14 nguyên tắc của Fayol được coi là một trong những lý thuyết đầu tiên về quản trị được tạo ra và cũng được xem là một trong các lý thuyết toàn diện nhất. Show
Henry Fayol sinh năm 1841 – 1925 từng là kỹ sư tại một công ty khai thác mỏ lớn tại Pháp trước khi trở thành giám đốc công ty này. Năm 1916, trước khi rời vị trí Giám đốc, ông giới thiệu “14 nguyên tắc trong quản lý” trong cuốn sách “Administratinon Industriell et Générale”. Cho tới nay những nguyên tắc kinh điển này vẫn được giảng dạy tại hầu hết các trường đào tạo về quản trị trên thế giới. Hãy cùng điểm qua 14 nguyên tắc trong bài viết này. 1. Chuyên môn hóa, phân công lao độngSự phân bổ công việc và chuyên môn hóa từng bước làm trong một quy trình sẽ kéo theo sự chuyên môn hóa trong kỹ năng, đẩy hiệu quả của lực lượng lao động và tăng năng suất. Nguyên tắc quản lý áp dụng cho cả hoạt động kỹ thuật lẫn quản trị. 2. Quyền hạn đi đôi với trách nhiệmĐể hoàn thành công việc trong doanh nghiệp/tổ chức, người lãnh đạo có quyền ra lệnh cho cấp dưới. Tất nhiên với thẩm quyền hạn này cũng đi kèm với trách nhiệm. Theo Henri Fayol, Quyền hạn và trách nhiệm đi cùng nhau như là hai mặt của cùng một đồng tiền. Nhà lãnh đạo có đầy đủ quyền hạn của mình nhưng phải thực hiện trách nhiệm đảm bảo hiệu suất công việc theo đúng thỏa thuận. 3. Kỷ luậtKỷ luật tuy cứng rắn nhưng lại được coi chất dầu bôi trơn để bộ máy doanh nghiệp hoạt đông trơn tru. Nếu không có kỷ luật – bao gồm các tiêu chuẩn, thống nhất trong hành động, sự tuân thủ quy tắc và các giá trị; không doanh nghiệp nào có thể phát triển. “Sự đồng thuận giữa công ty và nhân viên về bản chất được thể hiện qua sự tuân thủ nguyên tắc, tính áp dụng kỷ luật và hành vi thể hiện sự tôn trọng.” 4. Thống nhất mệnh lệnhNguyên tắc thống nhất mệnh lệnh có nghĩa là nhận viên sẽ chỉ nhận nhiệm vụ từ một người lãnh đạo và chỉ phải chịu trách nhiệm về công việc với người lãnh đạo đó. Dưới sự phát triển của xã hội ngày nay, có thêm nhiều cơ cấu tổ chức được ra đời, trong đó người nhân viên sẽ phải nhận trách nhiệm và báo cáo với nhiều lãnh đạo hay thậm chí là cả các bên khách hàng. Điều này có thể dẫn đến việc chồng chéo mệnh lệnh và nảy sinh xung đột. 5. Thống nhất phương hướngĐội ngũ nhân viên với cùng một mục tiêu cần phải làm việc dưới sự chỉ đạo của một người lãnh đạo và tuân theo một kế hoạch chung. Nhà lãnh đạo sẽ lên kế hoạch thực thi và là người giám sát, phân công, chịu trách nhiệm cuối cùng cho kế hoạch này. 6. Hạ thấp lợi ích cá nhânCó rất nhiều mảng lợi ích trong một doanh nghiệp/tổ chức. Tuy nhiên, để doanh nghiệp/tổ chức có thể vận hành trơn tru, Henri Fayol cho rằng lợi ích của cá nhân cần phải đặt dưới lợi ích của tập thể. Điều này áp dụng cho toàn bộ các cấp của cả doanh nghiệp/tổ chức, bao gồm cả những nhà lãnh đạo. 7. Thù laoThù lao có liên quan mật thiết tới năng suất làm việc và các hoạt động vận hành của các doanh nghiệp/tổ chức. Nguyên tắc 7 chỉ ra rằng, mức thù lao luôn phải công bằng, hợp lý và đủ để tạo động lực cho đội ngũ làm việc hiệu quả. Có hai loại thù lao là phi tiền tệ (lời khen, sự tin tưởng, giao trách nhiệm) và tiền tệ (tăng lương, thưởng tiền, các khoản hỗ trợ tài chính). 8.Tập trung hóaĐây là nguyên tắc thiết yếu của mọi tổ chức và là hệ quả tất yếu của quá trình cơ cấu. Ngay cả ở trong những tổ chức có cấu trúc phẳng và quyền lực phân hóa (decentralization), quyền hành nói chung vẫn tập trung vào tay một số người mà thôi. Và trong những tổ chức kiểu này, việc từng cá nhân được tự do đến đâu và hệ lụy từ việc phân tán quyền hành lớn đến mức nào chưa bao giờ được bỏ khỏi bàn tranh luận. 9. Cấp bậc, tuyến hay ‘xích lãnh đạo’Trong quản trị phải có ‘xích lãnh đạo’ từ cấp cao nhất đến cấp thấp nhất. Phải đảm bảo nguyên tắc, không được đi trật khỏi đường dây nhưng sự vận dụng thì phải linh hoạt, không cứng nhắc. 10. Trật tựH.Fayol cho rằng vật nào hay người nào cũng có vị trí riêng của nó. Phải đặt cho đúng vật nào, người nào vào chỗ nấy. Đây là một nguyên tắc quan trọng trong việc sắp xếp, sử dụng người và dụng cụ, máy móc. Vậy nên các doanh nghiệp/tổ chức cần sắp xếp sao cho mỗi nhân viên đều có chỗ đứng riêng, có bổn phận phù hợp với doanh nghiệp/tổ chức để họ luôn cảm thấy tự tin và thoải mái trong môi trường làm việc. 11. Công bằngCông bằng luôn phải là giá trị cốt lõi của doanh nghiệp/tổ chức. Theo ông Henri Fayol, nhân viên phải được đối xử tử tế và bình đẳng. Người nhân viên cần phải ở đúng vị trị trong giờ làm việc và thực hiện đúng trách nhiệm công việc của mình. Còn người lãnh đạo chịu trách nhiệm giám sát, điều phối quá trình này; và họ cần phải đối xử với các nhân viên một cách công bằng, không có sự thiên vị. 12. Đảm bảo sự ổn định trong nhiệm vụ của nhân sựsự ổn định trong nhiệm vụ của nhân sự là nguyên tắc cần thiết trong quản trị. Nó đảm bảo cho các bộ phận của doanh nghiệp/tổ chức luôn vận hành với mục tiêu rõ ràng và người nhân viên có thời gian để thích ứng và thực hiện công việc một cách hiệu quả nhất. Sự thay đổi không cần thiết và thiếu căn cứ sẽ tạo nên những nguy cơ do thiếu ổn định kèm theo những những phí tổn không nhỏ cho doanh nghiệp/ tổ chức. 13. Sáng kiếnHenri Fayol lập luận rằng nhân viên nên được phép bày tỏ ý tưởng mới trong công việc. Điều này về một mặt sẽ khuyến khích sự quan tâm của nhân viên với các vấn đề của doanh nghiệp/tổ chức và tạo động lực làm việc cho họ. Về mặt còn lại, Fayol cũng khuyên các nhà quản trị nên ‘hy sinh lòng tự kiêu cá nhân’ để cho phép cấp dưới thực hiện sáng kiến của họ. Bởi các sáng kiến của nhân viên là nguồn trợ lực to lớn cho doanh nghiệp/tổ chức. 14 . Tinh thần Đoàn kếtNguyên tắc cuối cùng có ý nghĩa rằng tập thể là sức mạnh và các nhà lãnh đạo luôn phải chú trọng tới việc xây dựng, duy trì sự hòa hợp giữa các mối quan hệ trong công việc. Dưới sự đoàn kết và thống nhất của một tập thể, doanh nghiệp/tổ chức có thể nhanh chóng vươn cao và xa hơn.
