Chiến lược phát triển Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tháng 6/2021 đã xác định rõ quan điểm phát triển dữ liệu trong Chính phủ số: “Dữ liệu là tài nguyên mới. Cơ quan nhà nước mở dữ liệu và cung cấp dữ liệu mở phục vụ phát triển Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số. Các cơ quan nhà nước kết nối, chia sẻ dữ liệu để người dân chỉ phải khai báo, cung cấp dữ liệu một lần cho các cơ quan nhà nước và các đơn vị cung ứng dịch vụ công thiết yếu”. Show Theo Nghị định 47 năm 2020 về quản lý, kết nối, chia sẻ dữ liệu số của cơ quan nhà nước và Khung Kiến trúc Chính phủ điện tử Việt Nam, việc kết nối các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu giữa các bộ, ngành, địa phương trên quy mô quốc gia phải thông qua Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia. Thực hiện nhiệm vụ được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao, Bộ TT&TT đã xây dựng và đưa Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia (National Data Exchange Platform - NDXP) vào sử dụng, phục vụ việc kết nối, tích hợp, chia sẻ dữ liệu giữa các bộ, ngành, địa phương. Là hạ tầng giữ vai trò “xương sống” phục vụ kết nối, tích hợp, chia sẻ dữ liệu cấp quốc gia, Nền tảng NDXP bao gồm hạ tầng kỹ thuật, phần cứng, phần mềm và hoạt động nghiệp vụ hỗ trợ đóng vai trò phục vụ tích hợp, chia sẻ dữ liệu giữa các hệ thống thông tin của cơ quan nhà nước với nhau và giữa cơ quan nhà nước với doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân thuộc khu vực tư (theo nhu cầu). Nền tảng này được thiết kế, xây dựng, phát triển để linh hoạt đáp ứng nhu cầu kết nối, chia sẻ dữ liệu theo mô hình kết nối tập trung và phân tán; hỗ trợ đồng thời trên cả mạng truyền số liệu chuyên dùng và Internet theo từng nhu cầu cụ thể trong phát triển Chính phủ điện tử, hướng đến Chính phủ số, phát triển nền kinh tế số, xã hội số tại Việt Nam.
Theo Cục Tin học hóa, Bộ TT&TT, đến tháng 12/2020, có 22/22 bộ, cơ quan ngang bộ; 63/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã có Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu cấp bộ, tỉnh (LGSP) và kết nối với Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia, đạt tỷ lệ 100%. Tổng số hệ thống đã kết nối với NDXP là 220 hệ thống thông tin của 90 cơ quan, đơn vị; trong đó có 85 LGSP của bộ, ngành, địa phương; 10 cơ sở dữ liệu và 8 hệ thống thông tin có quy mô, phạm vi từ Trung ương đến địa phương. Thống kê cũng cho thấy, năm 2021, tổng số giao dịch thực hiện qua NDXP đạt 180.919.031; và hàng ngày có khoảng 500.000 giao dịch thông qua nền tảng. Tính trong 2 tháng đầu năm nay, số giao dịch thực hiện thông qua nền tảng NDXP đã đạt gần 64,7 triệu, tăng mạnh so cùng kỳ năm ngoái. Việc đẩy mạnh kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan, tổ chức qua nền tảng NDXP sẽ giúp người dân, doanh nghiệp không phải cung cấp, kê khai thông tin nhiều lần; giúp công chức, viên chức, người lao động không phải nhập dữ liệu, tổng hợp dữ liệu trên nhiều phần mềm khác nhau; giúp lãnh đạo có thông tin tổng hợp, thống nhất, tin cậy để có quyết định kịp thời, hiệu quả; giúp tăng cường sử dụng lại dữ liệu, tránh đầu tư trùng lặp, gây lãng phí. Giả sử với mỗi giao dịch giúp tiết kiệm 3.000 đồng cho xã hội như chi phí di chuyển đến-về chỗ chứng thực giấy tờ bản giấy, chi phí chứng thực giấy tờ, thời gian chờ, chi phí xử lý của công chức; chưa kể chi phí cơ hội, chi phí lưu trữ giấy tờ bản giấy... việc kết nối, chia sẻ dữ liệu thông qua Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia đã góp phần tiết kiệm hàng trăm tỷ đồng cho xã hội trong thời gian qua. Bộ TT&TT cũng đã xác định 1 trong 22 nhiệm vụ quan trọng vừa mang tính trung hạn, vừa mang tính ưu tiên triển khai trong năm 2022 chính là thực hiện kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan nhà nước thông qua Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia - NDXP; bảo đảm việc