II )1. Tinh bộta. Pepsin2. Lipitb. Amilaza3. Proteinc. Nucleaza4. Axit nucleicd. LipazaCâu 8 (4,0 điểm):Một nhóm gồm 3 tế bào đang trong quá trình phân chia. Tế bào thứ nhất phân chia nhiều hơn tếbào thứ 2 là 1 lần. Số tế bào con của tế bào thứ 3 bằng 4 lần số tế bào con của tế bào thứ 2. Các tế bàonày phân chia đã cần môi trường nội bào cung cấp nguyên liệu tạo nên 25 tế bào mới.a.Tính số tế bào con và số lần phân chia của từng tế bào?b.Biết rằng tổng số NST trong các tế bào con của tế bào thứ 3 là 192. Tính số NST trong một tếbào. Số NST mơi trường cung cấp cho từng tế bào ban đầu phân chia là bao nhiêu?--------------HẾT-------------- TRƯỜNG THCS ĐỒNG VĂNKỲ THI HỌC SINH GIỎI CẤP TRƯỜNGNĂM HỌC 2019 – 2020ĐỀ CHÍNH THỨCMơn thi: SINH HỌC LỚP 8Thời gian: 150 phút (không kể thời gian phát đề)Câu 1. (4,5 điểm)a) Các tế bào bạch cầu đã tạo nên những hàng rào phòng thủ nào để bảovệ cơ thể?b) Vì sao tim ở người bình thường hoạt động suốt đời mà không bị mỏimệt?Câu 2. (3,0 điểm)a) Phản xạ là gì? Lấy một ví dụ về phản xạ và phân tích đường đi củaxung thần kinh trong phản xạ đó.b) Nêu sự khác biệt giữa phản xạ ở động vật với hiện tượng cảm ứng ởthực vật (ví dụ chạm tay vào cây trinh nữ thì lá cụp lại).Câu 3( 4,5 điểm).a. Nêu các yếu tố hỗ trợ máu trở về tim trong vịng tuần hồn ở người?b. Một bệnh nhân bị hở van tim( Van nhĩ thất đóng khơng kín):- Nhịp tim của bệnh nhân đó có thay đổi khơng? Vì sao?- Lượng máu tim bơm lên động mạch chủ trong mỗi chu kỳ tim ( thể tíchtâm thu) có thay đổi khơng? Tại sao?- Huyết áp ở động mạch có thay đổi khơng? Tại sao?- Hở van tim gây ảnh hưởng như thế nào đến hoạt động của tim?c. Căn cứ vào đâu mà nhóm máu O là nhóm máu chuyên cho mà nhóm máu ABchuyên nhận? Mẹ có nhóm máu A có thể mang thai con có nhóm máu O đượckhơng?Câu 4. (4,0 điểm).a) Cho các sơ đồ chuyển hoá sau:- Tinh bột => Mantozo- Mantozo => Glucozo- Protein chuỗi dài => protein chuỗi ngắn- Lipit => Axit béo và glixerin Em hãy cho biết các sơ đồ chuyển hoá trên xảy ra ở bộ phận nào của ốngtiêu hố?b) Trình bày cấu tạo ruột non ở người phù hợp với chức năng tiêu hóathức ăn và hấp thụ chất dinh dưỡng?Câu 5. (5,0 điểm).a) Nêu đặc điểm cấu tạo phù hợp với chức năng của phổi.b) Khi con người hoạt động mạnh thì nhịp hơ hấp thay đổi như thế nào? Giảithích?- Hết Họ và tên thí sinh: .............................................. Số báo danh: .................. HƯỚNG DẪN CHẤM VÀ BIỂU ĐIỂMMôn thi: Sinh học lớp 8Câu1ab2ab31a1bĐáp ánKhi có vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể, bạch cầu đã lần lượt tạora các hàng rào bảo vệ cơ thể như sau:- Sự thực bào: bạch cầu hình thành chân giả, bắt và nuốt vikhuẩn rồi tiêu hóa chúng. Tham gia thực bào có đại thực bàovà bạch cầu trung tính.- Tế bào B: Tiết các kháng thể để vơ hiệu hóa các khángngun vi khuẩn.- Tế bào T: Nhận diện và tiếp xúc tế bào nhiễm bệnh, huyđộng các phân tử protein đặc hiệu phá hủy tế bào nhiễm bệnh.Vì tim hoạt động theo chu kì, mỗi chu kì kéo dài trong 0,8giây gồm có 3 pha:- Pha nhĩ co: Tâm nhĩ làm việc 0,1 giây, nghỉ 0,3 giây.- Pha thất co: Tâm thất làm việc 0,3 giây, nghỉ 0,1 giây.- Pha dãn chung: Cả tâm thất và tâm nhĩ đều nghỉ 0,4 giây.