Vitamin là nhóm các loại hợp chất hữu cơ có nguồn gốc thực phẩm, được con người bổ sung hàng ngày phục vụ cho các hoạt động sống. Có rất nhiều loại vitamin, trong đó quen thuộc nhất là vitamin A, C, D, E,... Show 1. Vitamin là gì?Nguồn gốc vitamin lần đầu tiên được phát hiện năm 1905 trong sữa và được chứng minh là cần thiết cho sự tăng trưởng và nuôi dưỡng. Đến năm 1912, yếu tố hữu cơ này mới thực sự được phân tách, được Casimir Funk miêu tả giống như amin và đặt tên là vitamin. Vitamin gồm nhiều nhóm và nhiều loại có vai trò riêng trong cơ thể Vitamin không chỉ có một loại, và Cornelia Kennedy chính là người sử dụng hệ thống chữ cái latinh quen thuộc để đặt tên cho từng loại vitamin. 5 loại vitamin được phát hiện đầu tiên và được đặt là 5 chữ cái đầu tiên gồm: vitamin A, vitamin B, vitamin C, vitamin D và vitamin E. Các chất hữu cơ được phát hiện về sau với cấu trúc tương tự các vitamin này sẽ được đặt theo chữ số, ví dụ vitamin B1 (Thiamine) và vitamin B2 (Riboflavin), vitamin B3 (Niacin), vitamin B7 (Biotin), vitamin B12 (Cobalamins),… Do cơ thể không thể tự tổng hợp được vitamin nên nguồn dưỡng chất này bắt buộc cần bổ sung qua thực phẩm ăn hàng ngày. Cơ thể thường không sử dụng hết vitamin được nạp vào mà sẽ lưu trữ một lượng nhỏ để dự trữ. Cơ thể không tự tổng hợp vitamin được Mỗi loại vitamin lại có vai trò riêng, tham gia vào các quá trình chuyển hóa, sinh học phục vụ cho hoạt động sống. Có thể tóm gọn vai trò của các loại vitamin với con người như sau: - Tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể, phòng ngừa và điều trị bệnh. - Là thành phần thiết yếu để tạo nên tế bào, giúp duy trì sự sống và đảm bảo sự phát triển của tế bào. - Tăng cường chức năng của hệ thần kinh và tim mạch. - Tham gia vào quá trình chuyển hóa dinh dưỡng thành năng lượng sử dụng cho tế bào và mọi hoạt động sống của cơ thể. - Bảo vệ cơ thể tránh sự tấn công của tác nhân gây bệnh, hỗ trợ phục hồi nhanh tổn thương. Mỗi loại thực phẩm lại chứa lượng vitamin và loại vitamin nhất định, vì thế mỗi người cần xây dựng chế độ ăn hợp lý để bổ sung đủ dưỡng chất này. Việc thiếu hụt bất cứ loại vitamin nào cũng ảnh hưởng đến các quá trình diễn ra trong cơ thể, tác động tiêu cực đến sức khỏe và tăng nguy cơ bệnh lý. 2. Thực phẩm bổ sung vitamin hiệu quảCông dụng của vitamin và nguồn thực phẩm bổ sung vitamin các loại là khác nhau, cụ thể như sau: 2.1. vitamin AVitamin A tồn tại trong nhiều loại thực phẩm như: trứng, gan, sữa, các loại trái cây, rau củ quả có màu vàng hoặc xanh (rau diếp, cà rốt,…). Vitamin A nguồn gốc động vật tồn tại chủ yếu ở dạng rượu retinol, còn vitamin A nguồn gốc thực vật tồn tại ở 3 dạng là Beta, Alpha và Gamma carotene. Vitamin A có sẵn trong nhiều thức ăn tự nhiên Dưỡng chất này tham gia vào các hoạt động của thị giác, tiêu hóa và đường hô hấp. Việc bổ sung thiếu vitamin A sẽ gây ra nhiều tình trạng: dễ bị nhiễm trùng, khô da, giảm thị lực, viêm đường hô hấp, tiêu chảy,… 2.2. vitamin B1Vitamin B1 có nguồn gốc từ các loại thực phẩm như: mầm lúa mì, thịt lợn, lòng đỏ trứng, cám gạo, ngũ cốc nguyên chất, gạo nâu,… Vitamin B1 cũng có