kết nối, chia sẻ dữ liệu được thực hiện thông suốt, tránh đầu tư chồng chéo, lãng phí, tuân thủ đúng quy định của Nghị định 47 năm 2020 của Chính phủ. Bên cạnh đó, để thúc đẩy kết nối, chia sẻ dữ liệu số giữa các cơ quan nhà nước, Bộ TT&TT cũng vừa hướng dẫn các bộ, ngành, địa phương cách thức kết nối và chia sẻ dữ liệu thông qua Nền tảng NDXP. Hướng này nhằm giúp cho việc kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa hệ thống thông tin của các cơ quan nhà nước được thống nhất, tối ưu, thuận tiện cho việc quản lý, vận hành, duy trì, bảo đảm an toàn thông tin mạng các kết nối trên quy mô toàn quốc. Theo ICTNews Việc kết nối, tích hợp, chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan nhà nước, đặc biệt là dữ liệu từ các Cơ sở dữ liệu quốc gia, các hệ thống thông tin có quy mô, phạm vi từ Trung ương đến địa phương sẽ giúp tối đa hóa giá trị dữ liệu; nâng cao chất lượng dịch vụ công cung cấp cho người dân và doanh nghiệp theo hướng lấy người dùng làm trung tâm, người dân và doanh nghiệp không phải cung cấp thông tin thủ công, nhiều lần cho cơ quan nhà nước, đơn vị cung cấp dịch vụ; tránh đầu tư trùng lặp, gây lãng phí. Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu Quốc gia là gì?Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia (NDXP- National Data Exchange Platform) là hạ tầng kết nối, tích hợp, chia sẻ dữ liệu cấp quốc gia, bao gồm hạ tầng kỹ thuật, phần cứng, phần mềm và hoạt động nghiệp vụ hỗ trợ đóng vai trò phục vụ tích hợp, chia sẻ dữ liệu giữa các hệ thống thông tin của cơ quan nhà nước với các cơ quan nhà nước với doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân thuộc khu vực tư (theo nhu cầu). NDXP được thiết kế, xây dựng, phát triển để linh hoạt đáp ứng nhu cầu kết nối, chia sẻ dữ liệu theo mô hình kết nối tập trung và phân tán; hỗ trợ đồng thời trên cả mạng Truyền số liệu chuyên dùng của các cơ quan Đảng, Nhà nước (TSLCD) và Internet theo từng nhu cầu cụ thể trong phát triển Chính phủ điện tử, hướng đến Chính phủ số, phát triển nền kinh tế số, xã hội số tại Việt Nam.  Mô hình kết nối quốc gia thông qua Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia Mô hình tổ chức quản lý Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu Quốc gia được phân bổ chi tiết cho các cơ quan chuyên môn để đảm bảo vận hành, phát triển hiệu quả nền Chính phủ điện tử, hướng đến Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số. Bộ Thông tin và Truyền thông chịu trách nhiệm quản lý, vận hành và đảm bảo an toàn thông tin tổng thể đối với Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia, bao gồm: Nền tảng tích hợp dữ liệu, dịch vụ, nghiệp vụ; Nền tảng chia sẻ dữ liệu phân tán, bao gồm Phân hệ quản lý Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu phân tán (DXL Management) và Phân hệ quản lý kết nối tích hợp, chia sẻ dữ liệu phân tán (DXL Node); Hệ thống quản lý, vận hành Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia. Các Bộ, ngành, địa phương quản lý, vận hành và đảm bảo an toàn thông tin đối với các nền tảng Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu cấp Bộ, tỉnh (LGSP); Hạ tầng kỹ thuật phục vụ cài đặt phân hệ quản lý kết nối tích hợp, chia sẻ dữ liệu phân tán (DXL Node). Ban Cơ yếu Chính phủ quản lý, vận hành và đảm bảo an toàn thông tin đối với hHệ thống cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số chuyên dùng Chính phủ, Phục vụ các kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan nhà nước trong mạng TSLCD. Việc kết nối, chia sẻ dữ liệu với các cơ quan, tổ chức bên ngoài theo mô hình phân tán trên môi trường Internet sẽ sử dụng hệ thống dịch vụ chứng thực chữ ký số công cộng của các tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số công cộng đã được Bộ Thông tin và Truyền thông cấp phép. Mô hình tổ chức quản lý Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu Quốc gia (NDXP) Các thành phần chính