=> Thời gian nghỉ nhiều hơn thời gian làm việc, nên tim hoạtđộng suốt đời mà không mỏi mệt.- Phản xạ là phản ứng của cơ thể, trả lời các kích thích từ mơitrường thơng qua hệ thần kinh.- Ví dụ: Tay chạm vào cốc nước nóng thì rụt tay lại.- Phân tích đường đi: Các tế bào thụ cảm ở tay tiếp nhận kíchthích, biến thành xung thần kinh theo dây hướng tâm, quatrung ương thần kinh, qua dây li tâm đến cơ quan phản ứng làbắp cơ , làm cơ co nên tay ta rụt lại.- Phản xạ ở động vật có sự tham gia của hệ thần kinh.- Ở thực vật khơng có hệ thần kinh nên được gọi là hiện tượngcảm ứng.- Do cơ quanh thành tĩnh mạch co lại ép vào thành tĩnh mạchvà tĩnh mạch có van giúp máu chảy được về tim- Do áp suất âm trong lồng ngực được tạo ra do cử động hôhấp của lồng ngực và do áp suất âm ở tim hút máu trở vềtim.- Nhịp tim tăng để đáp ứng nhu cầu máu của các cơ quan.- Lượng máu bơm mỗi chu kỳ sẽ giảm vì 1 phần quay ngược trởlại tâm nhĩĐiểm4.50.750.750.750.50.50.50.50.253.00.50.51.00.50.54.50.500.500.250.25 1d4ab5ab- Thời gian đầu nhịp tim tăng nên huyết áp động mạch không thayđổi về sau suy tim nên huyết áp giảm.- Hở van tim gây suy tim do phải tăng cường hoạt động trong thờigian dài.0.50- Khi truyền máu người ta căn cứ vào kháng nguyên của hồng cầungười cho và kháng thể trong huyết tương người nhận.- Nhóm máu O trên hồng cầu khơng có kháng ngun nên nó khơnggây kết dính với bất cứ kháng thể của huyết tương người nhận nào.- Nhóm máu A B trên hồng cầu của chúng có cả kháng nguyên A và Bnên nó gây kết dính với tất cả các kháng thể có trong huyết tương cácnhóm máu cịn lại ngoại trừ nó.- Mẹ có nhóm máu A có thể mang thai con có nhóm máu O vì:+, Máu mẹ và máu con không tiếp xúc với nhau.+, Trao đổi chất được thực hiện qua màng mao mạch của mẹ và của contại nhau thai.0.500.500.250.250.500.250.254.0- Phổi là bộ phận quan trọng nhất của hệ hơ hấp, có chức nănglà nơi trao đổi khí giữa cơ thể với mơi trường ngồi.- Bên ngồi hai là phổi có hai lớp màng, lớp ngồi dính vớilồng ngực, lớp trong dính với phổi, giữa hai lớp màng là chấtdịch giúp phổi phồng, dẹp khi hít vào và thở ra.- Đơn vị cấu tạo của phổi là phế nang tập hợp lại thành cụm vàđược bao bởi mạng mao mạch máu dày đặc, thành phế nangmỏng thuận lợi cho trao đổi khí.- Số lượng phế nang lớn, từ 700 – 800 triệu phế nang nên làmtăng bề mặt trao đổi khí.- Khi con người hoạt động mạnh thì nhịp hơ hấp tăng.- Giải thích: Khi vận động mạnh, cơ thể cần nhiều năng lượng-> hô hấp ở tế bào tăng -> tế bào cần nhiều oxi và thải nhiềukhí cacbonic -> Nồng độ khí cacbonic trong máu tăng -> kíchthích nhịp hơ hấp tăng để thải khí cacbonic ra ngồi.Tế bào của động vật nói chung gồm 3 bộ phận:- Màng sinh chất: Giúp tế bào thực hiện trao đổi chất.- Chất tế bào: Chứa nhiều bào quan là nơi thực hiện các hoạt độngsống của tế bào.- Nhân: Điều khiển mọi hoạt động sống của tế bào.Tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể vì:- Tế bào tiến hành trao đổi chất với môi trường cung cấp nănglượng cho cơ thể hoạt động.- Tế bào lớn lên và phân chia giúp cơ thể lớn lên và sinh sản.- Tế bào cảm ứng với các kích thích từ mơi trường giúp cơ thể phản0.50.51.01.00.51.04.00.50.50.50.50.50.50.51.0 ứng lại với kích thích.Lưu ý: HS có thể trình bày theo cách khác, nếu đúng vẫn cho điểm tối đa.