HỌC MBA ANDREWS DANH GIÁ CHO TƯƠNG LAI CẤT CÁNH Dành riêng cho ứng viên nhập học từ nay đến hết 31/8/2022: cơ hội nhận vé máy bay khứ hồi sang Mỹ nhận bằng MBA trị giá 1000$, cùng cơ hội học bổng lên tới 50% học phí. Số lượng học bổng và ưu đãi có hạn. *ĐĂNG KÝ TẠI ĐÂY. Henri Fayol (29 tháng 7 năm 1841 – 19 tháng 11 năm 1925) là một tác giả, kỹ sư, chủ khai thác, giám đốc mỏ và cũng đồng thời là người đã phát triển học thuyết chung về quản trị kinh doanh hay thường được biết với tên gọi là học thuyết Fayol (Fayolism).[1] Ông và các cộng sự đã xây dựng một học thuyết độc lập với học thuyết quản lý theo khoa học gần như đồng thời. Giống như học giả đương thời, Frederick Winslow Taylor, ông cũng được biết đến rộng rãi như là cha đẻ của phương pháp quản lý hiện đại.
Fayol sinh năm 1841 ở vùng ngoại ô ở Istanbul. Bố ông (một kỹ sư) vào thời điểm đó đang làm việc trong quân đội và được giao nhiệm vụ trông coi công việc xây dựng cầu Galata, một cây cầu nối qua khu vực Sừng Vàng. Gia đình ông trở về Pháp vào năm 1847, tại đây Fayol đã tốt nghiệp Học viện Khai mỏ École Nationale Supérieure des Mines tại Saint-Étienne vào năm 1860. Vào năm 1860, khi 19 tuổi, Fayol bắt đầu làm việc tại một công ty mỏ tên là Compagnie de Commentry-Fourchambault-Decazeville" ở Commentry với nhiệm vụ là kỹ sư mỏ. Ông sau đó được tuyển dụng bởi Stéphane Mony, người trước đó chỉ chuyên thuê những kỹ sư giỏi nhất đến từ trường Mỏ Saint-Étienne. Fayol gia nhâp công ty và trở thành kỹ sư khai mỏ và quản lý tập sự. Mony đã che chở và giúp đỡ Fayol để rồi Fayol tiếp tục kế nghiệp ông trở thành quản lý tại Mỏ Commentry và sau này là cả vị trí giám đốc quản lý của công ty Commentry-Fourchambault and Decazeville.[2] Trong thời gian làm việc tại mỏ, ông đã tìm hiểu nguyên nhân gây ra những vụ cháy bên trong hầm, cách để phòng tránh chúng, cách để chống lại chúng, ngay cả cách để cải thiện lại hầm mỏ sau khi bị cháy và đồng thời ông cũng nắm vững kiến thức về kết cấu lưu vực.[3] Đến năm 1888,ông trở thành giám đốc quản lý. Trong thời gian làm giám đốc, ông đã đưa ra những sự thay đổi để cải thiện tình hình làm việc tại mỏ, ví dụ như cho người lao động làm việc theo nhóm, thay đổi sự phân công lao động. Với khả năng của mình, dần dần ông càng được giao quản lý nhiều khu mỏ hơn. Vào năm 1900 Fayol trở thành thành viên của Comité Central des Houillères de France - một tổ chức dành cho những người lãnh đạo các công ty mỏ tại Pháp, thành viên ban lãnh đạo của Comité des forges - một tổ chức của các nhà lãnh đạo các công ty thép và xây dựng ở Pháp, và là người điều hành của Tổ chức Commentry, Fourchambault et Decazeville thuộc công ty của ông.