Giải chi tiết: Yêu cầu về kĩ năng: - Viết đúng kiểu đoạn văn nghị luận xã hội trình bày về quan điểm đưa ra. - Bài viết phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng; văn viết có cảm xúc; diễn đạt trôi chảy, bảo đảm tính liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp. Yêu cầu về kiến thức: Gợi ý: * Bình luận - Đây là một nhận định đúng. - Vì mỗi cá thể khác nhau về hoàn cảnh, xuất thân, thời đại, … (dẫn chứng) - Sự phát triển của mỗi người không chỉ phụ thuộc vào sự cố gắng của người đó mà còn ở những yếu tố khách quan: + Một gia đình khó khăn không thể đem so sánh với một gia đình giàu có. Các em sống trong gia đình giàu có có nhiều điều kiện để phát triển hơn. + Thời đại bây giờ không thể so sánh với thời đại ngày xưa. Bây giờ, công nghệ phát triển, các em có nhiều điều kiện tiếp cận đồng thời đó cũng là những cám dỗ thách thức các em. + Đứa trẻ này cũng không thể so sánh với đứa trẻ khác về sự thông minh bởi gene từ bố mẹ của chúng là khác nhau. Và mỗi người có một khả năng, một tính cách riêng nên chúng ta không thể đánh đồng tất cả. - Mỗi người là một cá thể khác nhau, những điểm mạnh điểm yếu khác nhau bởi vậy không nên so sánh. - Sự thành bại ở một giai đoạn không có ý nghĩa trong suốt cả cuộc đời. Mọi người cần có cách ứng xử trước con em của mình để có được sự phát triển và khuyến khích các em về lâu dài. *Phản đề: - Nói như vậy không có nghĩa là ủng hộ những bạn chưa biết cố gắng. - Phê phán thái độ sống hèn nhát, lười biếng, dễ gục ngã, mất niềm tin của một số bạn trẻ. * Bài học nhận thức và hành động - Cần phải có cái nhìn khách quan, bao quát đối với từng đối tượng để các em có thể phát triển tốt hơn. - Học sinh cần ra sức rèn luyện, trau dồi, phát triển bản thân để chứng minh khả năng riêng của mình với mọi người. “Con nhà người ta” là một khái niệm hoàn hảo được các bậc cha mẹ tạo ra để so sánh với chính con cái của mình. Và đây thực sự là một sự “so sánh độc hại”.  Có lần, một người mẹ lặn lội hơn 300 cây số từ đất mũi Cà Mau lên TP Hồ Chí Minh chỉ để đặt câu hỏi về đứa bé 3 tháng tuổi nặng 6kg của chị là bình thường hay bất thường. Sau một hồi trao đổi mình mới nhận ra rằng chị đã chịu rất nhiều sự tiêu cực từ chính chồng và gia đình khi con chị bị cho so sánh với bé của em chồng nặng 6 kg dù mới 1 tháng tuổi. Chị nói giọng nghẹn ngào “Con nhà người ta cũng bú mẹ như con em nhưng bé trộm vía, còn con em thì…”. Tôi phải giải thích rất nhiều rằng bé chị 3m nặng 6 kg là hoàn toàn bình thường thì chị mới an tâm ra về. Tôi không biết mọi người thế nào nhưng ngay từ nhỏ, bản thân mình đã luôn bị ba mẹ mang ra so sánh với “con nhà người ta”. Tôi luôn bị ba mẹ so sánh không bằng “con người ta” như học giỏi hơn, thông minh hơn, lễ phép hơn, chăm chỉ hơn...mà