Nguyên nhân bùng nổ chiến tranh thế giwois thứ hai

• Những mâu thuẫn tiếp tục nảy sinh giữa các nước đế quốc sau CTTG thứ I.
• Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929 – 1933 làm gay gắt thêm mâu thuẫn đó, dẫn tới việc lên cầm quyền của phe phát xít, với ý đồ gây chiến tranh chia lại thế giới
• Mâu thuẫn giữa tất cả các nước đế quốc với Liên Xô.
• Chính sách thỏa hiệp của Anh, Pháp, Mĩ với phe phát xít nhằm chĩa mũi nhọn chiến tranh về phía Liên Xô.
• Ngày 1/9/1939 Đức đã tấn công Ba lan => chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ.

- Do sự chệnh lệch trình độ phát triển giữa các nước tư bản, dẫn đến những mâu thuẫn về thuộc địa, thị trường.

- Việc tổ chức và phân chia thế giới theo hệ thống Véc-xai - Oa-sinh-tơn không còn phù hợp nữa. Đưa đến một cuộc chiến tranh mới để phân chia lại thế giới.

* Nguyên nhân trực tiếp:

- Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929-1933 đã làm những mâu thuẫn trở nên sâu sắc dẫn tới việc lên cầm quyền của chủ nghĩa phát xít với ý đồ gây chiến tranh để phân chia lại thế giới.

- Thủ phạm gây chiến là phát xít Đức, Nhật Bản Italia. Nhưng các cường quốc phương Tây lại dung túng, nhượng bộ, tạo điều kiện cho phát xít gây ra cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai.

Sau khi chiến tranh thế giới lần thứ nhất kết thúc với những mâu thuẫn về quyền lợi, thuộc địa và thị trường giữa các nước đế quốc thắng trận nảy sinh. Nguyên nhân chính là do tác động của quy luật phát triển không đồng đều về kinh tế và chính trị giữa các nước tư bản trong đế quốc chủ nghĩa. Điều này dẫn đến sự phân biệt, phân chia thế giới và dẫn tới những mâu thuẫn về thuộc địa, thị trường.

Việc tổ chức và phân chia thế giới theo trật tự Vecsai - Oasinhton đã không còn phù hợp với tình hình lúc đó, buộc phải có một cuộc chiến mới giữa các nước đế quốc để tổ chức, phân chia lại thế giới.

1.2. Nguyên nhân trực tiếp

Sau cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929-1933 từ Mỹ đã tác động và làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới nền kinh tế thế giới, làm cho những mâu thuẫn giữa các nước đế quốc ngày càng sâu sắc, các nhà cầm quyền của chủ nghĩa phát xít ở Đức, Italia, Nhật Bản ráo riết chuẩn bị chiến tranh phân chia lại thị trường.

Sự mâu thuẫn giữa hai khối Anh - Pháp - Mỹ và Đức- Italia - Nhật Bản ngày càng gay gắt về vấn đề thị trường, thuộc địa, nhưng cả hai đều lo sợ trước sự bành trướng của Liên Xô nên muốn tìm cách tiêu diệt.

Theo đó, quân  Anh-Pháp- Mỹ đã thoả hiệp với phe Đức- Italia-Nhật Bảnc hĩa mũi tấn công vào Liên Xô, sau khi thực hiện sát nhập Áo và Đức, Hitler đã chiếm luôn Tiệp Khắc. Tuy nhiên điều đó chưa đủ mạnh để Đức có thể đè bẹp Liên Xô, phát xít Đức đã tấn công các nước Châu Âu để làm bàn đạp thôn tính Liên Xô.

Ngày 1/9/1939 Đức nổ súng tấn công Ba Lan sau đó lần lượt Pháp, Anh tuyên chiến với phát xít đức, Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ.

Tính chất của Chiến tranh thế giới thứ hai chia làm hai giai đoạn:

• Giai đoạn 1939-1941: là cuộc chiến tranh đế quốc xâm lược phi nghĩa. Sự bành trướng của Đức ở Châu Âu đã chà đạp lên quyền độc lập, tự chủ thiêng liêng của các dân tộc, khiến hàng triệu người vô tội thiệt mạng.
• Giai đoạn 1941-1945: đây là cuộc chiến tranh chống chủ nghĩa phát xít, bảo vệ nền hoà bình thế giới do Liên Xô, Mỹ, Anh là tiên phong.

