Văn học dân gian là những sáng tác do nhân dân tạo ra trong quá trình lao động, nó mang tính truyền miệng, tập thể với mục đích phục vụ các sinh hoạt tinh thần của tầng lớp bình dân trong xã hội. Show Đặc trưng của văn học dân gian: - Tính truyền miệng: đây là hình thức lưu truyền, phương tiện sáng tác, ngôn ngữ nói khác với ngôn ngữ viết (nền văn học viết) - Tác phẩm tiêu biểu đã học: sử thi Đăm Săn (Ê-đê), truyện thơ Tiễn dặn người yêu, truyền thuyết An Dương Vương và Mị Châu, Trọng Thủy, các bài ca dao, truyện cười, truyện ngụ ngôn - Tính tập thể: Văn học dân gian là sản phẩm chung của nhiều người trong quá trình truyền miệng có dị bản. - Tính thực tế: phục vụ trực tiếp cho những sinh hoạt trong cuộc sống của cộng đồng Câu 2 (Trang 100 sgk ngữ văn 10 tập 1): Văn học dân gian Việt Nam gồm: sử thi, thần thoại, truyền thuyết, truyện cổ tích, truyện ngụ ngôn, sân khấu (chèo, tuồng, múa rối, trò diễn mang tích truyện) Đặc trưng văn học dân gian: Sử thi - Những câu chuyện kể về các vị anh hùng, những vấn đề có ý nghĩa với đời sống cộng đồng. - Đặc điểm nghệ thuật: + Tác phẩm có quy mô lớn + Hình tượng nghệ thuật hoành tráng, hào hùng về trí tuệ, sức mạnh cơ bắp + Sự trùng điệp câu văn, ngôn ngữ trang trọng, giàu hình ảnh, nhạc điệu với các biện pháp so sánh, ẩn dụ, phóng đại. Truyền thuyết Những câu chuyện kể về sự kiện và nhân vật lịch sử (có liên quan tới lịch sử) thể hiện thái độ đánh giá của nhân dân. Nghệ thuật: + Văn xuôi tự sự có dung lượng vừa phải + Sự tham gia của những chi tiết, sự việc có tính huyền bí, thiêng liêng Truyện cổ tích Phản ánh ước mơ về hạnh phúc, công bằng xã hội thông qua truyện kể về những con người bất hạnh trong xã hội (chàng trai nghèo, người thông minh, ngốc nghếch…) Tiếng cười tự trào (tự cười mình) là tiếng cười lạc quan yêu đời của người lao động. Họ đã lấy chính cái nghèo của mình để tự trào một cách hồn nhiên, hóm hỉnh. Dù cuộc sống nghèo hèn nhưng họ đã vượt lên để sống một cách lạc quan bằng cách "thi vị hóa" cuộc sống của mình. Tiếng cười hướng vào những thói xấu trong một bộ phận quần chúng nhân dân nhằm đả kích, cải biến nó hoặc tiêu diệt nó (những hạng người lười nhác, ham ăn, những thầy bói dởm, những quan lại bất tài, những người phụ nữ đỏng đảnh, trăng hoa...) Dưới đây là một tài liệu ôn tập về văn học dân gian Việt Nam, giúp bạn hiểu rõ đặc trưng, nội dung phản ánh và đặc điểm nghệ thuật của các thể loại văn học dân gian. Hãy cùng tham khảo nhé! Mục Lục Bài Viết: 1. Bài ôn tập số 1 2. Bài ôn tập số 2 Ôn Tập Văn Học Dân Gian Việt Nam, Tóm Tắt 1: Bài 1. * Đặc điểm của Văn học dân gian - Xuất phát từ sự sáng tạo của nhân dân lao động - Lan truyền chủ yếu qua lời kể truyền miệng - Gắn bó mật thiết với tâm hồn và cuộc sống tinh thần của nhân dân * Những tác phẩm nổi bật: Chiến thắng Mtao – Mxây, An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy, ca dao, truyện cười,… Bài 2. - Các thể loại văn học dân gian: sử thi, truyền thuyết, truyện cổ tích, truyện cười, truyện ngụ ngôn, ca dao, truyện thơ,… - Đặc điểm chung:
Câu 3.  Bài 5. a. 1. Dáng em tựa như giếng giữa con đường Người khôn rửa mặt, kẻ hiền rửa chân 2. Dáng em như hạt mưa xinh tươi Hạt rơi lên đài cao, rơi xuống ruộng xanh 3. Dáng em tựa như củ ấu gai Bên trong trắng, bên ngoài đen b. Các hình ảnh so sánh, ẩn dụ, hoán dụ trong bài ca dao thường được lấy từ các hình ảnh quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày như: chiếc đèn, bức khăn, củ ấu gai, chiếc cầu,..
