Tuổi thọ trung bình của đàn ông và phụ nữ Việt Nam

Ở Mỹ, năm 2015, nữ giới làm việc toàn thời gian chỉ kiếm được 80% thu nhập so với nam giới, nhưng tuổi thọ trung bình của nữ giới là 81,2 so với nam giới là 76,4. Thậm chí ở một số quốc gia mà thu nhập của phụ nữ thấp hơn rất nhiều so với nam giới hoặc gặp phải tình trạng bất bình đẳng nghiêm trọng, phụ nữ vẫn sống thọ hơn nam giới.

Lý giải cho điều này, các nhà nghiên cứu đã tìm ra lời giải đáp dựa vào những yếu tố nền tảng sinh học cơ bản. Giới tính liên quan đến vấn đề sinh học, mà sinh học có ảnh hưởng nhất định đến tuổi thọ của con người. Và phụ nữ có những lợi thế về sinh học giúp họ sống lâu hơn.

Cụ thể etrogen ở phụ nữ giúp làm giảm lượng cholesterol có hại và làm tăng cholesterol có lợi, từ đó làm giảm nguy cơ tim mạch. Mặt khác, testosterone ở nam giới lại làm tăng lượng cholesterol có hại trong máu và giảm lượng cholesterol có lợi. Làm cho nam giới có nguy cơ cao hơn đối với các bệnh về tim mạch, huyết áp và đột quỵ.

Phụ nữ thường mắc phải các bệnh mãn tính nhiều hơn nam giới, nhưng bệnh mãn tính ở nam và nữ cũng có sự khác biệt. Các căn bệnh mãn tính ở phụ nữ ít nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng, trong khi bệnh mãn tính ở nam lại dễ dẫn đến tử vong hơn.

Bên cạnh đó, phụ nữ có ý thức về sức khỏe hơn nam giới, họ nhận thức được sức khỏe thể chất và tinh thần của mình rõ hơn. Điều này mang lại cho phụ nữ một lối sống lành mạnh và sự chăm sóc sức khỏe tốt hơn nam giới. Khi thăm khám, phụ nữ cũng giao tiếp tốt hơn về các vấn đề sức khỏe của họ, giúp chẩn đoán bệnh tật chính xác hơn.

Còn đối với nam giới, họ luôn tận dụng mọi lý do để trì hoãn điều trị và ít tuân thủ quá trình điều trị hơn.

Ngoài ra, các nhà nghiên cứu cũng đưa ra một chi tiết khác: Ở hầu hết các quốc gia trên thế giới, đàn ông tự tử nhiều hơn phụ nữ. Tại Mỹ, số đàn ông tự tử gấp 3,5 lần phụ nữ. Lý do đằng sau tỷ lệ tự tử cao ở nam giới là do các rối loạn về tâm lý khi nam giới gặp phải áp lực. Vì vậy mà khi đàn ông gặp phải áp lực cũng đồng nghĩa họ gặp phải các nguy cơ cao hơn về sức khỏe, phần lớn là do họ không thể nói về cảm xúc của mình và không tìm kiếm sự giúp đỡ. Xu hướng né tránh việc chăm sóc sức khỏe tâm thần liên quan trực tiếp đến nam tính, giới tính và kỳ vọng xã hội đối với đàn ông.

Theo Một thế giới

Thứ năm, 08/04/2021 - 16:57 PM

Buổi Hội thảo Khoa học Quốc gia thường niên năm 2021 được tổ chức tại TP.HCM ngày 7/4. Ảnh: Nguyễn Thủy.

Tuổi thọ trung bình của người Việt năm 1989 là 65,2 tuổi thì đến năm 2020 là 73,7 tuổi, dự báo đến năm 2030 tuổi thọ trung bình của người Việt Nam sẽ tăng lên 78 tuổi.

Tuy nhiên, mặc dù tuổi thọ trung bình được nâng lên nhưng số năm sống khỏe mạnh lại thấp hơn so với nhiều quốc gia khác do số năm điều trị bệnh tật của người Việt Nam kéo dài hơn.