2. Diễn biến Chiến tranh thế giới lần thứ 2

Chiến tranh thế giới lần thứ hai diễn ra với hai giai đoạn, được tiến hành giữa hai phe: phe Đồng Minh do Anh-Mỹ-Liên Xô đứng đầu và phe Phát xít do Đức-Italia-Nhật Bản cầm đầu.

Theo đó Đức thực hiện tấn công trên chiến trường Châu Âu, Italia thực hiện chiến tranh tại Bắc Phi, trên mặt trận Châu Á - Thái Bình Dương là sự tấ công của Phát xít Nhật.

2.1. Giai đoạn 1: Chiến tranh thế giới lần thứ hai bùng nổ và lan rộng ở Châu Âu (từ tháng 9/1939 đến tháng 6/1941)

Tại chiến trường Châu Âu:

Ngày 1/9/1939 Đức tấn công Ba Lan, để tấn công Ba lan Đức đã có sự chuẩn bị từ lâu và đưa vào Ba Lan một lực lượng lớn, trong khi đó Ba Lan thiếu chuẩn bị về vật chất và tinh thần. Đức lợi dụng yếu tố bất ngờ và thực hiện chiến thuật "đánh chớp nhoáng" dùng xe tăng và máy bay thọc sâu, bao vây, khiến cho Ba Lan không chống đỡ nổi. Liên quân Pháp, Anh dàn trận ở Bắc Pháp dọc theo biên giới Đức, nhưng không tấn công Đức cũng không có hành động nào giúp đỡ Ba Lan .Tới 6/9 Đức  chiếm được Balan.

Hiện tượng "tuyên" mà không "chiến" được gọi là cuộc "chiến tranh kì quặc" do giới cầm quyền Anh, Pháp vẫn còn ảo tưởng về một sự thoả hiệp với Hitler. Cuộc chiến tranh kì quặc đã giúp Đức mạnh lên, lập trường chống Liên Xô mù quáng, các nhà cầm quyền Anh, Pháp vẫn hi vọng "Hitler sẽ quyết định hướng quân về phía Đông chống Liên Xô"

Ngày 9/4/1940 Đức đưa quân vào Bắc Âu, chiếm Đan Mạch. Vua và chính phủ không kháng cự, ra lệnh cho quân đội hạ vũ khí.

Ngày 10/5/1940, Đức đưa 3.350.000 quân tới chiếm các nước Pháp, Bỉ, Hà Lan, chiếm Luxembourg. Lực lượng hai bên không chênh lệch nhau, nhưng Đức có nhiều máy bay và xe tăng hơn, kế hoạch của Đức dựa trên sự tấn công bất ngờ, sự thiếu chuẩn bị về tâm lí của đối phương và chiến thuật tốc chiến tốc thắng, dùng máy bay và xe tăng tiến nhanh, thọc sâu, chia cắt và bao vây đối phương.

Ngày 15/5/1940, Hà Lan kí hoà ước đầu hàng Đức

Ngày 28/5/1940 Bỉ chính thức đầu hàng

Ngày 22/6/1940 Pháp kí với Đức hiệp định Compiegne và đầu hàng Đức. Sự kiện này khiến Pháp chia thành hai phe, phe theo khối Trục là chính phủ Vichy và theo khối Đồng Minh là Pháp tự do.

Ngày 10/6/1940 Đức tấn công Tây Âu và Na-uy, các nước này nhanh chóng đầu hàng.

Ngày 28/10/1940, Ý thất bại sau khi tấn công Nam Tư và Hy Lạp. Đức đã hỗ trợ Ý để cùng tấn công hai đất nước này vào ngày 6/4 tuy nhiên nhân dân Nam Tư đã nổi dậy khởi nghĩa, trước tình hình đó Đức hoãn việc thực hiện kế hoạch Bacbaroxa và quyết định đè bẹp Nam Tư và Hi Lạp trước. Tới ngày 17/4 Nam Tư thất bại và chấp nhận hiệp định đầu hàng, tới 1/6 Đức chiếm được Hy Lạp. Sau khi Nam Tư và Hi Lạp bị chiếm đóng, Đức lập lên những chính phủ bù nhìn và cắt một phần quan trọng đất đai của hai nước này chia cho các nước chư hầu khác.