ÔN TẬP VĂN HỌC DÂN GIAN VIỆT NAM, TÓM TẮT 2:
1. Định nghĩa về văn học dân gian - Là những tác phẩm nghệ thuật ngôn từ được hình thành, tồn tại và phát triển thông qua truyền đạt miệng để phục vụ trực tiếp cho các hoạt động tinh thần vật chất trong cộng đồng. 2. Đặc điểm cơ bản của văn học dân gian - Là những tác phẩm nghệ thuật ngôn từ được truyền đạt miệng. - Là sản phẩm tinh thần của cộng đồng. - Gắn bó và phục vụ cho cộng đồng. 3. Bảng thống kê các thể loại văn học dân gian đã học 4. Bảng so sánh đặc điểm của các thể loại truyện kể dân gian 5. Các loại ca dao - Ca dao than thân, ca dao yêu thương tình nghĩa và ca dao hài hước. - Ca dao than thân thường là lời than của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Cuộc sống của họ phụ thuộc vào người khác. Giá trị của họ không được biết đến. Họ thường sử dụng hình ảnh như tấm lụa đào, củ ấu gai,... - Ca dao yêu thương tình nghĩa đề cập đến tình bạn cao đẹp, tình yêu đôi lứa thắm thiết mặn nồng, nỗi nhớ nhung da diết và tình nghĩa thủy chung… của con người trong cuộc sống. Các biểu tượng được sử dụng như tấm khăn, ngọn đèn, cái cầu, gừng cay – muối mặn,... - Ca dao hài hước phê phán những thói tật xấu của con người và thể hiện tinh thần lạc quan yêu đời của người lao động trong cuộc sống khó khăn. Các biện pháp nghệ thuật thường được sử dụng như phóng đại, nói giảm, so sánh, ẩn dụ,...
2. Thảo luận vấn đề trong tấn bi kịch Mị Châu - Trọng Thủy 3. Phân tích hành động và sự chuyển biến của nhân vật Tấm trong Tấm Cám - Tấm yếu đuối thụ động thời kỳ đầu. - Tấm kiên quyết đấu tranh giành lại sự sống và hạnh phúc thời kỳ sau. 4. Nắm vững hai truyện cười trong SGK Ngữ văn 10 5. a. Nỗi Nhớ Chiều Chiều - Thân em như gió thoảng qua Gửi nhẹ lời ru bên tai cây xanh. - Thân em như dòng sông quen Đi qua hồn nước, nhấp nhô bờ cát. - Trưa hè em như cơn mưa Rơi đọng hương, ẩm đất thắm tho. - Em là chiếc lá rơi Khắp sân trường, ngả nhẹ nơi đâu. - Chiều chiều, nắng ấm áp Ôm thật kỹ bóng hình em trên đồng. - Chiều chiều, khung trời đẹp Ngàn ánh sao kể chuyện tình yêu. - Chiều chiều, hình bóng hiên Xóa hết buồn, chỉ còn hạnh phúc. 5. b. Hình Ảnh Ẩn Dụ Trong Ca Dao - Ca dao nói về tấm lụa đào, củ ấu gai, tấm khăn, ngọn đèn. - Hình ảnh ẩn dụ từ cuộc sống đời thường, tự nhiên. - Tạo cảm nhận và chạm đến tâm hồn người đọc. 5. c. Câu Ca Dao Về Bến Nước, Cây Đa, Gừng Cay, Muối Mặn - Gửi khăn, áo, lời ru Bến chờ thuyền đưa, đò đưa người về. - Cây đa cũ, bến đò xưa Hành trình có ý, nắng mưa đều chờ. - Tay nâng chén muối, đĩa gừng Hương vị mặn mòi, cay ngắt trong lòng. 5. d. Bài Ca Dao Hài Hước - Xắn quần bắt kiến cưỡi chơi Trèo cây rau má, quần rơi không cưỡi. - Ngồi buồn đốt đống rơm Khói bay nghi ngút, thơm chát không ngừng. - Khói lên tận Thiên Tào Ngọc Hoàng nghi ngờ: ai đốt rơm vậy? 6. Dấu Ấn Ca Dao Trong Thơ - Truyện Kiều Thiếp như hoa khỏi cành rơi Chàng như bướm nhẹ lượn ngang vườn hồng. - Ca dao Nàng làm hoa chẻ khỏi cành Chàng bướm xanh nổi gió lượn qua đồng. - Bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương, hòa mình trong hơi thở của ca dao. - Chế Lan Viên với Thánh Gióng, tạo nên hình ảnh mơ ước về ngựa sắt và sức mạnh. Xem tiếp các bài soạn để học tốt môn Ngữ Văn lớp 10- Khám Phá Văn Học Việt Nam - Nét Đẹp Ngôn Ngữ Động Lực Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc và tăng trải nghiệm khách hàng. Mọi ý kiến đóng góp xin vui lòng liên hệ tổng đài chăm sóc: 1900 2083 hoặc email: [email protected] |