Mức độ tử vong cả nam và nữ ở độ tuổi từ 0-4 tuổi giảm và duy trì ở mức thấp khá ổn định giữa các nhóm tuổi cho đến 40-44 tuổi thì bắt đầu từ nhóm 45-49 tuổi trở lên tỷ lệ tử vong ngày càng cao hơn. Trong đó, đàn ông Việt Nam có tỷ lệ ung thư cao nhất thế giới, và tỷ lệ tử vong cũng rất cao.

Đó là những thông tin đáng chú ý tại hội thảo “Sức khỏe và tuổi thọ con người trong nền văn minh nhân loại ngày nay” diễn ra tại TP.HCM ngày 7/4.

Hội thảo do Viện triết học phát triển, Liên hiệp các hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam phối hợp cùng Ban bảo vệ chăm sóc sức khỏe cán bộ Trung ương, Hội Người cao tuổi Việt Nam, Bệnh viện Thống Nhất, Hội Khoa học Nhân tài Nhân lực Việt Nam – TP.HCM tổ chức.

Buổi hội thảo nhằm quảng bá nhận thức sâu có hệ thống về vấn đề sức khỏe tuổi thọ của con người, nhất là ở Việt Nam. Qua đó, đề xuất với cơ quan chính quyền nhà nước có chính sách động lực thiết thực chăm lo đảm bảo tuổi thọ của người dân, nhất là người cao tuổi.

Cũng tại buổi hội thảo, nhiều tham luận, nghiên cứu cho thấy, tại Việt Nam các chính sách chăm sóc sức khỏe cho người dân ngày càng được cải thiện, sự phát triển kinh thế xã hội đã góp phần nâng mức tuổi thọ trung bình của người dân lên mức đáng kể.

Một ngày nọ, bác sĩ Robert H. Shmerling (trường Y khoa Harvard) được vợ hỏi “Vì sao anh cho rằng anh sẽ chết sớm hơn em kia chứ?” Trước câu hỏi vô cùng thú vị của cô vợ, bác sĩ đã đưa ra một câu trả lời đậm chất “giáo sư Harvard”. Câu chuyện bên dưới sẽ khiến bạn không khỏi tò mò về câu hỏi này. Giáo sư Shmerling cho hay, tính trung bình, phụ nữ sống thọ hơn nam giới. Thực tế, có đến 57% những người trong độ tuổi 65 trở lên là phụ nữ. Ở ngưỡng 85 tuổi, có đến 67% là nữ giới.Tại Mỹ, tuổi thọ trung bình của phụ nữ thường cao hơn nam giới khoảng 5 tuổi và trên toàn thế giới con số này là 7 tuổi. Có vô vàn những lý do khác nhau lý giải về khoảng cách, sự chênh lệch tuổi thọ giữa đàn ông và phụ nữ. Nhưng đâu mới thực sự là lý do quan trọng nhất? Câu trả lời là:

Nam giới thường thực hiện những hành động nguy hiểm hơn nhiều so với phụ nữ.

Điều này có liên quan đến yếu tố “đặc tính sinh học”. Ở nam giới, thùy trán của não bộ - bộ phận chịu trách nhiệm về nhận thức cao cấp, lý trí, động cơ hành động và cảm xúc ngôn ngữ lại phát triển chậm hơn ở nữ giới, đặc biệt là ở lứa tuổi thanh thiếu niên. Điều này có thể góp phần vào thực tế là ngày càng có nhiều nam thanh niên chết vì tai nạn, bạo lực…hơn so với nữ. Ví dụ như chạy xe, lái xe trong tình trạng say rượu và giết người. Đặc điểm sinh học này cũng góp phần vào xu hướng phát triển thiếu phán đoán và xem xét hậu quả, dẫn tới những quyết định tiêu cực trong lối sống của đại bộ phận giới trẻ, chẳng hạn như thói quen hút thuốc lá hoặc uống rượu bia, nghiện ma túy…

Nam giới thường làm những ngành nghề nguy hiểm hơn.

Đàn ông chiếm số lượng nhiều hơn phụ nữ trong lĩnh vực những nghề nghiệp nguy hiểm nhất như lính đánh trận, công an, cứu hỏa, xây dựng, làm việc trong hầm mỏ…

Nam giới thường chết vì bệnh tim mạch nhiều hơn và khi ở độ tuổi còn rất trẻ.

