Trào ngược dạ dày thực quản (Gastroesophageal reflux/GER) xảy ra khi những thứ có trong dạ dày trào ngược lại vào thực quản. Trẻ sơ sinh – trẻ nhỏ hơn 2 tuổi – bị trào ngược dạ dày thực quản trớ ra chất lỏng phần lớn gồm nước bọt (saliva) và axit dạ dày. Axit dạ dày tiếp xúc với niêm mạc thực quản có thể khiến trẻ sơ sinh bị ợ nóng (heartburn), còn gọi là đa toan dịch vị (acid indigestion). Show
GER có tên gọi khác không?Bác sĩ cũng gọi GER là:
Mức độ phổ biến của GER ở trẻ sơ sinh?GER phổ biến ở trẻ sơ sinh. Trong ba tháng đầu đời, khoảng một nửa trong tất cả số trẻ sơ sinh trớ hoặc phun ra ngoài nhiều lần trong ngày. Trong phần lớn các trường hợp, trẻ từ 12 đến 14 tháng tuổi sẽ không trớ nữa. GERD là gì?GERD là một dạng trào ngược dạ dày thực quản (GER) dai dẳng và nghiêm trọng hơn trong đó trào ngược axit làm kích thích thực quản. Sự khác biệt giữa GER và GERD là gì?Trẻ sơ sinh có các triệu chứng cản trở việc ăn hoặc những trẻ bị GER kéo dài hơn 12 đến 14 tháng thực tế có thể đã bị bệnh GERD. Nếu bạn cho rằng con của bạn bị GERD, bạn nên đưa bé đến khám bác sĩ hoặc bác sĩ nhi. Mức độ phổ biến của GERD ở trẻ sơ sinh?GERD phổ biến ở trẻ sơ sinh. Hai phần ba số trẻ 4 tháng tuổi có các triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Đến khi được 1 tuổi, có tới 10% số trẻ sơ sinh có các triệu chứng của GERD. Triệu chứng & Nguyên nhânCác triệu chứng của GERD ở trẻ sơ sinh là?Các triệu chứng cơ bản của bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) ở trẻ sơ sinh là trớ nhiều hơn bình thường. Trẻ sơ sinh bị GERD có thể cũng có một số hoặc tất cả những triệu chứng tái phát sau:
Nguyên nhân gây ra GER & GERD ở trẻ sơ sinh?Trào ngược dạ dày thực quản (GER) xảy ra khi cơ vòng thực quản dưới của trẻ sơ sinh chưa phát triển hoàn toàn và các cơ này để những thứ trong dạ dày trào ngược vào thực quản. Một khi dịch trong dạ dày trào ngược vào thực quản, trẻ sẽ phun ra hoặc trớ. Một khi cơ vòng của trẻ đã phát triển hoàn thiện, bé sẽ không còn bị trớ nữa. Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) xảy ra khi cơ vòng thực quản dưới của trẻ sơ sinh mở hoặc nghỉ khi không nên thả lỏng. Sự thả lỏng cơ hay mở cơ này làm dịch dạ dày trào ngược vào thực quản.
Chẩn đoánBác sĩ chẩn đoán GER ở trẻ sơ sinh bằng cách nào?Trong hầu hết trường hợp, bác sĩ chẩn đoán trào ngược dạ dày thực quản (GER) bằng cách đánh giá các triệu chứng và bệnh sử của trẻ sơ sinh. Nếu các triệu chứng GER không thuyên giảm theo những thay đổi trong cách cho ăn và những loại thuốc chống trào ngược, bé có thể sẽ cần được làm xét nghiệm. Bác sĩ chẩn đoán GERD ở trẻ sơ sinh bằng cách nào?Bác sĩ có thể đề nghị làm xét nghiệm tầm soát bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) nếu:
Bác sẽ có thể sẽ giới thiệu trẻ sơ sinh đến khám bác sĩ nhi chuyên khoa dạ dày ruột (gastroenterologist) để chẩn đoán và điều trị GERD. Bác sĩ dùng những xét nghiệm gì để chẩn đoán GERD ở trẻ sơ sinh?Một số loại xét nghiệm có thể giúp bác sĩ chẩn đoán GERD. Bác sĩ có thể yêu cầu làm nhiều hơn một loại xét nghiệm để đưa ra chẩn đoán. Xét nghiệm sinh thiết và nội soi đường tiêu hóa trên Trong khi nội soi đường tiêu hóa trên (upper GI endoscopy), bác sĩ chuyên khoa dạ dày ruột, bác sĩ phẫu thuật hoặc chuyên gia y tế đã qua đào tạo khác dùng máy nội soi (endoscope) để quan sát bên trong đường tiêu hóa trên (upper GI tract) của trẻ sơ sinh. Phương pháp này được thực hiện