Chương 2 VẼ Kĩ THUẬT ÚNG DỤNG Thiết kê và bản vẽ kĩ thuật Biết được các giai đoạn chính của công việc thiết kế. Hiểu được vai trò của bản vẽ kĩ thuật trong thiết kế. I - THIẾT KÊ Trong sản xuất, muốn chế tạo một sản phẩm công nghiệp hay thi công một công trình xây dựng trước tiên phải tiên hành thiết kê nhằm xác định hình dạng, kích thước, kết cấu và chức năng của chúng. Thiết kế là quá trình hoạt động sáng tạo của người thiết kế, bao gồm nhiều giai đoạn. Các giai đoạn thiết kế Nói chung quá trình thiết kế thường trải qua các giai đoạn chính như sau : Điều tra, nghiên cứu yêu cầu của thị trường và nguyện vọng của người tiêu dùng, hình thành ý tưởng và xác định đề tài thiết kế. Căn cứ vào mục đích và yêu cầu của đề tài thiết kế, thu thập thông tin, đề ra phương án thiết kê và tiến hành tính toán lập bản vẽ nhằm xác định hình dạng, kích thước, kết cấu, chức năng của sản phẩm. Làm mô hình, tiên hành thử nghiệm hoặc chê tạo thử. Thẩm định, phân tích, đánh giá phương án thiết kế, nếu cần sửa đổi, cải tiên để được phương án thiết kế tốt nhất. Căn cứ vào phương án thiết kê tốt nhất, tiến hành lập hồ sơ kĩ thuật. HỒ sơ gồm có các bản vẽ tổng thể và chi tiết của sản phẩm, các bản thuyết minh tính toán, các chỉ dẫn về vận hành sử dụng sản phẩm. Quá trình thiết kê có thê được tóm lược theo sơ đồ trên hình 8.1. Ngày nay, máy tính đã được sử dụng rộng rãi trong thiết kế và chế tạo. Thiết kế trợ giúp bằng máy tính (Computer Aided Design, viết tắt là CAD) đã mang lại hiệu quả rất to lớn. Dưới đây là ví dụ về quá trình thiết kế hộp đựng đồ dùng học tập. Thiết kế hộp đựng đồ dùng học tập Hình thành ý tưởng Xác định đề tài thiết kế Hình s.l. Sơ đồ quá trình thiết kế a) Khi học tập ở nhà, cần dùng sách, vở, tài liệu, bút, thước, compa,... Nếu tất cả các đồ dùng này được bày trên bàn học thì vừa mất mĩ quan vừa ảnh hưởng đến hiệu quả học tập. Do đó, cần thiết kế một chiếc hộp để đựng các đồ dùng học tập. 'Chiếc hộp cần thoả mãn các yêu cầu sau : Hộp chứa được một số cuốn sách, vở, bút và dụng cụ học tập khác như thước, êke, compa, tẩy,... .Hộp được đặt trên bàn học, có kích thước nhỏ gọn, kết cấu chắc chắn, hình dạng và màu sắc đẹp, làm bằng vật liệu rẻ tiền. b) Căn cứ vào các yêu cầu thiết kê trên và qua sách báo, truyền hình, mạng internet,... thu thập các thông tin liên quan đến hộp đựng tương tự đê từ đó hình thành phương án thiết kế, đồng thời phác hoạ sơ bộ hộp đựng đồ dùng học tập như hình 8.2. Hộp có chiều dài 350mrn, chiều rộng 220mm, gồm ba bộ phận : Ông đựng bút (1) ; Ngăn đê sách vở, tài liệu (2) ; Ngăn để dụng cụ (3). Hình 8.2. Sơ đổ hộp đựng dồ dùng học tập Sau đó tính toán, xác định hình dạng, kích thước và lập bản vẽ của hộp đựng như hình 8.3. A-A .070.. 