Siêu âm đo độ mờ da gáy là một xét nghiệm sàng lọc, không mang tính chất chẩn đoán, cần thực hiện vào thời điểm cuối tam cá nguyệt đầu tiên. Mục đích nhằm xác định thai nhi có nguy cơ mắc hội chứng Down hoặc một số những hội chứng thường gặp khác hay không.
Độ mờ da gáy hay khoảng sáng sau gáy là lớp tụ dịch dưới da nằm phía sau cổ của thai nhi. Thực hiện siêu âm đo độ mờ da gáy ở thời điểm tuổi thai từ 11 tuần đến 13 tuần 6 ngày, nhằm đánh giá nguy cơ mắc dị tật nhiễm sắc thể ở thai nhi.
Khi thai nhi có độ mờ da gáy dày thì có nguy cơ mắc các dị tật nhiễm sắc thể thường gặp là như hội chứng Down (thể tam nhiễm 21), hội chứng Edwards (thể tam nhiễm 18) hoặc hội chứng Patau (thể tam nhiễm 13)…(1)
Mẹ bầu nên tuân thủ đúng thời gian siêu âm để có kết quả chính xác
Siêu âm đo độ mờ da gáy cùng với các xét nghiệm khác thu thập được những thông tin đủ để xác định tình trạng thai nhi có nguy cơ mắc phải một trong những rối loạn liên quan đến nhiễm sắc thể hay không.
Theo các hiệp hội siêu âm sản phụ khoa quốc tế siêu âm độ mờ da gáy nên được thực hiện khi tuổi thai từ 11 tuần đến 13 tuần 6 ngày. Do đó, mẹ nên thực hiện điều này vào đúng thời gian quy định để có kết quả chính xác nhất.
Kiểm tra độ mờ da gáy được khuyến cáo cho tất cả phụ nữ mang thai và là một trong số những kỹ thuật thường quy trong tam cá nguyệt đầu tiên. Ngoài việc đo độ mờ da gáy, đối với những mẹ bầu có một hoặc nhiều hơn các yếu tố dưới đây cần thiết phải làm thêm các xét nghiệm sàng lọc trước sinh:
Thai phụ nào cũng nên thực hiện siêu âm đo độ mờ da gáy
- Tiền sử gia đình có người bị dị tật bẩm sinh
- Mang bầu ở độ tuổi trên 35
- Sử dụng các sản phẩm chứa hóa chất gây hại cho thai nhi
- Mắc bệnh tiểu đường và sử dụng insulin
- Bị nhiễm virus trong quá trình mang thai
- Tiếp xúc với chất phóng xạ liều lượng cao
- Tiền sử sinh non, sảy thai, thai lưu (chưa xác định được nguyên nhân)
- Hút thuốc lá
- Kết quả siêu âm cho thấy thai nhi có dấu hiệu nghi ngờ bị dị tật
Đây là một kỹ thuật siêu âm qua da vùng bụng mẹ bầu nên mẹ bầu không cần phải chuẩn bị quá nhiều. Mẹ chỉ nên mặc trang phục phù hợp (đồ thoải mái) để bác sĩ dễ dàng thực hiện việc di chuyển đầu dò khi tiến hành siêu âm.
Trường hợp mẹ cần thực hiện siêu âm qua ngả âm đạo, mẹ nên tuân theo quy định của bác sĩ khi vào phòng siêu âm.
Là một kỹ thuật siêu âm đặc biệt có độ nhạy cao nhưng lại rất an toàn. Bác sĩ siêu âm sẽ đặt một thiết bị đầu dò trên bụng mẹ bầu để đo độ dài đầu mông của thai nhi xác định tuổi của thai nhi cũng như ngày dự kiến sinh. Kế đến, bác sĩ sẽ tiến hành đo độ mờ da gáy.(2)
Những thông số siêu âm giúp bác sĩ khoa sản biết về tình trạng hiện tại của thai nhi
Chỉ số độ mờ da gáy càng cao thì khả năng thai nhi có nguy cơ mắc bất thường nhiễm sắc thể càng cao. Căn cứ vào chỉ số khuyến cáo, chỉ số độ mờ da gáy dưới bách phân vị thứ 95 theo chiều dài đầu mông là bình thường, nguy cơ mắc hội chứng liên quan đến nhiễm sắc thể là rất thấp; nếu chỉ số độ mờ da gáy trên bách phân vị thứ 95 theo chiều dài đầu mông các bác sĩ sản khoa sẽ đưa ra hướng dẫn cụ thể với từng mẹ bầu.