vai trò duy trì chức năng não, tăng cường nhận thức hoạt động và duy trì khối cơ tim, bụng, ruột. Ngoài ra, vitamin B1 còn biết đến là chất chống oxy hóa hiệu quả, giúp bảo vệ cơ thể và ngăn ngừa gốc tự do gây bệnh. Tình trạng bổ sung thiếu vitamin B1 là suy giảm trí nhớ, viêm dây thần kinh, tê phù, rối loạn cảm giác tay chân,… 2.3. vitamin B2Vitamin B2 có trong cả thực vật lẫn động vật, trong đó có nhiều trong nấm, bông cải xanh, bơ, rau bina, cá, phomai, sữa chua,… Vitamin B2 tồn tại trong tất cả các cơ thể sống, có vai trò quan trọng trong hình thành hồng cầu, phát triển tế bào và cơ thể, sản xuất kháng thể chống lại tác nhân gây bệnh. Vitamin B1 cũng tham gia hỗ trợ quá trình trao đổi chất, từ đó duy trì và cải thiện hoạt động đường tiêu hóa hiệu quả hơn. Tình trạng cơ thể thiếu hụt vitamin B2 sẽ nảy sinh ra rối loạn thị giác, rụng tóc, tiêu hóa kém, mất ngủ, phản ứng chậm, viêm ở miệng và lưỡi,… Vitamin B2 giúp tăng cường hệ miễn dịch 2.4. vitamin B3Nguồn gốc của vitamin B3 là các loại thực phẩm như bông cải xanh, men bia, bột bắp, khoai tây, phô mai, gan bò,… hoặc trong các loại thảo dược như bạc hà, cỏ linh lăng,… Vai trò của vitamin B3 với cơ thể là tham gia vào quá trình bài tiết mật và dịch tiêu hóa, tổng hợp hormone tình dục. vitamin b3 cũng có vai trò trong việc điều chỉnh hàm lượng cholesterol xấu trong máu, tăng cường tuần hoàn máu và các bệnh lý liên quan. Vitamin B3 cần bổ sung từ thực phẩm đủ nhu cầu của cơ thể, nếu không sẽ dẫn tới nhiều rối loạn bệnh lý như: trầm cảm, trí nhớ kém, nhiệt miệng, choáng váng, mất ngủ,… 2.5. Vitamin CVitamin C có rất nhiều trong thực vật như cam, ổi, chanh, quýt, cà chua, rau cải, bông cải xanh,… Dưỡng chất này là thành phần quan trọng để cơ thể tổng hợp collagen - phần quan trọng của dây chằng và sụn khớp. Ngoài ra, vitamin C cũng có vai trò giúp răng chắc khỏe, cơ thể khỏe mạnh và thúc đẩy mau lành vết thương hơn. Vitamin C được dùng trong điều trị bệnh Thực tế trong y học hiện nay, vitamin C còn được sử dụng trong điều trị cảm cúm thông thường và ngăn ngừa, chống nhiễm trùng. Mặc dù có sẵn trong nhiều loại thực phẩm song rất nhiều người vẫn không bổ sung đủ vitamin C cần thiết cho cơ thể, gây mệt mỏi, kém ăn, chảy máu chân răng, da bong tróc,… 2.6. Vitamin DVitamin D có nhiều trong các loại thực phẩm sau: ngũ cốc, sữa chua, dầu cá, cá, trứng,… hoặc cơ thể có thể nhận được từ ánh nắng mặt trời. Vitamin này là vi chất quan trọng giúp tổng hợp tế bào xương, ngăn ngừa bệnh lý liên quan đến xương như: còi xương ở trẻ nhỏ hay loãng xương ở người lớn tuổi. Vitamin D cũng tham gia vào quá trình đông máu, dẫn truyền thần kinh, ngăn ngừa bệnh ung thư. 2.7. Vitamin EVitamin E là một trong những chất chống oxy hóa, giúp khử đi những gốc tự do gây hại, giúp cơ thể khỏe mạnh. Cách tốt nhất là bổ sung vitamin E cho cơ thể qua thực phẩm. Những thực phẩm giàu vitamin E rất quen thuộc là hạnh nhân, hạt dẻ, rau cải xanh, rau bina,... Vitamin nói chung có vai trò vô cùng quan trọng với sức khỏe và sự sống của con người. Vì thế hãy xây dựng chế độ ăn hàng ngày bổ sung đủ vitamin các loại cần thiết cho cơ thể.