Sau hơn một năm, Đức đã chiếm được 11 quốc gia Châu Âu và sẵn sàng tấn công Liên Xô. Tuy nhiên mưu đồ này của Đức không thực hiệnd dược do phong trào giải phóng dân tộc ngày càng lớn mạnh ở Nam Tư và Hi Lạp đã biến cuộc chiếm đóng ở Bancang thành một cuộc chiến đẫm máu và dai dẳng, chính cuộc chiến này đã cản trở phát xít tận dụng tiềm lực của các nước thuộc địa tấn công Liên Xô.

Tháng 6/1941 Đức phá bỏ hiện định không xâm lược Barbarossa để tấn công Liên Xô, tuy nhiên Hồng quân Liên Xô đã giành chiến thắng, đẩy lùi sự tấn công của Đức.

Tại chiến trường Bắc Phi

- Tại đây diễn ra cuộc chiến cam go, khốc liệt giữa Anh, lực lượng tự do Pháp với Đức, Ý và quân Vichy Pháp.

- Tháng 8/1940 thuộc địa của Anh là Somalia và Ai Cập bị Ý tấn công nhưng không giành được.

Tại chiến trường Châu Á - Thái Bình Dương

 Lợi dụng Phát xít Đức tấn công Liên Xô và các nước tư bản Châu Âu bại trận. Quân đội Nhật Bản hoành hành và bành trướng xâm lược ở Châu Á, đa phần các cuộc chiến được thực hiện ở gần biển hoặc ngay trên biển.

- Ngày 26/11/1941, Trân Châu Cảng nơi hạm đội Thái Bình Dương Hoa Kì đang làm chủ đã bị Nhật Bản tấn công bất ngờ. Phát xít Nhật tàn phá lực lượng của quân Mỹ trên Thái Bình Dương. Mỹ chính thức tuyên chiến với Nhật.

- Thái Lan, Malaysia, Hồng Kong, Singapore bị Nhật chiếm đóng

- Mỹ La Tinh, Hà Lan, Úc, Anh và thuộc địa của Anh cùng Mỹ tuyên chiến.

- Đức và Italia tuyên bố đối đầu và chiến đấu với Mỹ.

Chiến tranh thế giới lần thứ hai lan rộng trên toàn thế giới.

Kết quả giai đoạn một: Cách mạng tháng 10 Nga thành công kéo đức khỏi thời kỳ đỉnh cao, quân Đồng Minh dồn lực để chuẩn bị phản công phát xít Nhật.

2.2. Giai đoạn 2: Chiến tranh lan rộng khắp thế giới (tháng 6/1941 tới tháng 11/1945)

Tại chiến trường Châu Âu:

- Tháng 5/1943 quân Đồng minh tấn công Italia

- Tháng 9/1943 Đức chiếm lại được một phần Italia

- Ngày 25/4/1945 Italia được giải phóng hoàn toàn.

Cuộc chiến giữa Đức - Liên Xô vẫn diễn ra trong tình hình quân Đức rơi vào thế bị động. Hồng quân Liên Xô trên đà thắng lợi thực hiện giải phóng Áo, Nauy, Hungary và Tiệp Khắc.

- Ngày 6/6/1944, trên mặt trận Tây Âu, quân Đồng minh đánh chiếm thắng lợi nhưng cũng bị thiệt hại rất nặng nề.

- Ngày 16/3/1945 Hồng quân Liên Xô đánh chiếm Beclin

- Ngày 30/4/1945 quân Liên Xô chiếm được trụ sở Quốc hội Đức, Hitler phải tự sát trong tầng hầm.

- Ngày 9/5/1945 quân Đức đầu hàng, thua trận trên chiến trường này.

Tại chiến trường Bắc Phi

- Tháng 11/1942 Hồng quân Liên Xô mở thêm một cuộc tiến công mới ở Bắc Phi, phát xít Đức đối mặt với sức ép nặng nề. Quân đội và vũ khí của Đức được điều động tới Liên Xô, Đức mất khả năng chống cự

- Tháng 5/1943 quân Phát xít bị đẩy ra toàn bộ lãnh thổ Châu Phi.

Tại chiến trường Châu Á- Thái Bình Dương

- Chiến tranh thế giới lần thứ hai xảy ra trên đất liền và biển. Quân Đồng minh (Anh, Trung Quốc, Ấn Độ) đối đầu quân Nhật trên đất liền. Tại mặt trận trên biển, Quân Đồng Minh bảo vệ Úc và các quốc gia lân cận khi giành giật với Nhật từng hòn đảo.