hoàn toàn chưa một lần biết mặt mũi “con nhà người ta” như thế nào. Lớn lên chút, mỗi lần họp phụ huynh về, tôi luôn bị ám ảnh vì trong bữa cơm chắc chắn ba mẹ luôn so sánh mình với những đứa học nhất nhì lớp… Khi làm bác sĩ rồi, tôi nhận ra những đứa nhỏ còn tội hơn. Ba mẹ chúng so sánh chúng với những đứa khác ngay từ khi vừa lọt lòng. Khi mới sinh, họ hàng ai cũng vào thi nhau hỏi “con nặng bao nhiêu kg? Hay con giống ai? Hay sao nó xấu vậy…” mà ít ai quan tâm “Cuộc sinh có bị kéo dài không? Mẹ mất máu nhiều không” “Mẹ tròn con vuông chứ?” “Sinh ra con được gặp mẹ ngay hay 2 mẹ con bị tách nhau ra?”.... Rồi những đứa nhỏ có lỗi gì mà lại đem chúng so sánh với nhau? Con bà A sinh con tận 4kg trong khi con cháu mình có 2,8kg. Cân nặng lúc sinh chỉ là một yếu tố để làm cột mốc để theo dõi phát triển sau này chứ không phải là yếu tố nói lên đứa bé đó tốt/xấu hay thậm chí phán xét người mẹ ấy tốt/xấu thế nào. Sự so sánh, phán xét như thế này sẽ ảnh hưởng vô cùng lớn đến tâm lsy và sự phát triển của đứa trẻ. Thứ nhất, khi bạn nói con bạn không bằng một ai đó. Điều này sẽ khiến cho đứa trẻ cảm thấy tổn thương và thua kém. Nếu đứa trẻ hiểu chuyện thì nó sẽ cố gắng, nhưng sự thực thì nếu cố gắng trong cảm giác luôn nghĩ mình thua kém thì hỏi bạn đứa trẻ đó có vô tư cố gắng hay không? Hay lúc nào cũng mang trong lòng sự so sánh và đố kỵ với “con người ta”. Điều này vô tình khiến những đứa trẻ khi bước ra ngoài xã hội luôn tìm những người “giỏi hơn, tốt hơn” để ganh đua, để tìm cách vượt qua. Và tệ hơn nữa thì chúng có thể dùng thủ đoạn chỉ để được khen là giỏi hơn đứa trẻ khác. Thứ hai, khi nói con bạn không bằng một ai đó. Điều này hoàn toàn không giúp gì đứa trẻ vì khái niệm “con nhà người ta rất mơ hồ” và khiến những đứa trẻ kiểu mất phương hướng. Chúng sẽ không biết phải làm gì để giỏi hơn hay tốt hơn và rơi vào bế tắc. Thay vì dạy con rằng con cần quản lý thời gian tốt hơn, con cần sống kỷ luật hơn, con hãy ra ngoài và chạy bộ 30 phút...thì chúng ta chỉ có thể nói rằng con sống vô kỷ luật, trách con lười biếng….và hoàn toàn không truyền cho chúng một chút năng lượng tích cực nào để thay đổi bản thân. Khi những đứa trẻ còn nhỏ, chúng bị kéo vào cuộc đua cân nặng của các bố mẹ với nhau mà hoàn toàn không biết rằng mỗi đứa trẻ có tốc độ phát triển khác nhau, chỉ cần tốc độ tăng cân trong chuẩn sinh lý là đạt rồi. Ví dụ bé tăng 0.5kg mỗi tháng không có nghĩa là xấu hơn trẻ tăng 1kg mỗi tháng vì ngưỡng 0.5kg đã là rất sinh lý rồi. Khi những đứa trẻ lớn lên, chúng bị kéo vào cuộc đua thành tích học tập với cách học thêm nhồi nhét, với sự so sánh độc hại con với những bạn cùng lớp... mà chưa bao giờ ba mẹ quan tâm rằng con thích Toán hay thích Văn, con thích Lý hay thích Ngoại ngữ… “Cá và khỉ cùng