Làm thế nào giữ được các vitamin có trong rau khi chế biến, nấu nướng và bảo quản là việc quan trọng, vì rau xanh cung cấp và thoả mãn tới 80% nhu cầu về vitamin hàng ngày của cơ thể. Nếu không biết cách chế biến có khi mất tới 90% lượng vitamin trong rau xanh. Để vitamin A không mất đi, rau tươi mua về cần được bảo quản trong chỗ thoáng khí, mát và khô ráo. Nhiệt độ cao, ánh sáng mặt trời và ẩm thấp là những điều kiện làm tiêu hao rất dễ dàng các vitamin do ôxy hoá gây nên. Rau để càng lâu vitamin mất đi càng nhiều.
Để giữ được lượng vitamin trong rau xanh, khi nào ăn mới nên hái ở vườn về, cũng không nên mua nhiều rau về rửa sạch rồi trữ trong tủ lạnh. Các nghiên cứu cho thấy rau rửa sạch để trong tủ lạnh cũng mau hỏng, còn để bên ngoài một ngày thì lượng vitamin C mất đi 26%; vitamin hao hụt khi rửa mất 1% nhưng cắt nhỏ để lâu sẽ mất 14%. Muốn giữ được vitamin ở mức nhiều nhất thì khi chuẩn bị rau (nhặt rau, rửa rau) để nấu cần phải làm nhanh, càng nhanh càng tốt. Rửa sạch rau trước khi thái nhỏ vì nếu thái rồi mới rửa thì một số vitamin sẽ bị tan nhiều trong nước. Rau làm xong phải nấu ngay, càng để lâu càng mất nhiều vitamin C. Sau 4 giờ mất hết 20%, khi thái nhỏ thì mất tới 35% sau 1 giờ. Khi nấu nên bỏ rau khi nước đã sôi vì bỏ ngay từ lúc nước lạnh sẽ mất đi phần lớn lượng vitamin. Cụ thể, khoai tây bỏ vào nước lạnh mất tới 40% vitamin C, trái lại khi bỏ vào nước đã sôi chỉ mất 10%. Rau xào, đồ rán giữ được vitamin tốt hơn, nhất là vitamin A và C, vì rau được bọc một lớp mỡ tránh được sự hoà tan và bốc hơi. Với món rau xào, cần xào lửa to và đảo rất nhanh rồi ăn nóng. Rau xào, luộc rồi ăn ngay chỉ hao hụt chừng 15% vitamin, nấu xong để sau 1 giờ sẽ bị mất 25%, sau 2 giờ lượng vitamin mất từ 34-57%. Còn nếu chế biến sẵn rồi đem lên bếp hâm lại thì vitamin mất đi tới 90%. Khi chế biến thức ăn bằng phương pháp cách thuỷ thì vitamin C được giữ lại nhiều nhất. Để giữ được vitamin C khỏi mất và ít bị phá hủy, cần lưu ý: Khi luộc rau, bạn cho vào nước một chút muối, đun to lửa cho đến khi nước sôi sùng sục mới bỏ rau vào, đậy nắp kín. Theo nhiều nghiên cứu, một chút muối sẽ giúp giữ được màu xanh của rau, đậy nắp chỉ hao 15% vitamin, mở nắp sẽ hao mất 32%. Tránh khuấy trộn rau nhiều. Lưu ý: Ngoài việc đảm bảo lượng vitamin trong rau xanh, để tránh nguy cơ ngộ độc thực phẩm, khi rửa rau, cần rửa từng cọng một trong một chậu nước lớn, nếu có thể thì dùng gáo múc nước xối mạnh từng cọng rau. Nếu trong gia đình có sử dụng vòi nước thì nên rửa rau dưới vòi nước chảy để loại bỏ các chất bẩn, ký sinh trùng, trứng giun, hoá chất độc hại còn lưu lại trên rau. Bác sĩ Kim Thoa
