Hướng dẫn soạn bài: Ôn tập truyện dân gian - Trang 134 sgk ngữ văn 6 tập 1. Tất cả các câu hỏi trong bài học đều được trả lời rành mạch và dễ hiểu. Với cách soạn sau, các em học sinh sẽ nắm tốt nội dung bài học. Ngoài ra, nếu có câu hỏi nào, các em comment phía dưới để thầy cô giải đáp. 1. Em đã đọc những thể loại truyện dân gian nào trong chương trình Ngữ văn 6, tập một ? 2. Hãy tìm hiểu (qua sách báo hoặc hỏi cha mẹ, anh chị, ...) xem quê hương (thôn, xã, huyện, thị, tỉnh, thành phố) nơi mình đang sống có các thể loại truyện dân gian đã học ở trên không. Nếu có hãy ghi chép lại và nắm chắc nội dung của một vài truyện thể hiện rõ màu sắc địa phương nhất. 3. Những truyện dân gian của quê hương em có gì giống và có gì khác với các truyện dân gian đã học trong sách Ngữ văn 6, tập một ? 4. Ngoài các truyện dân gian, quê hương em còn có các sinh hoạt văn hóa dân gian (chọi gà, chọi trâu, chơi đu, đấu vật, hội thi bánh giầy, hội hát quan họ, ...) nào độc đáo ? 5. Tập kể lại một truyện dân gian hay giới thiệu một trò chơi dân gian địa phương mà em yêu thích. 1. Em đã đọc những thể loại truyện dân gian nào trong chương trình Ngữ văn 6, tập một ? Những thể loại truyện dân gian mà em đã được học: truyền thuyết, truyện cổ tích, truyện cười, truyện ngụ ngôn. 2. Hãy tìm hiểu (qua sách báo hoặc hỏi cha mẹ, anh chị, ...) xem quê hương (thôn, xã, huyện, thị, tỉnh, thành phố) nơi mình đang sống có các thể loại truyện dân gian đã học ở trên không. Nếu có hãy ghi chép lại và nắm chắc nội dung của một vài truyện thể hiện rõ màu sắc địa phương nhất. Ở quê hương em có đầy đủ các thể truyện dân gian. Tuy nhiên, truyền thuyết là thể loại được lưu truyền nhiều nhất. Tiêu biểu như truyền thuyết kể về đền Trần Thương – Nhân Đạo – Lí Nhân – Hà Nam. Truyền thuyết đó như sau: “Xã Nhân Đạo xưa gồm có các thôn Đội Xuyên, Hoàng Xá, Khu Mật. Mảnh đất này ngày ấy lau sậy um tùm, xen kẽ là những gò cao, dân cư thưa thớt. Trên đường đi đánh quân Nguyên, Trần Hưng Đạo thấy thế đất ở đây rất đẹp, bèn đặt kho lương để phục vụ cuộc kháng chiến. Sau khi chiến thắng trở về, ông cắm sinh phần, lấy đây làm dân tạo lệ, từ đó xuất hiện thôn Trần Thương và các thôn khác như: Đội Xuyên (được giải thích là thời Trần có một đội quân đến đây để canh giữ). Sau đó vào đến dinh “Họ” (tức là dừng lại). Rồi tiếp đến thôn Hoàng Xá (tức nhà của một ông Hoàng), đến Khu Mật (tức là khu tối mật). Chính vì thế nên Trần Quốc Tuấn mới đặt ở đây một kho lương để phục vụ cho cuộc kháng chiến chống quân Nguyên – Mông lần thứ 2. Lúc bấy giờ, thông Trần Thương có 6 gò cao, mỗi gò được đặt một kho lương, chỉ có một đường vào kho chính. Còn lại giữa các kho với nhau thì dùng thuyền là phương tiện chủ yếu. Vì thế, từ lâu có câu “Sinh Kiếp Bạc, thác Trần Thương, quê hương Bảo Lộc”. Cho nên, đền Trần Thương chính là nơi tưởng niệm, tôn vinh Trần Quốc Tuấn vị anh hùng dân tộc, nhà quân sự, chính trị, văn hóa lỗi lạc, tiêu biểu của thế kỉ XIII.” 3. Những truyện dân gian của quê hương em có gì giống và có gì khác với các truyện dân gian đã học trong sách Ngữ văn 6, tập một ? - Giống nhau : Trong truyện có yếu tố kì ảo đồng thời có những yếu tố gắn liền với lịch sử. - Khác nhau : Truyền thuyết ở địa phương chủ yếu dùng để kể về các di tích lịch sử ở địa phương. 