I. Luận điểm, Luận cứ và Lập Luận
1. Luận điểm
Câu 1. Đọc lại văn bản Chống nạn thất học (bài 18) và cho biết: Luận điểm chính của bài viết là gì? Luận điểm đó được nêu ra dưới dạng nào và cụ thể hóa thành những câu văn như thế nào? Luận điểm đóng vai trò gì trong bài nghị luận? Muốn có sức thuyết phục thì luận điểm phải đạt yêu cầu gì?
Trả lời:
Luận điểm chính của bài viết là gì?
+ Tình trạng thất học, lạc hậu trước Cách mạng tháng Tám.
+ Những điều kiện cần phải có để người dân tham gia xây dựng nước nhà.
+ Những khả năng thực tế trong việc chống nạn thất học
Luận điểm đó được nêu ra dưới dạng nào và cụ thể hóa thành những câu văn như thế nào?.
+ “Một trong những công việc phải thực hiện cấp tốc trong lúc này, là nâng cao dân trí”
+ “Mọi người Việt Nam phải hiểu biết quyền lợi của mình, bổn phận của mình, phải có kiến thức mới để tham gia vào công cuộc xây dựng nước nhà, và trước hết phải biết đọc, biết viết chữ Quốc ngữ.”
Luận điểm đóng vai trò gì trong bài nghị luận?
Luận điểm là linh hồn của bài viết, nó thống nhất các đoạn văn thành một khối.
Muốn có sức thuyết phục thì luận điểm phải đạt yêu cầu gì?
Muốn có sức thuyết phục thì luận điểm phải đúng đắn, chân thật, có sức thuyết phục.
2. Luận cứ
Câu 1. Em hãy chỉ ra những luận cứ trong văn bản Chống nạn thất học và cho biết những luận cứ ấy đóng vai trò gì. Muốn có sức thuyết phục thì luận cứ phải đạt yêu cầu gì?
Trả lời:
Luận cứ trong bài “Chống nạn thất học”:
+ Nguyên nhân nạn thất học
+ Sự cần thiết của việc chống nạn thất học
+ Cách chống nạn thất học
+ Một số ví dụ dẫn chứng
Luận cứ có vai trò làm cơ sở cho luận điểm, luận cứ cũng phải chân thực, đúng đắn, tiêu biểu thì luận điểm mới có sức thuyết phục.
3. Lập luận
Câu 1. Em hãy chỉ ra trình tự lập luận của văn bản Chống nạn thất học và cho biết lập luận như vậy tuân theo thứ tự nào và có ưu điểm gì.
Trả lời:
– Lập luận đi theo trình tự: từ thực trạng -> yêu cầu -> cách khắc phục.
– Cụ thể là:
+ Vì sao phải chống nạn thất học?
+ Chống nạn thất học để làm gì?
+ Chống nạn thất học bằng cách nào?
Ưu điểm: chặt chẽ, hợp lí, giàu sức thuyết phục cho bài văn.
II. Luyện tập
Câu 1. Đọc lại văn bản Cần tạo ra thói quen tốt trong đời sống xã hội (Bài 18) và cho biết luận điểm, luận cứ và cách lập luận trong bài. Nhận xét về sức thuyết phục của bài văn ấy.
Trả lời:
Văn bản “Cần tạo thói quen tốt trong đời sống”
Luận điểm chính: “Cần tạo thói quen tốt trong đời sống”
Luận cứ:
+ Thói quen tốt trong đời sống
+ Những thói quen xấu và tác hại của nó
+ Thói quen và tệ nạn
+ Hậu quả của những tệ nạn
Các dẫn chứng: hút thuốc lá, vứt rác bừa bãi, vỏ chuối, mảnh chai vứt bừa bãi
Lập luận: Chặt chẽ, hợp lí, đúng đắn, bài văn đầy sức thuyết phục.
Nêu luận điểm , lí lẽ , dẫn chứng của văn bản ” Chống nạn thất học ) trang 7 ,SGK lớp 7 tập 2 Gợi ý : Có 2 luận điểm là : + Sự cần thiết phải nâng cao dân trí
+ Kêu gọi mọi người cùng tham gia chống nạn thất học
Câu 1:
-Luận điểm chính của bài viết là "Chống nạn thất học", nó được trình bày dưới dạng nhan đề.
Các câu văn cụ thể hóa ý chính:+Một trong những công việc phải thự hiện cấp tốc trong lúc này là nâng cáo dân trí.+Mọi người Việt Nam phải hiểu biết quyền lợi của mình, bổn phận của mình, phải có kiến thức mới để tham gia công cuộc xây dựng nước nhà và trước hết phải biết viết chữ Quốc ngữ.
-Các luận cứ:
+Nguyên nhân của việc thất học: Do chính sách ngu dân
+Sự cần thiết của việc chống nạn thất học: Vì nay nước ta đã được độc lập, mọi người hiểu biết về quyền lợi của mình...+Cách chống nạn thất học: Những người đã biết dạy cho những người chưa biết chữ, người chưa biết chữ hãy gắng sức mà học.Những luận cứ đóng vai trò là lí lẽ, dẫn chứng đưa ra làm cơ sở cho luận điểm.Muốn có sức thuyết phục thì luận cứ cần phải chân thật, đúng đắn, tiêu biểu.
-Trình tự lập luận của văn bản "Chống nạn thất học": Từ tình trạng đến yêu cầu và chống nạn thất học.
+Vì sao phải chống nạn thất học?+Chống nạn thất học để làm gì?Chống nạn thất học bằng cách nào?Ưu điểm của lập luận: Chặt chẽ, hợp lí, có sức thuyết phục.Câu 2:
-Luận điểm chính của bài viết: Tinh thần yêu nước của nhân dân ta.
Luận điểm chính được nêu ra dưới dạng nhan đề
Luận điểm chính được cụ thể hóa bằng câu văn "Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là truyền thống quý báu của ta"