thi bơi thì chắc chắn khỉ sẽ thua nhưng điều đó không có nghĩa là khỉ là kẻ thất bại trong cuộc sống này”. Con cái chúng ta đang bị tạo ra những áp lực vô hình bởi khái niệm hoàn hảo “con nhà người ta” - một sự so sánh độc hại và áp lực tiêu cực lên con cái. Cuối cùng, nếu một ngày con bạn khi quá mệt mỏi với cuộc sống ngoài kia và trở về nhà sẵng sàng cãi nhau với bạn và nói “Ba mẹ không phải ba mẹ nhà người ta thì đừng bao giờ bắt con phải giỏi như con nhà người ta”, bạn sẽ trả lời thế nào? 1 cái tát 1 trận đòn ….dù là gì thì ...việc dạy con cái của bạn đã thất bại! Con cái là món quà của ông trời, dù bằng cách này hay cách khác, chúng ta cần trân trọng và giúp con có cuộc sống ý nghĩa hơn. Xin dừng việc so sánh tiêu cực con cái mình với những đứa trẻ khác. Xin hãy lắng nghe con, xin hãy quan tâm đến sở thích, suy nghĩ và tâm tư của con. Hãy động viên con giỏi hơn mỗi ngày chứ đừng ép con giỏi hơn khái niệm “con người ta” do chính chúng ta vẽ ra. Chúng ta đã quá mệt mỏi với cuộc sống này rồi đúng không? Vậy tại sao chúng ta lại tiếp tục truyền điều tiêu cực đó lên con cái mình nữa? Bạn muốn con sống một đời Bình An hay sống một đời như bạn đã từng? Chúng ta vốn dĩ không phải “ba mẹ nhà người ta” nên đừng ép con mình thành “con nhà người ta”! Bản thân chúng ta cũng phải trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình, phải nỗ lực mỗi ngày để trở thành ba mẹ tốt hơn. Theo SK&ĐS "Thứ hoàn hảo nhất của tạo hóa là “Con nhà người ta”" Nếu bạn đang trong phòng thi THPT quốc gia mà gặp được đề thi này thì chắc hẳn sẽ nhiều cảm xúc lắm đây và những cảm xúc ấy là tích cực hay tiêu cực? Một hình tượng chẳng có trong bất cứ tác phẩm văn học nào nhưng cực kỳ quen thuộc trong cuộc sống. Một đề bài sẽ khiến bạn tuôn trào cảm xúc cao độ. Đơn giản vì đó là “con nhà người ta”- nhân vật huyền thoại có tầm ảnh hưởng còn hơn cả Obama, Bill Gate, Ronaldo, Pokemon,…. "Con nhà người ta", một hình tượng chẳng còn lạ lẫm gì ở Việt Nam, khi mà bạn bắt đầu biết nhận thức cho đến tận bây giờ. Cái cụm từ ấy, chẳng mới cũng chẳng cũ, nhưng đủ để khiến bạn co mình lại khi những từ ấy được phát ra. Con nhà người ta có thể là bất cứ ai, từ con nhà bác hàng xóm đến anh chị em nhà cô, dì, chú, bác, cậu, mợ, xa hơn là "con nhà người ta" trên... TV. Nó sẽ theo bạn từ khi bạn sinh ra, đi học hết ba cấp rồi đến khi bạn lấy vợ/chồng, có con rồi cũng vẫn bị bám theo! "Con nhà người ta" có đủ các đặc điểm hoặc thông thường là có những đặc điểm mà khi bố mẹ nhìn vào bạn thì thấy vô cùng thiếu hay nói cách khác bạn đang ở chỉ số âm (-) cho những đặc điểm ấy. Nào là: ngoan hiền, học giỏi, hiếu thảo, con gái thì nữ công gia chánh, con trai thì "văn võ song toàn". Để rồi mỗi khi bạn mải vui ham chơi, lười làm việc nhà, điểm