4. Ngoài các truyện dân gian, quê hương em còn có các sinh hoạt văn hóa dân gian (chọi gà, chọi trâu, chơi đu, đấu vật, hội thi bánh giầy, hội hát quan họ, ...) nào độc đáo ? 5. Tập kể lại một truyện dân gian hay giới thiệu một trò chơi dân gian địa phương mà em yêu thích. - Em cần chuẩn bị kĩ càng câu chuyện mà mình định kể. - Cần biết sử dụng ngữ điệu khi kể. . Cập nhật lúc: 18:23, 27/11/2020 (GMT+7) Đồng Nai là vùng đất văn hóa lịch sử lâu đời ở phương Nam. Quá trình hình thành và phát triển của vùng đất này có công đóng góp không nhỏ của các bậc hiền tài, danh nhân nhiều thế hệ. Các bậc hiền tài, danh nhân có thể sinh ra và lớn lên trên đất Đồng Nai, cũng có thể đến từ những miền quê khác, nhưng những đóng góp của họ trong phát triển Biên Hòa - Đồng Nai xứng đáng được lịch sử, nhân dân ghi nhận và tôn thờ. Nhận thấy sức hút từ những câu chuyện kể về danh nhân đất Đồng Nai, NXB Đồng Nai xuất bản bộ sách tranh truyện Danh nhân đất Đồng Nai (dự kiến 20 tập) để gửi tới bạn đọc thiếu nhi. 5 tập đầu được phát hành vào tháng 11-2020 với các nhân vật và danh nhân như: Thủ Huồng, Nguyễn Hữu Cảnh, Trần Thượng Xuyên, Trịnh Hoài Đức và Nguyễn Tri Phương. Tranh và lời do họa sĩ Phạm Quang Huy và nhà văn Nguyễn Thái Hải sáng tác. Không đặt nặng tính tư liệu, nhưng các tập tranh truyện luôn bảo đảm tôn trọng tính xác thực của lịch sử. Bộ sách được đầu tư với tiêu chí: phần lời súc tích và phần tranh minh họa giúp các em thiếu nhi cảm thấy mãn nhãn. Truyện Thủ Huồng làm nhà bè trên sông viết về nhân vật của vùng đất Biên Hòa - Đồng Nai xưa đó là ông Võ Thủ Hoằng (đọc trại thành Huồng), là nhân vật có thật song mang nhiều nét huyền thoại, được truyền tụng trong dân gian. Ông làm chức quan thơ lại trong bộ máy cai trị của nhà nước phong kiến đương thời. Trong 20 năm làm việc chốn nha môn công quyền, ông đã thâu tóm vơ vét được nhiều tiền của. Vợ mất sớm lại không có con mà tiền bạc thì quá thừa thải, Thủ Huồng xin thôi chức quan về nhà ở ẩn. Thủ Huồng rất yêu thương người vợ sớm mãn phần, cho nên khi nghe người mách rằng ở chợ Mãnh Ma là nơi người sống và người chết có thể gặp nhau, ông quyết đi tìm vợ. Ở cõi âm, tận mắt nhìn thấy những cực hình dành cho những kẻ phạm nhiều tội ác khi còn sống, Thủ Huồng thấm thía thuyết lý luân hồi và quả báo nên mới đem toàn bộ tài sản dùng vào việc bố thí, xây dựng những công trình phúc lợi cho dân như: xây cầu, nạo vét kênh rạch, xây dựng chùa chiền, đặc biệt là làm nhà bè trên sông để giúp dân nghèo. Vùng đất Biên Hòa hiện nay vẫn còn một số địa danh gắn với nhân vật Thủ Huồng như: cầu Thủ Huồng, rạch Thủ Huồng, chùa Chúc Thọ. Đặc biệt địa danh huyện “Nhà Bè” ở TP.HCM cũng do Thủ Huồng khai sinh. Truyện Nguyễn Hữu Cảnh - người mở cõi phương Nam viết về Nguyễn Hữu Cảnh - vị tướng có tài được chúa Nguyễn cử vào kinh lược xứ Đàng Trong. Năm 1698, Nguyễn Hữu Cảnh chọn vùng đất Gia Định - Đồng Nai làm nơi “đóng đô” và tiến hành các công việc đầu tiên thiết lập nền hành chính ở Nam bộ. Ông