Uống nhiều rượu Nếu uống nhiều rượu, bia sẽ khiến cơ thể bị mất nước và các chất dinh dưỡng, vi khoáng thông qua bài tiết. Những người có thói quen uống rượu trong thời gian dài thường bị rối loạn nặng trong ăn uống, dẫn đến thiếu hụt vitamin. Bên cạnh đó, rượu cũng gây ảnh hưởng đến việc hấp thu các chất dinh dưỡng ở đường tiêu hóa. Việc trao đổi chất bình thường của rượu trong cơ thể phải có đủ số lượng vitamin B tham gia. Do đó, nếu uống rượu trong một thời gian dài vitamin B (B1, B2, B3, B6, B12..) sẽ không đủ để đáp ứng cho cơ thể. Hút thuốc lá Trong khói thuốc có rất nhiều thành phần độc hại và làm giảm lượng vitamin C trong cơ thể. Không chỉ người chủ động hút thuốc mà cả những người hít phải khói thuốc với mật độ thường xuyên cũng sẽ khiến lượng vitamin C tiêu hao nhiều hơn. Vì vậy, những người thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc lá nên ăn các thực phẩm có chứa nhiều vitamin C như cà chua, bưởi... Nhưng tốt nhất là nên hạn chế hút thuốc và tránh xa khói thuốc lá. Tập thể dục quá sức Trong quá trình vận động với cường độ cao, cơ thể cần nhiều năng lượng hơn, tỷ lệ trao đổi chất tăng cao, do đó thúc đẩy cơ thể tiêu thụ vitamin. Chính vì thế, nếu thường xuyên luyện tập với cường độ cao, nhất là các vận động viên, nên ăn nhiều thức ăn giàu vitamin để bổ sung lượng dinh dưỡng thích hợp cho cơ thể. Chế biến món ăn không đúng cách Một trong những nguồn cung cấp vitamin C hàng ngày chính là rau trong các bữa ăn. Vì vitamin C là chất hòa tan trong nước nên nếu chúng ta chế biến hay bảo quản không đúng cách thì sẽ rất dễ khiến vitamin C trong rau bị hao hụt. Bên cạnh đó, khi nấu với nhiệt độ quá cao hay thời gian quá dài thì lượng vitamin C cũng sẽ bị tiêu hao đáng kể. Ngoài ra, vì đặc tính dễ bị oxy hóa trong không khí của vitamin C nên rau xanh, hoa quả để lâu ngày cũng dễ bị mất vitamin C. Do vậy để tránh hao hụt vitamin C, chúng ta cần lưu ý lựa chọn thực phẩm tươi, không bị bầm dập và không nên để lâu. Nhiệt độ quá cao hay quá thấp Vitamin tham gia vào việc điều tiết nhiệt độ cơ thể, do đó, ở trong môi trường có nhiệt độ quá cao hay quá thấp đều thúc đẩy cơ thể tiêu thụ vitamin. Vì vậy, những người có thể trọng yếu nên chú ý nhiệt độ cơ thể và môi trường để bổ sung các loại vitamin cần thiết cho cơ thể. Có thể thấy vitamin đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe của con người. Vì vậy, việc bổ sung đầy đủ vitamin cho cơ thể là việc làm cần thiết giúp cơ thể khỏe mạnh. Bên cạnh việc hấp thụ vitamin từ chế độ dinh dưỡng hàng ngày, bạn cũng có thể cân nhắc việc sử dụng viên sủi. Với công thức bao gồm: vitamin C, B1, B2, B5, B6, Acid Folic, Biotin và vị cam dịu nhẹ, viên sủi Bocalex Multi cung cấp nhu cầu vitamin hằng ngày giúp bồi bổ cơ thể, hỗ trợ tăng cường sức đề kháng, giảm mệt mỏi. Bocalex Multi là thực phẩm bảo vệ sức khỏe của Công ty Cổ phần Dược Hậu Giang được phân phối rộng rãi tại tất cả các nhà thuốc, siêu thị, cửa hàng tiện lợi… trên toàn quốc. Lưu ý: Sản phẩm không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh. Thông tin chi tiết vui lòng liên hệ: CÔNG TY CỔ PHẦN DƯỢC HẬU GIANG Website: https://www.bocalex.vn Địa chỉ: 288 Bis Nguyễn Văn Cừ, P. An Hòa, Q. Ninh Kiều, TP. Cần Thơ Số điện thoại: (0292). 3891433 – 3890802 Email: |