Đây là lầm tưởng về HIV/AIDS phổ biến nhất trong xã hội. HIV là Virus gây suy giảm miễn dịch ở người. Khi nhiễm, HIV tấn công các tế bào miễn dịch lympho T-CD4, loại tế bào bạch cầu giúp cơ thể chống đỡ bệnh tật. Điều trị HIV có thể giúp người nhiễm sống khỏe mạnh trong nhiều thập kỉ, tránh bệnh diễn tiến sang gia đoạn cuối, AIDS.
Vậy nhiễm HIV sống được bao lâu? Khi không được điều trị, virus HIV phát triển mạnh khiến số lượng bạch cầu T-CD4 trong máu giảm xuống ít hơn 200 tế bào/mm3 máu. Lúc này, HIV đã diễn tiến thành AIDS, Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải. AIDS khiến cho hệ miễn dịch của cơ thể không còn khả năng chống đỡ các loại bệnh tật và viêm nhiễm. Hầu hết người nhiễm HIV giai đoạn cuối sẽ chết vì các bệnh cơ hội này.
2. Tôi không sử dụng ma túy hay quan hệ tình dục bừa bãi. Tôi không thể nào nhiễm HIV/AIDS
Đừng để lầm tưởng về HIV/AIDS này phá hoại cuộc đời bạn và người thân. Người sử dụng chung bơm, kim tiêm khi tiêm chích ma túy hoặc quan hệ tình dục không an toàn có nguy cơ cao mắc HIV/AIDS.
Tuy nhiên, HIV có thể lây truyền qua 3 đường chính là quan hệ tình dục không có biện pháp bảo vệ, từ mẹ sang con và đường máu.
Việc hiểu rõ về cách thức HIV/AIDS lây nhiễm giúp chúng ta có thái độ đúng với người nhiễm HIV, tránh việc kỳ thị. Hơn ai hết, người nhiễm HIV rất cần sự cảm thông từ cộng đồng để họ giữ được tinh thần lạc quan, kiên trì theo đuổi điều trị, sống khỏe và sống có ích.
Theo Cục phòng chống HIV/AIDS Việt Nam, năm 2015 đã có 10.195 ca nhiễm mới HIV, 6.130 bệnh nhân HIV chuyển sang AIDS, 2.130 bệnh nhân AIDS tử vong. Tính đến cuối năm 2015, cả nước hiện có tổng cộng 227.154 người nhiễm HIV và khoảng 254.000 người nhiễm HIV chưa được phát hiện. Những con số này cho thấy, dù nước ta đã đạt được nhiều thành tựu trong kiểm soát và ngăn ngừa căn bệnh này, việc đẩy lùi HIV/AIDS luôn cần sự quan tâm và nhận thức đầy đủ từ cồng đồng.
3. Nếu tôi và bạn tình đều nhiễm HIV, cứ thoải mái quan hệ
Việc cả hai đều nhiễm HIV/AIDS không có nghĩa là bạn vô tư không phòng ngừa khi quan hệ tình dục. Luôn sử dụng bao cao su trong mọi kiểu quan hệ tình dục có thể bảo vệ bạn khỏi các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STD). Những bệnh này cộng hưởng với HIV/AIDS khiến bệnh nặng hơn và virus HIV cũng khó kiểm soát hơn. Quan hệ tình dục an toàn cũng rất quan trọng để tránh lây nhiễm chéo các chủng HIV kháng thuốc cho nhau, gây nhiều khó khăn rắc rối cho việc điều trị HIV/AIDS.
Bạn hoàn toàn có thể lây nhiễm HIV của mình cho bạn tình ngay cả khi bản thân khỏe mạnh. Đừng để lầm tưởng về HIV/AIDS này đánh mất đi nỗ lực điều trị HIV của bạn và đối tác của mình.
4. Bố hoặc mẹ dương tính với HIV/AIDS, con sinh ra chắc chắn nhiễm HIV
Để con an toàn, không bị lây nhiễm HIV/AIDS, điều đầu tiên là cha và mẹ cần giữ tải lượng virus HIV trong máu dưới ngưỡng phát hiện trong ít nhất 6 tháng – 1 năm trước khi thụ thai. Trường hợp người cha nhiễm HIV, rửa sạch tinh trùng và thụ tinh trong ống nghiệm là những kỹ thuật cao có thể được cân nhắc để giảm đến mức thấp nhất khả năng lây nhiễm HIV cho đứa con (và cho người mẹ nếu không nhiễm HIV).