Độ mờ da gáy được xem là bình thường khi bé có chiều dài đầu mông từ 45 – 84mm và độ mờ da gáy dưới bách phân vị 95 theo chiều dài đầu mông.
Với độ mờ da gáy dày trên bách phân vị thứ 95 theo chiều dài đầu mông thì tỉ lệ phát hiện hội chứng Down là 80% với tỉ lệ dương tính giả là 5%. Khi phối hợp test tầm soát gồm siêu âm đo độ mờ da gáy, Double test và tuổi mẹ đã tăng tỷ lệ phát hiện lên đến 90%, với tỉ lệ dương tính giả là 5%. Vì thế, siêu âm độ mờ da gáy nên được xem là một phần của quá trình sàng lọc trong ba tháng đầu thai kỳ.
Là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh, siêu âm đo độ mờ da gáy giúp mẹ bầu tầm soát được những nguy cơ dị tật có thể xảy ra với thai nhi. Điều mẹ cần ghi nhớ là thực hiện kỹ thuật này đúng thời điểm để có được kết quả có độ chính xác cao. Mẹ bầu nên đi khám và siêu âm thai đúng định kỳ điều này không những có được những giải pháp y tế kịp thời mà còn giúp mẹ chủ động hơn trong kế hoạch theo dõi thai kì và chăm sóc con sau sinh.
Tham vấn y khoa: Bác sĩ Ngô Thị Vinh | Tác giả: Duyên Nguyễn Ngày đăng: Tháng Một 28, 2021
Nhìn hình siêu âm làm sao biết trai hay gái?
Để biết chính xác về giới tính của thai nhi, bác sĩ không chỉ dựa trên một hay hai yếu tố mà cần kết hợp nhiều dấu hiệu khác nhau, vậy nhìn hình siêu âm làm sao biết trai hay gái? Chúng ta cùng tìm hiểu nhé!
1. Nhìn hình siêu âm làm sao biết trai hay gái? – Thông qua dữ liệu hình ảnh
- Dấu hiệu bánh hamburger: Hamburger là một biệt danh khi nói về môi âm hộ và âm vật trên siêu âm. Cũng như dấu hiệu dương vật, thì đây là hình ảnh chắc chắn nhất để xác định giới tính của thai nhi.
- Dấu hiệu sagittal: Bác sĩ sẽ xác định giới tính của bé gái bằng cách nhìn vào mặt cắt ngang được gọi là mặt phẳng sagittal đường giữa. Đây là một cái ống ở cuối xương sống, gọi là khía đuôi, trường hợp khía đuôi hướng xuống phía dưới khoảng 10 độ thì đây là dấu hiệu để nhận biết bé gái.
- Dấu hiệu Sagittal (hình mũi tên): Nếu khía đuôi hướng lên trên một góc 30 độ thì thai nhi là bé trai. Tuy nhiên, nếu trong thời gian siêu âm dấu hiệu này nằm ở đâu đó ở giữa thì bác sĩ sẽ khó xác định hơn.
- Dòng chảy của nước tiểu: Dòng chảy của nước tiểu đôi khi có thể được phát hiện giới tính của thai nhi. Nếu nó đang di chuyển lên trên, thì nhiều khả năng đó là một bé trai.