của nền tảng NDXP gồm: Nền tảng kết nối, tích hợp dịch vụ, quy trình, dữ liệu (kế thừa và phát triển từ Hệ thống kết nối liên thông các hệ thống thông tin ở Trung ương và địa phương - NGSP) nhằm đáp ứng các nhu cầu kết nối, tích hợp, chia sẻ dữ liệu theo mô hình tập trung; Nền tảng chia sẻ dữ liệu phân tán để đáp ứng các nhu cầu kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các bộ, ngành, địa phương theo mô hình phân tán; Hệ thống quản lý vận hành Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia. Nền tảng chia sẻ dữ liệu phân tán – DXL là gì?Nền tảng chia sẻ dữ liệu phân tán – Data Exchange Layer (DXL) là nền tảng phục vụ các bộ, ngành, địa phương chia sẻ dữ liệu theo mô hình phân tán, cho phép các cơ quan, đơn vị, tổ chức thực hiện trao đổi dữ liệu một cách trực tiếp với nhau. Mô hình tổng quan hệ thống Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu theo mô hình phân tán (DXL) Mô hình nền tảng gồm 03 thành phần: Hệ thống quản lý Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu phân tán (DXL Management) cung cấp các chức năng phục vụ quản lý chung đối với toàn bộ mạng lưới kết nối tích hợp, chia sẻ dữ liệu phân tán (DXL); hệ thống quản lý kết nối tích hợp, chia sẻ dữ liệu phân tán (DXL Node) đây là hệ thống trung gian tiếp nhận yêu cầu và phản hồi các truy vấn dịch vụ giữa các HTTT/CSDL theo mô hình phân tán.; dịch vụ chứng thực và dấu thời gian điện tử, đây là hệ thống cung cấp các chứng thư số phục vụ xác thực và ký số cũng như cung cấp dấu thời gian điện tử giúp xác thực các thành viên trong mạng lưới, xác thực các gói tin ký số trong trao đổi thông tin giữa các node thành viên. Yêu cầu kỹ thuật kết nối thông qua NDXPHướng dẫn chỉ rõ, các kết nối đến NDXP phải tuân thủ các văn bản pháp lý của Chính phủ, Bộ TT&TT cụ thể: Nghị định số 47/2020/NĐ-CP, Quyết định số 2323/QĐ-BTTTT, Thông tư số 13/2017/TT-BTTTT, Văn bản số 273/BTTTT-CBĐTW. Đồng thời, các hệ thống thông tin/ cơ sở dữ liệu (HTTT/CSDL) kết nối tới NDXP cần đáp ứng các yêu cầu an toàn theo quy định tại Điều 19 Nghị định số 85/2016/NĐ-CP, Thông tư 03/2017/TT-BTTTT ngày 24/4/2017 của Bộ Thông tin và Truyền thông về việc Quy định chi tiết và hướng dẫn một số điều của Nghị định 85/2016/NĐ-CP và hướng dẫn chi tiết tại Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 11930:2017 về Công nghệ thông tin - Các kỹ thuật an toàn - Yêu cầu cơ bản về an toàn hệ thống thông tin theo cấp độ. Các kết nối trên đường truyền Internet cần áp dụng giải pháp mã hoá đường tryền theo quy định, nhằm tránh lộ lọt thông tin trên đường truyền. Máy chủ cài đặt DXL Node cần được kiểm tra, đánh giá an toàn thông tin, nâng cấp, xử lý điểm yếu an toàn thông tin trước khi đưa vào vận hành, khai thác. Các máy chủ của các HTTT/CSDL kết nối tới NDXP cần được bảo đảm an toàn thông tin mạng với các phần mềm phòng, chống virus, mã độc được cập nhật thường xuyên. Các HTTT/CSDL kết nối cần có phương án thực hiện thông báo tình trạng dịch vụ, tình trạng kết nối với NDXP. Các đơn vị chủ quản HTTT/CSDL kết nối NDXP cần bố trí đội ngũ kỹ thuật, bảo đảm khả năng vận hành, duy trì sự ổn định kết nối HTTT/CSDL với NDXP. Các đơn vị chủ quản HTTT/CSDL kết nối NDXP để cung cấp dịch vụ chia sẻ dữ liệu cần lập và cung cấp các tài liệu hướng dẫn kỹ thuật phục vụ kết nối cho Cục Tin học hóa (Bộ Thông tin và Truyền thông). Bộ Thông tin và Truyền thông và Chủ quản HTTT/CSDL kết nối cần thực hiện các biện pháp nhằm bảo đảm an toàn thông tin mạng, giảm thiểu tối đa nguy cơ lộ, lọt thông tin kết nối cho các đối tượng không liên quan. Cụ thể hơn, hướng dẫn nêu chi tiết việc quy định kết nối và chia sẻ dữ liệu theo mô hình tập trung (trình tự thực hiện cung cấp dịch vụ chia sẻ dữ liệu; khai thác dịch vụ theo mô hình tập trung; triển khai ký số gói tin trao đổi thông qua DigiSign Adapter; thay đổi, cập nhật thông tin kết nối đối với đơn vị sử dụng dịch vụ; hủy bỏ kết nối…).
