Biện pháp nhà Lê khôi phục kinh tế sau chiến tranh

1. Tình hình kinh tế sau chiến tranh
Câu hỏi: Sau chiến tranh, nhà Trần đã làm gì để khuyến khích nông nghiệp phục hồi và phát triển? Nhà Trần đã thực hiện nhiều biện pháp khuyến khích sản xuất nhằm khôi phục và phát triển kinh tế:- Đẩy mạnh công cuộc khai hoang, mở rộng diện tích sản xuất, đắp đê phòng lụt, củng cố đê điều: đặt cơ quan hà đê, có chánh sứ, phó sứ phụ trách việc đê điều ở các bộ, phủ, đắp đê giữ nước gọi là đê quai vạc (đắp từ đất nguồn cho tới bờ biển).- Các vương hầu, quý tộc tiếp tục chiêu tập dân nghèo khai hoang, lập điền trang.- Ruộng đất công, làng xã chia cho nông dân cày cấy và thu thuế.- Ban thái ấp cho các quý tộc, vương hầu.- Ruộng đất tư hữu của địa chủ ngày càng nhiều. 

Câu hỏi: Điểm nổi bật của tình hình ruộng đất thời Trần sau chiến tranh là gì?

 Điểm nổi bật của tình hình ruộng đất thời Trần sau chiến tranh là:- Ruộng đất công, làng xã chiếm phần lớn diện tích ruộng đất trong cả nước.- Quý tộc, vương hầu có điền trang và thái ấp.- Ruộng đất tư hữu của ddịa chur ngày càng nhiều. 

Câu hỏi: Em có nhận xét gì về tình hình kinh tế nông nghiệp của Đại Việt sau chiến tranh?

 - Kinh tế nông nghiệp của Đại Việt sau chiến tranh nhanh chóng được phục hồi nhờ các biện pháp khuyến nông (khẩn hoang mở rộng diện tích trồng trọt, đăp đê phòng chống lũ lụt,...).- Công cuộc khai hoang được đẩy mạnh, trong lúc đó, ruộng đất cũng ngày càng tập trung vào tay các quý tộc, vương hầu, địa chủ. 

Câu hỏi: Thái ấp là gì?

 Thái ấp là bộ phận ruộng đất mà nhà Trần phong cho vương hầu, quý tộc và người trong dòng họ, không có quyền sở hữu tư nhân, nhìn chung chỉ được hưởng một đời, nhà nước có thể tước thái ấp của người này ban cho người khác. 

Câu hỏi: Nêu tình hình thủ công nghiệp của Đại Việt sau chiến tranh.

 - Sau chiến tranh: Thủ công nghiệp do nhà nước trực tiếp quản lí và thủ công nghiệp trong nhân dân rất phát triển. Ngoài những nghề thủ công truyền thống như: nghề dệt vải, lụa, chế tạo vũ khí, làm đồ gốm, rèn sắt, nghề đúc đồng, làm giấy, nghề mộc, xây dựng,... thời kì này thủ công nghiệp phát triển thêm một bước, nhiêu ngành nghề mới xuất hiện như đóng thuyền đi biển, khai khoáng, gốm Bát Tràng...- Một số thợ thủ công nghiệp tụ họp lại, lập thành làng nghề. Một số người tới Thăng Long lập ra các phường nghề, chất lượng các mặt hàng thủ công ngày càng tốt hơn do trình độ kĩ thuật được nâng cao. 

Câu hỏi: Nêu tình hình thương nghiệp của Đại Việt sau chiến tranh.

 Do sự phát triển của nông nghiệp và thủ công nghiệp nên thưomg nghiệp nhà Trần có điều kiện phát triển:- Buôn bán tấp nập, chợ mọc lên ở nhiều nơi, xuất hiện một số thương nhân, thường tập trung ở các đô thị, thương cảng.- Thăng Long là trung tâm kinh tế sầm uất của cả nước, có phường thủ công, nhiều chợ lớn thu hút người buôn bán các nơi.- Vân Đồn vẫn là cảng buôn bán với người nước ngoài. 

Câu hỏi: Các lĩnh vực kinh tế

Lĩnh vực kinh tế Nội dung
Nông nghiệp - Nhà Trần khuyến khích sản xuất nông nghiệp - Chiêu tập dân nghèo khai hoang, lập điền trang

- Củng cố đề điều, đặt các chức quan phụ trách đê điều ở các bộ phủ

Thủ công nghiệp Phường hội nghề ở Thăng Long
Thương nghiệp Cảng Vân Đồn đẩy mạnh hoạt động mua bán trong và ngoài nước

 
2. Tình hình xã hội sau chiến tranh
Câu hỏi: Xã hội thời Trần có những tầng lớp nào? Xã hội thời Trần có các tầng lớp:- Vương hầu, quý tộc.- Địa chù.- Nông dân.- Thợ thủ công, thương nhân.- Nông nô, nô tì. 

Câu hỏi: Em hãy trình bày vài nét về tình hình xã hội thời Trần.

 Sau chiến tranh chống Mông - Nguyên, xã hội ngày càng có sự phân hoá:- Vương hầu, quý tộc tích thêm nhiều ruộng đất, là tầng lớp có đặc quyền, đặc lợi.- Tầng lóp địa chủ có nhiều ruộng đất tư cho nông dân cày cấy để thu tô.- Nông dân cày cấy ruộng công ở các làng xã là tầng lớp đông đảo nhất, nông dân lĩnh canh đông hơn trước.- Tầng lớp thợ thủ công, thương nhân chiếm tỉ lệ nhỏ nhưng ngày một đông.