Nam giới có xu hướng chết vì bệnh tim mạch cao hơn 50% so với nữ giới. Lượng hormone estrogen ở nam giới thấp hơn nữ giới được cho là có khả năng dẫn đến vấn đề này. Tuy nhiên, những yếu tố nguy cơ khác như thiếu cơ hội tiếp cận y tế ở các bệnh lý như cao huyết áp, cholesterol trong máu cao, tầm soát ung thư, bệnh xã hội ở đàn ông cũng góp phần làm gia tăng số lượng tử vong ở giới mày râu.

Nam giới thân hình thường to cao hơn phụ nữ!?

Nhìn lướt qua trong chọn lọc tự nhiên, các cá thể to lớn thường chết sớm hơn những loài có kích thước nhỏ hơn mặc dù sự phổ biến của hiệu ứng tự nhiên cũng còn chưa có nhiều bằng chứng chắc chắn ở người.

Nam giới thường tự tử nhiều hơn nữ giới.

Thực tế, số lượng phụ nữ có nguy cơ mắc các bệnh trầm cảm dẫn tới tự xác (nhưng không thành) rất phổ biến hiện nay. Tuy nhiên, sự tiếp cận về chăm sóc sức khỏe tinh thần của phụ nữ đối với vấn đề này lại phổ biến hơn nhiều so với nam giới. Ở phái mạnh, rào cản văn hóa cũng như nhiều định kiến khác rằng “phái mạnh” là phải “mạnh mẽ” khiến họ lảng tránh và không được tiếp cận sự chăm sóc nào đối với nhiều vấn đề về sức khỏe tâm thần.

Nam giới thường ít kết nối xã hội, sẻ chia hơn phụ nữ.

Đặc điểm về mặt xã hội này cũng góp khiến cho tỉ lệ tử vong ở nam giới tăng cao hơn so với phụ nữ. Mắc bệnh nhưng ngại chia sẻ, trầm cảm nhưng không dám đi bác sĩ hay chia sẻ với người thân một cách cởi mở như ở chị em phụ nữ. Đặc biệt với những nam giới làm những công việc chịu nhiều áp lực, nếu không có ai chia sẻ, dãi bày tâm sự, họ có xu hướng tìm đến thuốc lá, rượu bia… và thậm chí tử tự. Nhật Bản là quốc gia điển hình ở Châu Á có tỉ lệ tử vong cao do tự xác đặc biệt là ở nam giới dưới điều kiện làm việc vô cung áp lực nơi đây.

Nam giới ít khi khám sức khỏe hơn phụ nữ.

Theo Cơ quan nghiên cứu về chất lượng chăm sóc sức khỏe Hoa Kỳ, nam giới thường bỏ qua các bài kiểm tra sức khỏe định kỳ nhiều hơn so với phụ nữ. Nếu như phụ nữ được hưởng nhiều đặc quyền về các chương trình quốc gia về chăm sóc sức khỏe như tầm soát ung thư vú, khám phụ khoa…thì trái lại, nam giới rất hiếm khi đi bác sĩ để thăm khám, đặc biệt đối với những bệnh “khó nói” như ung thư tuyến tiền liệt, sùi mào gà, giang mai… Trong những nhân tố ảnh hưởng đến tuổi thọ nam giới kể trên, có những nhân tố thuộc về đặc tính sinh học không thể thay đổi nhưng cũng có nhiều những yếu tố mà bạn hoàn toàn có thể thay đổi được để góp phần sống thọ hơn, chẳng hạn:

Dành thời gian để kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt khi phát hiện cơ thể có những biểu hiện lạ.
Xây dựng lối sống và giải trí lành mạnh, cân bằng cuộc sống, tránh stress, căng thẳng quá mức
Không hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia, chất kích thích...

Hy vọng những chia sẻ trên sẽ giúp bạn có cái nhìn rõ hơn về bức tranh “khoảng cách giới tính”. Từ đó, lựa chọn cho mình một lối sống lành mạnh. Mặc dù nam giới có xu hướng kém thọ hơn phụ nữ nhưng điều đó không có nghĩa phụ nữ luôn khỏe mạnh. Dù là nam hay nữ giới, điều quan trọng nhất là bạn cần nhận thức rõ vai trò sức khỏe đối với bản thân và bắt tay vào thay đổi ngay lối sống của mình sao cho tốt đẹp nhất.