Chụp lại hình ảnh, Làm sao để đặt sự kiêu ngạo vào vị trí của nó Cảm thấy ngỗ ngược và thô bạo? Tự tin là điều tốt nhưng nếu luôn thể hiện là người hiểu biết hơn người thì điều này có thể phản tác dụng, đặc biệt khi ta tự cao đến mức bất cần. Kết quả là các bạn đồng nghiệp không muốn làm việc với ta. Chúng tôi có vào trang mạng Hỏi và Đáp (Quora) để tìm hiểu cách đối xử với người tự cao tự đại ở nơi làm việc và ở các nơi khác. Sau đây là ý kiến trả lời. “Người tự mãn cần sự chú ý giống như người khác cần không khí,” Angie Neik viết. “Họ cần lời khen và sự ngưỡng mộ như là mục tiêu cao nhất. Hãy khen họ trước đi.” Nếu không thế, bạn có thể bỏ đi, hoặc phải mất hàng giờ tranh luận (đúng là “tranh luận” vì họ không có khái niệm “nói chuyện” hoặc “đối thoại”) làm cho bạn mệt nhoài. Nhưng Suretta Williams lưu ý rằng “Những người thực sự giỏi thì không khoe khoang gì cả.” Đôi khi kiêu ngạo bắt nguồn từ thông minh. “Kinh nghiệm cho tôi thấy rất nhiều người kiêu ngạo thì hoặc là họ rất thông minh (hoặc họ nghĩ là họ thông minh) hoặc là họ thành công… hoặc họ có cả hai thứ đó,” Anna Butler viết. “Những người nghĩ (đúng hay sai) rằng họ thông minh thì cố gắng hiểu vì sao mọi người không nghĩ như họ. Những người thành công và kiêu ngạo cũng cố gắng hiểu vì sao những người khác không thể cố gắng tích cực như họ để thành công như họ. Về ý nghĩa y học, “ai đó kiêu ngạo là người đó đã tự tin không đúng cách và cư xử bề trên như là một cơ chế phòng vệ. Thực tế họ không tự tin,” Ian Withrow viết. “Nếu bạn cần phải có một quan hệ công việc với một người như vậy thì điều xấu nhất bạn nghĩ bạn có thể làm đối với sự bất an của người đó là đối phó kiểu chơi game với họ hoặc dọa họ. Tất nhiên để thành công bạn phải mất thời gian để hiểu điều gì là nguyên nhân của cách cư xử đó so với việc cáu với họ hoặc tìm cách trả đũa.” Nhưng Jill Uchiyama lại tin rằng sự kiêu ngạo thường bắt nguồn từ những quan điểm thiếu mầu xám. “Những người chỉ thấy trắng và đen thường thành kiêu ngạo,” bà viết. “Điều này có ở bất cứ ai, chắc chắn là ở nhiều người trẻ (hãy nhìn thẳng vào sự thật, chúng ta đều qua tuổi trẻ), họ nghĩ họ đã biết hết khi chưa trải nghiệm đời!” Người kiểu này có thể “thiếu chiều sâu và sự sáng suốt”, bà viết. “Hãy tưởng tượng người này đang đeo tai nghe nhạc và vải che mắt và bạn đang hướng dẫn một lớp về cách làm một cái gì đó. Đây cơ bản là kinh nghiệm và thật đau buồn đứng trước một người như vậy.” Bà đề xuất ba cách cư xử với thái độ kiêu ngạo:
 Nguồn hình ảnh, Lionsgate Chụp lại hình ảnh, Một số người tự cao tự đại. Giải quyết việc này như thế nào. Trong một số trường hợp, một đồng nghiệp kiêu ngạo có thể không biết rằng lời lẽ và giọng nói của họ tác động đến người khác như thế nào. “Tôi nghĩ cách xử lý với người vô tâm và kiêu ngạo là nói thật với họ cảm nghĩ của mình,” Ankita Singh viết. Bà đề nghị nên ngoại giao trong cách đề cập vấn đề, làm cho nó mang tính xây dựng bằng cách nói rõ điều người đồng nghiệp này làm là tốt và có thể tốt hơn, thí dụ, nếu “có sự cân nhắc trước khi nói, hoặc nghĩ là họ sẽ cảm thấy gì nếu ai đó nói với họ như vậy”. Nếu người này cứ tiếp tục làm thế, khi đó hãy giữ vững lập trường và quan điểm của mình, Butler đề xuất và nói thêm “nhưng chắc chắn rằng phải có bằng chứng xác đáng hỗ trợ khi có thể.” “Tôi đã có nhiều thủ trưởng kiêu ngạo để phải kiên định lập trường,” Butler viết, “và, mặc dù họ không thích điều này nhưng họ phải tôn trọng, việc này đã có tác động rất lớn đến cách họ cư xử với tôi, khác với tất cả mọi người rón rén đi tránh họ.” Khi mọi cố gắng đều không xong thì hãy cười thoải mái đi. “Hãy thấy thích thú vì họ như vậy,” Aakanksha Joshi viết. “Tôi thấy những người kiêu ngạo rất đáng cười, gần như lố bịch. Họ thường để lộ sự yếu kém bất lợi cho họ. Thí dụ, tôi đã biết một người khi làm việc thường dùng rất nhiều từ vựng hoa mỹ dị thường. Ông là một gã kiêu ngạo và thường đem việc nói tiếng Anh của người khác ra làm trò đùa, chê họ không tao nhã v.v.. Ông là hiện thân của sự phô trương. Làm việc với ông thật là khó và chúng tôi đều sợ ông." “Một hôm chúng tôi đang tranh luận điều gì đó và ông ấy