cho dựng dinh ở nhiều nơi, trong đó có Trấn Biên, Long Phước. Cùng với đó, ông chiêu mộ người dân, người tài từ duyên hải Nam Trung bộ vào lập làng, lập ấp; tổ chức khai hoang đất làm kinh tế và lập các thiết chế ổn định xã hội. Dưới thời cai quản của Nguyễn Hữu Cảnh, bờ cõi phương Nam được mở rộng, dân số gia tăng, cuộc sống yên ổn. Năm 1698 được lấy làm mốc ra đời vùng đất phương Nam. Cùng thời với Nguyễn Hữu Cảnh, Đô đốc Trần Thượng Xuyên cũng được xem là người có công lớn trong bình định, phát triển vùng đất Biên Hòa - Đồng Nai và dung hòa văn hóa cộng đồng người Việt - Hoa tại đây. Truyện Trần Thượng Xuyên lập nên thương cảng Cù lao Phố đã khắc họa chân thực nhân vật lịch sử này. Ông là người đã xây dựng nên thương cảng Cù lao Phố - một thương cảng tấp nập nhất nhì phương Nam lúc bấy giờ. Công trình văn hóa tín ngưỡng ấn tượng mà ông để lại đến ngày nay là Thất Phủ cổ miếu (hay còn gọi là chùa Ông). Ghi nhớ công lao của vị Thượng đẳng thần, người dân Biên Hòa lập đình Tân Lân hướng mặt ra sông Đồng Nai thờ ông.
Truyện Trịnh Hoài Đức - nhà văn hóa lớn đất Đồng Nai viết về danh nhân văn hóa Trịnh Hoài Đức. Ông là một tài năng lớn, một nhân cách lớn đã góp phần đặt nền móng cho hào khí Đồng Nai, văn hóa Đồng Nai. Tên ông được lựa chọn để đặt tên đường, tên trường học ở TP.Biên Hòa và H.Trảng Bom. Không chỉ có tài an dân trị nước, được vua tin yêu, quần thần ngưỡng vọng, ở danh nhân Trịnh Hoài Đức còn toát lên một nhân cách lớn của bậc sĩ phu với cuộc sống giản dị, thanh cao, gần dân. Trịnh Hoài Đức còn để lại cho hậu thế một kho tàng văn hóa, lịch sử, điển hình là Gia Định thành thông chí được đánh giá là bách khoa địa lý học - lịch sử của Nam bộ, là thư tịch cổ của đất nước. Bộ sách ghi lại đầy đủ nhất, toàn diện nhất về xứ Đồng Nai - Gia Định trong thời kỳ khai phá, lập nghiệp của cư dân Việt. Truyện Nguyễn Tri Phương danh thần trung liệt khắc họa chân dung vị danh tướng nhà Nguyễn mà một phần cuộc đời ông gắn liền với vùng đất Biên Hòa - Đồng Nai. Tháng 2-1861, khi đại đồn Chí Hòa thất thủ, đại bộ phận quân đội triều Nguyễn rút về lập tuyến phòng thủ ở Biên Hòa. Nguyễn Tri Phương đã lập những chốt chặn, phòng thủ trên vùng đất Biên Hòa, trong đó ông cho đắp những cản đá trên sông Đồng Nai để ngăn chặn tàu giặc. Trong khi chuẩn bị cho cuộc kháng Pháp ở Biên Hòa, Nguyễn Tri Phương được triều đình phái đi trấn giữ thành Hà Nội. Trong một trận quyết chiến với kẻ thù, Nguyễn Tri Phương bị thương, con trai ông là Nguyễn Lâm hy sinh, thành Hà Nội thất thủ. Hòng mua chuộc ông, quân Pháp đưa ông đi điều trị nhưng Nguyễn Tri Phương cự tuyệt, chấp nhận cái chết để tỏ rõ khí phách, tấm lòng trung trinh của người dân nước Nam. Năm 1873, khi nghe tin danh tướng Nguyễn Tri Phương mất tại Hà Nội, để tỏ lòng ngưỡng mộ vị anh hùng đã từng ở Biên Hòa lãnh đạo nhân dân chống Pháp, dân làng Mỹ Khánh tạc tượng và tôn thờ ông như vị phúc thần của làng xã. Ngôi đền ngoài tên thường gọi Mỹ Khánh đình còn được gọi là Đền thờ Nguyễn Tri Phương. Hiện nay, đền thờ Nguyễn Tri Phương tọa lạc bên bờ hữu ngạn sông Đồng Nai, thuộc địa phận P.Bửu Hòa, TP.Biên Hòa. Kim Long |
