Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã tuyên bố COVID-19 không còn là trường hợp khẩn cấp toàn cầu (PHEIC). PHEIC kết thúc có nghĩa là đã đến lúc thế giới cần chính thức chuyển từ đáp ứng khẩn cấp sang một cách quản lý COVID-19 mới, lâu dài cũng như các bệnh truyền nhiễm khác. Chúng ta cần hiểu cho đúng tuyên bố của WHO. Việc kết thúc PHEIC không có nghĩa là COVID-19 không còn đe dọa sức khỏe toàn cầu, vi rút vẫn còn đó và vẫn có thể biến đổi trở nên nguy hiểm hơn. Chúng ta không được phép mất cảnh giác với nó.
PHEIC là gì?
PHEIC (Public Health Emergency of International Concern) là tình trạng khẩn cấp toàn cầu về sức khỏe cộng đồng. PHEIC là mức cảnh báo cao nhất theo Điều lệ Y tế Quốc tế (International Health Regular - IHR) với ba yếu tố: là sự kiện bất thường, gây rủi ro về sức khỏe cộng đồng cho các quốc gia khác thông qua sự lây lan dịch bệnh toàn cầu và đòi hỏi phải có đáp ứng phối hợp ở cấp độ toàn cầu. Cách đây 3 năm, COVID-19 đã được Tổng giám đốc WHO tuyên bố là PHEIC.
Vì sao WHO tuyên bố COVID-19 không còn là PHEIC?
Theo đánh giá của WHO, dựa vào dữ kiện theo dõi tình hình COVID-19 trên toàn cầu, đã đến lúc các quốc gia chuyển đổi từ chế độ khẩn cấp sang quản lý COVID-19 cùng với các bệnh truyền nhiễm khác dựa trên đánh giá rủi ro và bối cảnh của quốc gia đó. Việc kết thúc PHEIC diễn ra khi Việt Nam cũng như các quốc gia khác mặc dù đang trải qua sự gia tăng đột biến về số ca mắc COVID-19 và số ca nhập viện. Tuy nhiên số ca nhập viện, số ca tử vong đều giảm so với trước đây, điều này nhờ vào tỷ lệ tiêm chủng vắc xin cao và những nỗ lực tận tâm của nhân viên y tế. Bên cạnh đó, các biến thể mới hiện không ghi nhận gây ra tình trạng bệnh nặng hơn so với các biến thể cũ. Và quan trọng nhất là mức độ bao phủ vắc xin cao ở nhiều quốc gia.
Trích dẫn quan trọng từ Tiến sĩ Tedros - Tỗng Giám đốc WHO
"PHEIC kết thúc không có nghĩa là COVID-19 không còn là mối đe dọa sức khỏe toàn cầu. Loại virus này vẫn ở đây. Nó vẫn giết người và vẫn đang thay đổi. Vẫn còn nguy cơ xuất hiện các biến thể mới gây ra sự gia tăng mới về số ca mắc và số ca tử vong.Điều tồi tệ nhất mà bất kỳ quốc gia nào làm là sử dụng tin tức này như một lý do để mất cảnh giác, dỡ bỏ các hệ thống mà họ đã xây dựng hoặc gửi thông điệp tới người dân rằng COVID-19 không có gì phải lo lắng."
WHO đã đưa ra 7 khuyến nghị chung cho các quốc gia
1. Duy trì năng lực quốc gia đạt được và chuẩn bị cho các sự kiện trong tương lai.
2. Lồng ghép tiêm chủng COVID-19 vào chương trình tiêm chủng thường xuyên và duy trì các nỗ lực để tăng bao phủ vắc xin COVID-19 cho tất cả những người trong các nhóm ưu tiên cao.
3. Tích hợp giám sáttác nhân gây bệnh đường hô hấp và tiếp tục báo cáo dữ liệu cho WHO.
4. Chuẩn bị cho việc cấp phép vắc xin, chẩn đoán và điều trị trong khuôn khổ quy định quốc gia để đảm bảo nguồn lực cung cấp và sẵn có lâu dài.
5. Tiếp tục làm việc với các cộng đồng để đạt được các chương trình truyền thông về rủi ro và sự tham gia của cộng đồng (RCCE) và quản lý dịch bệnh mạnh mẽ, linh hoạt và toàn diện.