muốn nói ‘Các anh nên mở rộng ý tưởng này. Thay vì sử dụng ngôn ngữ đơn giản để nói, ông đã cố gắng khoe khoang khả năng ngôn ngữ tối tăm của mình và nói với tôi ‘Chị phải trầm trọng hóa ý tưởng này’ … suýt nữa làm tôi cười phá lên. “Sau đó tôi không bao giờ sợ ông và cũng thực sự không quan tâm nữa,” bà viết. “Ông ta luôn là gã ngốc thích dùng chữ mà không hiểu.” Bản tiếng Anh của bài này đã đăng trên BBC Capital. Làm sao để bạn biết khi nào thì mình Tự Tin, khi nào thì mình Kiêu Ngạo? Đây không phải là 1 câu hỏi dễ trả lời bởi vì, ở ngoài mặt, tự tin và kiêu ngạo trông có vẻ giống nhau. Khi bạn phản đối ý kiến của một người đàn ông và anh ta nhất quyết giữ ý kiến của mình thì khó để nói rằng anh ta tự tin hay anh ta quá kiêu ngạo đến mức bảo thủ. Mặc dù những gì thể hiện ra bên ngoài tương đối giống nhau, dù cho không giống hệt nhau, nhưng tự tin và kiêu ngạo lại phân thành 2 thái cực hoàn toàn khác biệt nhau ở bên trong nội tâm. Mặc dù cả 2 đều cố gắng bảo vệ ý kiến của mình nhưng người tự tin nghĩ rằng mình có thể sai. Còn người kiêu ngạo nghĩ rằng mình luôn luôn đúng. Người tự tin hiểu rằng ngay cả những bộ óc vĩ đại nhất của loài người cũng đã từng mắc sai lầm như, tin rằng mặt trời quay quanh trái đất hay con người là loài người duy nhất từng tồn tại, vì vậy, người tự tin nhận thức được rằng rất có thể suy nghĩ, hành động của họ là sai lầm. (P/s: Nếu bạn chưa biết thì con người hiện đại được gọi là người tinh khôn hay Homo Sapiens, chúng ta chỉ là 1 loài trong chi Homo và còn rất nhiều loài người nữa khác chúng ta đã từng tồn tại). Ở chiều ngược lại, người kiêu ngạo rất sợ sai lầm. Chính xác hơn, họ nghĩ rằng bản thân mình giỏi hơn người khác nên họ không chấp nhận cảm giác mình đã sai lầm. Suy nghĩ rằng mình đã sai sẽ khiến người kiêu ngạo bị tổn thương nghiêm trọng. Họ sẽ cảm thấy bản thân mất đi giá trị, thậm chí cảm thấy vô dụng. Chính bởi sự phân cực này mà cách người tự tin và người kiêu ngạo phản ứng với những phản hồi tiêu cực rất khác nhau. Khi gặp một ý kiến trái chiều. Người tự tin có thể vẫn thấy không thoải mái, thậm chí có chút tổn thương, nhưng anh sẽ đặt mình vào hoàn cảnh của người kia để hiểu tại sao họ lại suy nghĩ như vậy, liệu có thể nào anh đã sai không, anh luôn sẵn sàng lắng nghe mọi ý kiến trái chiều. Nếu anh thấy mình đúng, anh vẫn sẽ giữ quan điểm cũ. Nếu anh thấy mình sai, anh sẽ chấp nhận điều đó và sẵn sàng thay đổi suy nghĩ của mình. Còn người kiêu ngạo thì gạt bỏ mọi ý kiến trái chiều. Anh không chấp nhận rằng mình đã sai. Và bất cứ ai nghĩ anh sai thì đều là lũ ngu ngốc, kém cỏi và bất tài. Vấn đề nằm ở chỗ, những người kiêu ngạo thì chẳng bao giờ nghĩ rằng mình kiêu ngạo, anh ta có thể vừa nói rằng anh ta đang rất khiêm tốn, đồng thời vừa phủ định tất cả những ý kiến của những người không đồng tình với mình. Kể cả khi người kiêu ngạo cảm thấy mình sai, cảm giác sợ bị tổn thương sẽ tìm lý do để nguỵ biện cho những sai lầm bằng cách bẻ hướng câu chuyện, bóp méo hoặc là đổ lỗi để sao cho đến cuối cùng, họ cảm thấy mình vẫn đúng hoặc ít nhất là ít sai lầm nhất có thể. Thế nên bạn thường hay thấy những người kiêu ngạo sẽ có những lập luận rất vô lý - mà dân gian hay gọi là cãi cùn - khi đuối lý chính bởi vì vậy. Sự khác biệt căn bản nhất giữa người tự tin và người kiêu ngạo là ở mức độ khiêm tốn. Một người càng khiêm tốn bao nhiêu, anh ta càng tự tin bấy nhiêu. Một người càng ít khiêm tốn bao nhiêu, anh ta càng kiêu ngạo bấy nhiêu. Trên kênh Youtube của tôi có rất nhiều người như vậy. Họ xem video của tôi xong, chửi tôi là ngu học, chẳng biết gì, trong khi bản thân chẳng thèm dành ra 1s để suy nghĩ xem tại sao tôi lại đưa ra quan điểm như vậy. Đối với những người này, bất kỳ ai trái quan điểm với họ đều là lũ ngu học. Hey, nhưng nếu tôi nói với những người này rằng họ thật kiêu ngạo, bạn biết họ sẽ phản ứng thế nào không? “Không, tao không kiêu ngạo mà là do mày quá ngu” - Hmm...Quả là 1 lối nguỵ biện khó để bắt bẻ. Này, nếu lần tới có ai đó nói với bạn rằng bạn là đồ kiêu ngạo mà bạn không dừng lại 1s để nghĩ xem tại sao mọi người nghĩ bạn như vậy thì chính xác bạn là đồ kiêu ngạo đấy. |