100 350 I I ị I I I I r í I I O LL I I rr: 220 Yêu cáu kĩ thuật: Độ dày các chi tiết 10mm và óng 8mm Mặt ngoài chi tiết đánh vécni màu của gỗ Hộp ĐỰNG Vật liệu Tì lệ Bài số GỖ 1 :2 08.02 Nguời vẽ Hà An 11.06 Truông THPTVĨDa Lớp 11D Kiểm tra Hình 8.3. Bản vẽ hộp đựng đồ dùng học tập Làm mô hình, chế tạo thử hộp đựng, sau đó đặt sách, vở, đồ dùng học tập vào hộp xem có họp lí và thuận tiện không (chú ý đến hình dạng, màu sắc) (hình 8.4). //z«/ỉ 8.4. Hộp đựng đồ dùng học tập Hình 8,5. Hộp đựng đã cải tiến Phân tích, đánh giá phương án thiết kế theo các yêu cầu thiết kế đã đề ra. vể kết cấu và kích thước, về hình dạng, màu sắc và vật liệu có gì cần thay đổi và cải tiến : Ngăn đựng sách vở cần tạo dáng thành đường cong đẹp hơn và thuận tiện hơn khi thao tác đặt sách vào và lấy sách ra. Ngăn đựng dụng cụ cần thu hẹp lại gọn hơn, mặt ngoài tạo thành mặt cong uyển chuyên, có thêm một ngăn,... (hình 8.5). Qua nhiều lần sửa đổi, cải tiến, cuối cùng đưa ra phương án thiết kế tốt nhất. Căn cứ vào phương án thiết kê đã hoàn thiện, tiến hành hoàn chỉnh hổ sơ, viết thuyết minh giới thiệu sản phẩm, lập các bản vẽ chi tiết đê chế tạo và bản vẽ lắp của hộp đựng để lắp ráp. @ Em hãy nhận xét về cách thiết kế chiếc hộp đựng đồ dùng học tập nói ưên và đề xuất ý kiến cải tiến. n - BẢN VẼ Kĩ THUẬT Các ỉoại bản vẽ kĩ thuật Bản vẽ kĩ thuật (gọi tắt là bản vẽ) là các thông tin kĩ thuật được trình bày dưới dạng đồ hoạ theo các quy tắc thống nhất. Trong sản xuất, có nhiều lĩnh vực kĩ thuật khác nhau. Bản vẽ. kĩ thuật của mỗi lĩnh vực kĩ thuật có đặc thù riêng. Song nói chung, có hai loại bản vẽ kĩ thuật thuộc hai lĩnh vực quan trọng, đó là : Bản vẽ cơ khí, gồm các bản vẽ liên quan đến thiết kế, chê tạo, lắp ráp, kiểm tra, sử dụng... các máy móc và thiết bị. Bản vẽ xây dựng, gồm các bản vẽ liên quan đến thiết kế, thi công, lắp ráp, kiểm tra, sử dựng... các công trình kiên trúc và xầy dựng. ? Hãy kể tên một số loại bản vẽ kĩ thuật mà em biết. Vai trò của bản vẽ kĩ thuật đối với thiết kê Bản vẽ kĩ thuật có vai trò hết sức quan trọng đối với thiết kế và chế tạo sản phẩm. Trong quá trình thiết kế, từ khi hình thành ý tưởng đến việc lập hồ sơ kĩ thuật, người thiết kế thường xuyên sử dụng “ngôn ngữ” của kĩ thuật, đó là các bản vẽ kĩ thuật để làm việc như : Đọc các bản vẽ để thu thập thông tin liên quan đến đề tài thiết kế. Vẽ các bản vẽ phác của sản phẩm khi lập phương án thiết kế để thê hiện ý tưởng thiết kế. Dùng các bản vẽ để trao đổi ý kiến với đồng nghiệp. Vẽ các bản vẽ chi tiết và bản vẽ tổng thể của sản phẩm để chế tạo và kiểm tra sản phẩm. Vẽ các sơ đồ, bản vẽ để hướng dẫn vận hành và sử dụng sản phẩm. Các bản vẽ của sản phẩm là tài liệu chính của hồ sơ kĩ thuật, kết quả cuối cùng của công việc thiết kế. Câu hỏi Trình bày các nội dung cơ bản của công việc thiết kế. Tim hiểu quá trình thiết kế một sản phẩm đơn giản được sản xuất ở địa phương. ở mỗi giai đoạn thiết kế thường dùng loại bản vẽ nào ? Một trong những hoạt động vui nhộn nhất liên quan đến trở lại trường, là chuẩn bị đồ dùng học tập. Mỗi năm khi các lớp học sắp bắt đầu là lúc bạn phải đóng sách, mua vở và bút chì mới. Ngày càng có nhiều sự đa dạng khi bạn có được tất cả các tài liệu này và rất dễ tìm sổ tay và ba lô với các nhân vật thời trang. Rất tốt khi mỗi đứa trẻ có tài liệu chúng cần trong suốt cả năm theo ý thích của chúng, nhưng sẽ tốt hơn nhiều nếu chúng tự cá nhân hóa nó. Tất cả trẻ em đều thích đồ thủ công, cắt ở đây, dán ở đó và thêm nhãn dán hoặc kim tuyến tùy theo sở thích. Vì vậy, tại sao không sử dụng tất cả sự sáng tạo đó để cá nhân hóa đồ dùng học tập của bạn? Tùy chỉnh đồ dùng học tậpVới một chút