- Nông nô, nô tì là tầng lớp thấp kém nhất trong xã hội, họ bị lệ thuộc quý tộc.

- Nông nghiệp :


+ Nhà Lê cho 25 vạn lính về quê làm ruộng ngay sau chiến tranh, còn lại 10 vạn lính, chia làm 5 phiên thay nhau về quê sản xuất


- Kêu gọi dân phiêu tán về quê làm ruộng - Đặt một số chức quan chuyên chăm lo sản xuất nông nghiệp : Khuyến nông sứ, Hà đẽ sứ, Đồn điền sứ...


- Thi hành chính sách quân điền, cấm giết trâu, bò và bắt dân đi phu trong mùa gặt cấy.


-> Nhờ các biện pháp tích cực, sản xuất nông nghiệp nhanh chóng phục hồi và phát triển.


- Thủ công nghiệp, thương nghiệp :


+ Phát triển nhiều ngành thủ công ở làng xã, kinh đô Thăng Long.


+ Các công xưởng do nhà nước quản lí được quan tâm


+ Nhà nước khuyến khích lập chợ mới và họp chợ. Buôn bán với nước ngoài phát triển, các sản phẩm sành, sứ, vải, lụa, lâm sản quý được thương nhân nước ngoài ưa chuộng.

Chính nhờ những chính sách đó làm cho nông nghiệp được nhanh chóng phục hồi và phát triển, là cơ sở thúc đẩy sự phát triển của thủ công nghiệp và thương nghiệp.

Đề bài

Nhà Trần đã làm những gì để phục hồi và phát triển kinh tế sau những năm suy thoái cuối thời Lý?

Phương pháp giải - Xem chi tiết

dựa vào sgk trang 53, 54 để suy luận trả lời.

Lời giải chi tiết

Nhà Trần đã thực hiện những chủ trương, biện pháp nhằm phục hồi và phát triển kinh tế như:

* Về nông nghiệp:

- Đẩy mạnh công cuộc khẩn hoang, mở rộng diện tích sản xuất.

- Đặc biệt quan tâm đến vấn đề trị thủy:

+ Nhà nước cho đắp đê phòng lụt, đào sông, nạo vét kênh ngòi.

+ Hạ lệnh cho các lộ đắp đê từ đầu nguồn đến của biển đề phòng nước sông lên to, gọi là đê Đỉnh nhĩ.

+ Đặt chức quan Hà đê sứ trông coi, đốc thúc việc đắp đê, chỗ nào đắp vào ruộng đất của dân sẽ tính tiền trả lại.

=> Nhờ những chủ trương, biện pháp trên mà nông nghiệp nhanh chóng phục hồi và phát triển. Là cơ sở thúc đẩy sự phát triển của thủ công nghiệp và thương nghiệp.

* Về thủ công nghiệp:

- Những nghề thủ công truyền thống như: làm gốm, dệt, đúc đồng, làm giấy, khắc ván in,… tiếp tục được duy trì và phát triển.

- Các xưởng thủ công nhà nước chuyên sản xuất đồ gốm, dệt vải, chế tạo vũ khí. Ở làng xã, nghề thủ công được chú trọng.

* Về thương nghiệp:

- Vua Trần cho lập nhiều chợ làng, chợ xã để nhân dân có nơi tụ họp buôn bán.

- Các hoạt động buôn bán với thương nhân nước ngoài cũng phát triển, nhiều của biển trở thành nơi buôn bán tấp nập: Hội Thống (Hà Tĩnh), Hội Triều (Thanh Hóa), Vân Đồn (Quảng Ninh),…

=> Kết quả: Làm cho kinh tế nhanh chóng được phục hồi và phát triển, tạo điều kiện để củng cố quốc phòng toàn dân. Nhân dân, nhất là nông dân tin tưởng vào nhà nước thời Trần.

Loigiaihay.com

Luyện Bài Tập Trắc nghiệm Lịch sử lớp 7 - Xem ngay

Em hãy nhận xét về những biện pháp của nhà nước Lê sơ đối với nông nghiệp.

Đề bài

Em hãy nhận xét về những biện pháp của nhà nước Lê sơ đối với nông nghiệp.

Phương pháp giải - Xem chi tiết

dựa vào sgk trang 97 để trả lời.

Lời giải chi tiết

* Những biện pháp của nhà nước Lê sơ đối với nông nghiệp:

- Cho 25 vạn lính (trong số 35 vạn) về quê làm ruộng ngay sau chiến tranh, số lính còn lại chia làm 5 phiên thay nhau về quê sản xuất.

- Kêu gọi nhân dân phiêu tán trở về quê làm ruộng.

- Đặt một số chức quan chuyên lo về nông nghiệp như: Khuyến nông sứ, Hà đê sứ, Đồn điền sứ.

- Định phép quân điền, cấm giết hại trâu bò để bảo vệ sức kéo, cấm điều động dân phu trong mùa cấy, gặt.

* Nhận xét:

- Nhà nước quan tâm đến vấn đề phục hồi và phát triển nông nghiệp.

- Các chính sách tích cực, phù hợp với hoàn cảnh đất nước, góp phần khôi phục và phát triển trở lại sản xuất nông nghiệp sau chiến tranh.

=> Nông nghiệp nhanh chóng được phục hồi và có bước phát triển.

Loigiaihay.com

Luyện Bài Tập Trắc nghiệm Lịch sử lớp 7 - Xem ngay