ở bệnh viện hoặc trung tâm ngoại trú. Chuyên gia y tế sẽ áp dụng phương pháp nội soi đường tiêu hóa trên đặc biệt khi trẻ gặp các vấn đề về tăng trưởng hoặc hô hấp. Trẻ sẽ được truyền thuốc vào ven cánh tay, ven bàn tay hoặc ven bàn chân qua mũi kim tiêm tĩnh mạch (intravenous /IV needle) để trẻ có thể thả lỏng trong quá trình nội soi. Xuyên suốt quá trình trẻ sẽ được cho thở thêm oxy. Chuyên gia y tế cẩn thận đưa máy nội soi xuống thực quản và rồi vào đến dạ dày và tá tràng của trẻ. Một máy quay được gắn trên máy nội soi gửi kết quả hình ảnh quay được về màn hình, để bác sĩ khám kỹ lớp niêm mạch trong đường tiêu hóa trên. Máy nội soi bơm không khí vào đường tiêu hóa của trẻ để dễ quan sát hơn. Bác sĩ có thể thực hiện lấy sinh thiết bằng máy nội soi thông qua việc lấy một mẩu mô nhỏ từ lớp niêm mạc trong thực quản của trẻ. Trẻ sẽ không cảm nhận được quá trình lấy sinh thiết. Nhà nghiên cứu bệnh học xét nghiệm mẫu mô đó ở trong phòng thí nghiệm. Trong hầu hết các trường hợp, phương pháp này chỉ chẩn đoán được GERD nếu trẻ sơ sinh có các triệu chứng ở mức độ vừa đến mức độ nặng. Chụp X quang đường tiêu hóa trên (Upper GI series) Chụp X quang đường tiêu hóa trên (upper GI series) để quan sát hình dáng đường tiêu hóa trên của trẻ sơ sinh. Một kỹ thuật viên chụp X quang (x-ray) thực hiện phương pháp này tại bệnh viện hoặc trung tâm ngoại trú. Bác sĩ X quang (radiologist) đọc và kết luận về hình ảnh X quang chụp được. Không cần gây mê trẻ. Nếu có thể bạn không nên cho trẻ ăn trước khi chụp. Xác nhận trước với bác sĩ về những việc nên chuẩn bị khi cho trẻ chụp X quang đường tiêu hóa trên. Trong khi chụp, chuyên gia y tế sẽ cho trẻ uống dung dịch cản quang (barium) ở trong chai hoặc trộn với thức ăn để chất này đi vào phủ lên lớp niêm mạc bên trong đường tiêu hóa trên của trẻ. Kỹ thuật viên chụp X quang chụp vài lần theo chất cản quang này di chuyển qua đường tiêu hóa. Kỹ thuật viên hoặc bác sĩ chụp X quang sẽ thường xuyên thay đổi tư thế của trẻ nhằm giúp quan sát được đường tiêu hóa một cách rõ nhất. Bari xuất hiện trên ảnh chụp X quang và có thể chỉ ra được những vấn đề liên quan đến bệnh GERD.
Vài ngày sau đó, trẻ có thể đại tiện ra phân trắng hoặc sáng màu do bari. Chuyên gia y tế sẽ hướng dẫn bạn cụ thể về cách cho trẻ ăn uống sau khi thực hiện chụp X quang. Theo dõi độ pH thực quản và trở kháng (Esophageal pH and impedance monitoring) Phương pháp chính xác nhất để phát hiện trào ngược axit (acid reflux) là thông qua theo dõi độ pH thực quản và trở kháng. Bằng cách theo dõi độ pH thực quản và trở kháng bác sĩ có thể đo được lượng axit hoặc lượng dịch có trong thực quản của trẻ sơ sinh trong khi bé vẫn hoạt động bình thường, như là ăn và ngủ. Phương pháp này được thực hiện tại bệnh viện hoặc trung tâm ngoại trú. Y tá hoặc bác sĩ luồn một ống mềm xuyên qua mũi đi xuống dạ dày của trẻ. Sau đó kéo ngược ống lại vào thực quản và được giữ cố định tại chỗ bằng băng dính dán vào má trẻ. Một đầu của ống nằm trong thực quản để đo nồng độ và thời điểm axit hoặc dịch đi từ dạ dày vào thực quản. Một đầu kia thì gắn với một màn hình bên ngoài cơ thể trẻ để ghi lại kết quả đo được. Việc đặt ống đôi khi được thực hiện trong khi trẻ đang ngủ do thuốc mê sau khi nội soi đường tiêu hóa trên, nhưng cũng có thể được thực hiện khi trẻ hoàn toàn tỉnh. Phần lớn trẻ sơ sinh sẽ ở qua đêm tại bệnh viện trong vòng 24 giờ sau khi đặt ống. Phương pháp này