Mẹ nhiễm HIV cần giữ tải lượng virus dưới mức phát hiện trong suốt quá trình mang thai, sinh con và cho con bú. Con sẽ được điều trị dự phòng phơi nhiễm HIV từ 4 – 6 tuần hoặc lâu hơn ngay sau khi sinh. Em bé có thể uống sữa công thức hoàn toàn thay vì sữa mẹ để ngăn ngừa lây nhiễm HIV qua sữa mẹ. Những biện pháp này có thể giảm khả năng con nhiễm HIV xuống 0.4% và thấp hơn.
Bệnh HIV là căn bệnh nguy hiểm và hiện nay chưa có một loại thuốc nào có thể điều trị khỏi. Cũng vì lý do đó mà nhiều người thường ám ảnh, xa lánh với người bệnh HIV. Vậy bệnh HIV có dễ lây không và lây qua đường nào?
Hiện nay, những nguồn thông tin về bệnh HIV ngày càng rộng rãi nên những kiến thức về căn bệnh này đã khá rõ ràng với nhiều người. Thực tế, những người nhiễm HIV vẫn có cuộc sống khỏe mạnh, bình thường và không lây truyền bệnh cho người khác nếu tuân thủ điều trị tốt. Tuy nhiên, ở một mặt nào đó họ vẫn bị kỳ thị, xa lánh trong xã hội.
Bệnh HIV có thể chưa được điều trị khỏi nhưng thực tế chúng không dễ lây lan như nhiều người vẫn lầm tưởng. Virus HIV trong bơm kim tiêm có thể sống 5 ngày trong môi trường nhưng nếu ở thời gian lâu hơn thì rất khó để lây nhiễm. Virus HIV tồn tại nhiều nhất trong máu, tinh dịch, dịch âm đạo, sữa của người bệnh nhiễm HIV. Khi đạt đủ số lượng sẽ lây truyền bệnh từ người này sang người khác.
Ngoài ra, virus này còn có thể có trong nước bọt, nước tiểu, nước mắt hay mồ hôi. Tuy nhiên, HIV tồn tại trong những thể trên thường rất ít và không đạt đủ ngưỡng để có khả năng lây nhiễm khi tiếp xúc. Đây được xem là cơ sở để khẳng định HIV không dễ lây truyền qua các con đường tiếp xúc bình thường.
Bệnh HIV lây nhiễm qua một số con đường như sau:
Virus HIV có nhiều trong máu cũng như trong các chế phẩm của máu như hồng cầu, tiểu cầu, huyết tương,... Do đó, HIV có thể lây truyền qua máu và các chế phẩm của máu có nhiễm HIV. Cụ thể:
- Lây truyền HIV bằng các dụng cụ xuyên chích qua da như: Dùng chung bơm kim tiêm, kim xăm trổ, kim châm cứu, các dụng cụ xăm lông mi, xăm mày, lưỡi dao cạo râu...
- Dùng chung hoặc dùng khi chưa được tiệt khuẩn đúng cách các dụng cụ phẫu thuật, dụng cụ khám chữa bệnh... có xuyên cắt qua da như các loại dao, kéo,..
HIV lây truyền qua đường máu
- Lây truyền qua các vật dụng dính máu của người khác như chung bàn chải đánh răng.
- Lây truyền qua các tiếp xúc trực tiếp với máu ở khác, như bị dính máu của người nhiễm HIV vào nơi có các vết thương hở, xây xát.
- Lây truyền qua truyền máu và các sản phẩm của máu hoặc ghép các mô, các tạng... bị nhiễm HIV hoặc qua các dụng cụ truyền máu, lấy máu... không được tiệt trùng đúng cách.
Bệnh HIV là một trong các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục, bằng các dịch thể (máu, dịch tiết sinh dục) của người nhiễm HIV xâm nhập vào cơ thể bạn tình không nhiễm HIV.