số kém, làm hỏng chuyện gì đó hay thậm chí mỗi khi Tivi chiếu tới cảnh học sinh nghèo vượt khó là y như rằng…bài “ca vọng cổ” và điệp khúc “con nhà người ta” lại xuất hiện. Đến nỗi bạn cũng phải tự hỏi rằng: mình có phải con đẻ của bố mẹ hay không? Nhiều bậc cha mẹ đều muốn con mình thật hoàn hảo. Nhưng có một sự thật là chẳng có “con nhà người ta” nào hoàn hảo cả. Xét cho cùng, cụm từ “con nhà người ta” chỉ minh chứng cho một điểm mạnh nào đó của một đứa trẻ bất kỳ xuất hiện trong tầm hiểu biết của cha mẹ bạn. Những cái đẹp thì được phô ra còn cái xấu thì sẽ đậy vào và bố mẹ bạn cũng đâu biết được rằng bạn cũng đang là "con nhà người ta". Nguyên nhân sâu xa chưa chắc vì bạn đã thực sự kém cỏi như bạn nghĩ, mà đơn giản vì, bạn không hoàn hảo trong mắt cha mẹ. Sự kì vọng hoàn hảo gần như không tưởng. “Con nhà anh/chị ngoan ngoãn/chăm chỉ/học giỏi quá, chẳng bù cho con nhà em”… Câu này thì bạn có thể nghe ở bất cứ đâu. Hai bậc phụ huynh ngồi nói chuyện với nhau hay thậm chí ở hàng rau, hàng thịt ngoài chợ Thoạt nghe lý do có vẻ tích cực, điều đó giúp chúng phấn đấu chăm ngoan hơn, giỏi giang hơn. Nhưng rồi, thói ăn thua hơn kém dần hình thành trong suy nghĩ của đứa trẻ. Chúng có “nhiệm vụ” luôn phải giỏi giang hơn người khác trong mắt cha mẹ. Chúng ích kỷ hơn, nhỏ nhen hơn. Việc sống trong ám ảnh bị so sánh khiến tâm hồn đứa trẻ trở nên méo mó. Chúng đáng lẽ phải như thế này, như thế kia, luôn phải làm theo chuẩn mực mà bố mẹ chúng tự cho là đúng, nếu làm sai điều gì thì đó là lỗi của chúng. Trách nhiệm thuộc về cha mẹ, thuộc về những lời so sánh, động viên và áp lực hoàn hảo thường trực đổ lên đầu con cái. Con cái chính là bộ mặt, là thước đo đánh giá cha mẹ. Đó là đề tài được quan tâm nhất khi các ông bố, cha mẹ nói chuyện cùng nhau, từ chuyện học hành, điểm số, chuyện công ăn việc làm đến khi dựng vợ gả chồng. Con cái ngoan ngoãn, sớm ổn định thành đạt, ba mẹ tự tin, nở mày nở mặt. Con cái hư hỏng, còn lông bông, ba mẹ tự ti, thấp thỏm sợ chê cười. Mình sẽ tính cái thời điểm bạn đã có thể nghe nói sành sõi bắt đầu được tiếp xúc với môi trường gọi là "trường học" và mình sẽ bắt đầu với trường tiểu học. Cấp 1: khi bạn đi học và tiếp xúc với những người bạn đến từ những nơi khác nhau trong thành phố, hay ở huyện, bạn được chơi với nhiều đứa hơn và cũng tất nhiên nhiều trò hơn. Đi học rồi bạn cũng sẽ bắt đầu đối mặt với cái áp lực điểm số, à đợi chút, cấp 1 thì chắc là áp lực vở sạch chữ đẹp trước nhỉ. Và "con nhà người ta" bắt đầu xuất hiện khi mà bạn viết đẹp chẳng bằng ai hay vở thì suốt ngày đầy mực loang ra. Lớn thêm một tí thì là những phép toán cộng trừ nhân chia. Chưa kể đến nếu bạn thích những trò trẻ trâu còn "con nhà người ta" chỉ chơi những trò được các bậc phu huynh cho là "lành mạnh". Cấp 2 và cấp 3: Khi bạn đang trong cái tuổi lớn chẳng lớn mà bé cũng chẳng bé, cái tôi bắt đầu lớn dần thì mỗi lần "con nhà người ta" được nói ra lại là một lần thêm tự ti và chán ghét bản thân (theo mình thì đa số là như vậy). Nào là chạy đua điểm số, thành tích học tập, giải này giải kia. Vô hình chung lúc ấy, bạn quên đi những cái sở thích khác mà chỉ chăm chăm vào việc làm sao cho bằng "con nhà người ta" như sự kỳ vọng của bố mẹ. Không phải ai cũng có thể bỏ qua những cái kỳ vọng ấy mà vẫn cứ làm cái mình thích. Cấp 3 còn có cái kì thi đại học nữa. Nào là thành tích thi hàng tháng, thành tích thi đại học cũng luôn được mang ra mổ sẻ (trong các cuộc họp phụ huynh), để rồi nếu thành tích của bạn không tốt và kỳ vọng của bố mẹ thì cao thì chắc chắn bạn sẽ được nghe nhiều bài vọng cổ ở cái giai đoạn này. Đại học: đa phần khi lên đại học bạn sẽ một phần ra khỏi sự kiểm soát của bố mẹ, dù rằng bố mẹ vẫn sẽ kỳ vọng bạn ra trường với một tấm bằng giỏi, lương cao để nở mày nở mặt với bạn bè, hàng xóm. Tuy nhiên thì từ những ảnh hưởng của "con nhà người ta" mà một số khi lên Đại học cũng sẽ cố gắng để được như "con nhà người ta". Tích cực thì là nhìn người ta mà phấn đấu, học hỏi, trau dồi. Tiêu cực thì là phải ăn và chơi được "oách sà lách" như "con nhà người ta". Ra trường- đi làm- kết hôn- sinh con: là khi bố mẹ cũng lo lắng cho công ăn việc làm của bạn. Giai đoạn này mình nghĩ cái ảnh hưởng 'con nhà người ta" từ người bên ngoài sẽ lớn hơn. Vì miệng thiên hạ mà, ngăn thế nào nổi. Rồi đến khi lấy vợ chồng cũng vậy, "phải lấy người như con nhà người ta!!!!!!!" Đấy, dù mình có lớn thì nó vẫn cứ bám theo mình thôi. Vấn đề là bình có bỏ được những cái tiêu cực của 4 từ đó hay không. Cái gì cũng có hai mặt của nó. Nhưng theo mình thì "con nhà người ta" lại mang đến nhiều ý nghĩa tiêu cực hơn. Bố mẹ nghĩ so sánh sẽ làm con mình tốt hơn, để nó luôn cố gắng. Nhưng vô hình chung, nó lại làm cho đứa trẻ hình thành sự đố kị, ích kỷ và luôn đánh giá thấp bản thân, dù nó có cố gắng đến đâu thì cũng chằng bằng con nhà người ta mà thực tế "con nhà người ta" hoàn hảo ấy đâu có tồn tại? Mọi so sánh đều là khập khiễng. Điều kiện gia đình khác nhau, hoàn cảnh khác nhau, xuất phát điểm khác nhau, gen khác nhau, phúc phần khác nhau... Hàng trăm chỗ lệch, so làm sao đươc mà so chứ? "Con nhà người ta” sẽ còn một câu chuyện dài. Về mặt vĩ mô: Để kết thúc “ám ảnh kinh hoàng” đó đòi hỏi sự tiến bộ trong tư tưởng nuôi dạy con cái của các bậc phụ huynh, hay lớn lao hơn chính là sự thay đổi về mặt văn hóa xã hội Việt Nam. Điều này phải cần đến thời gian của vài thế hệ nỗ lực không ngừng nghỉ. Còn đơn giản thì hãy so sánh mình của ngày hôm nay với mình của ngày hôm qua. Bản thân tốt hơn đã là một nỗ lực rồi! |
