Theo phong tục tập quán của người Việt Nam việc rút tỉa chân nhang, dọn dẹp ban thờ thường được bắt đầu sau ngày 23 tháng Chạp tới 30 tháng Chạp, sau khi các gia đình làm lễ cúng tiễn ông Công ông Táo. Show Tất nhiên là ban thờ gia tiên của gia đình chúng ta lúc nào cũng cần phải sạch sẽ, trang nghiêm. Tuy nhiên, vào những dịp lễ quan trọng trong văn hoá cổ truyền của dân tộc, thì việc dọn dẹp ban thờ, bao sái đồ lễ, bát hương lại được chú trọng đặc biệt và phải làm rất cẩn thận. Vì đó là việc thể hiện sự kính lễ với thần linh, gia tiên, cũng như tỏ lòng tri ân, biết ơn với các vị. Người Việt Nam chúng ta khi cúng lễ, việc không thể thiếu được đó là phải dâng hương để kính cáo tổ tiên, qua một năm chân hương sẽ đầy lên, nếu chúng ta không dọn dẹp, tỉa các chân hương đi thì sẽ khiến bát hương trên ban thờ trông bị lộn xộn, thiếu trang nghiêm. Nhưng rất nhiều người còn lúng túng không biết làm thế nào cho phải phép vì theo quan niệm của ông cha ta thì “có thờ có thiêng, có kiêng có lành”. Phật sự Tản Viên xin gửi tới quý độc giả một số hướng dẫn đầy đủ về nghi thức này.  Tuỳ vào điều kiện của mình là chúng ta chọn thời điểm để rút chân hương cho phù hợp. Đầu tiên, trước khi rút chân hương hay bao sái ban thờ chúng ta cần rửa tay sạch sẽ, quần áo ngay ngắn, trang nghiêm và đặc biệt là tâm phải giữ cung kính trong suốt quá trình làm việc. Sau đó chúng ta làm lễ xin được tỉa chân nhang ở ban thờ như sau: Nam mô A Di Đà Phật ( 3 lần) Kính lạy thập phương chư Phật, chư đại Bồ Tát, chư Hiền Thánh Tăng, Thiên Long Bát Bộ, Hộ Pháp Thiện Thần. Kính lạy chư vị Tôn Thần, bản gia Thổ Công, Đông Trù Tư Mệnh, Táo Phủ Thần Quân, cập chư vị Tôn Thần cai quản trong khu vực này. Kính lạy chư vị Gia Tiên, Cửu Huyền Thất Tổ, Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Cao Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Cao Tằng Tổ Tỷ, Bá thúc huynh đệ, cô dì tỷ muội, cập chư hương linh Gia Tiên chúng đẳng. Hôm nay ngày … tháng … năm … chúng con phát tâm thành xin phép được tỉa chân nhang, để cho ban thờ được trang nghiêm, thanh tịnh, trong khi làm nếu có vô ý sai sót, con kính mong các Ngài từ bi hoan hỷ cho chúng con xin sám hối. Nam Mô Hoan Hỷ Tạng Bồ Tát Ma Ha Tát (3 lần)
Sau khi bao sái xong thì chúng ta lại xá lễ để kính cáo với chư vị Phật, Bồ tát, thần linh, gia tiên… là việc làm đã hoàn thành. Việc tỉa chân hương thường sẽ được các gia chủ thực hiện vào thời điểm cuối năm, gắn với lễ cúng ông Công ông Táo 23 tháng Chạp để chuẩn bị kết thúc năm cũ, chuyển sang năm mới. Ý nghĩa của việc tỉa chân hương Trước tiên, “tỉa chân hương” có thể hiểu cơ bản là cách chúng ta “dọn dẹp chỗ ngồi” cho gia tiên hoặc các các vị thần (thường là ông Công, ông Táo) sau một năm các ông “làm việc”. Nguồn ảnh: Cổng thông tin Phật giáo Thời điểm tỉa chân hương Theo các chuyên gia tâm phong thủy tâm linh, việc rút tỉa chân hương nên thực hiện sau khi cúng ông Công ông Táo là đúng nhất. Vì khi ông Táo đã về chầu trời, dọn tỉa bát hương sẽ không phạm phải điều gì cả. Nếu cúng ông Công ông Táo vào buổi sáng thì chiều có thể tiến hành nghi lễ tỉa chân hương. Nếu cúng vào chiều 23 tháng Chạp thì phải đến sáng hôm sau mới được thực