trợ giúp bác sĩ nhiều nhất nếu bạn ghi chép lại nhật ký ăn uống của trẻ sơ sinh bao gồm ăn những gì, khi nào và bao nhiêu cũng như các triệu chứng GERD nào xuất hiện sau khi ăn. Bác sĩ chuyên khoa có thể biết được mối quan hệ giữa những triệu chứng, những loại thức ăn xác định và số lần cụ thể xuất hiện triệu chứng trong ngày. Phương pháp này cũng có thể hỗ trợ chỉ ra được liệu trào ngược axit có dẫn phát đến những vấn đề hô hấp nào không. Điều trịBác sĩ điều trị GER ở trẻ sơ sinh bằng cách nào?Trong đa số trường hợp, trào ngược thực quản dạ dày (GER) ở trẻ sơ sinh biến mất trước khi trở thành bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD), vì thế bác sĩ không điều trị GER ở trẻ sơ sinh. Bác sĩ điều trị GERD ở trẻ sơ sinh bằng cách nào?Điều trị GERD tùy thuộc vào các triệu chứng và số tuổi của trẻ sơ sinh cũng như là có thể bao gồm thay đổi cách cho bé ăn, sử dụng thuốc hoặc làm phẫu thuật. Thay đổi cách cho bé ăn Bác sĩ trước tiên có thể sẽ đề nghị chữa bệnh trào ngược thực quản dạ dày của trẻ sơ sinh bằng việc thay đổi cách bạn cho bé ăn. Bác sĩ có thể sẽ đề xuất bạn nên:
Thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn Lưu ý: bất cứ loại thuốc nào sử dụng phải có sự chỉ định của bác sĩ chuyên môn. Tự ý dùng thuốc có thể làm bệnh trầm trọng thêm. Chú thích của biên tập viên. Bác sĩ có thể sẽ đề nghị sử dụng các loại thuốc điều trị GERD có cơ chế hoạt động là làm giảm lượng axit có trong dạ dày của trẻ. Bác sĩ sẽ chỉ kê loại thuốc cần đơn nếu trẻ vẫn có các triệu chứng GERD thường xuyên và nếu:
Bác sĩ sẽ thường kê đơn thuốc dựa trên cơ sở thử nghiệm và sẽ giải thích bất kỳ biến chứng nào có thể xảy ra. Bạn không nên tự ý cho bé uống bất cứ loại thuốc nào trừ khi bác sĩ yêu cầu. Thuốc ức chế H2. Thuốc ức chế H2 làm giảm sinh axit. Chúng có tác dụng ngắn hạn theo nhu cầu của trẻ sơ sinh có các triệu chứng GERD. Thuốc này còn giúp làm lành thực quản (esophagus). Bác sĩ có thể kê thuốc ức chế H2, ví dụ như :
Thuốc ức chế bơm proton (PPI). PPI hạ lượng axit dạ dày trẻ sản sinh ra. PPI điều trị các triệu chứng GERD tốt hơn thuốc ức chế H2. Chúng có thể làm lành lớp niêm mạc thực quản của trẻ sơ sinh. Bác sĩ thường kê PPI để điều trị GERD lâu dài. Cần cho trẻ uống những loại thuốc này khi bụng đói như vậy thì axit dạ dày của trẻ mới có thể khiến thuốc có tác dụng. Một số loại PPI có sẵn theo đơn thuốc của bác sĩ là
Phẫu thuật Bác sĩ nhi chuyên khoa dạ dày ruột (pediatric gastroenterologist) sẽ chỉ áp dụng biện pháp phẫu thuật để điều trị bệnh GERD ở trẻ sơ sinh trong những ca bệnh nặng. Trẻ phải gặp các vấn đề hô hấp nghiêm trọng hoặc vấn đề cơ thể gây ra các triệu chứng GERD mà phẫu thuật là một lựa chọn điều trị. Ăn uống, Ăn kiêng & Dinh dưỡngChế độ ăn uống có thể phòng tránh hoặc làm thuyên giảm GER và GERD ở trẻ sơ sinh bằng cách nào? Bác sĩ điều trị cho trẻ trước tiên sẽ đề nghị thay đổi cách cho ăn nếu trẻ tăng trưởng không tốt hoặc bị kém dinh dưỡng. Nếu những thay đổi trong cách cho ăn không giúp cải thiện các triệu chứng GERD của trẻ, bác sĩ có thể sẽ đề xuất sử dụng một loại sữa công thức cung cấp nhiều calo hơn hoặc cho bé ăn bằng ống. Đối với cách cho bé ăn bằng ống, bác sĩ luồn một ống ăn qua mũi hoặc miệng và đi vào dạ dày của trẻ. Trẻ được cho ăn thức ăn, chất lỏng và thuốc thông qua ống đó. (Theo NIDDK, Hoa Kỳ – Người dịch: Trần Tuyết Lan, nhóm dịch: Hạ Mến, hướng dẫn ăn đúng)
Điều khoản sử dụng |