[4] Sau này, khi hội đồng quản trị Commentry-Fourchambault and Decazeville quyết định từ bỏ việc kinh doanh sắt thép và các mỏ than của mình, họ đã chỉ định Henri Fayol làm giám đốc quản lý mới để giám sát công việc. Khi nhận được chức vụ, Fayol đã trình bày một bản kế hoạch khôi phục lại công ty. Hội đồng quản trị đã chấp nhận đề nghị. Đến khi ông nghỉ hưu vào năm 1918, công ty vẫn đang phát triển mạnh về tài chính và là một trong những tổ hợp công nghiệp lớn nhất ở châu Âu Dựa trên chủ yếu những kinh nghiệm quản lý của mình, ông đã xây dựng một khái niệm mới về quản trị. Năm 1916, ông đã trình bày những kinh nghiệm của mình trong cuốn sách Administration Industrielle et Générale (Quản lý công nghiệp tổng hợp), vào gần như đúng thời điểm Frederick Winslow Taylor cũng phát hành cuốn sáchs Principles of Scientific Management (Các Nguyên lý về Quản lý theo Khoa học). Những ý tưởng của Fayol được biết đến rộng rãi khi ấn bản "General and industrial administration" (Quản lý công nghiệp tổng hợp) được xuất bản vào năm 1949,[5] đây là phiên bản được dịch ra tiếng Anh[6] của tác phẩm ông viết năm 1916, "Administration industrielle et générale". Trong cuốn sách này Fayol đã giới thiệu lý thuyết về quản trị của riêng ông, gọi là học thuyết Fayol. Trước đó Fayol cũng đã bắt đầu viết nhiều bài báo về kỹ thuật khai khoáng từ thập niên 1870, cùng với đó là nhiều nghiên cứu sơ bộ về quản trị.[7] Kỹ thuật khai khoángHenri Fayol năm 1900 Từ thập niên 1870, Fayol đã viết rất nhiều bài báo về chủ đề khai khoáng, chẳng hạn như bài báo về việc đốt than tự nhiên (1879), sự hình thành của than đá (1887), bài viết về sự lắng đọng tồn tích của nhiên liệu hóa thạch bên dưới vùng Commentry (1890), Bài báo đầu tay được xuất bản bằng tiếng Pháp của ông có tựa đề Bulletin de la Société de l'Industrie minérale (Bản tin của Hiệp hội Công nghiệp Khoáng sản), đến đầu thập niên 1880, ông bắt đầu viết các bài Comptes rendus de l'Académie des sciences (Kỷ yếu của Viện Hàn lâm Khoa học) cho Viện Hàn lâm Khoa học Pháp. Học thuyết FayolCác nghiên cứu của Fayol là một trong những nghiên cứu toàn diện đầu tiên về học thuyết quản trị chung.[8] Ông đưa ra đề xuất rằng có 5 chức năng cơ bản của quản trị và 14 nguyên lý quản trị.[9] Các chức năng của quản trịTrong tác phẩm đầu tiên, Administration industrielle et générale; prévoyance, organisation, commandement, coordination, controle, 5 chức năng cơ bản của quản trị đã được ông xác định:
Với chức năng kiểm soát, bắt nguồn từ tiếng Pháp contrôler, được sử dụng để chỉ ra rằng người quản lý phải tiếp nhận được các phản hồi về quá trình để đưa ra các điều chỉnh cần thiết và phân tích được các sai lệch. Các học giả về quản trị học về sau đã gộp hai chức năng Chỉ đạo và Điều phối thành một chức năng chung là Lãnh đạo (Leading). Các nguyên lý quản trị
Dù các lý thuyết của Fayol đã được đưa ra từ một thế kỷ trước, nhiều nguyên tắc của ông vẫn được sử dụng trong các lý thuyết quản lý đương đại.[10]
|