Trình tự kết nối, khai thác dịch vụ trên NDXP theo mô hình tập trung Quy định kết nối và chia sẻ dữ liệu theo mô hình phân tán (yêu cầu cấu hình máy chủ cài đặt DXL Node; kết nạp thành viên để trao đổi, chia sẻ dữ liệu theo mô hình phân tán; hướng dẫn khai thác dịch vụ chia sẻ dữ liệu thông qua DXL Node; cập nhật, nâng cấp dịch vụ chia sẻ dữ liệu; hủy bỏ kết nối…). Theo đó, các cơ quan, đơn vị tham gia kết nối cần cung cấp hạ tầng (tối thiểu 01 máy chủ) phục vụ cài đặt DXL Node để Cục Tin học hóa thực hiện cài đặt và cấu hình, s thông tin cấu hình sẽ được Bộ TT&TT cập nhật theo nhu cầu từng giai đoạn..
Đối với các yêu cầu về kết nối, chia sẻ dữ liệu theo mô hình phân tán, triển khai trên quy mô quốc gia, Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ chủ trì, phối hợp với Ban Cơ yếu Chính phủ, đơn vị cung cấp dịch vụ và đơn vị sử dụng dịch vụ, để thiết lập, cài đặt mạng lưới DXL Node tại tất cả các điểm tham gia kết nối, chia sẻ dữ liệu, hướng dẫn chỉ rõ. Hướng dẫn cài đặt máy chủ DXL NodeHạ tầng phục vụ triển khai phần mềm quản lý kết nối tích hợp, chia sẻ dữ liệu phân tán (DXL Node) do các bên tham gia kết nối chủ động cung cấp, phù hợp và đáp ứng yêu cầu kết nối tích hợp, chia sẻ dữ liệu qua môi trường phân tán của mỗi bên tham gia kết nối. Hướng dẫn cũng khuyến nghị thực hiện triển khai các cụm máy chủ phục vụ cài đặt phần mềm DXL Node. Mỗi cụm máy chủ đề xuất tối thiểu 02 máy chủ cài đặt theo mô hình phân tải, dự phòng nhằm đảm bảo tính sẵn sàng của dịch vụ cung cấp hoặc/và khả năng khai thác dịch vụ. Nhằm đảm bảo đáp ứng phục vụ khoảng 10.000 giao dịch/ngày với hiệu năng máy chủ ổn định ở mức <85%, hướng dẫn đề xuất rõ triển khai 02 máy chủ với cấu hình tối thiểu như sau: CPU: 8 vCPU 64-bit 2.0GHz, RAM: 16GB, Lưu trữ: 1.000GB, Mạng: 1 x 100/1000 Mbps, kết nối mạng TSLCD (đối với các cơ quan nhà nước), mạng Internet có kiểm soát (đối với các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân thuộc khu vực tư). Hệ điều hành: Ubuntu Server 18.04 LTS hoặc 20.04 LTS, phiên bản x86-64. Máy chủ DXL Node thực hiện kết nối mạng với NDXP theo quy định và hướng dẫn của Bộ Thông tin và Truyền thông. Thêm vào đó, hướng dẫn chỉ rõ cách cấu hình mở cổng (port), cách cài đặt, cấu hình môi trường vận hành của máy chủ DXL Note. Đặc biệt, hướng dẫn cũng yêu cầu Máy chủ cài đặt phần mềm quản lý kết nối tích hợp, chia sẻ dữ liệu phân tán (DXL Node) cài đặt hệ điều hành Ubuntu 18.04 LTS hoặc 20.04 LTS, phiên bản x86-64.
Hướng dẫn cũng đưa ra cách cụ thể để triển khai dịch vụ chia sẻ dữ liệu; Hướng dẫn khai thác dịch vụ. Các hướng dẫn triển khai và khai thác dịch vụ SOAP, REST. Việc tạo lập, kết nối, chia sẻ, mở dữ liệu giữa các cơ quan nhà nước có ý nghĩa hết sức quan trọng, tạo tiền đề thúc đẩy chuyển đổi số nhanh tại Việt Nam trên cả 03 trụ cột chính phủ số, kinh tế số, xã hội số. Đây cũng là một trong các nội dung chính được Bộ Thông tin và Truyền thông sử dụng để đánh giá mức độ chuyển đổi số của các bộ, ngành, địa phương hằng năm. Theo hướng dẫn kết nối và chia sẻ dữ liệu thông qua nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia, Bộ TT&TT cho biết, có 2 phụ lục hướng dẫn chi tiết, gồm hướng dẫn kết nối và chia sẻ dữ liệu thông qua nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia và hướng dẫn kết nối nền tảng phân tán. Chi tiết hướng dẫn như sau: - Văn bản số 677/BTTTT-THH - Phụ lục 1- Hướng dẫn kết nối và chia sẻ dữ liệu thông qua Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia. - Phụ lục 2: Hướng dẫn kết nối nền tảng phân tán Theo Tạp chí Điện tử |