6. Tiếp tục dỡ bỏ các biện pháp y tế về COVID-19 liên quan đến du lịch quốc tế, dựa trên các đánh giá rủi ro.
7. Tiếp tục hỗ trợ nghiên cứu để cải tiến vắc-xin và hiểu rõ hơn về tình trạng hậu COVID-19.
Chúng ta cần làm gì trong bối cảnh hiện nay?
Cho dù WHO có tuyên bố kết thúc tình trạng khẩn cấp toàn cầu với COVID-19 thì một thực tế là vi rút vẫn đang tồn tại và gây bệnh. Số ca mắc COVID-19 gần đây có chiều hướng gia tăng làm tăng số ca nhập viện. Nhưng do tỉ lệ bao phủ vắc xin ở nước ta khá cao nên số ca nặng cần nhập viện không tăng đột biến và vẫn nằm trong khả năng đáp ứng của Ngành Y tế. Các ca nặng chủ yếu nằm ở nhóm nguy cơ cao.
Do đó, việc tiêm chủng đầy đủ theo khuyến cáo nhất là nhóm nguy cơ cao cần phải được tiếp tục thực hiện. Vắc xin chính là chìa khóa quan trọng để chúng ta sống chung với COVID-19. Do đó, nếu bạn chưa tiêm đủ mũi hãy đến ngay các điểm tiêm vắc xin để hoàn thành các mũi tiêm. Vận động người cao tuổi, người có bệnh nền tham gia tiêm chủng đầy đủ.
Việt Nam đang trong thời kỳ già hóa dân số, số người cao tuổi sẽ tiếp tục gia tăng Người cao tuổi thường đi kèm với các bệnh nền. Nếu không được chăm sóc tốt thì các bệnh nền sẽ không ổn định. Nhóm người cao tuổi có bệnh nền khi nhiễm COVID-19 sẽ làm tăng nguy cơ chuyển nặng, gây tử vong. Vì vậy việc chăm sóc, bảo vệ nhóm nguy cơ là rất quan trọng trước các bệnh truyền nhiễm trong đó có COVID-19.
Khi xảy ra các trường hợp khẩn cấp, các viên chức an toàn công cộng sử dụng các hệ thống kịp thời và đáng tin cậy để cảnh báo cho quý vị. Trang này mô tả các cảnh báo cảnh báo khác nhau mà quý vị có thể nhận được và cách nhận chúng.
Cảnh báo Khẩn cấp qua Thiết bị Di động (WEA)
Cảnh báo Khẩn cấp qua Thiết bị Di động (WEA) là các thông báo khẩn cấp ngắn từ các cơ quan cảnh báo công cộng liên bang, tiểu bang, địa phương, bộ lạc và lãnh thổ được ủy quyền có thể được phát từ tháp di động tới bất kỳ thiết bị di động nào hỗ trợ WEA‐trong một khu vực được nhắm mục tiêu tại địa phương. WEA có thể được gửi bởi các quan chức an toàn công cộng của tiểu bang và địa phương, Dịch vụ Thời tiết Quốc gia, Trung tâm Quốc gia về Trẻ em Mất tích và Bị Bóc lột và Tổng thống Hoa Kỳ.
- WEA trông tương tự như tin nhắn văn bản nhưng được thiết kế để thu hút sự chú ý của quý vị với âm thanh độc đáo và độ rung lặp lại hai lần.
- WEA có không quá 360 ký tự và bao gồm loại và thời gian của cảnh báo, bất kỳ hành động nào quý vị nên thực hiện và cơ quan đưa ra cảnh báo.
- WEA không bị ảnh hưởng bởi tình trạng nghẽn mạng và sẽ không làm gián đoạn tin nhắn, cuộc gọi hoặc phiên dữ liệu đang diễn ra.
- Quý vị không bị tính phí khi nhận WEA và không cần phải đăng ký.
Nếu quý vị không nhận được WEA, dưới đây là một số lời khuyên để khắc phục sự cố thiết bị di động của quý vị:
- Kiểm tra cài đặt trên thiết bị di động của quý vị và xem lại hướng dẫn người dùng của quý vị (quý vị cũng có thể tìm thấy hướng dẫn này trực tuyến).
- Các máy điện thoại cũ hơn có thể không hỗ trợ WEA và một số kiểu điện thoại di động yêu cầu quý vị bật WEA.
- Một số nhà cung cấp dịch vụ di động gọi những tin nhắn này là “Cảnh báo của Chính quyền” hoặc “Tin nhắn Cảnh báo Khẩn cấp”.