khéo léo và một vài vật liệu, bạn có thể trang trí tất cả những thứ mà trẻ sẽ sử dụng ở trường. Nó là một cách rất thú vị để trở nên khác biệt và cũng là một cách tốt để trẻ em nhận thức được rằng việc quay trở lại lớp học chỉ là sắp tới. Bạn cũng có thể tiết kiệm vào giỏ mua đồ dùng học tập. Khi cá nhân hóa đồ dùng học tập ở nhà, bạn có thể mua những cái đơn giản nhất mà cũng rẻ hơn. Khi bạn chọn các sản phẩm được cấp phép, bạn đang phải trả một cái giá cao hơn nhiều, đây là điều sẽ xảy ra khi bạn mua sổ tay hoặc tài liệu của các nhân vật trong loạt phim hoạt hình hoặc phim dành cho trẻ em. Tính đến các khoản chi tiêu quan trọng phải đảm nhận vào thời điểm này, việc tiết kiệm càng nhiều càng tốt sẽ không bao giờ là vấn đề. Hộp bút chì tự làmHộp đựng là cần thiết để có thể mang theo bút chì, tẩy, gọt bút chì và tất cả những thứ cần thiết cho các lớp học. Nếu bạn có hoa tay với may vá, bạn có thể tự làm một chiếc ốp lưng bằng một mảnh vải và dây kéo đơn giản, rất rẻ và đơn giản. Nhưng bạn cũng có thể tận dụng trường hợp năm ngoái hoặc mua một trong những cái đơn giản nhất và làm mới nó bằng một vài thao tác nhỏ. Bạn không cần phải là một thợ may lành nghề, cũng không cần phải có máy may. Để cá nhân hóa một chiếc ốp lưng đơn giản, bạn chỉ cần một vài chiếc nhỏ mảnh vải có màu sắc khác nhau và thiết kế và keo dán vải đặc biệt. Bạn có thể tạo bố cục với thiết kế mà bạn thích, một quả bóng, một trái tim hoặc như bạn thấy trong hình ảnh, một cây bút chì. Bạn cũng có thể làm một chiếc hộp đựng bút chì màu đặc biệt, thiết kế như thế này luôn giúp bạn thoải mái hơn khi xem hết và có thể chọn màu mà không cần phải xóa hết tranh. Cái bạn thấy trong hình được làm bằng cao su eva, bạn có thể dán các mặt bằng keo hoặc silicone nóng. Thêm tất cả các đồ trang trí mà bạn muốn, bạn có thể sử dụng những mảnh vải dạ, hình dán ngộ nghĩnh hoặc kim tuyến có thể dán bằng keo. Kỳ lân gần đây đang rất thịnh hành, nhưng bạn có thể điều chỉnh thiết kế theo thị hiếu của trẻ em của bạn. Với một chút trí tưởng tượng và một vài đồ dùng thủ công, bạn có thể tạo ra những sáng tạo tuyệt vời, rất đặc biệt và độc đáo. Sổ tay được cá nhân hóaCá nhân hóa sổ tay là rất đơn giản và rất ít tốn kém. Bạn có thể lót bìa bằng giấy gói, bằng cao su xốp màu hoặc bằng vải nỉ. Sau đó, bạn có thể thêm các chạm và kết cấu thú vị dán các mảnh khác của vật liệu khác nhau. Ví dụ, nếu bạn sử dụng thiết kế của một con mèo như trong hình ảnh, râu có thể được làm bằng các mảnh len và mõm và tai bằng vải nỉ. Bạn cũng có thể chọn những thiết kế đơn giản hơn và chỉ cần lót bìa sổ tay bằng giấy trang trí. Mọi điều tùy theo khẩu vị và độ tuổi của trẻ bạn có, bạn biết rằng thị hiếu của họ thay đổi khi họ phát triển, họ sẽ tự quyết định cách họ muốn cá nhân hóa tài liệu của họ. Cuối cùng, một ý tưởng rất đơn giản để trang trí một số cây bút chì đơn giản. Với các loại băng washi bạn có thể lót bút chì Trong vài phút. Bằng cách này, bạn có thể sử dụng lại những cái bạn đã có ở nhà từ những năm khác, vì chúng thường được mua theo gói của nhiều đơn vị vì giá rẻ hơn. Với một vài nét chấm phá của băng dính trang trí, trẻ sẽ có những chiếc bút chì khác biệt và độc đáo. |