- Ngày 7/8 quân Đồng Minh phản công bằng chiến dịch Guadalcanal. Quân Nhật bị đánh bại, tổn thất nghiêm trọng.

- Ngày 9/3/1945 Nhật đảo chính và lật đổ chế độ Pháp ở Đông Dương. Quân Đồng Minh giành lại được Myanmar.

- Ngày 20/10/1944 Philippine được quân Đồng Minh tiếp cận và thực hiện giải phóng những thất bại. Đất nước này chỉ được giải phóng khi chiến tranh thế giới lần hai kết thúc hoàn toàn.

- Phe Đồng Minh thừa thắng tiến lên quyết định tấn công và chiếm được hòn đảo Okinawa và Iwo Jima.

- Tháng 6/1944 quân Đồng Minh thực hiện nhiều đợt ném bom lẻ te vào lãnh thổ Nhật Bản, gây ra các thiệt hại vô cùng nặng nề. Đỉnh điểm là ngày 6/8/1945 Mỹ sử dụng vũ khí hạt nhân, lấy Nhật Bản làm mồi nhử, quả bom nguyên tử mang lên Little boy được ném xuống thành phố Hirosima khiến hơn 90.000 người thiệt mạng, đây được coi là sự bùng nổ của thế chiến đẫm máu trên lãnh thổ Nhật Bản. Ngày 9/8/1945 quả bom thứ hai được ném xuống Nagasaki khiến hơn 70.000 người thiệt mạng. Hia quả bom này đã san bằng hai thành phố của Nhật, để lại những mất mát đến ngày nay.

- Ngày 8/8 Liên Xô chính thức đối đầu với Nhật.

- Ngày 28/8 Hồng quân Liên Xô giành được thắng lợi.

- Ngày 2/9/1945 Nhật Bản kí văn kiện đầu hàng quân Đồng Minh vô điều kiện, đánh dấu sự thất bại hoàn toàn của phe Trục trong thế chiến thứ 2, các quốc gia châm ngòi cho thế chiến ở phe Phát xít hoàn toàn bị đánh bại, chịu các tổn thất vô cùng nặng nề. Cuộc chiến tranh thế giới lần thứ hai kéo dài 6 năm đã chính thức kết thúc.

3. Kết quả của Chiến tranh thế giới lần thứ hai

Chiến tranh thế giới lần thứ hai kết thúc với sự sụp đổ hoàn toàn của phát xít Đức, Italia, Nhật Bản. Thắng lợi thuộc về các dân tộc trên thế giới đã kiên cường đấu tranh chống lại chủ nghĩa Phát xít tàn bạo. Trong đó các cường quốc Liên Xô, Mỹ, Anh là lực lượng trụ cột, đóng vai trò quyết định trong việc tiêu diệt chủ nghĩa phát xít. Trước sự thất bại này, Nhật Bản bị Mỹ chiếm đóng, Liên Xô chiếm đóng các nước khu vực Đông Âu. Nước Ý vẫn giữ được độc lập và hoà bình nhờ vào hai năm cuối cuộc chiến theo phe Đồng Minh. Đức bị chia thành Đông Đức và Tây Đức.

- Hậu quả mà cuộc chiến này để lại vô cùng nặng nề và khủng khiếp, hơn 70 quốc gia với 1700 triệu người đã bị cuốn vào chiến tranh, khoảng 60 triệu người chết, 90 triệu người bị tàn tật, thiệt hại 4000 tỉ Đô, gấp mười lần so với chiến tranh thế giới lần thứ nhất.

-  Chiến tranh kết thúc với sự thất bại hoàn toàn của khối phát xít Đức-Italia-Nhật. Đây là các nước châm ngòi cho chiến tranh, cũng như mong muốn thiết lập trật tự thế giới mới.

- Nền kinh tế các nước bị ảnh hưởng nghiêm trọng không chỉ với các nước trực tiếp tham gia mà cả các nước không tham gia. Các hoạt động chính trị, kinh tế và đời sống xã hội của người dân bị đe doạ, không ổn định.

- Đây được coi là cuộc chiến tranh phi nghĩa, khi cả nước thắng trận và bại trận đều bị những tổn hại nặng nề, nghiêm trọng.

Trên đây là chia sẻ của Luật Minh Khuê tới bạn đọc một số thông tin về chiến tranh thế giới lần thứ hai, hi vong đây là những thông tin hữu ích giành cho bạn đọc. Trân trọng cảm ơn!