hiện các nghi lễ đó. Công việc này yêu cầu phải làm vào ban ngày, không nên làm vào buổi tối. Các bước tỉa chân hương Bước 1: Xin phép tổ tiên hoặc thần linh Người tỉa chân hương cần tắm rửa sạch sẽ, ăn mặc gọn gàng. Sau đó thắp hương để thông báo cho tổ tiên hoặc thần linh biết rằng mình sắp dọn dẹp nhà thờ. Việc này được thực hiện với ý niệm mời tổ tiên và thần linh tạm lánh sang nơi khác để việc lau dọn của con cháu không ảnh hưởng tới các ngài. Nguồn ảnh: nghean24h Bước 2: Bắt đầu tỉa chân hương Bắt đầu tỉa chân hương bằng cách một tay giữ bát hương, một tay còn lại nhẹ nhàng rút từng chân hương. Để lại 3 chân hương trong bát hương. Chân hương rút ra ngoài để lên một tờ giấy hoặc một tấm vải sạch. Bước 3: Tiến hành lau dọn bàn thờ Dùng khăn sạch lau xung quanh bát hương. Có thể nhúng khăn làm ẩm để lau sạch hơn. Sau khi lau xong bát hương thì mới lau các đồ thờ khác. Nếu cẩn thận bạn có thể dùng rượu gừng hoặc nước ngũ vị hương để tẩy uế cho bát hương và đồ thờ. Bước 4: Xử lý phần tro Mang chân hương đã rút hóa thành tro, rồi đổ ra gốc cây. Tuyệt đối không đổ tro hóa chân hương vào thùng rác hoặc các nơi ô uế. Bước 5: Thắp hương sau khi hoàn thành Sau đó, gia chủ tiến hành thắp hương kính báo gia tiên và các vị thần đã hoàn thành việc dọn dẹp. Nguồn ảnh: Cổng thông tin Phật giáo Những điều cần lưu ý khi tỉa chân hương Tỉa chân hương là một việc làm vô cùng quan trọng thể hiện sự thành tâm, tôn kính và lễ nghĩa của gia chủ với ban thờ tổ tiên. Vậy nên khi tỉa chân hương cần lưu ý những điều sau để tránh phạm: - Bát hương là vị trí phải an vị, tĩnh tại, không được xê dịch. Vì thế, trong trường hợp bắt buộc phải xê dịch, gia chủ phải tiến hành làm lễ xin xê dịch và sau đó xin an vị. - Người tỉa chân hương thường là chủ nhà hoặc đảm đương việc cúng lễ trong nhà. Trước khi tiến hành tỉa chân hương thì phải tắm rửa sạch sẽ, đầu tóc, trang phục gọn gàng, tôn nghiêm, đặc biệt phải rửa sạch tay. - Khi tỉa chân hương, một tay gia chủ phải giữ bát hương, một tay nhẹ nhàng rút từng chân hương ra khỏi bát hương. Nếu gia chủ là nam nhân thì để lại 7 - 17 - 27 hoặc 37 chân hương. Nếu gia chủ là nữ nhân thì để lại 9 - 19 - 29 hoặc 39 chân hương. - Mọi đồ dùng để tỉa chân hương nên là đồ mới và sạch, hoặc có thể là vật dụng cũ nhưng phải chuyên dùng để phục vụ cho những công việc lau dọn bàn thờ. Nguồn ảnh: mephongthuy - Cũng cần lưu ý thêm rằng trong quá trình dọn dẹp, luôn giữ cho mình sự tịnh tâm, lòng thành kính với người trên. - Chân hương sau khi rút phải mang đi hóa thành tro rồi vùi vào gốc cây. Nếu có thể, hãy đem vùi vào gốc cây chuối. Tuyệt đối không đem vứt chân hương vào thùng rác hoặc những nơi ô uế. - Sau khi tút chân hương xong, hãy lau chùi bát hương cùng bàn thờ thật sạch sẽ bằng nước thơm. - Khi hoàn tất việc tỉa chân hương, bao sái bàn thờ, gia chủ hãy thắp mỗi bát hương một nén hương. Nếu có điều kiện, hãy sắm một chút lễ vật để dâng cúng thần linh, gia tiên. Gợi ý các sản phẩm lau dọn bàn thờ chuyên dụng Trên thị trường hiện tại cũng có rất nhiều sản phẩm lau dọn bàn thờ chuyên dụng, tiện lợi với giá thành phải chăng. Ví dụ như khăn bao sái lau bàn thờ, nước lau bàn thờ chuyên dụng,... - Nước