Tất cả các hình thức quan hệ tình dục với một người nhiễm HIV đều có nguy cơ lây nhiễm bệnh. Tuy nhiên, mức độ nguy cơ lây nhiễm bệnh là khác nhau, nguy cơ cao nhất là qua đường hậu môn, sau đó qua đường âm đạo và cuối cùng là qua đường miệng. Theo đó, người nhận tinh dịch có nguy cơ lây nhiễm HIV cao hơn.
Con đường lây nhiễm HIV từ mẹ sang con có thể xảy ra trong 3 trường hợp:
- Trong quá trình mang thai, virus HIV từ máu của mẹ nhiễm HIV thông qua nhau thai để vào cơ thể của thai nhi.
- Khi sinh: Virus HIV từ nước ối, dịch tử cung, dịch âm đạo của người mẹ nhiễm bệnh xâm nhập vào trẻ khi sinh qua niêm mạc mắt, mũi, hậu môn hoặc da xây xát của trẻ trong quá trình đẻ. Trong quá trình này, virus HIV có thể từ trong máu mẹ thông qua các vết loét ở cơ quan sinh dục mà dính vào cơ thể (niêm mạc) của trẻ sơ sinh.
- Khi cho con bú: Virus HIV có thể lây qua sữa hoặc qua các vết nứt ở núm vú người mẹ, nhất là khi trẻ đang có tổn thương ở niêm mạc miệng.
HIV lây từ mẹ sang con
Muỗi có thể là nhân vật trung gian lây truyền bệnh sốt xuất huyết nhưng với HIV thì không, bởi các nghiên cứu đã cho thấy virus HIV không sống và sinh sản trong cơ thể muỗi.
Thực tế, khi bị muỗi đốt, máu từ cơ thể người đi vào cơ thể muỗi nhưng muỗi không thể quay sang cơ thể người. Chúng chỉ tiết vào cơ thể người một ít nước bọt có chứa chất chống đông máu để máu chảy được vào cơ thể muỗi. Do HIV không tồn tại và sinh sản trong cơ thể muỗi nên nó không có trong nước bọt của muỗi và không đi vào cơ thể người.
Các nhà nghiên cứu khoa học đã phân tích thành phần các chất dịch của cơ thể và kết luận, nước bọt của người mang virus HIV chỉ có một lượng HIV vô cùng nhỏ nên không thể truyền HIV được. Hôn chỉ lây nhiễm HIV trong 2 trường hợp là cả 2 cùng bị loét, xước da ở trong miệng, chảy máu chân rǎng...
Bệnh HIV là căn bệnh nguy hiểm và hiện nay chưa có thuốc để điều trị nhưng để lây truyền được bệnh thì virus HIV phải đi vào đường máu của người đó. Vì thế các tiếp xúc thông thường như ôm ấp, dùng chung bể bơi, ở cùng nhà, làm việc cùng nhau,.... không làm lây nhiễm HIV.
Hôn chỉ lây nhiễm HIV khi cả 2 người bị chảy máu chân răng
Thông thường, những người làm việc trong môi trường có nguy cơ lây nhiễm cao là nhân viên y tế, chăm sóc da, làm tóc, làm móng, những kỹ thuật có tiếp xúc dịch tiết của khách hàng cần chú ý và kiểm tra, thăm khám sức khỏe định kỳ. Với những người trưởng thành khác nếu không thuộc nhóm người có nguy cơ lây nhiễm HIV cao thì các bác sĩ thường khuyến khích nên thăm khám sức khỏe 1 năm/lần để đề phòng những tình huống lây nhiễm ngoài dự liệu.
Những người có yếu tố nguy cơ nhiễm HIV như quan hệ tình dục không an toàn, xăm mình hoặc tiêm chích ma tuý, những người thường xuyên tiếp xúc với dịch tiết người khác, là người bệnh phải truyền máu hoặc các sản phẩm của máu.... có thể tham khảo Gói khám sàng lọc các bệnh xã hội tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để thực hiện khám da liễu, xét nghiệm HIV Ab.... Từ đó các bác sĩ chuyên khoa sẽ có hướng thăm khám và điều trị bệnh hiệu quả.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn
XEM THÊM: