Sự khác nhau giữa đọc truyện và kể chuyện

Phân biệt: Truyện và Chuyện

1

27731

[CPP] Người sử dụng tiếng Việt thường bị nhầm lẫn giữa truyệnchuyện, không hiểu ngữ nghĩa của chúng, khi nào thì dùng truyện và khi nào dùng chuyện, đặc biệt là sự khác nhau giữa chuyện và truyện như thế nào

Không chỉ trong cách nói chuyện thường ngày mà hiện nay trên tivi, trong các cuốn sách thương mại bày bán ngoài sạp – nhà sách, thậm chí là trên giảng đường… cũng có rất nhiều người bị nhầm lẫn khi sử dụng hai từ truyện và chuyện, phần lớn không hiểu chúng có ý nghĩa như thế nào.

Trả lời về sự khác nhau của truyện và chuyện


Không chỉ trong cách nói chuyện thường ngày mà hiện nay trên tivi, trong các cuốn sách thương mại bày bán ngoài sạp - nhà sách, thậm chí là trên giảng đường... cũng có rất nhiều người bị nhầm lẫn khi sử dụng hai từ truyện và chuyện, phần lớn không hiểu chúng có ý nghĩa như thế nào.

Để không dài dòng, chúng tôi nêu ra những ví dụ cụ thể để anh chị dễ hình dung và phân biệt.

Chúng ta thường nói "đọc truyện", "đọc truyện đêm khuya", "đọc truyện ngắn", "quyển truyện" hoặc xem phim truyện... và viết như thế mới đúng.

Trong khi đó chúng ta lại nói và viết: kể chuyện, trò chuyện, đặc biệt là "kể chuyện cảnh giác", "kể chuyện đêm khuya", câu chuyện của tôi...

Tuyệt đối không được viết là: câu truyện của tôi, câu truyện này, trò truyện, kể truyện cảnh giác...

Riêng đối với từ "truyện cổ tích" thì cũng có thể viết chuyện cổ tích vì cái này không có sự phân biệt rõ. Nếu nói kể truyện cổ tích thì có nghĩa là tác phẩm đó được viết lại thành sách, mang tính hệ thống. Còn nói kể chuyện cổ tích là khi một ai đó, ví dụ cô giáo, đang kể chuyện, thuật lại câu chuyện cho người khác (ví dụ học sinh) nghe. Nội dung của nó được toát ra từ miệng của người kể, như là tác phẩm của chính người đó. Còn kể truyện thì thường là dòng chữ in vào sách, ví dụ trên bìa có thể ghi: truyện cổ tích.

Tóm lại, chuyện là thuật lại một cái gì đó hoặc một nội dung gì đó (đang) được thuật lại, ám chỉ hoạt động nhiều hơn. Còn truyện là một tác phẩm mang tính hệ thống và được sáng tác.

Anh chị nên hướng dẫn con cái cách dùng từ chuyện và truyện sao cho đúng.

Cả vạn người đang viết chân thành sang trân thành này
Giỗ hay dỗ mà cũng viết sai chính tả thì bó tay rồi
Giữ hay dữ - cả ngàn người viết lung tung trên facebook
Bươn chải hay bươn trải
Ỷ nại hay ỷ lại
Ngay cả giáo viên, nhà báo cũng viết lung tung giữa nên và lên

LOL là cái gì
Nên học tiếng Anh online ở đâu là rẻ mà chất lượng nhất
Có nên học tiếng Nhật bây giờ không bạn

Phân biệt “chuyện” hay “truyện” – cách dùng đúng

Có rất nhiều người sử dụng nhầm lẫn giữa từ truyện và chuyện. Điều này sảy ra không chỉ ở người Việt, mà cũng là vướng mắc chung của cả những bạn bè quốc tế khi học ngôn ngữ Việt Nam. “Truyện” hay “Chuyện”? Trong bài viết này, chúng ta cùng phân tích để dùng đúng từ chuyện và truyện. Để không còn phải loay hoay mỗi khi rơi vào tình huống sử dụng từ truyện hay chuyện.

Sự khác nhau giữa đọc truyện và kể chuyện

Phân biệt truyện hay chuyện

Nhiều người nhầm lẫn giữa chuyện và truyện. Nguyên nhân của sự nhầm lẫn này có nhiều, nhưng dễ thấy là: 2 từ này có ý nghĩa và âm đọc rất gần nhau (/ch/ và /tr/ có thể chuyển hóa cho nhau, người miền Bắc không phân biệt được 2 phụ âm này).

Về từ nguyên, chuyện và truyện đều bắt nguồn từ một từ Hán là 傳 mà một trong các âm đọc phổ biến của nó hiện nay là truyện, nghĩa gốc là “sách của hiền nhân làm ra” (Đào Duy Anh, Hán Việt từ điển).

Tuy nhiên, trong tiếng Việt hiện đại, chuyện và truyện hoàn toàn khác nhau. Theo Từ điển Tiếng Việt (Hoàng Phê chủ biên), chuyện có nét nghĩa đầu tiên là “sự việc được kể lại”. Còn truyện có một trong hai nét nghĩa là “tác phẩm văn học miêu tả tính cách nhân vật và diễn biến của sự kiện thông qua lời kể của nhà văn”.

Như vậy, có thể phân biệt 2 từ này ở một số phương diện sau:

1. Truyện thuộc lĩnh vực văn chương

Đối với các từ: truyện ngắn, truyện dài, truyện trinh thám, truyện tranh… Được cụ thể hoá bằng văn bản, in ấn, phát hành bản cứng hoặc bản điện tử. Còn chuyện lại thuộc các lĩnh vực khác, như trong trường hợp: chuyện vui, chuyện tình, chuyện đời, chuyện vu vơ, chuyện tầm phào

2. Truyện tồn tại ở dạng văn bản

Truyện luôn liên quan đến các hoạt động viết, xem, đọc, thưởng thức, như trong: tác phẩm truyện, văn bản truyện, viết truyện, đọc truyện, thưởng thức truyện… Trong khi đó, chuyện chủ yếu tồn tại ở dạng ngôn ngữ nói, liên quan đến các hoạt động nói, kể, nghe, như trong: kể chuyện, nói chuyện, trò chuyện, buôn chuyện, hóng chuyện

Mặt khác, truyện thường cụ thể và chặt chẽ, có tính hệ thống, có thể định lượng (bao nhiêu chữ, câu, trang sách), có tính chọn lọc về ngôn ngữ. Còn chuyện thường mơ hồ, ít chặt chẽ, khó định lượng, ít chọn lọc về ngôn ngữ. Chẳng hạn, với khái niệm chuyện đời, ta rất khó để xác định đó là chuyện gì, có những nội dung gì, dài ngắn bao nhiêu.

Với trường hợp chuyện/ truyện cổ tích, chuyện/ truyện dân gian, có thể hiểu, khi là chuyện, đó là tác phẩm còn tồn tại trong dân gian, truyền miệng qua lời kể lại. Còn khi đã là truyện thì những tác phẩm ấy đã được sưu tầm, cụ thể hóa thành văn bản hoặc in thành sách

Riêng đối với từ “truyện cổ tích” thì cũng có thể viết “chuyện cổ tích” vì cái này không có sự phân biệt rõ nên viết chuyện cổ tích hay truyện cổ tích? Câu trả lời hẳn bạn đã có sau khi xem phần phân tích bên trên. Truyện cổ tích có nghĩa là một quyển sách, còn chuyện cổ tích là nội dung của cuốn sách đó được kể lại bằng lời sau khi đọc ????

Chuyện kể rằng trước lúc Người ra đi
Bác muốn nghe một câu hò xứ Huế.
Nhưng không gian vẫn bốn bề lặng lẽ, Bác đành nằm im.
Chuyện kể rằng Bác đòi nghe câu ví, nhớ làng Sen từ thuở ấu thơ, mà xung quanh vẫn lặng như tờ.

(Trích: Lời Bác Dặn Trước Lúc Đi Xa)

Một số trường hợp chính tả đúng – sai

Đúng:

  • Truyện ngắn
  • Truyện tranh
  • Truyện dài tập
  • Sách truyện đọc lớp 3
  • Kể lại câu chuyện
  • Truyện cười vô va

Sai:

Câu truyện, kể truyện, nói truyện, chuyện đọc, tác phẩm chuyện, …

Kết luận

  • Truyện được cụ thể bằng văn bản, sách
  • Chuyện thường được kể lại, tồn tại ở dạng văn nói

Hi vọng qua bài viết này, các bạn sẽ không bị nhầm lẫn mỗi khi sử dụng truyện hay chuyện và phân biệt được:

  • Câu truyện hay câu chuyện là đúng?
  • Nên viết kể chuyện hay kể truyện?
  • Nói chuyện hay nói truyện?
  • Truyện đọc hay chuyện đọc đúng chính tả?

Đọc và kể tác phẩm văn học cho trẻ mầm non.

Người đọc sử dụng mọi sắc thái của giọng mình và các phương tiện đọc biểu cảm khác làm cho tác phẩm cất tiếng nói, tạo cho tác phẩm ột bức tranh âm thanh tương ứng. Công việc của người đọc là một công việc có trách nhiệm trước tác giả cũng như trước người nghe. » Xem thêm

Chủ đề:

Download

Xem online

Tóm tắt nội dung tài liệu

  1. Đọc và kể tác phẩm văn học cho trẻ mầm non. Người đọc sử dụng mọi sắc thái của giọng mình và các phương tiện đọc biểu cảm khác làm cho tác phẩm cất tiếng nói, tạo cho tác phẩm ột bức tranh âm thanh tương ứng. Công việc của người đọc là một công việc có trách nhiệm trước tác giả cũng như trước người nghe. Khi trình bày một tác phẩm nghệ thuật, người đọc truyền đạt những suy nghĩ và tình cảm của tác giả. Nhiệm vụ của người đọc là giúp cho người nghe nhìn thấy cái đã nghe được, làm cho những bức tranh và những hình ảnh tương ứng nổ lên chân thực và đập vào mắt, gợi lên những tình cảm và cảm xúc nhất định. Đọc và kể chuyện văn học là một loại hình nghệ thuật có từ lâu. Ngày xưa, còn trước cả khi có chữ viết, ngôn ngữ sống được thể hiện qua truyền miệng từ những người kể chuyện nổi tiếng trong dân gian. Nhiều thế hệ tiếp nhận được trong tuổi thơ ấu của mình những ấn tượng không bao giờ mờ phai từ những tácc phẩm nghệ thuật dân gian để lại qua cách trình bày của những người kể chuyện có tài. Nhiều nhà văn qua kinh nghiệm bản thân đều nhận thấy sức tác động của ngôn ngữ được đọc lên theo lối nghệ thuật. Trong thời đại chúng ta, nghệ thuật đọc tác phẩm văn học đã bám rễ chắc chắn trong cuộc sống nhờ có những phương tiện hòa nhạc, phát thanh, truyền hình, mạng internet. Nghệ thuật đọc và kể chuyện văn học được sử dụng rộng rãi trong công tác giáo dục trẻ em. Người lớn và các nhà giáo dục phải nhìn thấy tác
  2. động to lớn của ngôn ngữ nghệ thuật đối với sự phát triển toàn diện của em nhỏ và phải chú ý tới những đặc trưng trong cách thụ cảm của các em trước tuổi đến trường. Trẻ nhỏ thì không biết đọc. Ngôn ngữ nghệ thuật được các em cảm thụ trong lúc nghe người lớn đọc và kể, vì thế cách trình bày diễn cảm và xúc động tác phẩm văn học có tầm quan trọng đặc biệt. Nhờ có cách trình bày tác phẩm một cách nghệ thuật, cô giáo giúp các em dễ dàng hiểu được nội dung, dễ đi vào tưởng tượng nghệ thuật, giúp các em nhìn thấy được các hình tượng, các khung cảnh, các tình tiết và biết đánh giá chúng đúng đắn. Bằng cách đó, các em cảm được nhạc tính trong ngôn ngữ thơ ca mạnh hơn, thụ cảm được tính diễn cảm của ngôn ngữ tinh tường hơn. Nắm vững nghệ thuật đọc và kể chuyện văn học là vấn đề quan trọng với phụ huynh và giáo viên mầm non. Đọc, kể diễn cmả một tác phẩm văn học đòi hỏi phải có chuẩn bị kỹ lưỡng. Việc chuẩn bị của người đọc đối với tác phẩm là một công việc sang tạo. Trong quá trình chuẩn bị, người lớn phải nghiên cứu kỹ tác phẩm, cân nhắc nội dung của nó, hiểu thấu chủ ý của người viết. Việc thông hiểu nội dung giúp cho người trình bày dịch ra đuợc thái dộ của mình đối với tác phẩm nói chung, đối với các nhân vật và hành động của chúng, nhìn thấy rõ hơn các hình tượng và bối cảnh hoạt động. Người đọc phải truyền đạt nội dung một cách say mê. Để chiếm đoạt được sức chú ý và lòng tin của trẻ, giọng đọc của phụ Huynh và giáo viên phải diễn cảm và thuyết phục. Điều ấy chỉ có được khi đã chuẩn bị kỹ càng,
  3. trong quá trình chuẩn bị, giáo viên và phụ huynh phải thâm nhập vào tác phẩm tới mức độ có thể truyền đạt cả thái độ của mình đối với những điều nói ra. Như thế những tình mới truyền sang trẻ được. Trí tưởng tượng nghệ thuật giúp đỡ giáo viên và phụ huynh rất nhiều khi trình bày tác phẩm văn học cho trẻ. Phụ Huynh và giáo viên cũng phải nhìn thấy được cái mình kể. Không có khả năng nhìn ấy, thì cũng người lớn không thể truyền đạt sinh động được cho trẻ. Tất nhiên, người lớn phải trình bày một cách nghệ thuật. Trong bức tranh âm thanh đó phải tránh trình bày các hiện tượng theo lối tự nhiên chủ nghĩa. Khi miêu tả sự kiện, hành vi nhân vật, cảm xúc của nhân vật... phải tránh những thủ pháp tự nhiên chủ nghĩa (Ví dụ như khóc thật, kêu thật, vui cười, tay vung bừa bãi...), tất cả những cái đó làm giảm chất lượng trình bày, làm trẻ quên chú ý đến nội dung tác phẩm. Trong quá trình nghiên cứu tác phẩm phải vạch ra những phương tiện truyền đạt nghệ thuật. Phương tiện chủ yếu dùng âm thanh truyền cảm tác phẩm là giọng đọc. tất cả những ngữ điệu muôn vẻ và sắc thái trầm bổng phong phú của giọng đọc, nhịp điệu đọc phù hợp với nội dung sẽ góp phần vào việc tạo ra được bức tranh chân thực, có sức thuyết phục về tác phẩm đó. Nhiệm vụ của người đọc là phải khéo léo sử dụng toàn bộ kho tàng sắc thái của giọng mình. Trong quá trình chuẩn bị đọc và kể, chúng ta phải chú ý nhiều đến việc nắm vững nội dung. Dù là biểu diễn theo kiểu nào đi nữa (đọc theo sách, đọc thuộc lòng, kể thuộc long cho trẻ), dù tác phẩm đó thuộc thể loại gì đi
  4. nữa (ca dao, tục ngữ, truyện cổ tích, thơ văn...) thì người đọc hay người kể cũng phải nắm vững nội dung. Hầu hết trong mọi trường hợp muốn kể lại được, người ta phải biết từng từ trong bài văn nghệ thuật. Nếu lúc kể và đọc mà vẫn còn phải nhớ bài thì sức thuyết phục sẽ bị mất, chất lượng truyền đạt sẽ bị giảm. Những bài văn viết cho trẻ em mầm non thường không dài và dễ nhớ. Việc truyền đạt đúng từng chữ khi kể sẽ giữ được phong cách và tính trọn vẹn của toàn bài. Phụ Huynh và giáo viên trước khi đọc cũng cần phải làm quen với nội dung bài trong sách. Công việc này giúp người lớn xác định đúng được những phương tiện diễn cảm tương ứng để trình bày tác phẩm nghệ thuật. Thời gian dành cho việc chuẩn bị để trình bày bài văn không giống nhau. Nó phụ thuộc vào khối lượng bài, vào hình thức nghệ thuật, cũng như vào trình độ thành thạo của người đọc hay kể.