- Kiểm tra với nhà cung cấp dịch vụ không dây của quý vị để xem liệu họ có thể giải quyết sự cố hay không.
- Tất cả các nhà cung cấp điện thoại lớn và một số nhà cung cấp nhỏ hơn đều tham gia WEA.
- Ủy ban Liên lạc Liên bang (FCC) đăng ký các nhà cung cấp WEA.
Để cung cấp nhận xét hoặc mối quan ngại về các WEA được gửi trong khu vực của quý vị, vui lòng liên hệ trực tiếp với các viên chức địa phương.
Hệ thống Cảnh báo Khẩn cấp (EAS)
Hệ thống Cảnh báo Khẩn cấp (EAS) là một hệ thống cảnh báo công cộng quốc gia cho phép tổng thống có thể phát biểu trước toàn quốc trong vòng 10 phút trong trường hợp khẩn cấp quốc gia. Chính quyền tiểu bang và địa phương cũng có thể sử dụng hệ thống để cung cấp thông tin khẩn cấp quan trọng như thông tin thời tiết, các mối đe dọa sắp xảy ra, cảnh báo AMBER và thông tin sự cố tại địa phương nhắm mục tiêu đến các khu vực cụ thể.
- EAS được gửi thông qua các chương trình phát thanh, các dịch vụ âm thanh kỹ thuật số vệ tinh, các nhà cung cấp dịch vụ vệ tinh phát sóng trực tiếp, hệ thống truyền hình cáp và hệ thống cáp không dây.
- Tổng thống chịu trách nhiệm duy nhất trong việc xác định thời điểm kích hoạt EAS cấp quốc gia. FEMA và FCC chịu trách nhiệm về các bài kiểm tra và bài tập cấp quốc gia.
- EAS cũng được sử dụng khi tất cả các phương tiện cảnh báo công chúng khác không khả dụng.
Radio Thời tiết NOAA (NWR)
NOAA Weather Radio All Hazards (Radio Thời tiết NOAA Tất cả các Mối Nguy hiểm, NWR) là một mạng lưới đài phát thanh trên toàn quốc phát thông tin thời tiết liên tục từ văn phòng Dịch vụ Thời tiết Quốc gia gần nhất dựa trên vị trí thực tế của quý vị.
- NWR phát các cảnh báo chính thức, theo dõi, dự báo và thông tin nguy hiểm khác 24 giờ một ngày, bảy ngày một tuần.
- NWR cũng phát đi các cảnh báo về các trường hợp khẩn cấp không do thời tiết chẳng hạn như an ninh quốc gia hoặc các mối đe dọa an toàn công cộng thông qua Hệ thống Cảnh báo Khẩn cấp.
Ứng dụng Di động FEMA
Ứng dụng FEMA cho phép quý vị nhận cảnh báo khẩn cấp và thời tiết theo thời gian thực, gửi thông báo cho những người thân, xác định vị trí nơi trú ẩn khẩn cấp trong khu vực của quý vị, nắm được các chiến lược chuẩn bị sẵn sàng, v.v.
Tình trạng khẩn cấp của quốc gia là gì?
Căn cứ theo khoản 10 Điều 2 Luật Quốc phòng 2018 quy định như sau: Tình trạng khẩn cấp về quốc phòng là trạng thái xã hội của đất nước khi có nguy cơ trực tiếp bị xâm lược hoặc đã xảy ra hành vi xâm lược hoặc bạo loạn có vũ trang nhưng chưa đến mức tuyên bố tình trạng chiến tranh.
Ai có quyền ban bố tình trạng khẩn cấp?
Theo đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội là cơ quan có thẩm quyền ban hành Nghị quyết ban bố tình trạng khẩn cấp theo đề nghị của Thủ tướng Chính phủ.
Khi nào bạn bố tình trạng khẩn cấp?
Việc ban bố tình trạng khẩn cấp về dịch được thực hiện theo nguyên tắc: Khi dịch lây lan nhanh trên diện rộng, đe dọa nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe con người và kinh tế - xã hội của đất nước thì phải ban bố tình trạng khẩn cấp; Việc ban bố tình trạng khẩn cấp phải công khai, chính xác, kịp thời và đúng thẩm ...
Các trạng thái quốc phòng là gì?
Trạng thái quốc phòng là tình trạng khẩn cấp nếu quốc gia này “đang bị tấn công bằng vũ trang hoặc sắp bị đe dọa bởi một cuộc tấn công như vậy”.