mùi già lau bàn thờ: 150 nghìn/chai 350ml Nước mùi già là sản phẩm hot mỗi dịp Tết đến. Với việc lau dọn bàn thờ của gia đình bạn cũng có thể sử dụng loại nước này để vừa sạch sẽ lại thu hút vượng khí vào nhà. Chỉ cần 2 nắp nước mùi già là đủ lau bàn thờ gia tiên sạch sẽ rồi. Lau bàn thờ bằng nước mùi già, hương thơm ngai ngái, dìu dịu và trầm ấm thoang thoảng để lan tỏa cả gia đình, chính là sự đoàn viên, hạnh phúc và bình yên trong dịp Tết. Bạn có thể đặt mua ở đây. Nguồn ảnh: Su's mart - Chổi bao sái: 80 nghìn/sản phẩm Thêm một sản phẩm khác nữa sẽ giúp bạn vệ sinh bàn thờ sạch sẽ hơn là chiếc chổi bao sái này. Thiết kế của chiếc chổi có phần tay cầm tiện lợi. Phần đầu chổi được kết từ các loại dây nhựa siêu nhỏ giúp lấy đi hết bụi bẩn trên bàn thờ. Tuy nhiên khi sử dụng loại chổi này bạn không nên để dính nước tránh gây ẩm mốc, tỏa ra mùi khó chịu làm ảnh hưởng tới khu vực thờ cúng. Bạn có thể đặt mua ở đây. Nguồn ảnh: phapduyenshop - Khăn bao sái Việt Xanh: 55 nghìn/hộp/20 chiếc Nếu bạn là người bận rộn, lại muốn tiết kiệm thời gian, tránh việc phải chuẩn bị nhiều đồ từ khăn trắng sạch lau ban thờ, nước tinh khiết thì một sản phẩm khăn ướt bao sái chuyên dụng kiểu này vừa hợp lý lại có giá thành phải chăng. Một hộp khăn bao sái Việt Xanh này có 20 chiếc giá bán trên thị trường là 55 nghìn. Số lượng nhiều nên bạn có thể sử dụng lau ban thờ từ 2-3 lần thoải mái. Sau đó bạn có thể để khô tự nhiên hoặc lau lại bằng khăn khô sạch chuyên lau bàn thờ của gia đình là được. Bạn có thể đặt mua ở đây. Nguồn ảnh: bestcost - Nước lau bàn thờ An An (tinh chất quế và các loại thảo mộc): 55 nghìn/chai 250ml Thay vì phải tự nấu nước lau bàn thờ khá tốn thời gian, công sức thì bạn có thể sắm ngay chai nước lau bàn thờ chuyên dụng. Chai có dạng xịt, nên dễ dàng thao tác. Với nước lau bàn thờ này thì bạn chỉ cần sử dụng thêm khăn sạch là được. Lưu ý là nước bao sái đựng trong chai xịt, khi sử dụng bạn xịt thẳng vào khăn để lau. Không xịt trực tiếp dung dịch bao sái lên ban thờ. Khi nào thì nên rút chân nhang?Thông thường thì mỗi gia đình sẽ tỉa chân hương vào ngày 23 tháng Chạp hàng năm – ngày tiễn ông Công ông Táo lên chầu trời. Trong trường hợp tết ông Táo trùng với ngày lập xuân thì gia chủ có thể tiến hành tỉa chân hương sớm hơn dự định. Trước khi rút chân nhang phải làm gì?Trước khi tiến hành tỉa chân nhang thì phải tắm rửa sạch sẽ, đầu tóc, trang phục gọn gàng, tôn nghiêm, đặc biệt phải rửa sạch tay. Cũng cần lưu ý thêm rằng trong quá trình dọn dẹp, luôn giữ cho mình sự tịnh tâm, lòng thành kính với người trên. Rút chân hương như thế nào?Khi rút chân nhang, một tay gia chủ phải giữ chặt bát hương, một tay nhẹ nhàng rút từng chân nhang ra khỏi bát hương đó. Đồng thời, chủ nhà phải nhớ, nếu trạch chủ (người đứng tên nhập trạch) là nam nhân thì để 7, 17, 27, hoặc 37 chân nhang lại trên bát hương. Nên báo sài bát hương vào ngày nào?Nên bao sái bàn thờ vào ngày 23 tháng Chạp trở đi đến trước 30 Tết. 1 năm thờ cúng, mọi người thường ít động vào bàn thờ, vì sợ ảnh hưởng đến mặt tâm linh. Bao sái bát hương vào ngày 23 Tết cúng ông Công ông Táo lên Thiên đình, nhân việc ông đi vắng người dân sẽ tranh thủ dọn dẹp. |