Câu chuyện hay câu chuyện?

Câu chuyện hay câu truyện, quyển truyện hay quyển chuyện, nói chuyện hay nói truyện, chuyện cười hay truyện cười,… Vậy truyện hay chuyện mới là đúng?

Ông cha ta thường nói phong ba bão táp không bằng ngữ pháp Vệt Nam quả không có sai. Một việc tưởng chừng như đơn giản vô cùng, nhưng lại khiến rất nhiều bạn phải bận tâm, đó là sự nhầm lẫn khi sử dụng các từ ngữ Việt Nam. Phổ biến nhất là các từ liên quan đến truyện hay chuyện.

Thế giới cổ tích sẽ giúp các bạn phân biệt những rắc rối này một cách đơn giản, dễ hiểu nhất.

1. Giải nghĩa từ truyện

Truyệnlà danh từ, dùng để chỉ một tác phẩm cụ thể nào đó, được viết ra hay truyền lại. Ví dụ: truyện Sự tích hoa cúc trắng, truyện Sự tích hồ Gươm, truyện ngắn Gió lạnh đầu mùa,… ; hoặc cũng có thể là một thể loại văn học chung chung: truyện cổ tích, truyện truyền thuyết, truyện ngụ ngôn,…

2. Giải nghĩa từ chuyện

chuyện là danh từ, dùng để chỉ một sự việc nào đó được kể lại, nhắc lại, hoặc được nói đến. Ví dụ: chuyện lạ có thật, chuyện cũ đã qua, ngồi nghe kể chuyện, câu chuyện cổ tích,…

Như vậy, về mặt ý nghĩa, thì truyện hay chuyện đều có phần nào đó giống nhau, nhưng về cách sử dụng thì hoàn toàn khác nhau.