- Cơ quan sinh dục nam: Bộ phận sinh dục của bé trai ở tuần 18 đến 20 đã gần như hoàn chỉnh bao gồm tinh hoàn, bìu và dương vật, đây là dấu hiệu dễ dàng nhận biết nhất. Một điều có thể làm mẹ bất ngờ là, ngay cả khi còn là một bào thai, dương vật của bé trai có thể cương cứng.
2. Dự đoán giới tính thai nhi thông qua dự đoán dữ liệu tim thai
- Ngoài việc thông qua dữ liệu hình ảnh, các bác sĩ còn căn cứ vào nhịp tim của thai nhi để đưa ra chẩn đoán về giới tính của thai nhi. Bởi vì hầu hết các bé trai sẽ có nhịp tim mạnh và nhanh hơn các bé gái. Cụ thể, nhịp tim và tần số đập của tim bé trai sẽ ở mức trên 140 nhịp/ phút, còn nhịp tim và tần số đập của bé gái sẽ dưới 140 nhịp/ phút. Trường hợp hình ảnh siêu âm không thể thấy rõ bộ phận sinh dục, bác sĩ sẽ kết hợp kiểm tra nhịp tim để đưa ra chẩn đoán chính xác hơn về giới tính em bé trong bụng thai phụ.
3. Nhìn hình siêu âm làm sao biết trai hay gái? – Thông qua chiều dài xương đùi
- Chiều dài xương đùi của một bé trai và bé gái có sự khác biệt khá rõ rệt, chính vì thế, khi siêu âm kiểm tra giới tính thai nhi, bác sĩ cũng sẽ đánh giá chiều dài xương đùi, từ đó đưa ra dự đoán cụ thể về giới tính thai nhi. Thông thường, nếu chiều dài xương đùi của trẻ dài hơn 21mm thì thường sẽ là con trai, còn nếu nhỏ hơn 21mm thì sẽ là con gái.
4. Xác định giới tính thai nhi qua kích thước túi thai
- Kích thước túi thai cũng là một trong những dấu hiệu giúp bác sĩ xác định chính xác giới tính thai nhi. Bởi túi thai của bé trai thường sẽ khác túi thai của bé gái. Thông thường, nếu túi thai có hình dáng bầu dục hoặc tròn với kích thước nhỏ thì rất có thể là mẹ bầu đang mang thai bé gái, còn ngược lại nếu túi thai có hình dáng bình thường và lớn hơn thì mẹ bầu đã mang thai bé trai.
Tìm hiểu thêm:
Các mẹ nên siêu âm vào thời điểm nào để biết giới tính?
Bên cạnh những băn khoăn về nhìn hình siêu âm làm sao biết trai hay gái thì nhiều bậc phụ huynh cũng quan tâm về thời gian siêu âm để xác định giới tính của bé chính xác nhất.
Như bạn đọc đã biết, thông qua hình ảnh siêu âm bác sĩ sẽ có thể xác định được giới tính của thai nhi. Tuy nhiên, bởi hình ảnh siêu âm được ghi lại trong thời gian thực, vì thế một vài yếu tố xảy ra đúng thời gian này cũng ảnh hưởng đến chẩn đoán, trong đó, thời gian siêu âm chính là yếu tố quyết định, cụ thể:
Siêu âm không chính xác 100%, những trường hợp siêu âm nhầm giới tính thai nhi vẫn thường xảy ra. Tại sao siêu âm nhầm trai thành gái và ngược lại? Vì không chỉ yếu tố thời gian siêu âm mà còn bởi thai nhi khép chân khi siêu âm che mất bộ phận sinh dục, bé chuyển động liên tục, thiết bị siêu âm không đủ tốt, kinh nghiệm của bác sĩ, … Vì thế để siêu âm giới tính bé chính xác nhất, mẹ nên lựa chọn cơ sở y tế chất lượng và được bác sĩ tư vấn chi tiết.
Các phương pháp xác định giới tính thai nhi khác
Bên cạnh phương pháp siêu âm thì người ta còn có thể xác định giới tính thai nhi bằng những cách khác như chọc ối, xét nghiệm nước tiểu, sinh thiết nhau thai.